Από τις 4 μέχρι τις 29 Μάρτη θα λειτουργεί η έκθεση
Για τη σημασία της έκθεσης, τις συγκλονιστικές ιστορίες που αποτυπώνονται στα έργα και αποκαλύπτουν πλευρές της ηρωικής δράσης του Κόμματός μας, των αγωνιστών του, των αγωνιστών του εργατικού - λαϊκού κινήματός μας, το ρόλο της τέχνης και στις πιο δύσκολες συνθήκες, τις παράλληλες εκδηλώσεις, τις νέες εκδόσεις και για πολλά ακόμα, μιλήσαμε με μέλη της ομάδας που επιμελούνται την έκθεση, τον Φάνη Παρρή, μέλος του Τμήματος Ιστορίας και του Ιστορικού Αρχείου του ΚΚΕ, και τον Γρηγόρη Αναγνώστου, ιστορικό Τέχνης.
Στην έκθεση ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει πάνω από 200 εικαστικά έργα (πίνακες, σχέδια και σκίτσα πάνω σε χαρτί, ξυλόγλυπτα, ζωγραφική πάνω σε βότσαλα, έργα σε χειρόγραφες εφημερίδες και κάρτες, ζωγραφικές μακέτες). Εκτίθενται έργα των Α. Τάσσου, Γιώργου Αργυράκη, Βασίλη Αρμάου, Γιώργου Βακιρτζή, Γιώργη Βαρλάμου, Αγγελου Βλάση, Βασίλη Βλασίδη, Δημήτρη Γιολδάση, Χρίστου Δαγκλή, Ηλία Δεκουλάκου, Βαγγέλη Δημητρέα, Γιώργη Δήμου, Βασίλη Ζήση, Τάσου Ζωγράφου, Μεμά Καλογηράτου, Λευτέρη Κανακάκη, Βλάση Κανιάρη, Βάσως Κατράκη, Δημήτρη Κατσικογιάννη, Αννας Κινδύνη, Αλέξανδρου Κορογιαννάκη, Ζιζής Μακρή, Μέμου Μακρή, Παντελή Μανταλόβα, Φανής Μιχαηλίδου, Ασαντούρ Μπαχαριάν, Θωμά Μώλου, Μιχάλη Νικολινάκου, Νίκου Παραλή, Αριστείδη Πατσόγλου, Δημήτρη Περδικίδη, Γιάννη Πετάνη, Πάρι Πρέκα, Γιάννη Ρίτσου, Κυριάκου Ρόκου, Βάλια Σεμερτζίδη, Γιάννη Στεφανίδη, Σάββα Τζανετάκη, Γιώργη Τρικαλινού, Γιάννη Τσαγκάρη, Γιώργου Φαρσακίδη, Μίμη Φωτόπουλου, Χορτομάου, Κατερίνας Χαριάτη - Σισμάνη και πολλών ακόμα αγνώστων.
«Στην έκθεση περιλαμβάνονται έργα από καλλιτέχνες που βρέθηκαν σε εξορίες και φυλακές, αναδεικνύοντας την καθημερινότητα, την αλύγιστη και περήφανη στάση των φυλακισμένων και εξόριστων στις δυσκολίες, την αντοχή τους. Περιλαμβάνονται ακόμα έργα καλλιτεχνών μη εξόριστων, που μέσα από την Τέχνη τους εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους και την καταδίκη τους σε αυτήν την κατάσταση.
Η έκθεση φιλοδοξεί να αναδείξει πλευρές της καλλιτεχνικής δημιουργίας μιας περίοδου 40 χρόνων (από αρχές του '30 έως και τη χούντα). Τα έργα έχουν αισθητική και ιστορική αξία. Αποτελούν τεκμήρια των συνθηκών στις οποίες γίνονταν. Πολλά διασώθηκαν κάτω από δύσκολες συνθήκες. "Φυγαδεύτηκαν" σε διπλούς πάτους από βαλίτσες, ράφτηκαν σε ρούχα κρατουμένων. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να αξιολογηθούν με τη λογική του "σαλονάτου" έργου. Οι δημιουργοί αξιοποιούσαν ό,τι υλικό μπορούσαν να βρουν, τσιγαρόχαρτα, θαλασσόξυλα, χαλασμένες σκηνές. Πολλές φορές έφτιαχναν μόνοι τους τα χρώματα και τα εργαλεία. Δεν είναι λίγοι και οι αυτοδίδακτοι ζωγράφοι, που έμαθαν μέσα από τα σχολεία τέχνης που υπήρχαν στις φυλακές και τις εξορίες.
Τα έργα προέρχονται από το Αρχείο του Κόμματος, από μουσεία και Πινακοθήκες, καθώς και από συγγενείς των καλλιτεχνών, οι οποίοι με χαρά μάς παραχώρησαν τα έργα για την έκθεση. Μοιράστηκαν μαζί μας μαρτυρίες των δικών τους ανθρώπων γύρω από τις συνθήκες δημιουργίας. "Ηταν απόγευμα, θυμάμαι. Μόλις πρόλαβα να τον ζωγραφίσω... Ακούω ακόμα το γέλιο του... «Φτιάξε με ωραίο ρε μπαγάσα Μπαχαριάν. Κι άμα βγεις, το πρώτο φιλί που θα δώσεις να 'ναι στο κορίτσι μου»... Χτύπησε το καμπανάκι της καταμέτρησης... Το βράδυ τον πήρανε στην απομόνωση... Δεκαπέντε μέρες έκανα να πιάσω χαρτί και μολύβι". Μαρτυρία του Α. Μπαχαριάν που μοιράστηκε μαζί μας η σύζυγός του, Χριστίνα, όταν την επισκεφθήκαμε.
Μέσα από την έκθεση ο επισκέπτης θα αναγνωρίσει τη μεγάλη προσφορά του ΚΚΕ στην ανάπτυξη της πρωτοπόρας Τέχνης, μια προσπάθεια που δεν σταμάτησε ούτε στις πιο δύσκολες συνθήκες. Να δει τον "γίγαντα λαό", που ενέπνευσε τους εικαστικούς μας».
Συμπληρώνοντας, ο Φ. Παρρής μάς λέει: «Από την έκθεση μπορούν να αντληθούν πληροφορίες γύρω από το ιστορικό των αντικομμουνιστικών διώξεων στην Ελλάδα τον προηγούμενο αιώνα. Βεβαίως, το κράτος δεν παραιτείται ποτέ από το στόχο του να θωρακίζει τα συμφέροντα του κεφαλαίου, υπάρχουν όμως περίοδοι πολύ μεγάλης έντασης, ιδίως σε στιγμές όξυνσης της ταξικής πάλης.
Ετσι, η έκθεση έχει πολλαπλά μηνύματα και στο σήμερα: Είναι ένα αλλιώτικο μάθημα Ιστορίας, ιδίως σε μια περίοδο που γίνεται μια συστηματική προσπάθεια να εξισωθούν οι θύτες με τα θύματα. Αναδεικνύει επίσης ζητήματα γύρω από τον καλλιτέχνη και τη στράτευσή του.
Σχετικά με τις παράλληλες εκδηλώσεις και τις νέες εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής» που σχετίζονται με το θέμα και θα μπορεί να προμηθευτεί ο επισκέπτης, μας λέει ο Φ. Παρρής: «Τις επόμενες μέρες θα ανακοινωθεί το πρόγραμμα παράλληλων εκδηλώσεων. Θα υπάρξουν, εκδήλωση για την εικαστική δημιουργία σε φυλακές και εξορίες, εκδηλώσεις τιμής σε συντρόφους μας από τη δρακογενιά της Αντίστασης, με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων της ζωής τους, και πιο συγκεκριμένα στον Λάζαρο Κυρίτση και στην Γιάννα Τρικαλινού. Θα γίνει η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ για τη Γυάρο, με αφορμή και την πρόσφατη φιλοτέχνηση του Μνημείου.
Η έκδοση "Μπόλικη πέτρα, μπόλικη καρδιά", θα παρουσιάσει συνοπτικά το καλλιτεχνικό έργο που δημιουργήθηκε στις φυλακές και τις εξορίες, σε συνδυασμό με τις συνθήκες και τις περιόδους. Μια έκδοση που προσεγγίζει πλευρές μιας μεγαλειώδους Ιστορίας. Οι χειρόγραφες εφημερίδες κατά τη μεταξική δικτατορία και ο ρόλος τους στο ατσάλωμα των κρατουμένων. Σε φύλλο της εφημερίδας που βγαίνει στην Ανάφη αποτυπώνεται σε σκίτσο ένας αγωνιστής πάνω σε βράχο με υψωμένη τη γροθιά του δηλώνοντας: δεν θα λυγίσουμε. Από τη "Νέα Ελλάδα" κυκλοφορεί το ποίημα του Κώστα Γιαννόπουλου με εικονογράφηση του Γιώργη Δήμου. Δεν είναι όμως ένα ακόμα βιβλίο. Είναι το ποίημα που γράφει ο Γιαννόπουλος τα ξημερώματα πριν εκτελεστεί και καταλήγει: "Και με τον ίδιο μας τον θάνατο, τον θάνατο πατάμε". Η Αλίκη Τσουκαλά, μια εικοσάχρονη κομμουνίστρια, τα τελευταία βράδια πριν από την εκτέλεσή της, αποτυπώνει στο χαρτί την αλύγιστη στάση της και προφανώς τη θέλησή της για ζωή. Αυτό αποδίδει και στο τετράπτυχο "Αλίκη Τ." ο Τάσσος».
Μέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Σάββατο από 10.00 έως 21.00 και Κυριακή από 10.00 έως 14.00.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.