Στην υπόγεια διάβαση της στάσης Τεατράλναγια του μετρό της Μόσχας τραγουδούσε μια γυναίκα. Σήμερα στην πρωτεύουσα της Ρωσίας δεν απορεί κανείς με κάτι τέτοιο: Σε κάθε γωνία της όλο και κάποιος τραγουδάει, παίζει ακορντεόν ή βιολί, ακόμα και βιολοντσέλο. Πολλοί με τον τρόπο αυτό "βγάζουν" το ψωμί τους. Ολοι από καιρό έχουν συνηθίσει με τους "καλλιτέχνες" του δρόμου. Μα, η γυναίκα αυτή!.. Θεέ μου, πόσο καθαρά, λαμπρά αντηχούσε η καταπληκτική της φωνή σοπράνο! "Αβε, Μαρία!", τραγουδούσε η γυναίκα έτσι, που ένας κόμπος μού κάθισε στο λαιμό και ήθελα να πάρω την άγνωστη από το χέρι και να τη βγάλω έξω από το μισοσκότεινο, πνιγηρό υπόγειο, όπου ήταν στενάχωρα για την ωραία, θεσπέσια φωνή της. Και, να, αντήχησε η τελευταία μουσική φράση, για μερικά δευτερόλεπτα μια ασυνήθιστη για υπόγεια διάβαση ησυχία επικράτησε και μετά ξέσπασαν τα χειροκροτήματα. Μερικά άτομα χειροκροτούσαν την τραγουδίστρια και έριχναν χρήματα στην τσαντούλα που ήταν δίπλα της. Η τραγουδίστρια, όμως, ντυμένη στα μαύρα, στεκόταν αμίλητη, κοιτάζοντας μπροστά της. Τι τραγωδία, κρυβόταν πίσω απ' αυτά τα μαύρα ρούχα. Ηταν καθαρό: Μόνο κάποιες αδιέξοδες περιστάσεις ανάγκασαν την αναμφισβήτητα ταλαντούχα τραγουδίστρια, που θα μπορούσε να διαπρέψει όχι μόνο σε μία σκηνή, να τραγουδάει στο δρόμο.

- Γιατί είστε εδώ; Τι συνέβη; τη ρώτησα πλησιάζοντάς την.

"Ετσι πρέπει", απάντησε κοφτά και αρνήθηκε κάθε κουβέντα. Δεν είχα τη δύναμη να τη συγχαρώ για τη γιορτή μας, οποιεσδήποτε ευχές θα ακούγονταν ψεύτικες. Προχώρησα στη διάβαση. Παντού γυναίκες, που προσπαθούν με κάποιο τρόπο να κερδίσουν τα προς το ζην. Μια, "καυκασιανής εθνότητας", όπως λένε τώρα στη Ρωσία, καθισμένη με το μωρό της στο πάτωμα, ζητούσε ελεημοσύνη. Δίπλα της μια κοπέλα πουλούσε τσαρούχια, αλλά κανείς δεν αγόραζε: Ποιος έχει ανάγκη σήμερα από σουβενίρ; Συνάντησα και μια γυναίκα με μια αγκαλιά ξύλινα κουτάλια, με τα οποία αρέσει τόσο πολύ στον Ρώσο Πρόεδρο να παίζει μουσική. Γριές με απλωμένο χέρι και παιδιά με πινακίδες: "Βοηθήστε, θέλω να φάω", ων ουκ έστιν αριθμός.

Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται κάθε μέρα στους δρόμους της Μόσχας, αλλά να βλέπεις μια τέτοια εικόνα στις παραμονές της 8ης Μάρτη, μια από τις λίγες απομείνασες από τη σοβιετική εποχή γιορτές, ήταν πολύ θλιβερό. Ακριβώς την Τετάρτη η τηλεόραση μετέδωσε ζωντανά από το Κρεμλίνο τη συνάντηση του Προέδρου Μπορίς Γιέλτσιν, με γυναίκες, με την ευκαιρία της Διεθνούς Μέρας της Γυναίκας - 8η Μάρτη -, στην οποία παρευρέθηκε και η σύζυγος του Προέδρου, Νάινα. Ο Γιέλτσιν απηύθυνε στις κυρίες ωραία λόγια, αστειευόταν, φιλούσε τα χέρια τους και στη συνέχεια ευχήθηκε σε όλες τις γυναίκες της χώρας "ευτυχία στην προσωπική τους ζωή και καλή διάθεση". Η ευχές του στο φόντο της σημερινής ακαταστασίας στη Ρωσία, της μαζικής εξαθλίωσης, της απώλειας του κοινωνικού προσανατολισμού αποτελούν φαρισαϊσμό και υποκρισία.

Οι ρωσικές εφημερίδες, ακόμα και σ' αυτές τις γιορτινές μέρες, δεν μπορούν να αποσιωπήσουν την τρομερή κατάσταση της πλειονότητας των Ρωσίδων, διότι οι γιελτσινικές μεταρρυθμίσεις έπληξαν πρώτ' απ' όλα τις γυναίκες και τα παιδιά, πράγμα που δεν μπορεί να το κρύψει ούτε ο "δημοκρατικός" Τύπος. Ακόμα μια ομολογία: Η Ρωσία έγινε χώρος διάδοσης ξεχασμένων νόσων, χαρακτηριστικών για τις υπανάπτυκτες χώρες, όπως σύφιλη, φυματίωση. "Αν γενικευτούν όλα τα στοιχεία για την κατάσταση της εθνικής οικονομίας, του κοινωνικού τομέα, της οικολογίας, της εθνικής ασφάλειας, το συμπέρασμα είναι ένα: Η χώρα πέρασε σ' ένα θεμελιακά διαφορετικό επίπεδο. Μόνο που το άλμα αυτό δεν έγινε προς τα πάνω ή προς τα μπρος, αλλά προς τα κάτω και προς τα πίσω", διαπιστώνει η "Μογιά Γκαζέτα", εκδότης της οποίας είναι το μέλος του Προεδρικού Συμβουλίου και γνωστός πολιτειολόγος Αντρόνικ Μιγκρανιάν.

Κι όμως η γιορτή είναι γιορτή. Δεν μπορώ, όμως, να ξεχάσω εκείνη τη γυναίκα με τα μαύρα και τη θεσπέσια φωνή της. "Αβε, Μαρία!"... Δεν μπορώ να ξεχάσω τις γυναίκες που ζητιανεύουν. Θυμίζουν τη Ρωσία που στέκεται μπροστά στη Δύση με απλωμένο το χέρι...

Ναντιέζντα ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ