Copyright 2019 The Associated

Γιούνκερ και Τζόνσον ετοιμάζονται για δηλώσεις μετά τη Σύνοδο Κορυφής

Εντείνονται οι ενδοαστικές κόντρες στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το σχέδιο «συμβιβαστικής» συμφωνίας που ανακοινώθηκε την Πέμπτη 17 Οκτώβρη στις Βρυξέλλες ανάμεσα στον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, υψηλόβαθμους αξιωματούχους της ΕΕ και τους άλλους 27 ηγέτες των χωρών - μελών, που υιοθέτησαν τη συμφωνία ομόφωνα, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει τερματισμό των παζαριών.

Οχι μόνο γιατί το Σάββατο 19 Οκτώβρη αναμενόταν να κριθεί η τύχη της νέας συμφωνίας στην 650μελή Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά και επειδή η ίδια η διαπραγμάτευση Ευρωπαίων - Βρετανών για τους όρους εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ επιβεβαίωσε βαθιές αντιθέσεις και ανταγωνισμούς, που αναμφίβολα θα συνεχίσουν να επιδρούν στις διμερείς σχέσεις σε πολλά επίπεδα.

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στη βρετανική Βουλή, είναι σίγουρο ότι θα δοκιμαστούν οι «λεπτές» διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους πολέμιους του Brexit, που συναντώνται ταυτόχρονα στους κυβερνώντες Συντηρητικούς και στα αντιπολιτευόμενα αστικά κόμματα, αναδεικνύοντας τον «αναβρασμό» που μεγαλώνει στο εσωτερικό της βρετανικής αστικής τάξης.

Οι πρώτες αντιδράσεις όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης - αλλά και του μικρού βορειοϊρλανδικού DUP, που στηρίζει κοινοβουλευτικά την κυβέρνηση Τζόνσον - δεν ήταν τυχαίες. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, όλοι αποδοκίμασαν τη συμφωνία ή της επιφύλαξαν «παγερή» υποδοχή:

• Οι βουλευτές του DUP έκριναν πως «μακροπρόθεσμα» δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Βόρειας Ιρλανδίας.
• Οι Εργατικοί υποστήριξαν πως «πρέπει» να γίνουν νέο δημοψήφισμα και εκλογές για «να ακουστεί η φωνή» του λαού.
• Οι Σκοτσέζοι εθνικιστές από το SNP εκτίμησαν ότι η συμφωνία απομακρύνει τη Σκοτία «από την ενιαία αγορά, την τελωνειακή ένωση, παρά τη μεγάλη δημοκρατική θέληση του λαού».
• Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, οι μόνοι που υποστηρίζουν ξεκάθαρα την παραμονή της χώρας στην ΕΕ, χαρακτήρισαν τη συμφωνία «αρνητική για την οικονομία μας, τις δημόσιες υπηρεσίες και το περιβάλλον».

Μάλιστα, διαρροές πιθανολογούνταν και από κάποιους βουλευτές των Συντηρητικών, π.χ. ορισμένους πρώην υπουργούς που διαφωνούν με το Brexit και επιθυμούν, αν όχι την παραμονή, μία έστω «χαλαρή» αποχώρηση από την ΕΕ.

Οι αντιδράσεις αυτές καταγράφηκαν μετά τη δημοσιοποίηση ορισμένων βασικών σημείων γύρω από το νέο 63σέλιδο Πρωτόκολλο για τις σχέσεις Ιρλανδίας - Βόρειας Ιρλανδίας, την 26σέλιδη Νέα Πολιτική Διακήρυξη, που περιγράφει αδρά τις βάσεις για τις μελλοντικές σχέσεις των δύο πλευρών, και την τρισέλιδη Διακήρυξη Πρόθεσης.

Από τα συμφωνηθέντα ξεχωρίζει η πρόβλεψη να παραμείνει η Βόρεια Ιρλανδία τμήμα του τελωνειακού εδάφους του Ηνωμένου Βασιλείου (αντί της τελωνειακής ένωσης της ΕΕ, όπως προέβλεπε η προηγούμενη συμφωνία), υπό τη διευκρίνιση πως θα ισχύουν οι κανόνες της ΕΕ σε όσα προϊόντα φτάνουν στη Β. Ιρλανδία από τη Βρετανία.

Υπό μία στενή νομική έννοια, η Βόρεια Ιρλανδία θα εξακολουθήσει να υπακούει στους τελωνειακούς κανονισμούς του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου, επιτρέποντας στον Τζόνσον να πανηγυρίζει ότι το Brexit - εάν τελικώς γίνει στις 31 Οκτώβρη - θα αφορά όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αποφασίστηκε επίσης να μην επιβάλλονται επιπλέον δασμοί σε προϊόντα από τη Βρετανία που προορίζονται για τις αγορές της Β. Ιρλανδίας και πρόκειται να κυκλοφορήσουν εντός ΕΕ. Αλλο μέρος της συμφωνίας αφορά την αποτροπή των αυστηρών τελωνειακών ελέγχων μεταξύ Ιρλανδίας - Β. Ιρλανδίας, και συγκεκριμένα με τον περιορισμό των τελωνειακών ελέγχων στα λιμάνια της πρώτης.

Επίσης, μετά τη διαδικασία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, η Βουλή της Β. Ιρλανδίας ανά τετραετία θα μπορεί να δίνει συγκατάθεση ή να απορρίπτει το Πρωτόκολλο Ιρλανδίας - Β. Ιρλανδίας με απλή πλειοψηφία. Εάν απορριφθεί, τότε θα ακολουθήσει διετής περίοδος κατά την οποία θα αναζητηθεί νέα συμφωνία ώστε να αποφευχθούν οι αυστηροί συνοριακοί έλεγχοι μεταξύ Ιρλανδίας - Β. Ιρλανδίας.

Τα παραπάνω παρουσιάστηκαν από τον απερχόμενο πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, ως «δίκαιη και εξισορροπημένη» συμφωνία.

Ο απερχόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ, ισχυρίστηκε ότι με τη συμφωνία αποφεύγεται το χάος, τονίζοντας πως δεν έχει ιδέα τι μπορεί να ακολουθήσει εάν και αυτό το σχέδιο συμφωνίας απορριφθεί. Ερωτηθείς αν η ΕΕ είναι διατεθειμένη να εγκρίνει περαιτέρω παράταση, ο Τουσκ απάντησε ότι αν κατατεθεί σχετικό αίτημα «θα συμβουλευτώ τα κράτη - μέλη». Και κατέληξε: «Προσωπικά νιώθω θλίψη. Στην καρδιά μου θα είμαι πάντα υπέρ της παραμονής. Ελπίζω μια μέρα να επιστρέψει το Ηνωμένο Βασίλειο. Η πόρτα μας θα είναι ανοιχτή».

Ο Μπόρις Τζόνσον πανηγύρισε, λέγοντας ότι η συμφωνία είναι «λογική και δίκαιη» και ότι προστατεύει «την ειρηνευτική διαδικασία στη Βόρεια Ιρλανδία».

Πάντως, ενδεικτική της νέας φάσης στην οποία μπαίνει η ΕΕ μετά και από την αποχώρηση της Βρετανίας (εφόσον βέβαια αυτή οριστικοποιηθεί και τεθεί σε εφαρμογή μια συμφωνία) είναι η τοποθέτηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ μεσοβδόμαδα. Οι συνομιλίες για το Brexit είναι περιπεπλεγμένες, είπε, και ισοδυναμούν με «τον τετραγωνισμό του κύκλου».

Δεν παρέλειψε επίσης να επισημάνει ότι η αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ στο 1% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ - χωρίς την οικονομική συμβολή του Ηνωμένου Βασιλείου - στο μέλλον θα επιβαρύνει υπέρμετρα τη Γερμανία και «για το λόγο αυτό πρέπει να συζητήσουμε για μία δίκαιη κατανομή των βαρών της χρηματοδότησης και επίσης για μία έκπτωση για τη Γερμανία».

ΜΑΔΡΙΤΗ.--

«Λάδι στη φωτιά» της ενδοαστικής αντιπαράθεσης για το καθεστώς της Καταλονίας έριξε την περασμένη βδομάδα η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ισπανίας να επιβάλει στους 12 αυτονομιστές πρώην ηγέτες της Καταλονίας από πρόστιμα (σε τρεις) μέχρι και 13 χρόνια φυλάκιση, για το ρόλο τους στην αποτυχημένη προσπάθεια αυτονόμησης της περιφέρειας και επειδή την 1/10/2017, παρά τη δικαστική απόφαση, οργάνωσαν δημοψήφισμα για «ανεξαρτησία».

Θυμίζουμε ότι πολλοί συμμετέχοντες στο δημοψήφισμα, αλλά και σε κινητοποιήσεις υπέρ του, είχαν χτυπηθεί βίαια από τις αστυνομικές δυνάμεις, ενώ στις 27 Οκτώβρη το περιφερειακό Κοινοβούλιο ανακήρυξε την «ανεξαρτησία» της Καταλονίας.

Τις επόμενες μέρες μετά την ανακοίνωση των ποινών ξέσπασαν διαδηλώσεις στη Βαρκελώνη και σε άλλες πόλεις, με αποκλεισμούς δρόμων, σιδηρόδρομων και του διεθνούς αεροδρομίου «Ελ Πρατ». Ο απολογισμός των συγκρούσεων με τις δυνάμεις καταστολής είναι μέχρι τώρα περίπου 100 τραυματίες και 97 συλληφθέντες.

Στο μεταξύ, μιλώντας την Πέμπτη στο περιφερειακό καταλανικό Κοινοβούλιο, ο Πρόεδρος της Καταλονίας Κιμ Τόρα επανέφερε τη θέση για δεύτερο δημοψήφισμα έως το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου το Δεκέμβρη του 2021, προκειμένου «να ασκηθεί εκ νέου το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση», αν τα κόμματα του περιφερειακού Κοινοβουλίου το επιτρέψουν.

Στη Μαδρίτη, η σοσιαλδημοκρατική υπηρεσιακή κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, λίγο πριν από τις νέες πρόωρες εκλογές της 10ης Νοέμβρη, σκληραίνει τη στάση της, στέλνοντας επιπλέον αστυνομικές δυνάμεις στην Καταλονία.

Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) και οι φιλελεύθεροι «Πολίτες» ζήτησαν από τον Σάντσεθ να στείλει αυστηρή προειδοποίηση στην καταλανική κυβέρνηση για ενεργοποίηση του άρθρου 155 (απαγορεύει την απόσχιση Περιφέρειας από την Ισπανία) και να ενισχύσει την αστυνομική παρουσία, ενώ το σοσιαλδημοκρατικό μόρφωμα των «Ποδέμος» εμφανίστηκε πιο μετριοπαθές.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με δημοσκόπηση της «Sigma Dos» για την εφημερίδα «El Mundo» η οποία διεξήχθη - η πρώτη μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου - το κυβερνών κόμμα των Σοσιαλιστών προβλέπεται να κερδίσει λιγότερες έδρες σε σχέση με τον Απρίλη, το δε Λαϊκό Κόμμα περισσότερες, αλλά κανένα δεν έχει απόλυτη πλειοψηφία. Επίσης, το εθνικιστικό - ευρωσκεπτικιστικό «Vox» εμφανίζεται στην τρίτη θέση.