Στην επέκταση του προγράμματος «νομισματικής χαλάρωσης» σε όφελος των μονοπωλίων της Ευρωζώνης, προχώρησε χτες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), σε μια εξέλιξη που συνδέεται με τους χαμηλούς ρυθμούς της οικονομικής ανάκαμψης, με την υποτονικότητα που καταγράφεται στην επιδίωξη για νέες κερδοφόρες επενδύσεις στην ΕΕ, αλλά και με τις αβεβαιότητες που εκδηλώνονται σε «αναδυόμενες οικονομίες» και στο διεθνές εμπόριο με τη μείωσή του καθώς και τη μεγάλη πτώση των τιμών των εμπορευμάτων. Μέσω των προγραμμάτων «χαλάρωσης», η ΕΚΤ επιδιώκει να διοχετεύσει πακτωλό φτηνών κεφαλαίων στους τραπεζικούς ομίλους της Ευρωζώνης, που, με τη σειρά τους, θα το μετακυλήσουν σε επιχειρήσεις και γενικότερα στην οικονομία, στο βαθμό βέβαια που θα υπάρξει η αντίστοιχη ζήτηση κεφαλαίων.

Παρουσιάζοντας τις αποφάσεις της χτεσινής συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου, ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, τόνισε τα παρακάτω σημεία:

• Το ήδη αρνητικό «βασικό» επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων μειώνεται περαιτέρω στο -0,30% από -0,20%.

Πρόκειται για λιμνάζοντα κεφάλαια, τα οποία οι τράπεζες του ευρωσυστήματος «παρκάρουν» στο θεωρούμενο ασφαλές καταφύγιο της ΕΚΤ. Τα αρνητικά επιτόκια - δηλαδή η χασούρα για τις τράπεζες - έχουν στόχο την αποτροπή τέτοιων κινήσεων με στόχο τη διοχέτευσή τους στις επιχειρήσεις.

• Επεκτείνεται η χρονική διάρκεια του προγράμματος αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ τουλάχιστον μέχρι το Μάρτη του 2017, έναντι προβλεπόμενης λήξης το Σεπτέμβρη του 2016, σύμφωνα με την αρχική απόφαση. «Αν κριθεί απαραίτητο» θα δοθεί και νέα παράταση, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για την άνοδο του πληθωρισμού «πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα», σύμφωνα με τον Ντράγκι. Να σημειωθεί ότι ο επίσημος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε το Νοέμβρη στο 0,1%, σύμφωνα με τη Γιούροστατ.

Η επέκταση κατά 6 μήνες ισοδυναμεί με τη διοχέτευση πρόσθετης φτηνής ρευστότητας, ύψους μέχρι 60 δισ. το ευρώ το μήνα, συνολικά με 360 δισ. ευρώ (ποσό υπερδιπλάσιο σε σχέση με το ελληνικό ΑΕΠ). Τα ποσά αυτά έρχονται να προστεθούν στα 1,1 τρισεκατομμύρια ευρώ, που προβλέπονταν με το προηγούμενο πρόγραμμα (Μάρτης 2015 - Σεπτέμβρης 2016). Σε αυτό το πλαίσιο, το δυνητικό ύψος του προγράμματος (2015 - 2017) πλησιάζει το 1,4 τρισ. ευρώ, ή πάνω από το 13,9% του ετήσιου ΑΕΠ της Ευρωζώνης (10,1 τρισ. το 2014).

• Συμπεριλαμβάνονται χρεόγραφα που εκδίδονται από «περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις» (περιφέρειες, δήμοι κ.ά.). Πρόκειται για «επιλέξιμα» ομόλογα, που θα κατατίθενται ως ενέχυρο στις εθνικές κεντρικές τράπεζες, προκειμένου να αποδοθεί η φτηνή ρευστότητα, σε επέκταση δηλαδή και των εγγυήσεων που ήδη γίνονται αποδεκτές (κρατικά, εταιρικά ομόλογα και άλλοι τίτλοι).
• «Επανεπένδυση» των τίτλων που ωριμάζουν «για όσο διάστημα χρειαστεί». Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν τη δυνατότητα ανακύκλωσης των εγγυήσεων που ήδη έχουν καταβάλει, προκειμένου να αντλούν φρέσκα κεφάλαια από την ΕΚΤ.

Να σημειωθεί ότι παρ' όλο που το επιτόκιο διοχέτευσης ρευστότητας από την ΕΚΤ παραμένει σχεδόν σε μηδενικά επίπεδα (μόλις 0,05%), δεν φαίνονται ρυθμοί καπιταλιστικής ανάκαμψης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μ. Ντράγκι τόνισε ότι η νομισματική πολιτική είναι ανάγκη να συνδυάζεται με μέτρα που αφορούν:

-- Την κατάλληλη δημοσιονομική πολιτική, έτσι ώστε να στηρίζεται η ανάκαμψη, ταυτόχρονα με την πλήρη και συνεπή εφαρμογή του «Συμφώνου Σταθερότητας».

-- Τις «αποτελεσματικές διαρθρωτικές αλλαγές».

-- Τις δράσεις για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ζήτημα «κρίσιμο για την ενίσχυση των παραγωγικών επενδύσεων» και για την ανταγωνιστικότητα.

Σύμφωνα με τον Ντράγκι, οι «κίνδυνοι» για τις οικονομίες της Ευρωζώνης, εστιάζονται στις «αυξημένες αβεβαιότητες», που αφορούν τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία καθώς και με τους γεωπολιτικούς κινδύνους. Επιπλέον, η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη συνεχίζει να επηρεάζεται αρνητικά από τις υποτονικές προοπτικές ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές, το «μέτριο ρυθμό» στο παγκόσμιο εμπόριο. Επίσης, όπως σημείωσε, οι δημόσιες δαπάνες είναι πιθανό να αυξηθούν σε ορισμένα μέρη της Ζώνης του Ευρώ, αντανακλώντας τα μέτρα για το Προσφυγικό.

Την απόφαση να διεξαχθούν οι εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου της ΝΔ την Κυριακή 20 Δεκέμβρη πήρε τελικά η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή, χωρίς ωστόσο να θεωρείται από ορισμένους δεδομένο ότι θα πραγματοποιηθούν τελικά αυτές οι εκλογές. Σύμφωνα με την απόφαση, ο δεύτερος γύρος, εάν χρειαστεί, θα διεξαχθεί στις 10 Γενάρη 2016. Τις τελευταίες μέρες, πάντως, με μια σειρά παρεμβάσεις στελεχών του κόμματος, αναδεικνύεται όλο και περισσότερο η εσωκομματική σύγκρουση στη ΝΔ, που αντανακλά γενικότερες διεργασίες στα πλαίσια της αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος συνολικά, που δεν έχουν σχέση στενά μόνο με την πορεία και εξέλιξη της ΝΔ. Επίσης, στις διεργασίες και στις συγκρούσεις στη ΝΔ αντανακλάται η διαπάλη τμημάτων του κεφαλαίου που ενδιαφέρονται για τη συγκρότηση ενός κεντροδεξιού πόλου που θα παίζει ρόλο στην υλοποίηση της πολιτικής που εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους, με άλλα τμήματα που αναζητούν διαφορετικές επιλογές.

Θυμίζουμε ότι τις προηγούμενες μέρες, η πλευρά Καραμανλή είχε προτρέψει να γίνουν άμεσα οι εκλογές, με δεδομένες τις πολιτικές εξελίξεις. Στην ίδια λογική κινήθηκε και η πλειοψηφία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ. Ακόμα, ομάδα 22 βουλευτών, με επιστολή τους, η οποία συντάχθηκε με πρωτοβουλία του Λευτέρη Αυγενάκη, ζήτησε να γίνουν οι εκλογές όσο το δυνατόν πιο σύντομα, για να μην παραταθεί η εκκρεμότητα με την εσωκομματική διαδικασία. Επιπλέον, πολλοί εκφράζουν την ανησυχία τους πως ενδεχόμενη παράταση της εκκρεμότητας και μετάθεση των εκλογών για τα μέσα Γενάρη 2016 θα δρομολογούσε ευρύτερες εξελίξεις και ενδεχομένως να έφερνε τη διάσπαση της ΝΔ πιο κοντά. Ενα ενδεχόμενο που αρκετοί εκτιμούν πως πλέον είναι αναπόφευκτο και ανεξάρτητο από το εάν θα γίνουν μέσα στο Δεκέμβρη οι εσωκομματικές εκλογές. Ιδιοι κύκλοι αναφέρουν ότι η πιθανή μετάθεση της ψήφισης του νέου Ασφαλιστικού για το Γενάρη πιθανόν να είναι μία κίνηση της κυβέρνησης που δείχνει πως κάτι περιμένει από τις εξελίξεις στη ΝΔ. Και θεωρούν ότι δε θα είναι απίθανο να συμβεί και διάσπαση, εάν ομάδα βουλευτών της ΝΔ ψηφίσει κάποια νομοθετήματα με πρόσχημα τον κίνδυνο εξόδου από την Ευρωζώνη...

Στο μεταξύ, παρέμβαση έκανε ο Χρύσανθος Λαζαρίδης, στενός συνεργάτης του Αντώνη Σαμαρά, όπου έκανε λόγο για επιστροφή του πρώην πρωθυπουργού, ο οποίος έχει πυκνώσει τις δημόσιες εμφανίσεις του. Είπε συγκεκριμένα, μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Βουλή: «Μόλις καταρρεύσει ο Αλ. Τσίπρας, θα είναι ο Αντ. Σαμαράς και ο Ευ. Βενιζέλος που θα κληθούν να αναλάβουν». Και αυτή η εξέλιξη επιβεβαιώνει τον πόλεμο συμφερόντων που εκδηλώνεται με αφορμή τα εσωκομματικά της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Θυμίζουμε πως είχε προηγηθεί πριν μια βδομάδα και η προτροπή, από το βήμα της Βουλής, του Μάκη Βορίδη προς τον Αλ. Τσίπρα να παραιτηθεί και να στηρίξει μια κυβέρνηση υπό τον Αντ. Σαμαρά...