Για κάθε φαινόμενο υπάρχει και μια συμβολική περίπτωση εκδήλωσής του. Ετσι, δεν είναι περίεργο που, για το γνωστό φαινόμενο της επιδείνωσης της κατάστασης των εργαζομένων στην Ευρώπη, υπάρχει και η πιο εντυπωσιακή δυνατή "συμβολική περίπτωση": Η κατάσταση στο Βέλγιο, κέντρο και έδρα της ΕΕ.

Η εικόνα που δείχνει η πρόσφατης δημοσίευσης έκθεση του πολύ εγκύρου Ιδρύματος "Βασιλιάς Μποντουέν" είναι μάλλον απογοητευτική. Στις 400 σελίδες της αναφέρονται στοιχεία πραγματικά ανατριχιαστικά.

Αν πιστέψει κανείς τα γραφόμενα, στο Βέλγιο αυτή τη στιγμή το 14% του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας. Σαν τέτοιο όριο θεωρούνται τα εισοδήματα τα ίσα με 3.000 γαλλικά φράγκα και κάτω το μήνα. Η ίδια έκθεση βεβαιώνει ότι το 20 - 30% του πληθυσμού του βασιλείου ζει σε "ασταθείς συνθήκες". Οι "ασταθείς συνθήκες" καλύπτουν εκείνους οι οποίοι, χωρίς να ανήκουν τυπικά στην κατώτερη ομάδα, βρίσκονται τόσο κοντά σ' αυτήν, ώστε "ένα απρόβλεπτο πρόβλημα κατοικίας, ένα χρέος, μια ανατροπή της οικογενειακής κατάστασης, ένα πρόβλημα υγείας, η προσέγγιση της συνταξιοδότησης να τους ανατρέπουν, μετατρέποντάς τους σε φτωχούς από τη μια ημέρα στην άλλη".

Με άλλα λόγια, αυτή τη στιγμή στο Βέλγιο στην καθόλου αξιοζήλευτη αυτή κατάσταση βρίσκονται περί τα 3.000.000 άτομα, αριθμός που θα μπορούσε να αποτελέσει και μόνος του τον πληθυσμό ενός κανονικού κράτους - μέλους της ΕΕ.

Η έκθεση συνοδεύεται από δυο ενδιαφέροντα στοιχεία:

- Το ένα είναι ότι, για τη συλλογή του απαραίτητου φάσματος των στοιχείων, απευθύνεται στους ενδιαφερομένους, δηλαδή τους φτωχούς. Στις σελίδες της, μπορεί κανείς να διαβάσει ένα μακρύ κατάλογο αφηγήσεων, που φωτίζουν όχι μόνο κατατοπιστικά, αλλά και δραματικά το πρόβλημα.

- Το άλλο είναι ότι προκάλεσε την αντίδραση του υπουργού Κοινωνικής Ενταξης Ζακ Σαντκέν. Ο υπουργός, από τη μια μεριά, διαβεβαίωσε ότι ένα σχέδιο νόμου επιτάχυνσης των διαδικασιών κοινωνικής βοήθειας "θα υποβληθεί προσεχώς" στο υπουργικό συμβούλιο και, από την άλλη, εξέφρασε τη λύπη του για "την έλλειψη ευρωπαϊκής συμφωνίας σχετικά με την επιδίωξη του προγράμματος για την καταπολέμηση της φτώχειας". Δηλαδή, "χαιρέτα μας τον πλάτανο";

Οπως και αν έχει το πράγμα, η έκθεση έκανε μεγάλο θόρυβο. Ωστόσο, δε λείπουν και εκείνοι που θεωρούν το θόρυβο υπερβολικό. Οχι γιατί τα στοιχεία που περιέχει η έκθεση δεν είναι ακριβή - αντίθετα, είναι, αν κανείς μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή την έκφραση, υπερβολικά ακριβή. Αλλά γιατί δεν περιέχουν, σύμφωνα με κατοίκους της χώρας, τίποτε το καινούριο. Πράγματι, τα τελευταία 10 χρόνια η ταχύτατη και απότομη επιδείνωση της κατάστασης στο Βέλγιο είναι παραπάνω από οφθαλμοφανής. Η σκληρότητα της κατρακύλας είναι ιδιαίτερα έντονη για δυο λόγους.

- Ο ένας είναι ότι ήρθε ύστερα από μια παρατεταμένη περίοδο ευημερίας, που είχε δημιουργήσει σε πλατύτατα στρώματα την αμετακίνητη πεποίθηση ότι θα κρατούσε για πάντα.

- Ο άλλος είναι ότι το Βέλγιο αποτελεί την έδρα της ΕΕ και πολλά μέτρα επιβλήθηκαν στη χειρότερη εκδοχή τους, ώστε να γίνει πειραματισμός IN VIVO. Αυτό, άλλωστε, φάνηκε και από τις επιπτώσεις στην πολιτική ζωή της χώρας.

Ετσι όπως είναι τα πράγματα σήμερα στο Βέλγιο, δεν μπορεί κανείς να κάνει ρεαλιστικά λόγο για ανεβασμένο επίπεδο πολιτικής συνείδησης της βελγικής κοινωνίας. Ωστόσο, έστω και στα τμήματα εκείνα του πληθυσμού, ολιγάριθμα για την ώρα, που έχουν πιο προχωρημένους πολιτικούς ορίζοντες, πολλά τελευταία γεγονότα έχουν κάνει μεγάλη εντύπωση.

Κατ' αρχάς, η εντυπωσιακή άνοδος των ρευμάτων που προβάλλουν μια μαχητική και επιθετική ξενοφοβία. Ο ρατσισμός παίρνει διαστάσεις, αλλά δεν περιορίζεται στους ξένους. Το ίδιο το βασίλειο του Βελγίου διασπάστηκε σε ομόσπονδα τμήματα (ένα φλαμανδικό και ένα βαλλωνικό) και τελευταία διασπάστηκε και η "διμερής" κοινότητα των Βρυξελλών και οι συζητήσεις ακόμη συνεχίζονται. Οξυνση των τοπικών αντιθέσεων λόγω της κρίσης θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς. Αναντίρρητα, πράγμα που επαληθεύει και τις εκτιμήσεις για το μέγεθος της τελευταίας. Ωστόσο, είναι μόνο αυτό; Η μήπως είναι και μια επιδέξια κίνηση της πολύ πεπειραμένης και πολύ ισχυρής μεγαλοαστικής τάξης για να δημιουργήσει έναν αβλαβή και, μάλιστα, επωφελή γι' αυτήν πόλο συζήτησης;

Πολύ περισσότερο, που μερικοί υποψιάζονται και σκοτεινές πλευρές. Μερικά επεισόδια "τρομοκρατικού" τύπου, που έγιναν τα τελευταία χρόνια σε διάφορες βελγικές πόλεις και μερικά στοιχεία που, σε συνέχεια, ήρθαν στο φως άφησαν μια γεύση πολιτικοαστυνομικών, αν όχι στρατιωτικών, προκλήσεων.

Με άλλα λόγια, "όπου υπάρχει φτώχεια (και, μάλιστα, ως το 30%) υπάρχει και γκρίνια".

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ (του ανταποκριτή μας ΧΡ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ).-

Λοιπόν, τα πάντα στην υπερατλαντική επικράτεια διέπονται από το δολάριο; Αν υπήρχε και η παραμικρή αμφιβολία γι' αυτό, ήρθε να μας το επιβεβαιώσει με τον εντυπωσιακότερο τρόπο, η πολύκροτη υπόθεση του διαβόητου Ο. Τζ. Σίμπσον, που, πέρσι, εξόντωσε με τον πιο απάνθρωπο τρόπο, ακόμα και με τα αμερικανικά μέτρα, την πρώην σύζυγό του Νικόλ Μπράουν και το φίλο της Ρόναλντ Γκόλντμαν.

Η δίκη του, που διεξάγεται στο Λος Αντζελες και θα διαρκέσει, όπως υπολογίζεται, έξι μήνες, έχει συγκεντρώσει το αμέριστο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και των μέσων δημοσιότητας, ιδιαίτερα λόγω της προσωπικότητας του κατηγορουμένου.

Ο Σίμπσον, γνωστότερος με το χαϊδευτικό του "Ο. Τζ.", είναι πρώην σούπερ - σταρ του αμερικανικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου, διαφημιστής μεγάλων εταιριών και, κάποτε, και ηθοποιός του Χόλιγουντ. Αν και μαύρος, ήθελε να εμφανίζεται σαν "λευκός" (τον "βοηθούσαν" σ' αυτό το απαλό του χρώμα και τα χαρακτηριστικά του) και κινούνταν σχεδόν αποκλειστικά στο χώρο της "υψηλής" αγγλοσαξονικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα τη δυσαρέσκεια και κατακραυγή πολλών ομοφύλων του που τον κατηγορούσαν ως αποστάτη και αρνητή της καταγωγής του. Αυτό το πάθος του, μάλιστα, τον είχε φέρει σε τέτοιο σημείο, που, από το ξεκίνημα ακόμα της καριέρας του, άρχισε να παίρνει μαθήματα άρθρωσης και ορθοφωνίας για να πλησιάσει, όσο ήταν δυνατό, την προφορά των λευκών. Αλλά σε κάποιες στιγμές που έχανε τον αυτοέλεγχο, του ξέφευγε η νεγρική τονικότητα, προκαλώντας τη θυμηδία και τα ειρωνικά σχόλια των παρισταμένων.

Η Νικόλ, μια ξανθιά και ωραιότατη νέα, είχε γεννηθεί στη Γερμανία, αλλά μεγάλωσε στην Καλιφόρνια. Αναγκάστηκε να τον χωρίσει, τον Μάρτη 1992, γιατί όπως είχε η ίδια καταγγείλει επανειλημμένα, της φερνόταν βάναυσα και την απειλούσε ότι θα τη σκοτώσει. Λευκός ήταν και ο φίλος της Ρόναλντ Γκόλντμαν.

Ο Ο. Τζ. τους κατέσφαξε αλύπητα και τους δύο, τη νύχτα της 12 Ιούνη 1994, έξω από το σπίτι της πρώην συζύγου του, στην περιοχή του Μπρέντγουντ της Καλιφόρνιας, υποκινούμενος, όπως έχει γραφτεί, από μια ασυγκράτητη ζηλοτυπία, αν και ο ίδιος, σε όλη τη ζωή του, ήταν ένας δαχτυλοδειχτούμενος και οργιώδης γυναικάς, αλλά και χρήστης ναρκωτικών. Είχε βεβαρημένο ποινικό μητρώο από τα εφηβικά του χρόνια. Προηγούμενα (1967) είχε παντρευτεί μια μαύρη φίλη του, με την οποία απόχτησε δύο παιδιά. Και αυτή τον είχε αφήσει το 1978. Δύο παιδιά είχε και με τη Νικόλ, με την οποία συνδέθηκε όταν αυτή ήταν μόνο 18 χρόνων. Συζούσαν επί 6 χρόνια και παντρεύτηκαν το 1985.

Την υπεράσπιση του κατηγορουμένου, που η περιουσία του υπολογίζεται σε 11 εκατομμύρια δολάρια, έχει αναλάβει ένα επιτελείο νομικών ("ομάδα ονείρου" έχει ονομαστεί), που περιλαμβάνει 7 από τους πιο επιφανείς και πανάκριβους δικηγόρους της χώρας και τουλάχιστον άλλους τόσους βοηθούς τους. Ενας απ' αυτούς, ο Ρόμπερτ Σαπίρο, αμείβεται με 650 δολάρια για την κάθε ώρα παράστασής του. Ο Αλαν Ντέρσοβιτς, καθηγητής της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, με 600 δολάρια την ώρα. Ανάλογη είναι η αμοιβή και των υπολοίπων συνηγόρων. Αν σ' αυτά προστεθούν και οι άλλες σχετικές δαπάνες, τα έξοδα αυτής της δίκης σίγουρα θα φθάσουν σε δυσθεώρητα ύψη.

Ετσι "μπήκε μπροστά" το φαεινό σχέδιο: Αξιοποιώντας άμεσα τον πανεθνικό θόρυβο γύρω από την υπόθεση αυτή, να συγκεντρωθούν τεράστια ποσά, τόσο για τον ίδιο τον κατηγορούμενο, όσο και για τα αρπαχτικά όρνεα που τον περιβάλλουν.

Οπως ανακοινώθηκε, ο Σίμπσον έχει λάβει από τη σύλληψή του (17 Ιούνη 1994) μέχρι σήμερα, πάνω από 300.000 επιστολές και κάρτες. Ορμώμενος, λοιπόν, απ' αυτό, ο κατηγορούμενος, με τη βοήθεια του δημοσιογράφου και κινηματογραφικού παραγωγού του Χόλιγουντ Λόρενς Σίλερ και ενός μη κατονομαζόμενου συγγραφέα - φάντασμα, έχει γράψει ένα βιβλίο, σαν απάντηση σε όλον αυτόν τον κόσμο, όπου ισχυρίζεται ότι είναι αθώος. Τιτλοφορείται: "Θέλω να σας πω: Η απάντησή μου στις επιστολές σας, στα μηνύματά σας, στα ερωτήματά σας".

Αρχικά, τρεις μεγαλοεκδότες αρνήθηκαν να το δεχτούν. Αλλά, με τη μεσολάβηση του "σούπερ - δικηγόρου" Αλαν Ντέρσοβιτς, ανέλαβε να το εκτυπώσει ο εκδοτικός οίκος "Little, Brown & Company", ο οποίος λέγεται ότι ήδη έστειλε στον κρατούμενο, σαν προκαταβολή, επιταγή 1.000.000 δολαρίων. Η πρώτη έκδοση θα φθάσει τα 500.000 δερματότεδα αντίτυπα, προς 17,95 δολάρια το καθένα. Θα κυκλοφορήσει το Φλεβάρη.

Ο πιο πάνω οίκος αποτελεί θυγατρική εταιρία του κολοσσιαίου συγκροτήματος Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας "Time Warner". Ομως, μόλις πρόσφατα, το περιοδικό"Time", που ανήκει σ' αυτό το συγκρότημα, δημοσίευσε άρθρο, με το οποίο επέκρινε δριμύτατα τον επιθετικό τρόπο με τον οποίο διάφορα έντυπα και ιδιαίτερα το λαϊκιστικό περιοδικό "National Enquirer", καλύπτουν τη δίκη του Ο. Τζ., πράγμα που, πρόσθετα, "εγείρει νομικά και ηθικά ερωτήματα"! Οταν γράφτηκε το ηθικολογικό αυτό άρθρο, διευθυντής του "Time" είχε αναλάβει ο Νόρμαν Πίρλστάιν, πρώην αρχισυντάκτης του οργάνου του χρηματιστικού κεφαλαίου "Wall Street Journal".

Αλλά η επιχείρηση δε σταματά εδώ. Σε άρθρο του στο περιοδικό "Vanity Fair", ο συγγραφέας Ντόμινικ Νταν αποκαλύπτει ότι ο Σίμπσον διαπραγματεύεται μυστικά την παραχώρηση μιας σειράς τηλεοπτικών συνεντεύξεών του, μετά τη δίκη του και αν αθωωθεί, η οποία θα του αποφέρει 10.000.000 δολάρια. Το θέμα αυτό έχει αναλάβει ένα "πρακτορείο μεγάλου ταλέντου", όπως το αποκαλεί ο Νταν. "Το πόσο αυτό - παρατηρεί - είναι αρκετό για να πληρώσει τους συνηγόρους υπεράσπισης, να εξοφλήσει άλλους λογαριασμούς του και να του επιτρέψει ν' αρχίσει μια νέα ζωή σε κάποιο άλλο μέρος".

Και επιλέγει ο Νταν, με αρκετή δόση σαρκασμού: "Οποιος είπε ότι το έγκλημα δεν πληρώνει είναι τρελός".

Και όχι μόνο αυτό. Ενας άλλος κινηματογραφικός πράκτορας του Σίμπσον, ο Τζακ Γκιλάρντι, δήλωσε ότι, αν το βιβλίο έχει επιτυχία, "θα προχωρήσουμε στα δικαιώματα για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Θα επιδιώξουμε την καλύτερη συναλλαγή".

Τέτοιες κερδοφόρες "συναλλαγές" άλλωστε, έγιναν και στο παρελθόν, με άλλες υποθέσεις μεγαλοεγκληματιών.

Οσο για την απόρριψη του βιβλίου από κάποιους μεγαλοεκδότες, αυτό δεν έγινε για ηθικούς λόγους. Εχουν δικά τους σχέδια. Το "Random House", σύμφωνα με δήλωση εκπροσώπου του, έχει συμφωνήσει να εκδώσει ένα βιβλίο για τη δίκη, γραμμένο από τον συντάκτη του περιοδικού "New Yorker", Τζέιμς Τουμπίν. Το"St. Martin's Press" ήδη έχει έτοιμο βιβλίο για τον Ο. Τζ. και το "Σάιμον Σούστερ" ετοιμάζει ένα πολυδιαφημισμένο βιβλίο για τη Νικόλ Μπράουν - Σίμπσον.

Αρα οι μπίζνες προχωράν καλά και τηρούνται, στο ακέραιο, οι ηθικές αρχές...

Οι πόλεμοι θα μπορούν στο μέλλον να διεξάγονται σχεδόν αναίμακτα χάρη σε νέα όπλα. Αυτή είναι μία από τις δέκα πιο ασυνήθιστες προβλέψεις της περσινής χρονιάς, που ανήκει στη "World Future Society", με έδρα στη Βηθεσδά, κοντά στην Ουάσιγκτον, και συμπεριλαμβάνεται στη γενική της πρόβλεψη για το 1995. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη "World Future Society" για μελλοντικούς "πολέμους άνευ νεκρών", θα φροντίζουν τα νέα όπλα με ακτίνες λέιζερ, υπερηχητικά κανόνια, καθώς και σφαίρες που ναρκώνουν.

Δυστυχώς, δεν είναι όλες οι προβλέψεις τόσο "παρήγορες". Οι τρομοκράτες του αύριο θεωρούνται ικανοί να εξοντώσουν το ήμισυ του πληθυσμού ολόκληρων πόλεων με γενετικές υπερ - επιδημίες. Στο πιθανό οπλοστάσιό τους, ανήκουν και βόμβες, γενετικά όπλα, που στόχο θα έχουν συγκεκριμένες εθνικές ομάδες και θα προκαλούν θανατηφόρες ασθένειες. Ακόμα, προβλέπεται ότι, στον πολύ κοντινό 21ο αιώνα, θα αυξηθεί και η εγκληματικότητα (!).

Ο άνθρωπος του μέλλοντος δε θα είναι πια ο καλός γνωστός Αδάμ, αλλά θα συναρμολογείται, με αυξημένη μεταμόσχευση "μη ανθρωπίνων στοιχείων στο σώμα του", από περισσότερα κομμάτια: βιολογικά, μηχανικά και ηλεκτρονικά. Αυτός ο καινούργιος άνθρωπος - μάλλον για παραλλαγή του τέρατος του Φρανκενστάιν θα πρόκειται - δε θα έχει μία ισόβια εργασία, αλλά θα περιφέρεται ως μεταβιβαστική εργατική δύναμη από καθήκον σε καθήκον και από εργοδότη σε εργοδότη. Ακόμα δε θα τρώει πια τρεις φορές την ημέρα, αλλά πέντε φορές προς το συμφέρον του ελαστικού ωραρίου.

Τα κομπιούτερ θα μετατρέπονται όλο και περισσότερο σε "σκεπτόμενες μηχανές". Κάποια μέρα θα μπορούσαν να θεωρηθούν, όπως το βασίλειο των φυτών και το ζωικό βασίλειο, ως "βασίλειο των κομπιούτερ", αναφέρει μία από τις προβλέψεις επιστημόνων. Εμπειρίες με τη "φαινομενική πραγματικότητα" (virtual reality) στο βασίλειο των κομπιούτερ θα οδηγήσουν ανθρώπους σε διατάραξη της προσωπικότητας και, συνεπώς, στον ψυχίατρο, αποφαίνονται οι επιστήμονες. Εδώ, να πούμε ότι, για να συναντήσουμε τέτοιες περιπτώσεις, δεν είναι ανάγκη να περιμένουμε τον 21ο αιώνα, καθώς και στις μέρες μας δε σπανίζουν καθόλου οι ...ψιλοδιαταράξεις έως και οι σοβαρότατες διαταράξεις προσωπικότητας, ως συνέπεια των εμπειριών της "πραγματικής πραγματικότητας", που πολύ συχνά οδηγούν στον ψυχίατρο. Σκεφτείτε, λοιπόν, τι μας περιμένει... Ενας όμορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά (!) πλασμένος... Παρ' όλα αυτά, οι άνθρωποι, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, δε σκοπεύουν να ξεκινήσουν "απεργία αναπαραγωγής", αντίθετα, για τον 21ο αιώνα αναμένεται, σύμφωνα με τα προγνωστικά, μία δημογραφική έκρηξη με 4.300.000.000 γεννήσεις το 2012.

Δε χρειάζεται, βέβαια, ειδική ευφυφια για να καταλάβει κανείς ποιο θέμα βάζουν επί τάπητος οι μελλοντολογικές παρατηρήσεις. Το θέμα των κινδύνων που δημιουργεί η τεχνική πρόοδος όταν πέφτει στα χέρια μιας κοινωνίας που εκ φύσεως δεν μπορεί να τη χρησιμοποιήσει ωφέλιμα. Και, φυσικά, στα πλαίσια μιας τέτοιας κοινωνίας και, ας μας επιτραπεί να συμπληρώσουμε, ειδικά στη Βηθεσδά, πρέπει κανείς να φυλάγεται και από τη σκόπιμη παραπληροφόρηση. Αυτή η αισιόδοξη εικόνα των πολέμων του μέλλοντος ήταν, άραγε, πραγματική ή απλώς μια προσπάθεια εξωραϊσμού των πραγματικών;

Γ. ΚΑΡ.

O Σίμπσον στο δικαστήριο, ενώ συνεννοείται με την (ελληνικής καταγωγής;) Τζο - Ελλαν Ντιμίτριους, ένα από τα μέλη της ονειρώδους ομάδας του

Η εκτράχυνση της οικονομικής κατάστασης στο Βέλγιο εξηγεί και τις μεγάλες απεργίες των τελευταίων μηνών, όπως αυτή της 24ης Ιούνη 1994 που παρέλυσε τα τρένα