ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Η ηθική της εκμετάλλευσης

Οσο εντείνονται τα φαινόμενα της οικονομικής κρίσης και τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτή τη φορά είναι αισθητά δυσκολότερο από το παρελθόν να εκτιμηθεί το βάθος της, τόσο οι διάφοροι απολογητές του συστήματος σπεύδουν να γνωμοδοτήσουν από τώρα για το θέμα των αιτιών και των παραγόντων που την προκάλεσαν. Στην πραγματικότητα, βιάζονται να κλείσουν κάθε συζήτηση και προβληματισμό για την ίδια την ουσία των κρίσεων, που κάθε τόσο «χτυπούν» την καπιταλιστική οικονομία. Κυρίως επιδιώκουν να κρύψουν το γεγονός ότι οι κατά καιρούς οικονομικές κρίσεις, όποια μορφή και αν προσλαμβάνουν στον τρόπο εκδήλωσής τους, είναι κρίσεις σύμφυτες με το καπιταλιστικό σύστημα και αποτέλεσμα των αντιθέσεών του.

Κινούμενοι αποκλειστικά στο παραπάνω πλαίσιο, οικονομικοί σύμβουλοι και πολιτικοί, καθηγητάδες και αναλυτές, οικονομικοί παράγοντες και λογής λογής ειδικοί, εντοπίζουν το όλο πρόβλημα στην απληστία και στον τυχοδιωκτισμό που επέδειξαν, τα τελευταία χρόνια, οι υψηλά ιστάμενοι στις πυραμίδες των χρηματοοικονομικών πολυεθνικών ομίλων. Αυτοί ήταν που μόλυναν την οικονομία, αυτοί αλλοίωσαν τα ...ηθικά γνωρίσματα του συστήματος και αυτοί πρέπει να τιμωρηθούν, ώστε να αποκαθαρθεί η οικονομία και να αποκατασταθούν οι ηθικές αξίες του καπιταλισμού.

Δεν είναι, λοιπόν, το σύστημα των εκμεταλλευτικών σχέσεων παραγωγής, που προκαλεί - και περνάει - κρίση. Δεν είναι ούτε η δράση της οικονομικής ολιγαρχίας συνολικά, που μπροστά στην επιδίωξη του ολοένα και μεγαλύτερου κέρδους - από την εποχή της γέννησης του καπιταλισμού μέχρι και τις μέρες μας - δε γνωρίζει τον παραμικρό πολιτικό, κοινωνικό και ηθικό φραγμό. Δεν την προκαλεί καν η υπερσυσσώρευση κεφαλαίων και κερδών, οι γιγαντιαίων διαστάσεων συγχωνεύσεις επιχειρηματικών ομίλων κ.ο.κ. Την κρίση την προκαλεί η ανηθικότητα των ...νεογιάπηδων, που ξέφυγαν και ...αλλοίωσαν το σύστημα.

Πολύ βολική προσέγγιση και λογική. Τι λέει; Οτι η κρίση επήλθε, επειδή κάποιοι επιμέρους κρίκοι της οικονομίας απομακρύνθηκαν από τα ηθικά χαρακτηριστικά, που, δήθεν, διαθέτει το σύστημα. Αρα, για την αντιμετώπιση της κρίσης, τώρα και στο μέλλον, αρκεί να ελεγχθούν οι «κακοί» και να υπάρξει μία «νέα συμφωνία» για τον τρόπο της δράσης του κεφαλαίου, ώστε να επανέλθουμε στις ...ηθικές ισορροπίες που ίσχυαν μέχρι τώρα. Δηλαδή;

Δηλαδή, να εξακολουθήσει να υπάρχει, χωρίς κραδασμούς, το στύψιμο της εργατικής δύναμης και η εκμετάλλευση εκατομμυρίων εργαζομένων. Να συνεχίσει η οικονομική ολιγαρχία να κατακλέβει τον πλούτο που παράγουν οι λαοί, χωρίς να υπάρχουν αναταράξεις στις αγορές. Να διευρύνεται ακόμα περισσότερο η παγκόσμια φτώχεια, χωρίς αυτό να αποτελεί εμπόδιο στα σχέδια της πλουτοκρατίας για αύξηση των δικών της κερδών. Να εξαπολύονται, χάριν της αντιμετώπισης της κρίσης του συστήματος, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, πόλεμοι και στρατιωτικές επιχειρήσεις, να καταλαμβάνονται κράτη και λαοί, να πολλαπλασιάζονται, χωρίς τιμωρία, τα εγκλήματα κατά των λαών. Αυτή είναι η ηθική του συστήματος. Το κέρδος, ο ανταγωνισμός, η κυριαρχία.

Ο καπιταλισμός ποτέ δεν είχε, δεν έχει, ούτε μπορεί να αποκτήσει ηθική. Το αποκλείει ο ίδιος ο ανταγωνιστικός, εκμεταλλευτικός χαρακτήρας των οικονομικών και κοινωνικο-παραγωγικών σχέσεων. Η εμπορευματοποίηση των πάντων και η βάρβαρη περιφρόνηση των αναγκών της κοινωνίας και του λαού. Και όπως δε θα αποκτήσει ποτέ ηθική, άλλο τόσο δε θα μπορέσει να απαλλαγεί από τον εφιάλτη των οικονομικών του κρίσεων. Από αυτές, βέβαια, θα απελευθερωθούν η κοινωνία και οι εργαζόμενοι όταν συνειδητοποιήσουν ότι μπορούν να απαλλαγούν από τον ίδιο τον καπιταλισμό.

Γιώργος ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ

Παραμύθια της κρίσης

Γρηγοριάδης Κώστας

Αναμφίβολα είναι υπαρκτή η νέα κρίση του καπιταλισμού, αλλά εξίσου βέβαιο είναι ότι η κυβέρνηση τη χρησιμοποιεί πολλαπλώς για να στηρίξει τη νέα αντιλαϊκή λαίλαπα. Σε κάθε περίπτωση, είναι κακόγουστο ανέκδοτο η διαβεβαίωση του πρωθυπουργού ότι «πάνω απ' όλα κυριαρχεί η έγνοια μας για τους οικονομικά ασθενέστερους». Η πραγματική έγνοια της κυβέρνησης και του ίδιου, εν μέσω της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, είναι, σε αυτή τη φάση, η στήριξη του τραπεζικού κεφαλαίου και εκφράζεται με χειροπιαστούς τρόπους. Οπως η πρωθυπουργική δέσμευση ότι «οι καταθέσεις των πολιτών σε όλες τις τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα είναι απολύτως εγγυημένες». Ταυτόχρονα είναι ολοφάνερο ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την κρίση ως άλλοθι για την ταξική υπέρ του κεφαλαίου πολιτική της, που αντικειμενικά δε δίνει φιλολαϊκές λύσεις στα μεγάλα λαϊκά προβλήματα (φτώχεια, ακρίβεια, ανεργία κλπ). «Είναι γεγονός ότι η διεθνής κρίση προκάλεσε έξαρση της ακρίβειας», ισχυρίστηκε χτες ο Κ. Καραμανλής, ξεχνώντας όμως ότι η ακρίβεια προϋπήρχε της κρίσης, ενώ η πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνησή του είναι ταυτόσημη με αυτήν που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις σε ΗΠΑ και ΕΕ για τη διαχείριση της κρίσης σε βάρος των εργαζομένων...

Θα σας φτιάξουμε πανεπιστήμιο!

Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τότε που ο υπουργός Παιδείας κατηγορούσε δημόσια το ΠΑΣΟΚ ότι ίδρυσε 46 Τμήματα πανεπιστημίων και ΤΕΙ «χωρίς να έχει γίνει σχετική έρευνα αγοράς εργασίας», ότι «πήγε στις τοπικές κοινωνίες να εξαγγείλει πανεπιστήμια για να πάρει ψήφους»...

Την περασμένη Κυριακή ο ίδιος υπουργός πήγε στην Αιτωλοακαρνανία και μεταξύ άλλων δήλωσε: «Είναι μεγάλη είδηση για την περιοχή η δημιουργία του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδος (...) Ετσι, μια δέσμευση του πρωθυπουργού γίνεται πραγματικότητα και έτσι δικαιώνεται και ένα όραμα που είχε για τον εαυτό της η τοπική κοινωνία της Αιτωλοακαρνανίας»! Εγινε καμιά έρευνα για την αναγκαιότητα ενός ακόμα πανεπιστημίου στη χώρα μας; Οχι! Στην ίδια περιοχή εξάλλου, υπάρχουν Τμήματα πανεπιστημίου (παράρτημα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων) και ΤΕΙ (Μεσολογγίου), τα οποία τα τελευταία χρόνια όπως και άλλα επαρχιακά Τμήματα αντιμετωπίζουν πρόβλημα έλλειψης φοιτητών, γιατί δεν επιλέγονται... Η απάντηση της κυβέρνησης είναι να γίνουν μετονομασίες και συγχωνεύσεις κατά τη γνωστή παροιμία «άλλαξε ο Μανωλιός»...

Η ουσία: Είτε πράσινη, είτε μπλε, η πολιτική τού «κάθε πόλη και πανεπιστήμιο, κάθε χωριό και ΤΕΙ» είναι ίδια κι απαράλλαχτη, συνεχίζεται προς άγραν ψήφων, στις πλάτες του λαού, τα παιδιά του οποίου τα βλέπουν ως «πορτοφόλια», ως «τουρίστες» για τις καφετερίες της κάθε περιοχής...

Περίσσεψαν τα «κούφια λόγια» κι ο κοσμοπολιτισμός

Πέρα και μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των μεταναστών και των οικογενειών τους, χωρίς καμία αναφορά στις αιτίες που προκαλούν τη μετανάστευση, στις πολιτικές που έρχονται να συμπληρώσουν τον ξεριζωμό εκατομμυρίων ανθρώπων με την άγρια καταστολή και την πιο στυγνή εκμετάλλευση, κινήθηκε το 1ο Φεστιβάλ Μεταναστευτικών Κοινοτήτων, το οποίο συνδιοργανώθηκε από τη δημοτική αρχή Βύρωνα και το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών (ΕΦΜ) από την Παρασκευή μέχρι την Κυριακή στο Βύρωνα.

Δε θα μπορούσε να ισχύει τίποτα διαφορετικό για ένα φεστιβάλ με χορηγό την ίδια την κυβέρνηση, τα υπουργεία Μεταφορών, Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης, την ΤΕΔΚΝΑ και τον ΟΠΑΠ, και τη συμμετοχή σύσσωμων των πολιτικών δυνάμεων του ευρωμονόδρομου, της συμβιβασμένης εργοδοτικής ηγεσίας της ΓΣΕΕ, του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ), αλλά και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ), που άλλοι συνειδητά και άλλοι εκ των πραγμάτων, στηρίζουν τις πολιτικές της καταστολής και της επιλεκτικής - χρήσιμης για το κεφάλαιο - μετανάστευσης της ΕΕ.

Ετσι, φανερώνοντας και σε αυτή την περίπτωση, ότι αυτά που τους ενώνουν είναι τα κύρια, ενώ τους χωρίζουν δευτερεύοντα, την Παρασκευή το βράδυ χαιρέτισαν την έναρξη των εκδηλώσεων ο Θ. Κασίμης, εκ μέρους του υπουργείου Εξωτερικών, ο αντινομάρχης Αθηνών Ι. Προμπονάς, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γρ. Ψαριανός, ο Μ. Μοαβία, συντονιστής του ΕΦΜ, και ο δήμαρχος Βύρωνα Ν. Χαρδαλιάς, ενώ παρευρέθηκε ο Π. Τριγάζης, μέλος της ΠΓ του Συνασπισμού. Τα «κούφια λόγια» και οι κοσμοπολίτικες αναλύσεις περίσσεψαν, αποτελώντας μια μεγάλη πρόκληση.

Τα κέρδη της πλουτοκρατίας...

ΝΑ ΕΞΗΓΟΥΜΑΣΤΕ (αν και αναπόφευκτα θα παρεξηγηθούμε): Εμείς δεν έχουμε «οικονομική κρίση». Αυτοί (δηλαδή η πλουτοκρατία) έχουν οικονομική κρίση...

Ακόμη καλύτερα, εμείς είμαστε μόνιμα σε κρίση, απλά καμία κυβέρνηση δεν ευαισθητοποιείται απέναντί της και δε λαμβάνει «επείγοντα μέτρα».

Οταν πέφτουν τα χρηματιστήρια κατά 5, 7, ή 10%, πανικοβάλλονται. Οταν η αγοραστική αξία των μισθών μας πέφτει κατά 15% κάθε χρόνο, ούτε καν ιδρώνει τ' αυτί τους.

Τώρα λένε πως θέλουν να ...σώσουν τις καταθέσεις των Ευρωπαίων πολιτών, να τις εγγυηθούν. Και στέλνουν πακτωλούς χρημάτων (που προέρχονται από φορολογούμενους) στους τραπεζίτες.

Δηλαδή, ο δικός τους «τρελός» ανταγωνισμός και η αναζήτηση του υπερκέρδους δημιούργησε (όπως πάντα) το πρόβλημα, εμείς τώρα πρέπει να το πληρώσουμε. Είτε άμεσα, είτε έμμεσα.

Τώρα, ούτε το «δόγμα» της απελευθέρωσης των αγορών ισχύει, ούτε ο «ελεύθερος ανταγωνισμός», ούτε τίποτε.

Τυφλά, οι κυβερνήσεις προσπαθούν να μπαλώσουν όπως όπως το χάος και οι «εθνικοποιήσεις» ξαφνικά έγιναν απόλυτα λογικές και «σύγχρονες» κινήσεις.

Η μόνη μας απορία είναι πώς το ΠΑΣΟΚ εδώ αργεί να εκμεταλλευτεί τη ...συγκυρία. Θα μπορούσε ωραιότατα ο Γ. Παπανδρέου να εξαγγείλει ένα πρόγραμμα «σοσιαλιστικών» εθνικοποιήσεων.

Να μας πει πως είναι έτοιμος να «τσακίσει» το τραπεζικό κεφάλαιο (την ώρα, φυσικά, που θα κάνει ό,τι χρειάζονται οι τραπεζίτες).

Προφανώς, δεν είναι «σβέλτοι» εκεί στη Χαριλάου Τρικούπη. Γιατί η διάθεση να μας κοροϊδέψουν δεν τους λείπει.

Οσο για την κυβέρνηση, προσπαθεί να μας πείσει ότι εδώ ...πάνε καλά τα πράγματα, ενώ ο υπόλοιπος πλανήτης βυθίζεται στο χάος.

Θέλει να πιστέψουμε ότι το ...ελέγχει το πράγμα. Πως οι εξελίξεις γίνονται προγραμματισμένα και ...στα μαλακά.

Γρηγοριάδης Κώστας