Ανοιχτό πρέπει να διαφαίνεται το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, καθώς η δυναμωτική "ένεση" φορομειώσεων ύψους περίπου 75 δισ. δολαρίων, που εξήγγειλε πριν λίγα 24ωρα ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, Ριουτάρο Χασιμότο, όχι μόνον δεν προκάλεσε - προς το παρόν, τουλάχιστον... - την προσδοκώμενη αναθέρμανση της αγοράς, αλλά και δεν κατάφερε να αποστομώσει τις κασσανδροειδείς προφητείες εντός και εκτός Τόκιο. Οσο για τον ασθενή (στην προκειμένη περίπτωση η ιαπωνική οικονομία); Το ενδεχόμενο να αποβιώσει συντόμως απομακρύνθηκε μεν, αλλά δεν εξαλείφτηκε πλήρως ο φόβος να καταρρεύσει με τρόπο παρόμοιο, που θα θυμίζει - όπως πρόβλεψε ο πρόεδρος της ΣΟΝΥ Νόριο Οχγκα - το μεγάλο κραχ του 1929 στις ΗΠΑ...

Τι ακριβώς συμβαίνει στην ιαπωνική οικονομία; Γιατί όλοι βλέπουν μελανό τον οικονομικό ορίζοντα αυτής της μέχρι πρότινος οικονομικά ισχυρής χώρας;Οι οιωνοί δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητοι:

- Σημαντική αύξηση της επίσημης ανεργίας σε επίπεδα προ 45 χρόνων (μέχρι πέρσι η επίσημη ανεργία ήταν γύρω στα 3,4%).

- Αισθητή μείωση της οικιακής κατανάλωσης.

- Μείωση της βιομηχανικής παραγωγής και μεγάλες απώλειες στα καθαρά κέρδη μεγάλων, αλλά και μικρομεσαίων εταιριών. (Στοιχεία "Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν" 03/04/98). Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι απώλειες αυτές μόνο για εννιά μεγάλες ιαπωνικές εταιρίες ξεπερνούν τα 100 δισ. γιεν.

- Ερευνα της ιαπωνικής εφημερίδας "Νιχόν Κεϊζάι Σιμπούν", που δείχνει πως η κατά μέσο όρο μισθολογική αύξηση του 2,57%, που παίρνουν οι Ιάπωνες μισθωτοί τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ήταν η χαμηλότερη από το 1977...

Επιπλέον, πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε ότι:

- Τα χρέη κακοδιαχείρισης ιαπωνικών τραπεζών ξεπερνούν τα 600 δισ. δολάρια.

- Η κατάταξη της δανειοδοτικής κατάστασης της Ιαπωνίας από σταθερή σε αρνητική, σύμφωνα με την αμερικανική χρηματομεσιτική εταιρία "Moody's".

- Η μεγαλύτερη συγχώνευση των εταιριών "Σίτικορπ" και "Τράβελερς" σε μία(ΣΙΤΙΓΚΡΟΥΠ), συνολικής χρηματιστηριακής αξίας ύψους 698 δισ. δολαρίων. Η εξέλιξη αυτή, κατά τον επικεφαλής της "Bank of Tokio - Mitsubisi" Σατόρου Κίσι, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την εκροή στο εξωτερικό κεφαλαίων ύψους 1,2 τρισ. γιεν, ποσό στο οποίο φθάνουν τα κεφάλαια ιδιωτών Ιαπώνων.

- Μείωση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος κατά 0,3% σε σχέση με πέρσι, σύμφωνα με στοιχεία που προβλέπει ο ΟΟΣΑ.

Πώς, λοιπόν, να αποκλείσει κανείς το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών μετά από τόσο μελανούς οιωνούς; Αλλωστε, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Χασιμότο δήλωνε στις αρχές της βδομάδας πως πρόκριμα για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής του θα είναι οι προγραμματισμένες για τον Ιούλη εκλογές για την εκλογή των νέων μελών της Κάτω Βουλής. "Η κριτική των ψηφοφόρων θα ξεκαθαρίσει τις ευθύνες μας", είπε συγκεκριμένα ο Χασιμότο, στη διάρκεια συζήτησης στο Κοινοβούλιο, χωρίς να διευκρινίσει εάν θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές σε περίπτωση που η παράταξή του (Φιλελεύθεροι Δημοκράτες) υποστεί σημαντικές εκλογικές απώλειες...

Πολλοί πολιτικοί σχολιαστές στο Τόκιο επιμένουν πως οι εκλογές του Ιούλη θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν "δημοψήφισμα" για την πολιτική του Ριουτάρο Χασιμότο. Οσο, μάλιστα, αυξάνονται τα ανησυχητικά σημάδια ύφεσης της ιαπωνικής οικονομίας, τόσο αυξάνεται η κριτική - όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό - για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησής του.

Δεν έχουν περάσει, άλλωστε, πολλές μέρες από τότε που ο πρόεδρος της ΣΟΝΥ, Νόριο Οχγκα, συνέκρινε την πολιτική της κυβέρνησης Χασιμότο με εκείνην του Προέδρου των ΗΠΑ, Χέρμπερτ Χούβερ, στο χείλος της μεγάλης οικονομικής ύφεσης του 1929. Επιπλέον, νωπές είναι ακόμη οι προειδοποιήσεις Αμερικανών επενδυτών, αλλά και αξιωματούχων της κυβέρνησης Κλίντον ότι το κραχ θα είναι μοιραίο, εάν δε μειωθούν οι φόροι και δεν ανοίξει η ιαπωνική αγορά σε ξένα προϊόντα...

Μετά από όλα αυτά, ο Ριουτάρο Χασιμότο αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών στην οικονομική πολιτική του και, σε μία προσπάθεια να αποφύγει τα χειρότερα, ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη φορομειώσεις ύψους 10 τρισ. γιεν και πακέτο οικονομικών μεταρρυθμίσεων, συνολικού ύψους περίπου 120 δισ. δολαρίων.Οπως εξήγησε, σημαντικό μέρος των χρημάτων αυτών θα δοθεί για την τόνωση της εσωτερικής κατανάλωσης, ενώ θα μειωθούν οι φόροι στο εισόδημα των μισθωτών, προκειμένου να αναθερμανθεί η αγορά. Θα γίνει έτσι; "Αδηλαι αι βουλαί των ...Ιαπώνων πολιτών", αφού, όπως και ο ίδιος ο Χασιμότο αναγνώρισε, είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς εάν το πλεόνασμα χρημάτων που θα έχουν οι Ιάπωνες θα διοχετευτεί στην κατανάλωση ή στην επένδυση!

Απ' την άλλη πλευρά, πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές σχολίαζαν, τη μέρα εξαγγελίας των φορομειώσεων Χασιμότο, πως η τακτική ελιγμού δεν πρόκειται να αποδώσει καρπούς μακροπρόθεσμα, καθώς δεν είναι παρά μία μικρή, προσωρινή τροχοπέδη, που θα επιβραδύνει την τροχιά επιδείνωσης, στην οποία έχει εισέλθει η ιαπωνική οικονομία...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ