Ολα τα υπερεθνικά κέντρα «παράγωγης πολιτικής για την Παιδεία» ξεκάθαρα δηλώνουν ότι το «ερασμιακό Πανεπιστήμιο» πέθανε, γιατί η σχέση κόστους - οφέλους είναι απαγορευτική στις σύγχρονες ανταγωνιστικές συνθήκες της «ελεύθερης (οποία κακοποίηση του όρου!)» παγκοσμιοποιημένης αγοράς».

Και είναι αφελείς όσοι, ενώ αντιλαμβάνονταν τη γενική επίθεση του κεφαλαίου εναντίον όλων των υπολοίπων κατακτήσεων του εργαζόμενου λαού, όπως οι εργασιακές σχέσεις, η Κοινωνική Ασφάλιση και μέριμνα, οι δημοκρατικές ελευθερίες, η διευρυμένη παροχή υπηρεσιών Υγείας, η παραγωγή και πρόσβαση γνήσιων πολιτιστικών αγαθών, πίστευαν ότι η ανώτατη παιδεία δε θα επηρεαζόταν ή τουλάχιστον όχι σε τέτοιο βαθμό.

Ειδικά την τελευταία πενταετία, η επίθεση της κυβέρνησης στην Ανώτατη Εκπαίδευση ήταν μεθοδική και χρησιμοποίησε επιτυχώς και τη μέθοδο καρότο/μαστίγιο και πολλούς «Δούρειους ίππους».

Μόνο τελείως επιγραμματικά να επισημάνουμε ότι οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι δέχτηκαν το νέο νομοθετημένο εδώ και 4 χρόνια ρόλο τους, δηλαδή της (ουσιαστικά) μερικής απασχόλησης. Ετσι νόμιμα πια έχουμε καθηγητές ειδικά από τις «επαγγελματικές» Σχολές, όπως Ιατρική, Νομική, Πολυτεχνικές, κ.ά., να απασχολούνται αρκετά και εκτός Πανεπιστημίων. Οι διοικήσεις των Πανεπιστημίων αποδέχτηκαν τη δημιουργία πολλών νέων Πανεπιστημιακών τμημάτων που υπολειτουργούν με ωρομίσθιο βασικά προσωπικό, χωρίς ουσιαστική υποδομή. Δημιουργήθηκαν «μέσα σε μια νύχτα» άπειρα μεταπτυχιακά προγράμματα, τα περισσότερα με ημερομηνία λήξεως, με μοναδικό κίνητρο τις περισσότερες φορές το δέλεαρ κάποιας χρηματοδότησης, για να απορροφηθούν τα κονδύλια του Β ΚΠΣ του ΥΠΕΠΘ. Ειδικά, τι αξιοπιστία έχουν να δείξουν οι περισσότερες Πολυτεχνικές Σχολές που, ενώ πίεζαν να αναγνωριστεί το 5ετές δίπλωμα ως ισοδύναμο του Masters, προχώρησαν σε δημιουργία μεταπτυχιακών που οδηγούσαν σε ένα ακόμα Masters με διάφορες ταχυδακτυλουργίες μόνο και μόνο για να εισπράξουν τα περίφημα κονδύλια του ΕΠΕΑΕΚ; Τα Πανεπιστήμια προχώρησαν στη δημιουργία τόσων και τόσων γραφείων ενημέρωσης, διαμεσολάβησης, διασύνδεσης, ΚΕΚ, και, το σημαντικότερο, αποδέχτηκαν την παράλληλη εξουσία, αυτή της νέας Επιτροπής Ερευνών, που διαχειρίζεται πλέον κονδύλια περισσότερα από αυτά του κυρίως Πανεπιστημίου.

Αυτές οι σταχυολογημένες επισημάνσεις καταδεικνύουν ότι η λογική του εκσυγχρονισμού, του «ρεαλισμού», των συνθηκών και όπως αλλιώς θέλετε να ονοματίσετε την επιβαλλόμενη «νέα τάξη πραγμάτων» άρχισε να λειτουργεί στα Πανεπιστήμια, επενδεδυμένη ή όχι με ιδεολογικά περιβλήματα ευρωενωσιακού προσανατολισμού, με συνέπεια η μεγάλη πλειοψηφία των άμεσα συνδεδεμένων με την ανώτατη εκπαίδευση, δηλ. φοιτητές, καθηγητές και προσωπικό υποστήριξης να παρακολουθούν από κάποια απόσταση τα γεγονότα.

Δεν είναι τυχαίο ότι στην τελευταία (και συνεχιζόμενη) αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και Πανεπιστημίων το κύριο βάρος σήκωσαν οι πρυτάνεις και το μη θεσμοθετημένο όργανό τους η συνοδός των Πρυτάνεων. Μικρές αναλαμπές, και κυρίως φραστικές, από τους συνδικαλιστικούς συλλόγους των μέλλων ΔΕΠ και της Ομοσπονδίας τους, ανύπαρκτη ΕΦΕΕ εδώ και πολλά χρόνια με κύρια ευθύνη της φοιτητικής παράταξης ΠΑΣΠ, αλλά και της ΔΑΠ έτσι που οι φοιτητικές κινητοποιήσεις να γίνονται με υπεράνθρωπες προσπάθειες μικρής σχετικά μερίδας φοιτητών έχουν οδηγήσει σε σχετική αδρανοποίηση και απογοήτευση ικανό αριθμό φοιτητών - καθηγητών - εργαζομένων που ενδιαφέρονται πραγματικά για μια ποιοτικά ανεβασμένη ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας.

Αυτή η κατάσταση είναι σε γνώση της κυβέρνησης που κατάφερε να δημιουργήσει έντεχνη αντιπαράθεση μεταξύ ΑΕΙ και ΤΕΙ. Αντί σύσσωμος ο κόσμος των ΑΕΙ-ΤΕΙ να απαιτήσει συνολική αναβάθμιση στην κατεύθυνση μιας ενιαίας ανώτατης εκπαίδευσης δημόσια χρηματοδοτούμενης, και προορισμένης να παρέχει άριστη εκπαίδευση και παιδεία στα παιδιά του ελληνικού λαού, και όχι μόνο, προβλέπεται ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα οι αναταράξεις στο χώρο της Παιδείας θα της καταφέρουν και άλλα πλήγματα.

Επειδή και άλλα νομοσχέδια (για την αξιολόγηση, τα μεταπτυχιακά κλπ.) πρόκειται σύντομα να μας «επιτεθούν», έτσι ώστε οι επιταγές των μεγάλων της ΕΕ να γίνουν πραγματικότητα, δηλ. 3χρονες σπουδές, πιστοποίηση διδακτικών μονάδων από εταιρίες, αναλώσιμα αντικείμενα σπουδών, αναζήτηση χορηγών για τη λειτουργία Πανεπιστημιακών τμημάτων κλπ. Καιρός είναι ΟΛΟΙ στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ να φρενάρουμε την κατρακύλα και να απαντήσουμε στο πού βαδίζει η Παιδεία και κατ' επέκταση η χώρα μας.

Είναι σίγουρο ότι υπάρχουν πολλές απόψεις, προσεγγίσεις, διαφορές εκτιμήσεων και ασφαλώς συγκεκριμένα ιδιοτελή συμφέροντα. Ας μην αφήσουμε όμως αυτούς που προτάσσουν τα προσωπικά τους οφέλη να καθοδηγήσουν την πορεία της Παιδείας στη χώρα μας.

Εμείς, συμβάλλοντας στη συζήτηση, παραθέτουμε μερικά από τα ερωτήματα:

1. Αξιολόγηση. Για ποιο σκοπό; Για εξαφάνιση των μη «παραγωγικών» δραστηριοτήτων; Για επιβράβευση των παρατρεχάμενων;

2. Η συσσώρευση και επέκταση γνώσεων απαιτεί τη μείωση ή την αύξηση του χρόνου για ουσιαστικές σπουδές;

3.Ιδρυση Πανεπιστημίων διασπαρμένων σε δεκάδες πόλεις/ νησιά/ χωριά/ και συνοικίες για την ικανοποίηση ψηφοθηρικών/ προσωπικών/ ενοικιαζόμενων δωματίων - εστιατορικών σκοπών και όχι δημιουργία σύγχρονων, ανοιχτών Πανεπιστημιουπόλεων μας βρίσκει σύμφωνους;

4. Ποιος «κάνει» έρευνα; Ποιος χρηματοδοτεί; Κίνητρα εμπορευματοποίησης και μέσα στα Πανεπιστήμια (τεχνοβλαστοι, spin offs κλπ.) είναι αποδεκτά;

5.Σύγκλιση προς ένα ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο εκπαίδευσης και έναν αντίστοιχο έρευνας. Τι σημαίνει για την Ελλάδα; Για την Παιδεία της; Πώς θα συγκλίνει το τάδε τμήμα γραφικών τεχνών ή πολιτιστικής διαχείρισης του τάδε Πανεπιστημίου του τάδε νησιού ή κωμοπόλεως με την Οξφόρδη ή τη Λουβέν; `Η πάμε προς σίγουρη κατηγοριοποίηση σε βαθμίδες με την ανάλογη αντιμετώπιση από το κεφάλαιο και τις κυβερνήσεις του;

Χρειάζονται μαζικές συνελεύσεις συλλόγων ΔΕΠ, φοιτητών, εργαζόμενων και όλων μαζί, γιατί το κύριο ζήτημα αφορά όλους ανεξαιρέτως. Δεν μπορεί το τεράστιο ζήτημα της επιχειρούμενης υποβάθμισης της Ανώτατης Εκπαίδευσης να αφεθεί στις «κορυφές», δηλ. στους Πρυτάνεις μόνον. Και γιατί η ιστορία μέχρι τώρα έχει δείξει ότι υποκύπτουν εύκολα σε δελεαστικές πρόσφορες (κονδύλια ΕΠΕΑΕΚ), και δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε μια ενιαία και ταυτόχρονη σειρά ενεργειών, που θα μπορούσε να έχει ένα κάποιο αντίκτυπο. Και είναι σίγουρο ότι η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός θα άκουγε πολύ καλύτερα τις προτάσεις τους αν συνοδεύονταν από τις ιαχές των κινητοποιούμενων Πανεπιστημιακών φορέων και στις πανεπιστημιουπόλεις και στους δρόμους.

Ενα ...εκσυγχρονιστικό θέμα αντιμετώπισαν χτες οι μαθητές των τεσσάρων Δεσμών, που εξετάστηκαν στο μάθημα της Εκθεσης και ήρθαν αντιμέτωποι με τις έννοιες «κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας» (Σημειώνουμε ότι τέτοια διατύπωση βρήκαμε σε πρόσφατες ομιλίες του πρωθυπουργού και σε κείμενα της ΕΕ). Ολόκληρο το θέμα της Εκθεσης έχει ως εξής:

«Η ανάπτυξη των επιστημών και της τεχνολογίας άνοιξε στις μέρες μας νέους ορίζοντες στην ανθρώπινη ζωή και καθιστά, όλο και περισσότερο, τις κοινωνίες μας ανοιχτές. Βρισκόμαστε πλέον στην κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας, που δίνει την ευκαιρία στα άτομα και τους λαούς να γνωρίζονται και να επικοινωνούν ευκολότερα μεταξύ τους. Μπροστά μας ανοίγεται ο διάλογος των πολιτισμών, των παραδόσεων, των θρησκευτικών και ηθικών αξιών.

α. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα πλεονεκτήματα, αλλά και οι κίνδυνοι από την εύκολη και γρήγορη εξάπλωση των γνώσεων και των πληροφοριών;

β. Με ποιους τρόπους νομίζετε ότι μπορεί να προαχθεί η επικοινωνία και ο διάλογος μεταξύ των ανθρώπων και των πολιτισμών;».

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, οι εξετάσεις έγιναν και χτες ομαλά και το ποσοστό αποχής κυμάνθηκε στο 28.8%. Συγκεκριμένα, στην 1η Δέσμη το ποσοστό αποχής ήταν 28%, στη 2η 22.7%, στην 3η 25.2% και στην 4η 31.2%.

Οι εξετάσεις στα γενικά μαθήματα συνεχίζονται και ολοκληρώνονται σήμερα Τετάρτη, με Φυσική για τις δύο πρώτες δέσμες, Λατινικά για την 3η και Μαθηματικά για την 4η Δέσμη.