2025 The Associated Press. All

Ο πρωθυπουργός μετέβη στη γαλλική πρωτεύουσα προκειμένου να παραβρεθεί στην περιλάλητη Σύνοδο Κορυφής για τη Δράση στην Τεχνητή Νοημοσύνη, άλλο ένα πεδίο όπου εκδηλώνονται σφοδροί ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί και κόντρες του κεφαλαίου.

Στο περιθώριο της Συνόδου, χτες το μεσημέρι, είχε συνάντηση με τον Γάλλο Πρόεδρο, Εμ. Μακρόν. Από το Μαξίμου ανέφεραν ότι θα γινόταν «συνολική επισκόπηση των ελληνογαλλικών σχέσεων», «με πολύ μεγάλη ατζέντα» και συζήτηση και για «ζητήματα ευρωπαϊκού, αλλά και περιφερειακού ενδιαφέροντος με αιχμή την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία». Μετά τη συνάντηση διέχεαν ότι «τέθηκαν όλα τα ζητήματα», «και θέματα άμυνας, όπου οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι χρειάζεται αυξημένη δημοσιονομική ευελιξία στα κράτη - μέλη που θέλουν να επενδύσουν στην άμυνα», στο πέρασμα στην πολεμική οικονομία, κι ενώ για τις λαϊκές ανάγκες οι περικοπές είναι συνεχείς.

Φυσικά, ανάμεσα στα θέματα ήταν και η πώληση βλημάτων αέρος - αέρος «Meteor» στην Τουρκία. Η έγκριση για τους «Meteor» λέγεται ότι έχει τεθεί ως όρος από την Αγκυρα για την προμήθεια 20+20 μαχητικών «Typhoon» (EF-2000, κατασκευάζονται στην ΕΕ από κοινοπραξία βρετανικών, γερμανικών και ιταλικών εταιρειών) έναντι 10 δισ. ευρώ. Θυμίζουμε ότι προηγούμενα η ντόπια αστική τάξη πανηγύριζε για την προμήθεια 24 «Rafale» από τη Γαλλία, μεταξύ άλλων διότι το εν λόγω μαχητικό μπορεί να φέρει ακριβώς αυτόν τον πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς, που υποτίθεται έφερνε υπεροπλία στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Τα «Eurofighter», που σχεδιάζει να αγοράσει η Τουρκία, έχουν τη δυνατότητα να φέρουν «Meteor», ο οποίος κατασκευάζεται από την MBDA, κοινοπραξία στην οποία συμμετέχουν Γαλλία, Βρετανία και Ιταλία. Οπως με το «Eurofighter», έτσι και με τον «Meteor» η εξαγωγή του απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη όλων των μελών της κοινοπραξίας. Οι εγκρίσεις από Λονδίνο και Ρώμη θεωρούνται για την Αγκυρα περίπου δεδομένες και μένει η σχετική έγκριση από το Παρίσι.

Της συνάντησης Μητσοτάκη - Μακρόν προηγήθηκε άλλωστε, την Παρασκευή, τηλεφωνική συνομιλία Μακρόν - Ερντογάν, με τον Τούρκο Πρόεδρο να τονίζει στον Γάλλο ότι «η ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών θα συνεισφέρει θετικά στις διμερείς σχέσεις» και ότι «Τουρκία και Γαλλία έχουν τη δυνατότητα συνεργασίας σε πολλούς τομείς, ιδίως στην αμυντική βιομηχανία».

Ολα αυτά ενώ η ελληνική κυβέρνηση έχει πάρει ήδη 24 μαχητικά από τους Γάλλους, παζαρεύει άλλα 6, έχει παραγγείλει 3 φρεγάτες FDI, συζητά και για μια 4η και επιπλέον είναι σε ισχύ η περιλάλητη Ελληνογαλλική Συμφωνία του 2021 για την εγκαθίδρυση «Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Αμυνα και στην Ασφάλεια», που μεταξύ άλλων προβλέπει για τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις ακόμα και «συμμετοχή σε κοινές αναπτύξεις δυνάμεων ή αναπτύξεις σε θέατρα επιχειρήσεων προς υποστήριξη κοινών συμφερόντων, όπως, για παράδειγμα, τις υπό γαλλική διοίκηση επιχειρήσεις στο Σαχέλ».

Στις λυκοφιλίες τους, βέβαια, τον πρώτο τόνο δίνουν τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Εξ ου και, όπως έγραψαν και τα «Νέα», ο Μακρόν - πέραν του παζαριού με την Αγκυρα - «τρέχει» γαλλικό σχέδιο και για τον IMΕΕC (ο Οικονομικός Διάδρομος Ινδίας - Μέσης Ανατολής - Ευρώπης) με παράκαμψη των ελληνικών λιμανιών και δίοδο στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω της Μασσαλίας. Χαρακτηριστικές είναι, άλλωστε, οι πληροφορίες ότι ετοιμάζει ξεχωριστό πρόγραμμα - παρουσίαση για τον Ινδό πρωθυπουργό Μόντι στο λιμάνι της Μασσαλίας, σήμερα το πρωί. Θυμίζουμε ότι Πέμπτη και Παρασκευή ο Μητσοτάκης έστειλε τον υπουργό Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτη, στην Ινδία προκειμένου να ενημερώσει, μεταξύ άλλων, για τη «φιλοδοξία της Ελλάδας να αποτελέσει την πύλη του πρωτοποριακού διαδρόμου IMΕEC προς την ευρωπαϊκή αγορά».

Στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο, σύμφωνα με την «Καθημερινή», πέρα από τα ...παράπονα προς τη Γαλλία, η ελληνική κυβέρνηση ετοιμάζει και «φάκελο διαμαρτυρίας» προς την Ιταλία, για το γεγονός ότι δεν είχε ειδοποιηθεί για τη μεταβίβαση της «Piaggio Aerospace» στην τουρκική «Baykar» (κατασκευάζει UAV και drones). Θα ισχυρίζονται ότι η Ρώμη αγνόησε πλήρως τον ευρωπαϊκό κανονισμό 2019/452 (σε εφαρμογή από τις 11 Οκτώβρη 2020), που προβλέπει ότι οι άμεσες ξένες επενδύσεις που βρίσκονται υπό άμεσο κρατικό έλεγχο της ΕΕ θα πρέπει να κοινοποιούνται και στα υπόλοιπα κράτη - μέλη. Οτι η αρμόδια ιταλική αρχή δεν έστειλε ενημέρωση («notification form») στα υπόλοιπα κράτη - μέλη του ευρωπαϊκού μηχανισμού που έχει συσταθεί γι' αυτόν τον σκοπό κι άλλα τέτοια, σε άλλη μια περίπτωση όπου επιβεβαιώνεται ότι όλες αυτές οι πολυδιαφημισμένες συμφωνίες τους, οι «χάρτες», οι κανονισμοί, το «κοινοτικό κεκτημένο», το ευρωενωσιακό Δίκαιο κ.λπ., γίνονται πατσαβούρια όποτε είναι να υπηρετηθούν συμφέροντα επιχειρηματικών ομίλων. Στο μεταξύ, σύμφωνα με δημοσιεύματα, η προγραμματισμένη για τις 19 Φλεβάρη συνάντηση Μητσοτάκη - Μελόνι φέρεται να παίρνει αναβολή, επισήμως λόγω του προγράμματος της Ιταλίδας πρωθυπουργού.

Την ίδια ώρα, στην κυριακάτικη τουρκική «Milliyet» τονίζεται ότι «στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, πέρυσι, συμφωνήθηκε ότι τα κράτη - μέλη δεν θα εμποδίζουν το ένα το άλλο σε θέματα εξοπλιστικής ενίσχυσης. Η Αθήνα, αντιτιθέμενη στην αγορά των πυραύλων "Meteor" από την Τουρκία, προσπαθεί να καταστρέψει αυτή την απόφαση», αποτυπώνοντας και το πώς οι τουρκικές αξιώσεις φουντώνουν εντός πλαισίου ΝΑΤΟ.

Βγάζει, εξάλλου, μάτι το γεγονός ότι την ίδια ώρα που π.χ. ο υπουργός Αμυνας, Ν. Δένδιας, λέει ότι «η πατρίδα μας αντιμετωπίζει απειλή», τουρκικές και ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις επιχειρούν πλάι πλάι σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο για τα συμφέροντα της λυκοσυμμαχίας, που σημειωτέον δεν αναγνωρίζει σύνορα στην περιοχή, προσεγγίζοντάς την ως «ενιαίο επιχειρησιακό χώρο».

Σε αυτό το φόντο ολοκληρώθηκε ο πρώτος για το 2025 κύκλος περιπολιών στην Ανατολική Μεσόγειο στο πλαίσιο της ΝΑΤΟικής επιχείρησης «Sea Guardian», όπου η τουρκική φρεγάτα «Salihreis» επιχείρησε για δύο βδομάδες υποστηριζόμενη από τουρκικά και ελληνικά υποβρύχια και αεροσκάφη θαλάσσιας επιτήρησης, όπως και στοιχεία των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, ο συντονισμός των οποίων έγινε από τη ΝΑΤΟική διοίκηση NISRF («NATO Intelligence, Surveillance, and Reconnaissance Force»).

Ταυτόχρονα, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης κατέπλευσε τις προηγούμενες μέρες η ναυτική δύναμη του ΝΑΤΟ SNMG2, τη διοίκηση της οποίας αυτήν την περίοδο έχει η Τουρκία. Ναυαρχίδα της είναι η τουρκική φρεγάτα «Kemalreis», ενώ στη δύναμή της, πέρα από πλοία από Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία, είναι και η ελληνική φρεγάτα «Κουντουριώτης». Η SNMG2 παίρνει μέρος στην κύρια άσκηση του ΝΑΤΟ για το 2025 «STEADFAST DART-25» (βλέπε και θέμα στη δίπλα σελίδα) με το ΓΕΣ να αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η Ελλάδα παρέχει Υπηρεσίες Φιλοξενούντος Εθνους (ΥΦΕ) στις συμμετέχουσες συμμαχικές δυνάμεις, στην Αλεξανδρούπολη και στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός είναι η διασφάλιση της ομαλής και αποτελεσματικής προώθησης των δυνάμεων προς τις περιοχές ασκήσεων στη Ρουμανία και στη Βουλγαρία».

Χωριστές συναντήσεις με τους επικεφαλής των δύο πλευρών στην Κύπρο είχε χτες η Ρόζμαρι ντι Κάρλο, βοηθός του γγ του ΟΗΕ για «Πολιτικές και Ειρηνευτικές Υποθέσεις», η οποία βρέθηκε στο νησί στο πλαίσιο προετοιμασιών για άτυπη διευρυμένη διάσκεψη που σχεδιάζεται τον Μάρτη με τη συμμετοχή των «εγγυητριών δυνάμεων», Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά και της Βρετανίας - σε «κατώτερο επίπεδο», όπως διαμηνύεται.

Με φόντο ευρύτερες διεργασίες για τη συνοχή στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, τη ΝΑΤΟποίηση της Κύπρου και τη συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων στο Αιγαίο και σε όλη τη Μεσόγειο για την «απεξάρτηση από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες», τα ευρωατλαντικά επιτελεία διερευνούν και το ενδεχόμενο ενός συμβιβασμού στο Κυπριακό, φυσικά με όρους διχοτόμησης της Κύπρου και βαθύτερης εμπλοκής της στην αναμέτρηση με τα αντίπαλα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα, Κίνας και Ρωσίας.

Η ντι Κάρλο χαρακτήρισε «παραγωγική» τη συνάντηση που είχε με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος από τη μεριά του, αφού ανέφερε ότι δεν υπάρχουν «παγωμένες συγκρούσεις», επανέλαβε την πρόθεσή του να συζητήσει τρόπους επανέναρξης των διαπραγματεύσεων «από το σημείο όπου διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά». Εκεί - θυμίζουμε - τέθηκαν άξονες για την εγγύηση της «ασφάλειας στην Κύπρο» από «εκτός Κύπρου οργανισμούς» (μεταξύ άλλων είχε ακουστεί ο ρόλος που μπορεί να αναλάβει ο ΟΑΣΕ, ενώ πλέον συζητιέται ανοιχτά η ένταξη στο ΝΑΤΟ), αλλά και τον τρόπο συνεργασίας των δύο «συνιστώντων κρατών», όπως οι δύο πλευρές περιγράφονται από παλιότερα ακόμα ανακοινωθέντα συναντήσεων. Αυτό έχει αναδείξει ότι στην ουσία οι συνομιλίες αφορούν τη δημιουργία «συνομοσπονδιακού» μορφώματος, όπως έχει γίνει π.χ. στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, ναρκοθετώντας ακόμα περισσότερο τους όρους συνύπαρξης Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμένιων, όλων όσοι ζουν στο νησί.

Αναφερόμενος σε προτάσεις που ο Ν. Χριστοδουλίδης κατέθεσε ξανά χτες στην ντι Κάρλο, ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης υποστήριξε ότι αυτές «αποδεικνύουν για ακόμη μια φορά την ειλικρινή πολιτική βούλησή μας και τον εποικοδομητικό τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε και την ίδια την πολυμερή συνάντηση αλλά και την πολύ σημαντική περίοδο που θα προηγηθεί, δηλαδή της προεργασίας, που θα συμβάλει εξίσου στη θετική κατάληξη που θέλουμε να έχουμε προς την άρση του αδιεξόδου».

Με την ντι Κάρλο συναντήθηκε και ο ηγέτης του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι «μπορούμε να μιλήσουμε και να συζητήσουμε οποιοδήποτε θέμα» με τους Ελληνοκύπριους, αλλά «φυσικά οι απόψεις μας παραμένουν οι ίδιες. Γιατί τελικά υπάρχουν δύο πλευρές στην Κύπρο, δύο κυρίαρχοι λαοί, δύο κράτη». Δεν παρέλειψε να επικρίνει ξανά «εμπάργκο, απομονώσεις και ένα σωρό περιορισμούς» που - όπως είπε - εφαρμόζονται εναντίον των Τουρκοκυπρίων, χαρακτήρισε «αναχρονιστικά» παλιότερα ψηφίσματα του ΟΗΕ και περιγράφοντας τη σημερινή κατάσταση ως «μη αποδεκτή» ζήτησε ο ΟΗΕ και «οι άλλες χώρες που σχετίζονται με το Κυπριακό» να «προχωρήσουν σε ανοίγματα», που περιγράφονται και σε πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, για απευθείας επαφές των δύο πλευρών, πτήσεις και εμπορικές συναλλαγές. «Εάν γίνει αυτό, τότε μπορούν να ξεκινήσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις. Είχα την ευκαιρία να το εξηγήσω λεπτομερώς. Και η ίδια το σημείωσε», επέμεινε, ενώ ξεχώρισε πόσο σημαντική συνεργασία μπορεί να έχουν οι δύο πλευρές «σε διάφορα θέματα, ως δύο ίσα μέρη», όπως το φυσικό αέριο και ο Τουρισμός.