"Είναι ένας άνθρωπος που υποφέρει πολύ", έγραφε σε πρωτοσέλιδό της η μεγάλη ισραηλινή εφημερίδα "Γιεντότ Αχρονότ", την επαύριο των ισραηλινών βουλευτικών εκλογών. Ο τίτλος, βέβαια, αναφέρεται στον πρώην, πλέον, πρωθυπουργό του Ισραήλ, Σιμόν Πέρες, και μοιάζει να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ο 72χρονος Πέρες, στενός συνεργάτης του δολοφονημένου Γιτζάκ Ράμπιν, έχει δει τον εαυτό του να φτάνει στην πρωθυπουργική καρέκλα και να τη χάνει, την τελευταία στιγμή, πέντε φορές. Η ύστατη απογοήτευση ήρθε μόλις πριν από 3 μέρες.

Ο συντηρητικότατος και πολιτικά άπειρος Μπέντζαμιν Νετανάνχιου είναι ο νέος πρωθυπουργός του Ισραήλ, συγκεντρώνοντας μόνο μερικές χιλιάδες περισσότερες ψήφους. Φαίνεται ότι το σύνθημά του "Ειρήνη με ασφάλεια" προτιμήθηκε από τους Ισραηλινούς συγκριτικά με το "Ασφάλεια και ειρήνη" του Σιμόν Πέρες.

Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και σίγουρα τα συμπεράσματα δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη σειρά των λέξεων. Το πιο σπουδαίο στοιχείο, και σίγουρα το πιο ανησυχητικό, τόσο για την ίδια τη χώρα, όσο και για την περιοχή, είναι ο βαθύτατος διχασμός της ισραηλινής κοινής γνώμης σχετικά με τον μέλλον και τη φύση των σχέσεων της χώρας με τις γείτονες αραβικές χώρες. Η μισή ισραηλινή κοινωνία εξέφρασε την έγκρισή της στις, μέχρι στιγμής, ενέργειες του Σιμόν Πέρες και του προκατόχου του, δολοφονημένου Ράμπιν, και συνεπώς και στις υπάρχουσες ειρηνευτικές συμφωνίες. Οι υπόλοιποι μισοί Ισραηλινοί συμφωνούν με την άποψη του Λικούντ ότι η ειρήνη με τις γείτονες χώρες δεν προϋποθέτει απαραίτητα και υποχωρήσεις εκ μέρους του Ισραήλ. Αλλωστε, το σοκ της ισραηλινής κοινής γνώμης από τις πολύνεκρες επιθέσεις της "Χαμάς" στην καρδιά του Τελ Αβίβ δεν έχει ακόμα καταλαγιάσει και για τους περισσότερους υπεύθυνη για το μακελειό δεν είναι άλλη από την υποχωρητικότητα του Πέρες απέναντι στους Παλαιστινίους.

Η, έστω και οριακή, επικράτηση του Νετανάνχιου μούδιασε τη διεθνή κοινή γνώμη και κυρίως την Ουάσιγκτον. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον είχε υποστηρίξει απροκάλυπτα τον Σιμόν Πέρες με διάφορους τρόπους, με αποκορύφωμα την πλήρη κάλυψη, ακόμα και δικαιολόγηση, των ισραηλινών εγκληματικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Νότιο Λίβανο, που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 150 αθώους. Η επανειλημμένη δέσμευση της διεθνούς κοινότητας και του Λευκού Οίκου στη συνέχιση της "ειρηνευτικής διαδικασίας", που ταυτίστηκε με το πρόσωπο του Σιμόν Πέρες, αλλά και προβλήθηκε ως το τίμημα της ζωής του Ράμπιν, δεν μπόρεσε να πείσει τους Ισραηλινούς ότι η ασφάλεια της χώρας τους εξαρτάται από τους όρους των συμφωνιών ειρήνης και σε καμία περίπτωση δεν εξασφαλίζεται με τη δύναμη των όπλων.

Αυτή η διπλωματική ήττα της Ουάσιγκτον, και προσωπικά του Μπιλ Κλίντον, ο οποίος χάνει έναν πολύ μεγάλο άσο, όσον αφορά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοέμβρη, δεν πρόκειται, βέβαια, να έχει κάποια σοβαρή συνέπεια στις σχέσεις ΗΠΑ και Ισραήλ και πολύ περισσότερο στα αμερικανικά σχέδια μοιρασιάς και επιβολής στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η επιτυχία των αμερικανικών επιδιώξεων διασφαλίζεται μέσα από τους όρους των, ήδη, υπογεγραμμένων συμφωνιών και κυρίως μέσα από την ασφυκτική οικονομική και πολιτική εξάρτηση του Ισραήλ από την Ουάσιγκτον. Το δεδομένο αυτό φαίνεται ότι το γνωρίζει και ο Νετανάνχιου, ο οποίος την επομένη των εκλογών δεσμεύτηκε να συνεχίσει την ειρηνευτική διαδικασία και απέφυγε να αναφερθεί στα μεγαλόστομα προεκλογικά του συνθήματα, που δεν έδιναν σπιθαμή από τα κατεχόμενα υψίπεδα του Γκολάν στη Συρία και τη Δυτική Οχθη στους Παλαιστινίους.

Εκτός, λοιπόν, από μία σχετική επιβράδυνση στην πορεία της ειρηνευτικής διαδικασίας, η νέα ισραηλινή κυβέρνηση δε φαίνεται να έχει περισσότερα περιθώρια παρακοής στη "μαμά Ουάσιγκτον". Αλλωστε, όπως επισήμαιναν πολλοί Ισραηλινοί πολιτικοί αναλυτές πριν από τις εκλογές, το μεγάλο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει το Ισραήλ είναι η οικονομία του. Και σε αυτό το σημείο Πέρες και Νετανάνχιου συμφωνούσαν απόλυτα ότι πρέπει να γίνουν περικοπές στο δημόσιο τομέα και στις κοινωνικές παροχές, να εφαρμοστεί λιτότητα και τα λοιπά γνωστά. Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα που προκύπτει για το Ισραήλ και, βέβαια, αυτό το πρόβλημα δεν απασχόλησε καθόλου την προεκλογική εκστρατεία και τον ισραηλινό λαό, ο οποίος θα κληθεί να υποστεί όλες αυτές τις ρυθμίσεις.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ