ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 9 Ιούνη 2004
Σελ. /48
ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
Δημιουργίες υψηλής ποιότητας
«Σχολείο γυναικών»
στη «νέα Σκηνή»

«Το σχολείο των γυναικών» από τη «νέα Σκηνή»
«Το σχολείο των γυναικών» από τη «νέα Σκηνή»
Η στήλη, αθέλητα, λόγω συγκυριών, μετά τη λήξη του μολιερικού «Σχολείου γυναικών» από τη «Νέα Σκηνή», αναφέρεται στο πολύπλευρο καλλιτεχνικό «κέρδος» του θεάτρου μας από την παράσταση του Λευτέρη Βογιατζή. Ο Λ. Βογιατζής, κατά τη γνώμη μας, είναι μιας σπανιότατης, μοναδικής μάλλον στο ελληνικό θέατρο, κατηγορίας δημιουργός. Δεν είναι μόνον σπουδαίος, ξεχωριστός ηθοποιός και σκηνοθέτης. Είναι ένας ολότελα αντισυμβατικός δημιουργός, μανικά «ταμένος» στην τέχνη του. Ενας διανοούμενος, ο οποίος αναζητά τη βαθιά κρυμμένη ουσία των ανθρώπινων πραγμάτων, οραματίζεται και εισηγείται ένα θέατρο - «εστία» συλλειτουργίας, αλληλογενεσιουργού δημιουργίας των τεχνών. Κατ' αρχήν του πνεύματος και του λόγου, αλλά και όλων των τεχνών που αναπλάθουν το βίο, τη διάνοια, τον ψυχισμό, τις αντιλήψεις, το ήθος, το χαρακτήρα, τις επιθυμίες, τα πάθη, τα λάθη, το οικείο και κοινωνικό περιβάλλον του ανθρώπου. Σ' αυτήν, ακριβώς, την καλλιτεχνική «ανάγκη» του Λ. Βογιατζή, οφείλεται το πολύπλευρα σπουδαίο «κέρδος» της παράστασης του «Σχολείου γυναικών». Κέρδος μεταφραστικό, καθώς η Χρύσα Προκοπάκη δημιούργησε μια υποδειγματική έμμετρη μετάφραση. Με γλώσσα οικεία, πνευματώδη, παιγνιώδη, αμυδρώς ειρωνική, κωμικά χυμώδη απέδειξε ότι η μολιερική ποίηση είναι διαχρονική και ότι ο έμμετρος στίχος κάλλιστα και εύληπτα μιλιέται, αρκεί να μιληθεί από καλοδιδαγμένα υποκριτικά «όργανα» (θαυματουργή για το «μίλημα» του έμμετρου λόγου σα να είναι σημερινός και «πεζός» ήταν η υποκριτική καθοδήγηση των ηθοποιών από τον Λ. Βογιατζή). Κέρδος σκηνογραφικό και ενδυματολογικό, γιατί το λιτό, μοντέρνας αισθητικής αντίληψης, συμβολικό σκηνικό της Ελλης Παπαγεωργίου, προκαλεί στο θεατή καίριους συνειρμούς, ενώ τα διαχρονικά κοστούμια «γεφυρώνουν» το σήμερα με την εποχή του έργου και με τη διαδρομή της κωμωδίας, από την κομέντια ντελ άρτε, την αστική κωμωδία, τη φαρσοκωμωδία, το τσίρκο, έως και μορφές σαν τους Τσάπλιν και Κίτον. Ο Νίκος Κυπουργός έγραψε μια υπόκρυφα «δηλητηριώδη» μουσική. Οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου μετέπλαθαν κάθε στιγμή της παράστασης σε υψηλής αισθητικής «πίνακες» ζωγραφικής.

«Ενα αλλιώτικο καλοκαίρι» στη «Μικρή Πόρτα»
«Ενα αλλιώτικο καλοκαίρι» στη «Μικρή Πόρτα»
Ο Μολιέρος ήταν βαθύτατα ρεαλιστής. Ηξερε, αλλά και απέδειχνε, ότι η κωμωδία είναι η γελαστική παραδοχή της συχνά πικρής αλήθειας. «Πλάσμα» της πραγματικότητας είναι ο μεσήλικας, ανύπαντρος αστός Αρνόλφος, ο οποίος, θεωρώντας άπιστες όλες τις γυναίκες, «εκτρέφει» έγκλειστη στο σπίτι του, μια παιδούλα ως υβριδιακή μελλοντική του σύζυγο. Οταν αποφασίζει να την παντρευτεί, αντιμετωπίζοντάς την ως «ιδιοκτησία» του, «τιμωρείται» από το νόμο της φύσης, τον αμοιβαίο έρωτα και γάμο της κοπέλας με ένα νεαρό γνωστό του, αλλά και από το παράκαιρο και μάταιο, πλέον, έρωτα που νιώθει για την κοπέλα. Ο Αρνόλφος, παίζοντας άκαιρα και λαθεμένα με τον έρωτα, χάνει την «παρτίδα». Πληρώνει το λάθος του και καταποντίζεται στη μοναξιά του.

Το ρεαλιστικό, πικρό υπόβαθρο του έργου πρόβαλε θαυμαστά η σκηνοθετική και υποκριτική διδασκαλία του Λ. Βογιατζή. Επιλέγοντας επιδαπέδιο σκηνικό, συνέθεσε την πλοκή σαν μια «παρτίδα» σκακιού, κινώντας ανάλογα, ως πιόνια, τις δύο ομάδες των πρωταγωνιστικών, δευτεραγωνιστικών και περιφερειακών προσώπων. Είδε τα πρόσωπα μέσα από το σκληρό και στη ζωή ερωτικό «αγώνα», σχεδιάζοντας επιτυχημένες και αποτυχημένες κινήσεις και παραλλαγές τους, έως το ματ, την οριστική «ήττα» του ενός «βασιλιά», του Αρνόλφου, από τον αντίπαλο «βασιλιά», τον νεαρό Οράτιο. Τα πρόσωπα, με την τελειοθηρική καθοδήγηση του Λ. Βογιατζή, απέκτησαν μια τριπλή διάσταση. Ρεαλιστικά και συμβολικά ταυτόχρονα, παρέπεμπαν και στις χαρακτηριστικές «φιγούρες» που κληροδότησε η κομέντια ντελ άρτε στη μετέπειτα κωμωδία. Ο Λ. Βογιατζής ψυχογράφησε βαθύτατα τον Αρνόλφο, συνθέτοντας ένα υπέροχο κωμικό και ταυτόχρονα μελαγχολικό «κράμα» - άμεση αναφορά στον Τσάρλι Τσάπλιν και έμμεση στον Μπάστερ Κίτον. Εξαιρετικές, αψεγάδιαστες ήταν οι ερμηνείες του Νίκου Κουρή και της Αγγελικής Παπούλια. Ενδιαφέρουσα η ερμηνεία του Ακη Βλουτή. Εκφραστικότατα έπλασαν τις ερχόμενες από την κομέντια ντελ άρτε φιγούρες της σουμπρέτας υπηρέτριας και του υπηρέτη - αρλεκίνου η Αλεξάνδρα Λέρτα και ο Αγγελος Μπούρας, αντίστοιχα, και του συμβολαιογράφου ο Προκόπης Πολίτης.

Στη «Μικρή Πόρτα»

«Blaubart» στο «Πόρτα»
«Blaubart» στο «Πόρτα»
Ενα μικρό, λυόμενο θέατρο, μέσα στη σκηνή του θεάτρου «Πόρτα», δημιούργησε η «Μικρή Πόρτα» της πάντα ανήσυχης και δημιουργικής Ξένιας Καλογεροπούλου. Το πολύ ενδιαφέρον εγχείρημά της ξεκίνησε με δύο ανοιξιάτικες παραστάσεις, μια για παιδιά και μια για ενήλικες.

Η πρώτη παράσταση, για παιδιά, με το «Ενα αλλιώτικο καλοκαίρι» του Μάικ Κένι, είναι μια μεγάλη και αληθινή θεατρική «ευλογία» για κάθε ηλικίας θεατή. Εργο, παράσταση, ερμηνείες προσφέρουν απόλαυση των ματιών και της ακοής. Ευεργετούν, καθαίρουν, συγκινούν, παρηγορούν την απηυδισμένη από την πολύμορφη απαξίωση και βαρβαροποίηση του σύγχρονου ανθρώπινου και κοινωνικού βίου μας. Διδάσκουν και υπογραμμίζουν τη μέγιστη, κατεπείγουσα, πλέον, ανάγκη του ανθρώπου να ξαναγίνει άνθρωπος και η κοινωνία του ανθρώπινη. Από πού, μπορεί, καλύτερα, να ξεκινήσει και πάλι ο εξανθρωπισμός του ανθρώπου; Μα, από τα παιδιά. Από τα παιδιά και την αθωότητά τους μπορεί να ξαναμπολιαστούν οι αξίες της ζωής. Αυτό είναι το κίνητρο της μακρόχρονης προσφοράς της Ξ. Καλογεροπούλου στο θέατρο για παιδιά. Αυτό είναι και το βαθύτερο κίνητρο του έργου του Μ. Κένι. Εργο με απλούστατο, αλλά σοφό, θέμα. Η ομαλή, χωρίς τραυματισμούς αποδοχή από ένα παιδί του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου. Η ψυχοπνευματική στήριξη του παιδιού απέναντι στο αναπόφευκτο του θανάτου και γενικότερα στη διαλεκτική μεταβλητότητα της ζωής, με βάση τις αξίες της ζωής και πρωτίστως την αγάπη. Ενα έργο - ύμνος στη ζωή και στην αγάπη, με θέμα το θάνατο, χωρίς καν να ακουστεί η λέξη θάνατος, με πρόσωπα έναν παππού που χηρεύει και τη μικρή εγγονούλα του, σε υπέροχη μετάφραση Κωστή Σκαλιώρα. Μικροί, μεγάλοι δείτε αυτή την απόλυτης «αθωότητας» παράσταση, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου, με σκηνικό, σαν παιδική «ζωγραφιά» και κοστούμια Ελλης Παπαγεωργακοπούλου, παιχνιδιάρικη μουσική Νίκου Βίτη, φωτισμούς Λευτέρη Παυλόπουλου. Ευεργεσία στο έργο και στη σκηνοθεσία είναι η σοφή, έμπειρη, γλυκύτατη ερμηνεία του Δημήτρη Καταλειφού, αλλά κυρίως η υπέροχης αλήθειας, ανεπιτήδευτα παιδικής αθωότητας, χάρης, ηχοχρωμάτων και ρυθμών ερμηνεία της Ιωάννας Παππά. Αυτή η ερμηνεία της ήταν μεγάλη έκπληξη.

Η παράσταση για ενήλικες, με το αμφίβολης δραματουργικής ποιότητας έργο της Γερμανίδας Ντέα Λόερ «Blaubart», μεταφρασμένο από τον υπεράξιο μεταφραστή Γιώργο Δεπάστα, σκηνογραφημένο, επίσης, από την Ελλη Παπαγεωργακοπούλου (αποδεικνύεται πολύ ταλαντούχα αυτή η νέα σκηνογράφος -ενδυματολόγος), με αρμόζοντες φωτισμούς Θύμιου Μπακαντάκη, και ανησυχαστική μουσική του Coti K. και πολύ ενδιαφέρουσα, ατμοσφαιρική σκηνοθεσία Γιώργου Λάνθιμου, ουσιαστικά κατέστη «βήμα» για μια ακόμα απόδειξη του μεταμορφωτικού υποκριτικού ταλέντου της Αμαλίας Μουτούση. Μια απόδειξη ότι κάθε ταλαντούχος ηθοποιός μπορεί να κάνει θέατρο, εμπλουτίζοντας αυτοσχεδιαστικά ακόμα μικρούς, ατελέστατους ρόλους. Το «σκοτεινό» έργο της Ντέα Λόερ, έργο που μοιάζει ατελές και επιτηδευμένα «νεοτερικής» θεματολογίας και γραφής, έχει τα εξής πρόσωπα: Ενα νεαρό, ο οποίος, χωρίς ουσιαστική αιτία, δολοφόνησε έξι γυναίκες που αποζήτησαν τον έρωτά του και μια τυφλή νέα γυναίκα στο σπίτι της οποίας καταφεύγει. Μέσα από την εξομολόγησή του στην τυφλή, αναπαριστώνται οι συναντήσεις του με τις έξι γυναίκες και τη δολοφονία τους. Ο δολοφόνος ερμηνεύεται από τον νέο πολύ ελπιδοφόρο ηθοποιό Χρήστο Πασσαλή, η τυφλή, από την αισθαντική Μαρία Πανουργιά, ενώ η Αμαλία Μουτούση θαυματουργεί, πλάθοντας με τη δική της υποκριτική φαντασία έξι διαφορετικού χαρακτήρα και ηλικίας γυναικεία πρόσωπα.


ΘΥΜΕΛΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ