Η Αγκυρα, αξιοποίησε χτες το Κοινό Ανακοινωθέν της Μαδρίτης, ζητώντας από την Αθήνα να σταματήσει ακόμη και να επικαλείται το δικαίωμα που έχει από το Δίκαιο της Θάλασσας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια. Με τον τρόπο αυτό η τουρκική διπλωματία, έσπευσε να υπενθυμίσει στην ελληνική κυβέρνηση την "έντιμη" αμερικανική διαμεσολάβηση, αποτέλεσμα της οποίας υπήρξε το Κοινό Ανακοινωθέν της Μαδρίτης, υπονομεύοντας από την αρχή τις προσπάθειες της Αθήνας, να αναζητήσει ένα περισσότερο "ασφαλές" πλαίσιο, όπως θεωρείται το Δικαστήριο της Χάγης, για την αντιμετώπιση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων.

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωση που εξέδωσε χτες υποστηρίζει ότι έρχονται σε αντίθεση με τη συμφωνία της Μαδρίτης οι δηλώσεις του Ελληνα κυβερνητικού εκπροσώπου Δημήτρη Ρέππα ότι η Ελλάδα θα κάνει, όποτε κρίνει η ίδια, χρήση του δικαιώματος για επέκταση των χωρικών της υδάτων στο Αιγαίο στα 12 μίλια.

Στην ανακοίνωση υπογραμμίζεται ότι "η απειλή απαράδεκτων για την Τουρκία τετελεσμένων γεγονότων που εκτόξευσε ο εκπρόσωπος Ρέππας με τη δήλωση ότι η Ελλάδα θα κάνει όποτε κρίνει η ίδια, χρήση του δικαιώματος για επέκταση των χωρικών της υδάτων, δεν μπορεί να εκτιμηθεί στο πλαίσιο σχέσεων καλής γειτονίας κι από την άλλη έρχεται σε αντίθεση με την αρχή περί σεβασμού προς τα νόμιμα και ζωτικά συμφέροντα και τις ανησυχίες της άλλης πλευράς και την υποχρέωση αποχής από μονομερή τετελεσμένα γεγονότα που περιλαμβάνονται στη συμφωνία της Μαδρίτης".

Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι "δεν μπορεί να αξιολογηθεί ως κυριαρχικό δικαίωμα από πλευράς διεθνούς δικαίου η ενέργεια που θα κάνει η Ελλάδα προς την κατεύθυνση αυτή και εναντίον των νόμιμων και ζωτικών συμφερόντων γειτονικής χώρας".

Στην Αθήνα, διπλωματικοί κύκλοι τοποθετούν την τουρκική ανακοίνωση στο πλαίσιο μιας άτυπης "συζήτησης" που άνοιξε με τις πρόσφατες τοποθετήσεις για το εύρος του ελληνικού εναέριου χώρου από τον Αμερικανό πρεσβευτή Ν. Μπερνς. Η συζήτηση αυτή συνεχίστηκε με τις τοποθετήσεις παραγόντων της ελληνικής κυβέρνησης οι οποίοι πρόβαλαν την άποψη πως η Ελλάδα θα μπορούσε να "δει" στο μέλλον το θέμα της εξίσωσης του εύρους των χωρικών υδάτων με το εύρος του εναέριου χώρου. Η τοποθέτηση της Αγκυρας, σ' αυτές τις πρώτες διερευνητικές "βολές", ήταν άμεση. Με σαφέστατη ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, την περασμένη βδομάδα ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να αναγνωρίσει εύρος ελληνικού εναέριου χώρου πέραν των 6 μιλίων.

Σχολιάζοντας την τουρκική ανακοίνωση, πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών επισήμαναν, κατ' αρχήν τη σπουδή με την οποία χτες ο Θ. Πάγκαλος κάλεσε την Αγκυρα να αποδεχτεί τη Γενική Δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης, προκειμένου να αποτελέσει το πλαίσιο αντιμετώπισης των όποιων απαιτήσεων έχει η Τουρκία από την Ελλάδα. Στόχος αυτής της κίνησης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι πρώτα απ' όλα, ο περιορισμός του ρόλου της αμερικανικής διαμεσολάβησης, με την οποία κάποιοι - τουλάχιστον - στην ελληνική κυβέρνηση, δεν αισθάνονται άνετα.

Η απάντηση της Αγκυρας, απ' ό,τι φαίνεται, ήταν άμεση καθώς η τουρκική διπλωματία έσπευσε να ερμηνεύσει κατά το δοκούν το ανακοινωθέν της Μαδρίτης, προκειμένου να συνεχίσει την πολιτική δημιουργίας έντασης η οποία έχει σαν στόχο να προκαλέσει μια εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκική συζήτηση υπό την υψηλή εποπτεία της αμερικανικής διπλωματίας.

Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Ουίλιαμ Κόεν, θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία στις 8 και 9 Φεβρουαρίου, στη διάρκεια της οποίας θα συζητηθούν οι αμυντικές συμφωνίες Αγκυρας και Ουάσιγκτον στους κόλπους του ΝΑΤΟ, ανακοινώθηκε χτες από εκπρόσωπο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων της Τουρκίας αφότου η χώρα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ, στις αρχές της δεκαετίας του '50. Οι σχέσεις των δύο χωρών είχαν ψυχρανθεί μετά από την απόφαση των ΗΠΑ, το 1996, να αναστείλουν την παράδοση τριών φρεγατών στην Αγκυρα, μετά από την ένταση που σημειώθηκε στις σχέσεις Τουρκίας και Ελλάδας.

Ωστόσο, το Κογκρέσο αποφάσισε τον περασμένο Αύγουστο ότι η παράδοση των πλοίων αυτών μπορεί να γίνει.

***

***

Ν. Μπ.