Γιγαντιαίο ωκεανό νερού κάτω από την επιφάνεια του Αρη ανακοίνωσαν ότι βρήκαν οι γεωφυσικοί που ανέλυσαν τα σεισμογραφικά δεδομένα της αποστολής InSight της NASA, τα οποία συλλέχθηκαν μεταξύ 2018 και 2022. Η ποσότητα του νερού είναι τέτοια που αν βρισκόταν στην επιφάνεια θα μπορούσε να καλύψει ολόκληρο τον πλανήτη με στρώμα πάχους 1.600 μέτρων! Ωστόσο, το νερό βρίσκεται σε απρόσιτα βάθη 11,5 έως 20 χιλιομέτρων, κάτω από ένα ρηγματωμένο πετρώδες στρώμα. Για να το προσεγγίσει κανείς θα έπρεπε να πετύχει στις συνθήκες του Αρη γεώτρηση, που δεν έχει ακόμη επιτευχθεί ούτε στη Γη.

Αν και δεν έχει βρεθεί κάποια ένδειξη ζωής στην επιφάνεια του Αρη, οι επιστήμονες θεωρούν ότι ακόμη και στα βάθη που βρίσκεται το υγρό νερό, θα μπορούσε να περιέχει κάποιες μορφές ζωής, όπως συμβαίνει και στα βάθη των ωκεανών στη Γη. Πολλά στοιχεία δείχνουν πως στο μακρινό παρελθόν ο κόκκινος πλανήτης διέθετε πολύ επιφανειακό νερό σε υγρή μορφή. Ωστόσο πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια μια απότομη αλλαγή στο κλίμα οδήγησε στην αποξήρανση της επιφάνειας. Η μεταβολή αυτή ίσως προήλθε εξαιτίας της απώλειας του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη, μιας πρόσκρουσης μεγάλου αστεροειδούς, ή ακόμα και της ίδιας της εμφάνισης ζωής, που ίσως οδήγησε σε απότομη κλιματική μεταβολή.

Οι ερευνητές τροφοδότησαν τα δεδομένα του InSight σε μαθηματικά μοντέλα παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό υδροφόρων οριζόντων και αποθεμάτων πετρελαίου στη Γη. Η διερεύνηση έδειξε ότι στα βαθύτερα σημεία του φλοιού υπάρχουν ρηγματωμένα ηφαιστειογενή πετρώματα πλημμυρισμένα με νερό και ίσως αυτή να ήταν η κατάληξη του νερού που βρισκόταν κάποτε στην επιφάνεια.

Μια άλλη ευχάριστη έκπληξη στη διαδικασία εξερεύνησης του Αρη για εντοπισμό ενδείξεων ζωής στο παρελθόν του ήταν ο εντοπισμός από το ρόβερ «Perseverance» («Επιμονή») της NASA, μιας πέτρας με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, μέσα στον κρατήρα Τζέζερο. Η πέτρα, που θεωρείται το σημαντικότερο εύρημα έως τώρα, ονομάστηκε Cheyava Falls, από το όνομα μιας τοποθεσίας στο φαράγγι Γκραντ Κάνιον στις ΗΠΑ, έχει μέγεθος όσο η επιφάνεια ενός τραπεζιού του καφέ, σχήμα βέλους και προεξέχει μέσα από το χώμα. Ομως τα πιο αξιόλογα οπτικά χαρακτηριστικά της είναι οι κοκκινωπές και ανοιχτόχρωμες λωρίδες, με τις πρώτες να είναι διάστικτες με ανοιχτόχρωμες κηλίδες. Το κόκκινο χρώμα πιθανότατα οφείλεται στον αιματίτη, ένα οξείδιο του σιδήρου, ενώ οι ανοιχτόχρωμες λωρίδες μοιάζουν με αποθέσεις θειικού ασβεστίου, που προήλθαν από υγρό περιβάλλον. Τα σκούρα περιγράμματα των κηλίδων περιέχουν φωσφορικό σίδηρο, που θα μπορούσε να αποτελεί τροφή για πεινασμένα μικρόβια του υπεδάφους.

Τα όργανα του «Perseverance» έδειξαν ότι το πέτρωμα περιέχει και οργανικές ουσίες, δηλαδή χημικές ενώσεις του άνθρακα. Οργανικές ενώσεις είναι τα δομικά υλικά όλων των μορφών ζωής, όπως τη γνωρίζουμε από τη Γη. Πρόκειται για σπάνιο εύρημα του αμερικανικού ρόβερ, που διατρέχει τον κρατήρα Τζέζερο από τον Φλεβάρη του 2021, λίγο μετά την προσεδάφισή του. Οργανικές ενώσεις είχε εντοπίσει και το άλλο ρόβερ, το «Curiosity» («Περιέργεια»), που εξερεύνησε τον κρατήρα Γκέιλ.

Συνολικά, τα δεδομένα από το «Perseverance» δείχνουν όχι μόνο ότι πριν πολύ καιρό ποσότητα νερού καταστάλαζε στον βράχο Cheyava Falls, αλλά και ότι η πέτρα διέθετε χαρακτηριστικά, που συνήθως σχετίζονται με μικροβιακή ζωή. Σε ιζηματογενή πετρώματα με λωρίδες αιματίτη στη Γη, οι χημικές αντιδράσεις μπορούν να δημιουργήσουν παρόμοιες ανοιχτόχρωμες κηλίδες με σκούρο περίγραμμα, απελευθερώνοντας Ενέργεια ικανή να συντηρήσει μονοκύτταρους οργανισμούς μέσα στο πέτρωμα.

Το ρόβερ χρησιμοποίησε το τρυπάνι του για να βγάλει ένα δείγμα από το Cheyava Falls, το οποίο τοποθέτησε σε δοχείο. Αυτό, μαζί με άλλα από προηγούμενες διατρήσεις, θα πρέπει να ανακτηθεί και να μεταφερθεί στη Γη για ανάλυση από τη μελλοντική ρομποτική αποστολή MRS, που προγραμματίζουν από κοινού NASA και ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος). Η αποστολή αυτή δεν προβλέπεται να πραγματοποιηθεί πριν το 2040.

Με πλήρη επιτυχία ολοκληρώθηκε το μεγαλύτερο και πιο απαιτητικό μέρος της αποστολής «Polaris Dawn» (Αυγή του Πολικού Αστέρα), της πρώτης ιδιωτικής αποστολής που επιχείρησε διαστημικό περίπατο. Η αποστολή, προϊόν συνεργασίας της «SpaceX» του δισεκατομμυριούχου Ιλον Μασκ με τον επίσης δισεκατομμυριούχο Τζάρεντ Αϊζακμαν, εκτοξεύτηκε την περασμένη Τρίτη από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι, με πύραυλο Falcon 9 της «SpaceX» και το τετραμελές πλήρωμα μέσα σε διαστημόπλοιο Crew Dragon επίσης της «SpaceX».

Οπως είχε σχεδιαστεί, το σκάφος ανέβηκε σε ύψος 1.400 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη, με την «Polaris Dawn» να είναι η επανδρωμένη αποστολή που αν εξαιρεθούν οι αποστολές «Απόλλων» της NASA στο φεγγάρι, πήγε πιο μακριά από κάθε προηγούμενη. Μετά από 6 περιφορές γύρω από τη Γη, το Dragon κατέβηκε σε ύψος 265 χλμ., οπότε πραγματοποιήθηκαν οι έξοδοι στο διαστημικό κενό, του Αϊζακμαν, διοικητή της αποστολής και της Σάρα Γκίλις, με τις νέες πιο ευέλικτες στολές που έχει σχεδιάσει η «SpaceX». Πριν από το άνοιγμα της μπουκαπόρτας στη μύτη του διαστημοπλοίου ακολουθήθηκε διαδικασία σταδιακής μείωσης της πίεσης μέσα στο σκάφος και αλλαγής της σύνθεσης του αέρα μέχρι να περιέχει καθαρό οξυγόνο, ώστε να αφαιρεθεί το άζωτο από το σώμα των μελών του πληρώματος, για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να πάθουν την ασθένεια των δυτών (εμφάνιση φυσαλίδων αζώτου στο αίμα).

Το πλήρωμα της «Polaris Dawn», που έχει εκπαιδευτεί με τα πρότυπα του αστροναυτικού σώματος της NASA, χωρίς όμως να αποτελούν μέλη του σώματος αυτού, συνεχίζει τα επιστημονικά πειράματα που πρόβλεπε το πρόγραμμα της αποστολής και αναμένεται μέσα στο Σαββατοκύριακο να επιστρέψει στη Γη, κάνοντας προσθαλάσσωση στα ανοιχτά της Φλόριντας.

Μετά από δίμηνη περίσκεψη, η NASA απέρριψε την πρόταση της «Boeing» να επιστρέψουν στη Γη οι δύο αστροναύτες της, Σούνι Γουίλιαμς και Μπουτς Γουίλμορ, με το σκάφος Starliner της εταιρείας, με το οποίο ανέβηκαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ), θεωρώντας την παρακινδυνευμένη. Ετσι, η οκταήμερη αποστολή δοκιμής του Starliner μετατράπηκε σε οκτάμηνη για τους δύο αστροναύτες, που θα παραμείνουν εγκλωβισμένοι στον ΔΔΣ, μέχρι να έρθει η επόμενη επανδρωμένη αποστολή της ανταγωνίστριας εταιρείας «SpaceX», με μειωμένο πλήρωμα (δύο αντί για τέσσερα άτομα), έτσι ώστε να τους πάρει μαζί κατά την επιστροφή της.

Μετά από αυτήν την απόφαση της NASA, η «Boeing» προχώρησε σε αυτόματη μη επανδρωμένη επάνοδο του Starliner, που έγινε επιτυχώς σύμφωνα με ανακοίνωσή της. Η εταιρεία έκανε γνωστό ότι θα μελετήσει λεπτομερώς το σκάφος για να εντοπίσει τις αιτίες των προβλημάτων που διαπιστώθηκαν λίγο πριν από την εκτόξευση και κατά την πτήση του Starliner προς τον ΔΔΣ, παρότι το τμήμα υποστήριξης στο οποίο εντοπίστηκαν τα περισσότερα προβλήματα κάηκε όπως προβλεπόταν κατά την επανείσοδο στην ατμόσφαιρα. Από τη μεριά της, η NASA έκανε γνωστό ότι δεν θα αλλάξει κάτι ως προς την υποστήριξή της, ώστε το Starliner να αποτελέσει ασφαλή εναλλακτική επανδρωμένης πρόσβασης για τις ΗΠΑ στο Διάστημα, απέναντι σε τυχόν προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα σκάφη και οι πύραυλοι της «SpaceX».