Eurokinissi

Από τη χτεσινή τηλεδιάσκεψη

Συγκεκριμένα, το ΣΕΥ συνήλθε σε τηλεδιάσκεψη, συζητώντας μεταξύ άλλων το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ και την κατάσταση σε Αφγανιστάν, Λευκορωσία, Ναγκόρνο Καραμπάχ και Αιθιοπία. Επιπλέον, κατόπιν αιτήματος της Αθήνας, ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας ενημέρωσε τους ομολόγους του «για τη συνεχιζόμενη και εντεινόμενη τουρκική προκλητικότητα και παραβατικότητα στην περιοχή».

Οπως δήλωσε με το πέρας της Συνόδου ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζ. Μπορέλ, στο ΣΕΥ συζήτησαν την «επιδείνωση» των σχέσεων με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, «σχολίασαν» τις κινήσεις της Αγκυρας σε Αμμόχωστο - Βαρώσια και εξέφρασαν την «αλληλεγγύη» τους σε Ελλάδα και Κύπρο. Είναι «σημαντικό να καταλάβει η Τουρκία» ότι «διευρύνει την απόσταση της από την ΕΕ», είπε ο Μπορέλ και σ' αυτό το πλαίσιο ζήτησε από την Αγκυρα «θεμελιώδη αλλαγή συμπεριφοράς», καθώς «μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν θετικά μηνύματα από την πλευρά της» και «ο χρόνος τρέχει» μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκέμβρη, όπου υποτίθεται ότι οι ηγέτες των κρατών - μελών πρέπει να πάρουν αποφάσεις για το θέμα, εξ ου και «προσεγγίζουμε μια κρίσιμη συγκυρία στις σχέσεις μας με την Τουρκία».

Βέβαια, πηγές από τις Βρυξέλλες και την ελληνική κυβέρνηση έχουν ήδη ξεκινήσει να κατεβάζουν και αυτόν τον πήχη των όποιων προσδοκιών, λέγοντας ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκέμβρη θα πρέπει «αναγκαστικά» να εστιάσει «πρωτίστως» σε θέματα όπως η πανδημία και οι αντιρρήσεις κρατών - μελών όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία στον διαμοιρασμό χρηματοδοτικών πακέτων.

Σε αυτό το φόντο, ο Μπορέλ απέφυγε χτες να δώσει οποιαδήποτε διευκρίνιση για το τι μέτρα εξετάζουν στις Βρυξέλλες, όπως επίσης απέφυγε για άλλη μια φορά έστω και να ψελλίσει τον όρο «κυρώσεις», χωρίς να αποκλείει μάλιστα ακόμα και να δοθεί, τελικά, «περισσότερος χρόνος» στην Τουρκία.

Οπως είπε χαρακτηριστικά, δεν μπορεί να προκαταλάβει τις αποφάσεις του ΕΣ και ο ίδιος έχει απλώς την υποχρέωση να τους παρουσιάσει «μια παλέτα επιλογών». Ολα αυτά σε αντιδιαστολή π.χ. με όσα συζήτησαν για τη Λευκορωσία, όπου - όπως είπε εμφατικά ο ίδιος ο Μπορέλ - «πολλά κράτη - μέλη ζήτησαν να προετοιμαστεί ένα νέο πακέτο κυρώσεων» κατά της κυβέρνησης Λουκασένκο.

Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις, αρμόδιοι παράγοντες στην Αθήνα παρέπεμψαν στην υποτίθεται «αυστηρή προειδοποίηση» προς την Αγκυρα από τον Γερμανό ΥΠΕΞ Χ. Μάας, ο οποίος προσερχόμενος στο ΣΕΥ είπε ότι «η Τουρκία πρέπει να σταματήσει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο αν θέλει να αποφύγει τη διεξαγωγή νέων συνομιλιών στην ΕΕ για το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων κατά τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου». Πρόσθεσε ότι «εξαρτάται από την Τουρκία ποια απόφαση θα ληφθεί στη Σύνοδο Κορυφής», ενώ εκτίμησε ότι αν δεν υπάρξουν «θετικά σημάδια» μέχρι το Δεκέμβρη αλλά μόνο νέες προκλήσεις, «τότε η συζήτηση θα είναι δύσκολη» και «σίγουρα θα προκύψει ξανά το ζήτημα επιβολής κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας».

Από την πλευρά του ο Ν. Δένδιας επεσήμανε πως το ΕΣ στις 1-2/10 είχε αποφασίσει να ξεκινήσει έναν «θετικό διάλογο» με την Τουρκία υπό τον σαφή όρο ότι αυτή «θα προέβαινε σε εποικοδομητικές προσπάθειες προκειμένου να σταματήσουν οριστικά οι παράνομες ενέργειες εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου». Επέμεινε ότι στο πλαίσιο αυτό η Τουρκία έκανε ακριβώς το αντίθετο και πρόσθεσε πως «δυστυχώς με υπευθυνότητα της Τουρκίας δεν φαίνεται να υπάρχει περιθώριο για θετικό διάλογο» μαζί της και πως «η ΕΕ θα πρέπει να προετοιμάσει και να υιοθετήσει άμεσα τα κατάλληλα μέτρα που θα αναγκάσουν την Τουρκία να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο».

«Προσπαθούν να μετατρέψουν το Αιγαίο Πέλαγος και τη Μεσόγειο σε ελληνική λίμνη και να περιορίσουν την Τουρκία μόνο στον κόλπο της Αττάλειας. Είναι αποδεκτό; Πιστεύετε ότι η Τουρκία θα δεχτεί έναν τέτοιο χάρτη; Οχι, φυσικά όχι», τόνισε στις αρχές της βδομάδας ο πρέσβης της Τουρκίας στο Βερολίνο Αλί Κεμάλ Αϊντίν, παρεμβαίνοντας σε εκδήλωση που οργάνωσε η Γερμανική Ατλαντική Ενωση με θέμα «Το μέλλον, η ενότητα και η συνοχή του ΝΑΤΟ». Ο Αϊντίν μεταξύ άλλων εξέφρασε δυσαρέσκεια και για τη στάση της Γαλλίας (με την οποία η Τουρκία έχει σοβαρές αντιθέσεις σε πολλά μέτωπα), συμβουλεύοντας το Παρίσι «απλώς να είναι αμερόληπτο και να ενθαρρύνει τους Ελληνες για μια βιώσιμη και δίκαιη λύση». Πρόσθεσε δε ότι «η Τουρκία ήταν από καιρό υπέρ της επίλυσης όλων των εκκρεμών προβλημάτων με την Ελλάδα μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων». Μεταξύ άλλων, ο Τούρκος διπλωμάτης δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τη Γερμανία για «τις προσπάθειές της να μειώσει τις εντάσεις και να βρει μια διπλωματική λύση», αναφέροντας ότι «εκτιμούμε τον ρόλο της Γερμανίας ως προέδρου της ΕΕ (...) Προσπαθούν να διευκολύνουν τις συνομιλίες μεταξύ μας και των Ελλήνων». Καταλήγοντας, ο Αϊντίν ξεχώρισε τη σημασία τήρησης της ΝΑΤΟικής συνοχής, αναφέροντας ότι «η Γαλλία πρέπει να αλλάξει την πορεία της και να υιοθετήσει μια εποικοδομητική προσέγγιση, προς όφελος όλων των συμμάχων του ΝΑΤΟ», αλλά και ότι (εμείς) «βρισκόμαστε στο ΝΑΤΟ για περίπου επτά δεκαετίες. Ημασταν πάντα αξιόπιστο, ισχυρό μέλος της συμμαχίας».

Στο μεταξύ, την Τετάρτη, ο πρέσβης της Γερμανίας στη Λευκωσία Josef Kremp συναντήθηκε με τον νέο ηγέτη του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ. Ο Kremp συνεχάρη τον Τατάρ για την εκλογή του, τονίζοντας ότι το Βερολίνο είναι έτοιμο να βοηθήσει τις δύο πλευρές στην Κύπρο εάν θέλουν να καταλήξουν σε μια συμφωνία. Ο δε Τατάρ επέμεινε να μιλά για τη σημασία της «κυριαρχικής ισότητας» μεταξύ των δύο πλευρών, αλλά και τη σημασία άρσης της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων και των περιορισμών απέναντί τους, ζητώντας να καθοριστούν απευθείας πτήσεις μεταξύ Κατεχομένων και ευρωπαϊκών πόλεων, υπενθυμίζοντας ότι οι Βρυξέλλες έχουν κατά καιρούς δώσει δεσμεύσεις στους Τουρκοκύπριους για άρση περιορισμών που δεν τηρήθηκαν. Κατέληξε δε ότι αναμένει τη συμβολή της Γερμανίας, ώστε οι Τουρκοκύπριοι να τύχουν «ίσης και δίκαιης μεταχείρισης από τη διεθνή κοινότητα, να αρθεί η πολιτική και οικονομική ανισορροπία μεταξύ των δυο πλευρών και η διάκριση που η ΕΕ επιδεικνύει προς τους Τουρκοκύπριους».

Στο μεταξύ, σε συνέντευξή του ο Τατάρ αναφέρθηκε χτες στη σημασία της κοινής - όπως είπε - δύναμης που έχουν «η δυνατή Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν με τις μεγάλες προοπτικές και το σημαντικό κράτος στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου», τονίζοντας: «Είμαστε στον σωστό δρόμο. Το σήμερα είναι πιο σημαντικό από το χτες, διότι είναι γεγονός ότι η Κύπρος έχει πλέον πλούτο σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και υδρογονάνθρακες. Πιστεύω ότι θα έχουμε μεγάλη επιτυχία μαζί. Είναι σημαντικό να μπορούμε να δράσουμε μαζί, στη λογική του "ενός έθνους, τριών κρατών"».

Αποκαλυπτικά για τα όσα παζαρεύουν στις περιλάλητες διερευνητικές με την Αγκυρα, τις οποίες η κυβέρνηση καλεί την Τουρκία να επισπεύσει, ήταν όσα ειπώθηκαν χτες στο πλαίσιο της παρέμβασης του υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια στην κοινή συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής και Επιτροπής Πολιτικής Ασφάλειας της 66ης Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΝΑΤΟ.

Αναπτύσσοντας εκεί τις πτυχές και προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης, στηλίτευσε και τις τουρκικές προκλήσεις σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο.

Ωστόσο, με το πέρας της εισήγησής του, τον λόγο έσπευσε να πάρει το μέλος της τουρκικής αντιπροσωπείας Αχμέτ Γιλντίζ, ο οποίος αφού κατηγόρησε την Ελλάδα ότι το 2016 αυτή ήταν που αποσύρθηκε από τις διερευνητικές, εξέφρασε την ελπίδα ο Ν. Δένδιας με τον Τούρκο ομόλογό του Μ. Τσαβούσογλου «να βρουν τρόπο να προχωρήσουν» τη διαδικασία, στην οποία ζήτησε «να μην υπάρχουν δισταγμοί».

Πρόσθεσε ότι παρά τα όσα λέει η Ελλάδα, πως τα μόνα θέματα προς συζήτηση είναι ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, «όλοι ξέρουμε ότι υπάρχουν κι άλλα», κατονομάζοντας συγκεκριμένα «Αιγαίο, χωρικά ύδατα, καθεστώς νησιών, αποστρατιωτικοποίηση νησιών».

Μάλιστα, επέμεινε ότι «στους προηγούμενους γύρους (των διερευνητικών) είχε γίνει πολλή προεργασία σε αυτά τα ζητήματα», απευθύνοντας και ερώτημα στον Δένδια, γιατί τώρα η ελληνική κυβέρνηση περιορίζει τα θέματα!

Θυμίζουμε εδώ πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας ότι στους 60 γύρους διερευνητικών από το 2002 έως το 2016, μεταξύ άλλων έχουν συζητηθεί η «προσαρμογή» των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο (6, 8, 9 και 12 ν.μ., αναλόγως της περιοχής και της εγγύτητας με τις τουρκικές ακτές), με τα οποία θα «εναρμονιζόταν» και ο Εθνικός Εναέριος Χώρος (σήμερα η Ελλάδα έχει εναέριο χώρο 10 ν.μ. σε όλη την επικράτεια). Συζητήθηκε, επίσης, το καθεστώς των πτήσεων πάνω από το Αιγαίο (σχέδια πτήσης), θέμα που η τουρκική πλευρά βάζει και στα ΜΟΕ. Συζήτησαν και τις λεγόμενες «γκρίζες ζώνες», με ό,τι αυτό σημαίνει (ελληνική κυριαρχία σε μια σειρά περιοχές).

Από την πλευρά του, ο Ν. Δένδιας απάντησε ότι αναμένει από τον Τσαβούσογλου να ορίσει ημερομηνία για επανέναρξη διερευνητικών στην Αγκυρα, επιμένοντας ότι η Τουρκία ήταν που τις σταμάτησε το 2016. Κάλεσε, επίσης, την Αγκυρα να σταματήσει τις παράνομες έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. «Αν πιστεύει ότι έχει νόμιμα δικαιώματα, μπορούμε να το συζητήσουμε, κι αν δεν συμφωνήσουμε να πάμε στη Χάγη», είπε. Τόνισε, ακόμα, ότι «δεν μπορούμε να συζητήσουμε οτιδήποτε θέλει η άλλη πλευρά», αναγνωρίζοντας ως μόνο θέμα ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, λέγοντας στον Τούρκο αξιωματούχο ότι «το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να πιάσουμε τις διερευνητικές από εκεί που σταμάτησαν το 2016».

Τα παραπάνω επιβεβαιώνουν πως μόνο τυχαίες δεν είναι οι παρεμβάσεις όπως η πρόσφατη έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που εμφανίζει μια «θολή» εικόνα για τα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο της Ελλάδας, αμφισβητεί επί της ουσίας τα σύνορα της χώρας, και ανοίγει ξεκάθαρα το δρόμο για «διεύρυνση» της ατζέντας του παζαριού και πολύ επικίνδυνες εξελίξεις.