***

***

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ

Με την ανατροπή της Σοβιετικής Ενωσης και τον ερχομό του αντιλαϊκού καθεστώτος, η κατάσταση που επικρατεί στην Ουκρανία όλο και χειροτερεύει. Η διαδικασία ανεξέλεγκτων ιδιωτικοποιήσεων, η απότομη πτώση της παραγωγής, η φτώχεια και η εξαθλίωση είναι λίγα μόνο απ' αυτά που μπορεί κανείς να αναφέρει. Ωστόσο, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ουκρανίας, μετά την παράνομη αντισυνταγματική απαγόρευσή του, βρίσκεται στη διαδικασία ανασυγκρότησης και έχει μπροστά του μια σειρά δύσκολα καθήκοντα που πρέπει να εκπληρώσει. Ο Τσιμπένκο Πιότρ,μέλος του Προεδρείου και Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Ουκρανίας, λαϊκός βουλευτής της Ουκρανίας για δύο συνεχόμενες θητείες, μίλησε στο "Ριζοσπάστη" για όλα τα παραπάνω. Ο Τσιμπένκο Πιότρ παραβρέθηκε στη συνάντηση κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα από το ΚΚΕ και ασχολήθηκε με την ανταλλαγή πληροφοριών και απόψεων για την προετοιμασία της διεθνούς διάσκεψης, αφιερωμένης στα ζητήματα της "παγκοσμιοποίησης", της κρίσης του καπιταλισμού και της απάντησης από τη σκοπιά των εργαζομένων.

- Ποια είναι η σημερινή κοινωνικοοικονομική κατάσταση στην Ουκρανία; - Φυσικά με τη διάλυση της ΕΣΣΔ και τον ερχομό στην εξουσία του αντιλαϊκού καθεστώτος η κατάσταση αυτή στην Ουκρανία χειροτερεύει όλο και περισσότερο. Πέφτει απότομα η παραγωγή. Προχωράει η διαδικασία των ανεξέλεγκτων ιδιωτικοποιήσεων. Ο λαός μας με παραστατικό τρόπο έχει χαρακτηρίσει αυτή τη διαδικασία ξεπούλημα και καταλήστευση, εννοώντας ότι έχει εγκληματικό χαρακτήρα. Αν μιλήσουμε για κάποιους δείκτες, μπορώ να πω πως οι αριθμοί είναι πολύ φρικιαστικοί. Για παράδειγμα, στην παραγωγή τρακτέρ η χώρα μας βρίσκεται στο επίπεδο του 1940, στην παραγωγή ηλεκτρενέργειας στο επίπεδο του 1950, στην παραγωγή άνθρακα στο επίπεδο της δεκαετίας του 1930. Οι περισσότεροι δείκτες έχουν χειροτερέψει κατά δεκάδες φορές. Αν μιλήσουμε τώρα για τον κοινωνικό τομέα, θα αναφέρω μόνο δύο αριθμούς, οι οποίοι, κατά την άποψή μου, χαρακτηρίζουν αρκετά εύγλωττα την κατάσταση αυτή. Σήμερα η κατώτερη σύνταξη είναι 16,200 γρίβνες, δηλαδή, για να γίνει κατανοητό, είναι κάτι παραπάνω από 4 δολάρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Παγκόσμια Τράπεζα αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι ένας άνθρωπος που ξοδεύει τη μέρα 80 σεντς βρίσκεται στην κατάσταση απόλυτης φτώχειας. Επομένως, το μήνα είναι 24 δολάρια. Αυτό αποτελεί το επίπεδο απόλυτης φτώχειας. Καταλαβαίνετε δηλαδή πώς ζουν οι συνταξιούχοι μας με κατώτερη σύνταξη...

Δεύτερος δείκτης που χαρακτηρίζει αυτή την κατάσταση είναι ο κατώτερος μισθός. Το 1998 ανερχόταν σε 55 γρίβνες, δηλαδή 17 δολάρια. Για το 1999 έχει καθοριστεί στις 73 γρίβνες, δηλαδή κάτι παραπάνω από 20 δολάρια. Για να μην αναφέρουμε ότι οι συντάξεις και οι κατώτεροι μισθοί καταβάλλονται με μεγάλες καθυστερήσεις - μισό χρόνο, 8 μήνες, ένα χρόνο.

- Απ' όσα μας αναφέρετε καταλαβαίνουμε ότι η κατάσταση είναι αρκετά δύσκολη και περίπλοκη. Πώς βλέπει την κατάσταση το ΚΚ Ουκρανίας και τι κάνει προς αυτή την κατεύθυνση;

- Νομίζω ότι ενδεικτικό στοιχείο ήταν οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Οι εκλογές διεξήχθησαν το Μάρτη του 1998. Σ' αυτές τις εκλογές υπέρ των κομμουνιστών για το ΚΚ Ουκρανίας ψήφισε το 24,80% των ψηφοφόρων. Δηλαδή ένας στους τέσσερις ψηφοφόρους ψήφισε υπέρ των κομμουνιστών. Παρ' όλ' αυτά είμαστε πεπεισμένοι και έχουμε αποδείξεις ότι μας έκλεψαν 10% των ψήφων. Δηλαδή στην πραγματικότητα το ΚΚ Ουκρανίας έχει από 35 έως 40% των ψηφοφόρων. Αυτό είναι ελπιδοφόρο, διότι οι άνθρωποι χόρτασαν πια από ψέματα, απάτες, ένιωσαν στην πράξη τι σημαίνει το σημερινό καθεστώς. Γι' αυτό και μας ψήφισαν και σήμερα έχουμε στο Κοινοβούλιο τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα, που αποτελείται από 123 βουλευτές σε σύνολο 450.

Επομένως, αν δούμε τα αποτελέσματα των εκλογών, τότε από τη μια μεριά αποτελεί αναμφισβήτητη μεγάλη επιτυχία των αριστερών δυνάμεων, και από την άλλη μεριά, η θέση της μεγαλύτερης κοινοβουλευτικής ομάδας δημιουργεί μεγάλες υποχρεώσεις. Οι άνθρωποι που την ψήφισαν ερωτούν γιατί δε βελτιώνεται η κατάσταση. Και αυτό επειδή ψήφισαν τους κομμουνιστές και ακόμα δεν έχουν δει κανένα αποτέλεσμα. Η κατάσταση εξηγείται απλά. Για τη λήψη των αποφάσεων χρειάζονται τουλάχιστον οι μισοί ψήφοι των βουλευτών. Αλλά δυστυχώς δεν έχουμε αυτό τον αριθμό. Φυσικά όμως, εμείς συνεχίζουμε, με κάθε τρόπο, να διεξάγουμε μια καθαρή πάλη υπεράσπισης των συμφερόντων του ανθρώπου του μόχθου, του εργάτη, του οικοδόμου, του κολχόζνικου, του συνταξιούχου κλπ.

- Σε ποια κατάσταση βρίσκεται το ΚΚ Ουκρανίας αυτό το διάστημα;

- Στο ΚΚ Ουκρανίας συνεχίζεται, από την πρώτη στιγμή της απαγόρευσής του το 1991, η διαδικασία ανασυγκρότησης. Στην Ουκρανία, όπως και στις άλλες Σοβιετικές Δημοκρατίες, το κόμμα είχε απαγορευτεί, με αντισυνταγματικό τρόπο, χωρίς καμιά δίκη. Σημειώνω ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα μόνο το δικαστήριο μπορεί να απαγορεύσει ένα κόμμα. Επομένως έχουμε υποστεί σωματική, ηθική και άλλου είδους ταπεινώσεις τρία εκατομμύρια άνθρωποι. Κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης οι αρχές αναγκάστηκαν να επιτρέψουν τη δημιουργία της οργάνωσης του ΚΚ Ουκρανίας. Ηδη, μετά την επίσημη αναγνώριση του κόμματος στις 5/10/1993 έχουμε πραγματοποιήσει δύο συνέδρια. Σήμερα στις γραμμές του κόμματος υπάρχουν 140.000 μέλη, 6.000 ΚΟΒ, ενώ σημειώνω ότι οι κομματικές οργανώσεις έχουν ανασυγκροτηθεί σε όλες τις περιοχές της Δημοκρατίας, και κατά 95% σε όλες τις πόλεις και τις επαρχίες. Μπορούμε να πούμε ότι σήμερα το ΚΚ Ουκρανίας δρα και αγωνίζεται, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζεται και η διαδικασία ανασυγκρότησης των κομματικών δομών.

- Ποια είναι τα άμεσα καθήκοντα και προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει το ΚΚ Ουκρανίας;

- Πριν απ' όλα είναι οι επικείμενες προεδρικές εκλογές, που θα γίνουν φέτος τον Οκτώβρη. Σε σχέση με αυτές, απορρέουν για μας δύο καθήκοντα.

Πρώτον, θα πρέπει να πω πως είμαστε απόλυτα αντίθετοι με τον προεδρικό θεσμό αυτό καθεαυτό. Ο θεσμός αυτός δε δικαιώθηκε στην Ουκρανία και γι' αυτό είμαστε και αντίθετοι. Παράλληλα, αυτός ο θεσμός δημιουργεί και διπλή - παράλληλη εξουσία. Δημιουργείται ένας ανώφελος παραλληλισμός. Γι' αυτό και η προγραμματική θέση του κόμματός μας είναι αντίθετη σ' αυτό το θεσμό. Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει το Ανώτατο Σοβιέτ ως νομοθετικό όργανο και το Υπουργικό Συμβούλιο ως εκτελεστικό όργανο. Φυσικά έτσι ήταν σε εμάς για πολλά χρόνια και αυτό το σχήμα δικαιώθηκε. Στα μέσα του Γενάρη κάναμε πρόταση για εξέταση στο Ανώτατο Σοβιέτ, για τροποποίηση του Συντάγματος, για την τροποποίηση αυτού του τμήματος που αφορά τον προεδρικό θεσμό. Δηλαδή για την κατάργηση του προεδρικού θεσμού ως τέτοιου. Το ζήτημα της τροποποίησης δε θα περάσει και τόσο εύκολα διότι για να γίνει τροποποίηση χρειάζονται τα δύο τρίτα των βουλευτών. Παρ' όλα αυτά θα αγωνιστούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτή είναι η μια πλευρά της δουλιάς του κόμματος ενόψει των εκλογών.

Η δεύτερη πλευρά αφορά την ανάδειξη υποψηφιότητας για το αξίωμα του Προέδρου από το ΚΚ Ουκρανίας. Και εδώ δεν υπάρχει καμιά αντίφαση. Μπορεί κανείς να ρωτήσει: Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Από τη μια μεριά εσείς είσαστε συνεπείς αντίπαλοι του προεδρικού θεσμού και ξαφνικά προτείνετε δική σας υποψηφιότητα; Σε δύο προεδρικές εκλογές δεν είχαμε προτείνει δικό μας υποψήφιο ακριβώς για τους λόγους που ανέφερα προηγούμενα.

Βλέπουμε όμως ότι αυτή η τακτική δε μας δικαίωσε διότι οι δύο προηγούμενοι Πρόεδροι έχουν μετατρέψει την Ουκρανία κυριολεκτικά σε ερείπιο και θεωρούμε πως μια τρίτη τέτοια Προεδρία δε θα την αντέξει η Ουκρανία. Γι' αυτό η δική μας προσέγγιση είναι η εξής: θεωρούμε ότι ο τρίτος και ο τελευταίος Πρόεδρος της Ουκρανίας πρέπει να είναι κομμουνιστής. Δηλαδή ένα άτομο στον οποίο θα ανατεθεί το καθήκον, αν εκλεγεί Πρόεδρος της χώρας, να προχωρήσει στις απαραίτητες τροποποιήσεις του Συντάγματος για τη δημιουργία νομοθετικής βάσης για την κατάργηση του προεδρικού θεσμού. Γι' αυτό, προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε να κάνουμε τεράστια δουλιά.

Στο μεταξύ, το Φλεβάρη, σύμφωνα με την αίτηση του ΚΚ Ουκρανίας, το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας θα εξετάσει την αίτησή μας για την άρση της απαγόρευσης του κόμματός μας. Θα ήθελα να επιστρέψω λίγο πίσω στην κατάσταση το 1991. Εχω ήδη αναφέρει ότι το ΚΚ Ουκρανίας είχε απαγορευτεί αντισυνταγματικά, παράνομα, χωρίς να γίνει δίκη διότι η απαγόρευση ενός κόμματος μπορεί να γίνει μόνο με απόφαση δικαστηρίου. Επομένως δεν υπάρχει τέτοια απόφαση. Η λειτουργία του κόμματός μας απαγορεύτηκε με απόφαση του προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ της Ουκρανίας. Δηλαδή, στην ουσία, καταπατήθηκαν όλοι οι νόμοι. Είναι σαφές σε όλους σήμερα ότι επρόκειτο για μια μη νομική απόφαση. Ηταν απόφαση καθαρά πολιτική. Θεωρούμε σημαντικό πως πετύχαμε το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ουκρανίας να δεχτεί να εξετάσει την αίτησή μας.

- Τι επιδιώκετε με την αίτηση για την άρση της απαγόρευσης;

- Πριν απ' όλα, την ηθική, νομική, πολιτική αποκατάσταση των τριών εκατομμυρίων κομμουνιστών, τριών εκατομμυρίων έντιμων πολιτών της Ουκρανίας, που, με αυτή την απόφαση για απαγόρευση, ταπεινώθηκαν, προσβλήθηκαν και κουβαλούν μέχρι σήμερα το στίγμα ανθρώπων δεύτερης κατηγορίας, ανθρώπων εχθρών της χώρας κλπ. Για μας, η ηθική και πολιτική αποκατάσταση της τεράστιας μάζας των κομμουνιστών είναι πολύ σημαντικό ζήτημα.

Εκτός από την απαγόρευση του κόμματος, η διαδικασία προχώρησε παραπέρα. Κατασχέθηκαν από το κόμμα η περιουσία, τα χρήματα και πολλά άλλα. Σκοπεύουμε δικαστικά να αποδείξουμε το δίκιο μας και να πετύχουμε να άρει το Συνταγματικό Δικαστήριο αυτή την απαγόρευση του κόμματος. Προς αυτή την κατεύθυνση προτίθεται να εργαστεί το ΚΚ Ουκρανίας.

Τρίτη κατεύθυνση στην οποία θα στρέψει την προσοχή του το κόμμα είναι ότι θα δουλέψει με τα άλλα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα για την ενίσχυση των διεθνών σχέσεων, το συντονισμό της δράσης.

Και οφείλω να πω πως είμαι απόλυτα ικανοποιημένος από τη δουλιά μας αυτές τις δύο μέρες και ευχαριστώ το ΚΚΕ γι' αυτή του την πρωτοβουλία, για τη φροντίδα, για την υποδοχή στη χώρα. Ξέρω ότι δεν είναι και τόσο απλό στη σημερινή κατάσταση, αλλά το κυριότερο συνίσταται στο γεγονός ότι ξεκινάμε το δρόμο συντονισμού της δράσης μας. Θα χρειαστεί ανταλλαγή πληροφοριών. Δεν υπάρχει ακόμα μόνιμη ανταλλαγή πείρας. Η πείρα αυτή υπάρχει αλλά θα πρέπει να μεταφερθεί και στους υπόλοιπους. Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να εργαστούμε.

- Σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ ποια είναι η γνώμη σας;

- Σε ό,τι αφορά την επίλυση των διεθνών προβλημάτων πρέπει να εργαστούμε πολύ σοβαρά προς την κατεύθυνση της ματαίωσης των προσπαθειών επέκτασης του ΝΑΤΟ προς ανατολάς. Είναι ένα ζήτημα πολύ σοβαρό που απειλεί όλες τις πρώην Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ενωσης. Σχετικά με αυτό, στη διάρκεια του '97 και '98 πραγματοποιήσαμε δύο μαζικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της απόβασης των αμερικανικών δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας και της διεξαγωγής κοινών ασκήσεων μαζί με το δικό μας στρατό. Δημιουργήσαμε στο Κοινοβούλιο την ομάδα "Αντι-ΝΑΤΟ" που την αποτελούν περισσότεροι από 200 βουλευτές. Διοργανώνουμε αυτή τη δουλιά συστηματικά στις διάφορες περιοχές με σκοπό να επικεντρώσουμε την προσοχή των ανθρώπων στον κίνδυνο που απειλεί την Ουκρανία και άλλα κράτη. Οι Αμερικανοί σήμερα έχουν μετατραπεί σε μια δύναμη που δεν υπολογίζει πλέον κανέναν και τίποτα και καταπατά τα πάντα. Επομένως σ' αυτή την κατεύθυνση προτίθεται να εργαστεί το ΚΚ Ουκρανίας, συντονίζοντας τις ενέργειές του, τη δράση του με τα αδελφά κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα.

- Πώς θα είναι το 1999 για την Ουκρανία;

- Στη χώρα μας το 1999 θα είναι ένας χρόνος πολύ δύσκολος, έχοντας υπόψη και τις προεδρικές εκλογές, και την παραπέρα υποδούλωση της Ουκρανίας, η οποία όλο και περισσότερο μετατρέπεται σε εξάρτημα των χωρών της Δυτικής Ευρώπης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ουκρανία πριν από 10 - 12 χρόνια ανήκε μεταξύ των 10 πιο αναπτυγμένων χωρών του Ευρώπης. Η Ουκρανία όπως και οι περισσότερες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες έχει εμπλακεί στο παιχνίδι των πιστώσεων, που είναι σαν ναρκωτικό - δηλαδή αν πάρεις μια φορά δάνειο, πριν ακόμα ξοφλήσεις το πρώτο δάνειο παίρνεις και δεύτερο για να ξεχρεώσεις το πρώτο και πάει λέγοντας. Ετσι δημιουργείται ο μηχανισμός μπλεξίματος της Ουκρανίας στη γενική κρίση.

Πριν από λίγο καιρό διάβασα μια πολύ ενδιαφέρουσα στατιστική πληροφορία που συνίσταται στα εξής: το 1980 οι χώρες του τρίτου κόσμου είχαν χρέος απέναντι στις ΗΠΑ, στην Παγκόσμια Τράπεζα, στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, 600 εκατομμύρια δολάρια. Πέρασαν 12 χρόνια και έτσι το 1992 το χρέος αυξήθηκε κατά 2,5 φορές. Αυτή την περίοδο, αυτά τα κράτη για τόκους και αποπληρωμή μέρους του χρέους πλήρωσαν 1,8 δισεκατομμύρια, δηλαδή τρεις φορές παραπάνω. Παράλληλα έμειναν χρεωμένοι κατά δυόμισι φορές σε σχέση με το χρέος που είχαν πάρει το 1980.

Περί τίνος πρόκειται; Αυτές οι πιστώσεις όλο και πιο βαθιά περιπλέκουν τα κράτη σε αυτό τον κύκλο των χρεών. Τελικά η διαδικασία πόλωσης προχωράει όλο και με γρηγορότερους ρυθμούς. Τη Μόσχα και το Κίεβο το 1993 είχε επισκεφθεί ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρ. Νίξον, και μετά την επιστροφή του στην Αμερική δήλωσε δημόσια ότι το συνηθισμένο μοντέλο των τριών κόσμων δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει τρίτος κόσμος. Δύο έμειναν - πλούσιος και φτωχός. Ενδιάμεση παραλλαγή δεν υπάρχει. Γι' αυτό και εμείς δεν έχουμε άλλο δρόμο παρά να υπερασπιστούμε τα δικά μας συμφέροντα, τα συμφέροντα του λαού μας και τα συμφέροντα των ανθρώπων του μόχθου. Σε αυτό βλέπουμε εμείς το νόημα της δράσης μας, των καθηκόντων μας, και πάνω σ' αυτή τη βάση θα εργαστεί το ΚΚ Ουκρανίας.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ

Σε άλλες εποχές αλλού θα βρισκόταν το μικρό της φωτογραφίας από το να βρίσκει προσωρινό καταφύγιο στα χαρτόκουτα της αγοράς

Η Ουκρανία, όπως και οι περισσότερες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, έχει εμπλακεί στο παιχνίδι των πιστώσεων που είναι σαν ναρκωτικό, δηλαδή αν πάρεις μια φορά δάνειο, πριν ακόμα ξοφλήσεις το πρώτο δάνειο παίρνεις και δεύτερο, για να ξεχρεώσεις το πρώτο και πάει λέγοντας. Ετσι δημιουργείται ο μηχανισμός μπλεξίματος της Ουκρανίας στη γενική κρίση