Εναν, αληθινά, τραγικό απολογισμό, αναφορικά με τις οδυνηρές συνέπειες, που έχουν οι πόλεμοι για τα παιδιά, έκανε η "Γιούνισεφ" στην Ετήσια Εκθεσή της, η οποία δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα: Στη διάρκεια των τελευταίων δέκα χρόνων, πάνω από 2 εκατομμύρια παιδιά σκοτώθηκαν σε πολεμικές συγκρούσεις, 4-5 εκατ. έμειναν ανάπηρα, ενώ άλλα 12 εκατ. ξεριζώθηκαν από τους τόπους διαμονής τους. Ταυτόχρονα, ένα εκατομμύριο παιδιά έμειναν ορφανά ή χωρίστηκαν από τους γονείς τους, ενώ άλλα 10 εκατομμύρια υποφέρουν σήμερα από πολύ σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα...

Ο υψηλός αυτός αριθμός των θυμάτων πολέμου, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται στο ντοκουμέντο, δεν οφείλεται στην "τεχνολογική πρόοδο" των όπλων, τα οποία σήμερα χρησιμοποιούνται στην τωρινή διεξαγωγή πολέμων, αλλά, πριν απ' όλα, στους μόνιμα αυξανόμενους ρυθμούς των αεροπορικών βομβαρδισμών. Στη διάρκεια ακόμα του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου (1914 - 18), ο αριθμός των θυμάτων μεταξύ των αμάχων έφθανε στο 14%, τη στιγμή που το 60% απ' αυτά ήταν στρατιωτικοί.

Στους πρόσφατους πολέμους του Ιράκ, της Ρουάντας και της πρώην Γιουγκοσλαβίας και σήμερα στην Τσετσενία, η σχέση αυτή έχει εντελώς ανατραπεί: Το 90% των θυμάτων προέρχεται από τον άμαχο πληθυσμό, από τον οποίο ένας σημαντικός αριθμός είναι παιδιά. Ετσι, λοιπόν, στη διάρκεια του 1993, 42 χώρες έχουν εμπλακεί σε σοβαρές αντιπαραθέσεις, τη στιγμή που στις 37 έχουν σημειωθεί εκτεταμένες αιματηρές συγκρούσεις. Συνολικά, από τα 79 αυτά κράτη, τα 65 ανήκαν στις αναπτυσσόμενες χώρες. Κι όμως, όπως αναφέρεται στην Εκθεση της "Γιούνισεφ", οι βασικοί προμηθευτές όπλων και άλλου πολεμικού υλικού ήταν τα αναπτυγμένα βιομηχανικά κράτη.

"Ολοφάνερο είναι, λοιπόν, ότι η φτώχεια και η υπανάπτυξη τρέφουν το μίσος και τις εχθρότητες", τονίζουν με έμφαση οι συντάκτες του παραπάνω ντοκουμέντου, όπου, ταυτόχρονα, αναφέρεται ότι, προκειμένου ν' αποφευχθεί η βία, θα πρέπει να εντοπιστεί η αιτία της, που είναι η φτώχεια. Ετσι, λοιπόν, σήμερα, πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμια κλίμακα ζουν στα όρια της φτώχειας, ενώ ο αριθμός αυτός ετήσια αυξάνει κατά 25 εκατομμύρια άτομα...

Ομως, το μίσος και η φτώχεια δεν είναι κάτι που μπορεί να συναντήσει κανείς μόνο στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτά αφορούν και τα αναπτυγμένα κράτη. Για παράδειγμα: Αφορούν, σήμερα, το κάθε πέμπτο παιδί στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, το ένα τέταρτο του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της σημερινής Ρωσίας, τα 52 εκατομμύρια ανθρώπους των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και κάθε δεύτερο Αφρικανό. Στην περίπτωση δε, που συνεχιστεί η σημερινή πολιτική της οικονομικής δυσπραγίας κι αυτή αναφορικά με τις προοπτικές εξέλιξης των πληθυσμών στις αναπτυσσόμενες χώρες, τότε, κατά το ντοκουμέντο της "Γιούνισεφ", ο αριθμός των φτωχών σε παγκόσμια κλίμακα και στη βάση του χρονικού μέτρου μιας ανθρώπινης ηλικίας θα τετραπλασιαστεί...

Ιδιαίτερα δραματικά είναι τα στοιχεία της Εκθεσης που αναφέρονται στις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, όπου η "Γιούνισεφ" έκανε σχετικές έρευνες σε 18 κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.

Ενόψει, λοιπόν, αυτής της δραματικής οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης, που υπάρχει σε παγκόσμια κλίμακα, η "Γιούνισεφ" υπογραμμίζει την αναγκαιότητα να διατηρηθούν τα κρατικά προγράμματα, αναφορικά με την υγειονομική περίθαλψη που πρέπει να παρέχεται στις μητέρες και τα παιδιά, καθώς και ένα κρατικό υγειονομικό και εκπαιδευτικό σύστημα...

Ν. Η - Η

Ξημερώματα στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Η βάρδια μιας οικιακής βοηθού σε διαμέρισμα του 15ου ορόφου της πολυκατοικίας - ουρανοξύστη, ξεκινά από τις πίσω σκάλες. Το ασανσέρ της υπηρεσίας πάλι δε λειτουργεί και η ψυχή της 45χρονης Ζιλντάσι Δάντας έχει "βγει" πριν καν αρχίσει η δουλιά. Την ώρα που εκείνη"μετρά" τα σκαλιά με χαμηλωμένα μάτια, δεκάδες ένοικοι ανεβοκατεβαίνουν τον ουρανοξύστη με το κεφάλι ψηλά. Γι' αυτούς, ο κεντρικός ανελκυστήρας του κτιρίου δουλεύει περίφημα. Για τη μαύρη Ζιλντάσι, η πρόσβαση είναι μάλλον αδύνατη...

Στη Βραζιλία, η χρήση του ανελκυστήρα υπηρεσίας ποικίλει: μέσω αυτού μεταφέρονται οι σακούλες τροφίμων από τα σούπερμάρκετ, τα σκουπίδια και "φυσικά" οι υπηρέτες ή οι κάθε λογής τεχνίτες. Σε μια χώρα άνω των 160.000.000 ανθρώπων, με σημαία που φέρει τις λέξεις "Τάξη και Πρόοδος", οι ρατσιστικές - και όχι μόνον - διακρίσεις εξακολουθούν να επιβιώνουν από την "πίσω πόρτα". Ο ρατσισμός του ασανσέρ, μπορεί να ακούγεται ως νοσηρή υπερβολή και όμως δεν είναι. Αποτελεί τη μια πλευρά αυτού του διαφορετικού "απαρτχάιντ" που βιώνουν καθημερινά εκατομμύρια Βραζιλιάνοι κυρίως έγχρωμης δερματολογικής απόχρωσης ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη.

Ισως, όμως, σχετικά... σύντομα, να δούμε αυτό τουλάχιστον το κάστρο του ρατσισμού να πέφτει. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός αφότου το ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο με το οποίο επιβάλλεται στα ασανσέρ η ανάρτηση επιγραφών που ενημερώνουν για τις επικείμενες ποινές παραβίασης του νέου νόμου: "Οποιαδήποτε μορφή διακρίσεων βάσει φυλής, φύλου, χρώματος, καταγωγής, κοινωνικής τάξης, ηλικίας, φυσικής παραμόρφωσης ή αναπηρίας, απαγορεύεται στα ασανσέρ αυτού του κτιρίου. Οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο 1.200 ρεάλ" (300.000 δρχ.)!

Προσεχώς, επιγραφές αυτού του περιεχομένου θα αναρτώνται στα ασανσέρ με σκοπό - εκτός από την εξάλειψη των πιθανών θυμάτων του ρατσισμού της πίσω πόρτας - την ενημέρωση ή υπενθύμιση των μεσοαστών και μεγαλοαστών λευκών Βραζιλιάνων, σχετικά με αυτή την παλιά, κακιά"συνήθεια". Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του "Ασοσιέιτεντ Πρες" στο Σάο Πάολο, Σταν Λέχμαν, εάν σήμερα κάποιος επιχειρήσει μια πρόχειρη σφιγμομέτρηση της αστικής κοινής γνώμης στη Βραζιλία, θα διαπιστώσει πως ελάχιστοι γνωρίζουν για "το απαρτχάιντ του ασανσέρ". Ο ίδιος "εισέπραξε" ενδιαφέρουσες απαντήσεις όταν ρώτησε, μεταξύ άλλων, έναν 32χρονο αναλυτή κομπιούτερ και μια 48χρονη μεγαλοαστή. Ο 32χρονος απάντησε πως ποτέ δεν παρατήρησε εάν το προσωπικό υπηρεσίας χρησιμοποιεί τον κεντρικό ανελκυστήρα ή αυτόν της"πίσω πόρτας", ενώ η 48χρονη υποστήριξε ενθέρμως ότι "η χρήση του κεντρικού ασανσέρ δεν μπορεί να γίνεται από τον "οποιοδήποτε" μιας που κάτι τέτιο θα δημιουργούσε χάος"! Την ώρα που η 45χρονη Ζιλντάσι "μετρούσε" τα σκαλιά των 15 ορόφων με τα μάτια χαμηλωμένα, πόσοι από τους ένοικους του ουρανοξύστη δεν προφασίζονταν πως δεν έβλεπαν ή δεν καταλάβαιναν;

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Στη διάρκεια των τελευταίων δέκα χρόνων, πάνω από 2 εκατομμύρια παιδιά σκοτώθηκαν σε πολεμικές συγκρούσεις, 4-5 εκατ. έμειναν ανάπηρα, ενώ άλλα 12 εκατ. ξεριζώθηκαν από τους τόπους διαμονής τους

Ο ρατσισμός του ασανσέρ, μπορεί να ακούγεται ως νοσηρή υπερβολή, και όμως, δεν είναι. Αποτελεί τη μια πλευρά αυτού του διαφορετικού"απαρτχάιντ", που βιώνουν καθημερινά εκατομμύρια Βραζιλιάνοι, κυρίως έγχρωμης δερματολογικής απόχρωσης, ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη