ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 11 Μάη 2000
Σελ. /48
«Φινάλε» της «Ιστορίας του Ελληνικού Εθνους»

Η «Εκδοτική Αθηνών», ένα οίκος με μεγάλη και πολύχρονη παράδοση στο επιστημονικό βιβλίο (ιστορικό, αρχαιολογικό, πολιτισμικό κλπ.), σε ειδική τελετή χτες στο Μέγαρο της παλιάς Βουλής, παρουσία εκπροσώπων του επιστημονικού, εκδοτικού, αλλά και πολιτικού κόσμου, παρουσίασε το «φινάλε» της εξαιρετικά φιλόδοξης, ίσως και ριψοκίνδυνης όταν ξεκίνησε. Αναφερόμαστε, αφ' ενός στην 16τομη «Ιστορία του Ελληνικού Εθνους», η οποία κυκλοφόρησε μερικά χρόνια πριν και η οποία κάλυπτε την πολιτική και πολιτισμική ιστορία της Ελλάδας από την αρχαιότητα μέχρι και το 1940-1941, και αφ' ετέρου στο στερνό 17ο τόμοτης.

Ο τόμος αυτός, που υποτιτλίζεται «Σύγχρονος Ελληνισμός από το 1941 - ως το τέλος του αιώνα», ήταν και το αντικείμενο της χτεσινής εκδήλωσης - παρουσίασης, με ομιλητές τους επικεφαλής της συντακτικής επιστημονικής ομάδας του τόμου και καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνο Βερέμη (ήταν μέλος και της συντακτικής επιτροπής για τους 16 τόμους) και Κωνσταντίνο Σβολόπουλο και τον ιστορικό ερευνητή Ευάγγελο Κωφό.

Η ιδέα για την έκδοση του 17ου τόμου, που να «κλείνει» την πολιτική και πολιτιστική ιστορία της Ελλάδας και της Κύπρου κατά τον 20ό αιώνα, γεννήθηκε όταν κυκλοφόρησε το 16τομο έργο, το οποίο κρίθηκε ως το «σημαντικότερο γεγονός της ελληνικής ιστορικής βιβλιογραφίας» και απέσπασε το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Η υλοποίηση της ιδέας τέθηκε σε εφαρμογή με τη συγγραφική συνεργασία 27 καθηγητών Πανεπιστημίων και πολλών άλλων ειδικών επιστημόνων, με κείμενα των οποίων και με τις 600 και πλέον πλούσια εικονογραφημένες σελίδες του 17ου τόμου, παρελαύνει η Κατοχή, η Εθνική Αντίσταση, η απελευθέρωση, τα Δεκεμβριανά, η Βάρκιζα, τα εμφυλιακά και μετεμφυλιακά χρόνια, η Απριλιανή δικτατορία, η Μεταπολίτευση και οι εξελίξεις στο τέλος της χιλιετίας. Εκτενή κεφάλαια αφορούν στην Κύπρο και στο Κυπριακό Πρόβλημα, στον Ελληνισμό της Νότιας Αλβανίας, της Τουρκίας και γενικότερα στους απόδημους, καθώς και στον πνευματικό και πολιτιστικό βίο.

Μεταξύ των συγγραφέων του τόμου περιλαμβάνονται οι: Α. Αργυρίου, Αλ. Δεσποτόπουλος, Α. Δημαράς, Θ. Διαμαντόπουλος, Π. Ιωακειμίδης, Π. Καζάκος, Β. Κόντης, Θ. Κουλουμπής κ. ά.

Γιάννη Στεφανίδη:
«Το ελιξίριο του έρωτα και άλλες ιστορίες»

Μετά από το πρόσφατο μυθιστόρημα «Πέτρα κυλισάμενη», ο ζωγράφος της Αντίστασης Γιάννης Στεφανίδης πειραματίζεται και στο διήγημα. «Το ελιξίριο του έρωτα» είναι η πρώτη συλλογή του, που περιλαμβάνει δέκα διηγήματα (ιστορίες τις θέλει ο συγγραφέας), οι οποίες συνοδεύονται από ισάριθμα σκίτσα του.

Η σφραγίδα του καλλιτέχνη, του άοκνου εργάτη της τέχνης, είτε ζωγραφική είναι αυτή, είτε μουσική, είτε λογοτεχνία, αποτυπώνεται πάνω σε κάθε του εργασία, που ξεχύνεται μέσα από το ανεξάντλητο εργαστήρι της ψυχής του. Εκεί είναι στοιβαγμένα χρώματα κι αισθήματα, που τα προκάλεσαν ανθρώπινες υπάρξεις ταπεινές της βιοπάλης. Ο χρωστήρας του τρέχει ασταμάτητα, ανεμπόδιστα, φυσικά και άνετα από το περιέχον στο περιεχόμενο, μην αφήνοντας καμιά αμφιβολία ή ερωτηματικό γι' αυτό που ολοκληρωμένο κάνει στο τέλος την εμφάνισή του. Κι είναι συνήθως η νίκη της ανθρωπιάς πάνω στη βαρβαρότητα, τη χυδαιότητα και τη σκληρότητα, που σκορπίζει το λεπτό άρωμα της συγκίνησης, το οποίο απορρέει από μια εξαιρετικά φορτισμένη ευαισθησία.

Το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο του βιβλίου με τίτλο «Στον ηλεκτρικό» - τελευταίο διήγημα της συλλογής - του ζωγράφου - συγγραφέα Γιάννη Στεφανίδη και όλο το τεχνικό μέρος, ωραία φροντισμένη δουλιά από τις εκδόσεις «Σίγμα».


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Βιβλιοπαρουσιάσεις
  • Οι εκδόσεις «Κέδρος», χτες, στη «Στοά του Βιβλίου» παρουσίασαν το νέο λεύκωμα του σκιτσογράφου Στάθη «33 τραγούδια εικονογραφημένα».
  • Οι εκδόσεις «Ιωλκός» χτες στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών (Γενναδίου 8, 7ος όροφος) παρουσίασαν τη νέα ποιητική συλλογή της Δέσπως Καρούσου «Χειμωνιάτικο δειλινό». Μίλησε ο Γιάννης Κορίδης. Διάβασαν οι Φοίβος Ταξιάρχης και Ρένα Ρηνιώτη. Ο «Ιωλκός» επίσης χτες στο Πολιτιστικό Κέντρο Μπενετάτου στο Ψυχικό παρουσίασε το βιβλίο της Μαργαρίτας Ψαρρού- Λιατοπούλου «Ο καθρέφτης του άσχημου».
  • Οι εκδόσεις Πατάκη παρουσίασαν χτες τα βιβλία του Δημήτρη Δασκαλόπουλου «Ανισόπεδες διαβάσεις» και «Παρωδίες καβαφικών ποιημάτων 1917-1997», ενώ το Σάββατο (11.30πμ) το παιδικό βιβλίο της Αννας Κοντολέων «Ενας πλανήτης στο πλυντήριο». Εικόνες Δημήτρη Τιμπιλή. Στις 18/5 (8.30μμ) στο βιβλιοπωλείο Τσαμαντάκη (Καραολή και Δημητρίου 32, Πειραιάς) οι εκδόσεις Πατάκη θα παρουσιάσουν το βιβλίο της Μαρίας Σκιαδαρέση «Κίτρινος χρόνος».
  • Οι εκδόσεις για παιδιά «Μίνωας» το Σάββατο (12μ) στου Ελευθερουδάκη (Πανεπιστημίου 17) θα παρουσιάσει το βιβλίο της Ρένας Ρώσσα - Ζαΐρη «Το αρκουδάκι φοβόταν τους σεισμούς». Εικόνες Λήδας Βαρβουρούση. Επίσης το Σάββατο (12μ) στο βιβλιοπωλείο «Ευριπίδης στη Στοά» (Βασ. Κωνσταντίνου 11, Χαλάνδρι) θα παρουσιάσει το βιβλίο της Λέττας Βασιλείου «Μίμης ο Πατούσας».

«Ελληνική γλώσσα και ποίηση» είναι το θέμα του 4ου Συμποσίου Ποίησης που διοργανώνουν (10-12/5) τα λογοτεχνικά περιοδικά «Αιολικά γράμματα», «Νέα Αριάδνη», «Νέα σκέψη», «Παρουσία», «Πνευματική ζωή» και «Φθιωτικός λόγος» στο «Τριφύλλειο Ιδρυμα Κυθήρων» (Θεμιστοκλέους 5).

Στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Η βιογραφία, ανανέωση ενός λογοτεχνικού είδους;» διοργανώνει το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνώνσήμερα (7.30μμ). Θα μιλήσουν οι Κριστόφ Μπιντάν, βιογράφος του Μορίς Μπλανσό, Πιερ Λεπάπ, αρθρογράφος της λογοτεχνικής επιφυλλίδας της εφημερίδας «Λε Μοντ» και συγγραφέας βιογραφιών των Ζιντ, Ντιντερό και Βολταίρου, Νίκος Πετσάλης, βιογράφος της Μαρίας Κάλλας και Αλέν Βιρκοντελέ, συγγραφέας της πρόσφατης βιογραφίας του Σαιντ Εξυπερύ και των Μαργκερίτ Ντυράς, Μπλεζ Πασκάλ, Ζορίς - Καρλ Υσμάν, Ζαν - Πολ και Σαρλ Φουκώ.

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- «Ερευνα», περιοδικό για την πολιτική, την οικονομία, τα γράμματα, τις τέχνες (τεύχος Ιανουαρίου 2000), με εκτενές αφιέρωμα στον πολυβραβευμένο ποιητή Τάκη Βαρβιτσιώτη.

- «Τεχνολογία», ενημερωτικό, περιοδικό Δελτίο του Πολιτιστικού - Τεχνολογικού Ιδρύματος Ελληνικής Τράπεζας Βιομηχανικής Αναπτύξεως, τεύχος 9 (1999), με θέματα έρευνας συντήρησης, έκθεσης, μουσείων της βιομηχανικής κληρονομιάς της Ελλάδας.

- «Νέα Εστία», μηνιαίο λογοτεχνικό περιοδικό. Τεύχος 1719 (1/2000) με συνεργασίες των Λ. Κούσουλα, Β. Γρηγοροπούλου, Ι. Λειδινού, Ε. Κοτζιά, Κ. Καβουλάκου κ.ά. Τεύχος 1720 (2/2000) με συνεργασίες των Ν. Βαγενά, Γ. Κουρτσάκη, Κ. Χαραλαμπίδη, Τ. Ρούσσου, Θ. Χατζόπουλου, Β. Χατζηβασιλείου, Α. Βλαβιανού, Β. Ινζίδης. Τεύχος 1722 (4/2000) με αφιέρωμα στον Κορνήλιο Καστοριάδη και πολλές συνεργασίες.

- «Ο Μέντωρ» (Χρονογραφικό και ιστοριοδιφικό Δελτίο της Αρχαιολογικής Εταιρείας) μηνιαίο περιοδικό αρχαιολογικού περιεχομένου.

- «Πόρφυρας» λογοτεχνικό περιοδικό. Τεύχος 92 με θέματα για τον ομηρικό Οδυσσέα στη λογοτεχνία, για τους Σεφέρη, Κακναβάτο, Μόντη κ.ά.

- «Διαβάζω», μηνιαία επιθεώρηση του βιβλίου. Τεύχος 404. Συνέντευξη με τον αλησμόνητο Νίκο Μπακόλα, θέματα για τον Ε. Φόστερ, τον Π. Νιρβάνα και το λαϊκό πολιτισμό, βιβλιοπαρουσιάσεις και ειδήσεις.

- «Πνευματική Ζωή» (λογοτεχνικό περιοδικό). Τεύχος 131. Αγνωστο γράμμα του Ψυχάρη στον Καφαντάρη, αναμνήσεις του Παπα - Ανυπόμονου από την Εθνική Αντίσταση κ.ά.

- «Τριφυλιακή Εστία» (λογοτεχνικό περιοδικό του Συλλόγου Κυπαρισσίων «Η Αρκαδία»). Τεύχος 108 με αφιέρωμα στον κορυφαίο κομμουνιστή αγωνιστή και ιστορικό Δημήτρη Φωτιάδη.

- «Ελληνική Διεθνής Γλώσσα» τριμηνιαίο περιοδικό του «Οργανισμού για τη Διεθνοποίηση της Ελληνικής Γλώσσας». Τεύχος 3 (39) με αφιέρωμα στον Ιωνα Δραγούμη. Τεύχος 4 (40) με αφιέρωμα στον Ποντιακό Ελληνισμό.

- «Παρουσία», επιθεώρηση λόγου και τέχνης. Τεύχος 10 με αφιέρωμα στον πεζογράφο και κριτικό Θ. Μ. Πολίτη.

- «Ομπρέλα» λογοτεχνικό περιοδικό. Τεύχος 46 με αφιέρωμα για τον Κ. Παλαμά.

- «Σύγχρονη Εκπαίδευση», δίμηνη επιθεώρηση εκπαιδευτικών θεμάτων. Τεύχος 107 με θέματα για την εκπαιδευτική διαδικασία, τις εξετάσεις, τους διορισμούς και αποσπάσεις εκπαιδευτικών, τα σχολικά βιβλία, την υλικοτεχνική υποδομή στα γενικά λύκεια κ.ά.

- «ΑΕΙ - ΤΕΙ», οδηγός σπουδών από το ενιαίο λύκειο στο Πανεπιστήμιο (Εκδοτική «Αλφα ΕΠΕ»).

Νίκος Ρίγγας:
«Ηταν κ' οι δυο τους ποιητές»

Ο «Οδηγός του ασανσέρ», στο ομώνυμο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου, πατάει το κουμπί, όμως το ασανσέρ δε σταματάει σε κανέναν όροφο. Ποιητική αδεία, περνά όλα τα συμβατικά ύψη, για να βρεθεί ανάμεσα στ' αστέρια. Θα επιστρέψει πάλι όπου βρισκόταν, μόνον όταν έρθει στα χείλη του οδηγού η λέξη: «Ψωμί». Γήινος ο ποιητής στην υλική του υπόσταση, αλλά και συμπαντικός στη σκέψη και τη φαντασία του.

Ο Νίκος Ρίγγας, στήνοντας το ποιητικό δρώμενο, ντύνει με ξεχωριστά πρόσωπα αυτές τις δύο υποστάσεις, διχάζοντας, συνειδητά, την ίδια του την προσωπικότητα, έτσι ώστε ο «Γήινος» κι ο «κοσμικός» να διαλέγονται μεταξύ τους επί παντός του επιστητού. Με το πέρας του διαλόγου, ο αναγνώστης συμπεραίνει ότι «Γήινος» και «κοσμικός» ήταν κι οι δυο τους ποιητές.

Το έργο αυτό του Ν. Ρ. αποτελεί μια συνομιλία του παρόντος με το μέλλον, σαν συνέχεια της συνομιλίας του παρόντος με το παρελθόν, στο θεατρικό επίσης έργο του «Η ολομέλεια των αιώνων». Στο δεύτερο, όπως και στο πρώτο, αναζητούνται λύσεις κάτω απ' το φως της διαλεκτικής, προκειμένου να σωθεί ο άνθρωπος από τον ίδιο τον εαυτό του. Ο ποιητής πιστεύει ότι «η ενεργοποίηση μυστικών αισθήσεων» μπορεί να σώσει τον άνθρωπο, οδηγώντας τον στην αρμονική συνύπαρξη της ζωής του, με τη ζωή της Μάνας Γης, που είναι μέρος της ζωής του Σύμπαντος.

Ο Ν. Ρ., λειτουργώντας με επιστημονική φαντασία, καθαρή γνώση και ποιητική έξαρση, ανυψώνεται στο συμπαντικό χωροχρόνο, χωρίς να ξεκόβεται απ' το χοϊκό. Γι' αυτόν, γήινος είναι ο έρωτας, όπως και το ψωμί. Ολα τ' αναγκαία, γήινα, γι' αυτό συμπαντικά. Ετσι, όταν ρωτιέται απ' το πλάσμα της φαντασίας του, αν φοβάται το ασύνορο, χοϊκά «συμπαντικός» κι «επαναστάτης» αυτοβιογραφείται με περηφάνια: «Βγήκα από μήτρα και βύζαξα από βυζιά αντάρτισσας και βουνίσιας Μάνας, γι' αυτό, όπως κι εκείνη, δεν ντον σιουράω το φόβο!» (εκδ. «Παπαζήση»).


Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ

Διήμερο αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο

Σήμερα (8μμ) στα πλαίσια του αφιερώματος στον Γιάννη Ρίτσο που οργάνωσε το «Αετοπούλειο» Πολιτιστικό Κέντρου Χαλανδρίου η πιανίστα Χλόη Μακρή θα ερμηνεύσει τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» και αποσπάσματα θα διαβάσει ο Γιάννης Καλατζόπουλος.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ