Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής είναι γνωστά και καταστρεπτικά. Αποφασιστική μείωση των δημόσιων δαπανών για την ανώτατη εκπαίδευση. Αναζήτηση χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό - επιχειρηματικό τομέα. Εκποίηση της περιουσίας των πανεπιστημίων και των επιστημονικών επιτευγμάτων της έρευνας. Ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και παροχή υπηρεσιών. Δίδακτρα στις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές, κ.ά.

Παράλληλα με τα παραπάνω, προωθούνται αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, που εναρμονίζονται με τις απαιτήσεις των επιχειρήσεων. Αλλάζει η διάρθρωση των σπουδών για να παραχθεί ένα αναλώσιμο εργατικό - επιστημονικό δυναμικό, στο πλαίσιο μιας υποβαθμισμένης κατάρτισης, με στόχο τη συχνή εναλλαγή επαγγελμάτων, ανάλογα με την πίεση της αγοράς εργασίας. Η πρόσβαση στην ολοκληρωμένη γνώση θα είναι προνόμιο μιας μικρής ελίτ που θα διαθέτει, ταυτόχρονα, και την οικονομική δυνατότητα να αντεπεξέλθει στις οικονομικές δαπάνες.

Εκεί, όμως, που τα πράγματα διαφοροποιούνται άρδην είναι η σχέση του πανεπιστημίου με την επιστημονική αλήθεια και τις ίδιες τις επιστήμες. Επιδίωξη, πλέον, του πανεπιστημίου δεν είναι η αναζήτηση της επιστημονικής αλήθειας. Τα συμφέροντα της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς δε συμβαδίζουν με την επιστημονική αλήθεια. Αντίθετα, συγκρούονται μ' αυτήν, αλληλοαποκλείονται. Ενα πανεπιστήμιο υποταγμένο στην αγορά σημαίνει ότι υπηρετεί αποκλειστικά το άμεσο κέρδος.

Κατ' επέκταση, διαφοροποιείται και η σχέση του πανεπιστημίου με τα επιστημονικά αντικείμενα. Θα ευνοούνται εκείνα τα επιστημονικά αντικείμενα, που βοηθάνε τις επιχειρήσεις στην αύξηση των κερδών τους, ενώ, προφανώς, θα παραμελούνται ή θα εγκαταλείπονται τα «αντικερδοφόρα». Δηλαδή, εντείνεται το γεγονός ότι η επιστήμη ως παραγωγική δύναμη, δε θα χρησιμοποιείται, για να καλύπτει τις κοινωνικές ανάγκες. Θα χάνει, κατά συνέπεια, όλο και περισσότερο και το κοινωνικό της περιεχόμενο.

Αυτό είναι το λεγόμενο, κατά την αμερικάνικη ορολογία, «market-model university», το εμπορικό πανεπιστήμιο, που θα ασχολείται με τους τομείς που, κατά τη Le Monde, θα «κερδίζουν χρήμα», θα «μελετούν το χρήμα», θα «προσελκύουν χρήμα».

Αυτό το πανεπιστήμιο, ήδη γίνεται φανερό, ότι αποχτάει χαρακτηριστικά διάλυσης και κατάρρευσης, τα οποία η άρχουσα τάξη, μπροστά στην ακόρεστη τάση της για κέρδος και στον αχαλίνωτο ανταγωνισμό, δεν τα βλέπει ή τα παραβλέπει.

* * *

Η έρευνα θα εξυπηρετεί αποκλειστικά τις επιχειρήσεις και το ΔΕΠ θα εξαρτηθεί απ' αυτές, η διδασκαλία δε θα αφορά την επιστημονική αλήθεια, οι αμοιβές και η εργασία θα εξαρτώνται από την αγορά. Ετσι εξηγείται το γεγονός ότι η κυβέρνηση «σπρώχνει» το ΔΕΠ να συμπληρώσει τους μισθούς του από τα ερευνητικά προγράμματα. Οτι έχει υποβαθμιστεί επικίνδυνα η εκπαιδευτική διαδικασία γενικότερα και η διδασκαλία ιδιαίτερα, με τη φυσική παρουσία του πανεπιστημιακού δασκάλου μέσα στην αίθουσα. Οτι το μισθολόγιο είναι κυρίαρχα άθροισμα επιδομάτων, που δεν υπολογίζονται στη σύνταξη. Οτι το πανεπιστήμιο γεμίζει σιγά - σιγά με επιστήμονες του ΠΔ 407/80, που μοιράζονται μια θέση στα δύο και στα τρία, που δεν πληρώνονται και ζουν σε ένα καθεστώς μερικής απασχόλησης, μερικής αμοιβής, μερικής επιστημονικής ζωής, έντονης αβεβαιότητας και μεγάλων εξαρτήσεων.

Η πολιτική που φέρνει το ΔΕΠ σ' αυτή τη θέση, μέσα σ' ένα υποταγμένο πανεπιστήμιο, είναι μία, ενιαία και αδιαίρετη. Είναι αδύνατο και μεγάλο λάθος να αποσπάσει κανείς την κατάσταση που διαμορφώνεται για το ΔΕΠ από τη γενικότερη πολιτική που αφορά το πανεπιστήμιο.

* * *

Ο εγκλωβισμός, στην πράξη, μόνο στα μισθολογικά αιτήματα δεν εξασφαλίζει πολιτική πίεση πάνω στην κυβέρνηση, πολύ περισσότερο δεν της προκαλεί πολιτικό κόστος. Ούτε η υιοθέτηση μεθόδων προεκλογικής πίεσης μπορεί να εξασφαλίσει την ικανοποίηση των μισθολογικών αιτημάτων του ΔΕΠ, γιατί παρακάμπτει το πραγματικό και αξεπέραστο γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν αποσπάται από την πολιτική της, αντίθετα την υλοποιεί.

Οι αγώνες του ΔΕΠ για το δημόσιο χαρακτήρα του πανεπιστημίου πρέπει να αναπτυχθούν. Περί αυτού δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ούτε αντίρρηση. Είναι ο μόνος δρόμος για να αντιμετωπιστεί η κυβερνητική πολιτική.

Οι αγώνες αυτοί, όμως, δε θα είναι ένα μονόπρακτο έργο. Ενα προεκλογικό γιουρούσι που θα κατατείνει στο «όσα προλάβουμε να πάρουμε». Αυτού του είδους τις τακτικές η κυβέρνηση είναι εύκολο να τις αντιμετωπίσει και να τις ξεπεράσει.

Οι αγώνες του ΔΕΠ πρέπει να συντείνουν να δημιουργήσουν τις συνθήκες αντιμετώπισης της κυβερνητικής πολιτικής στο σύνολό της για τα πανεπιστήμια. Γι' αυτό πρέπει να στηρίζονται σε ένα αντίστοιχο διευρυμένο αγωνιστικό - διεκδικητικό πλαίσιο, να συσπειρώνουν και να ενώνουν κατ' αρχήν το ίδιο το ΔΕΠ, να εξασφαλίζουν την ενιαία δράση των φυσικών συμμάχων του, που είναι οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι στα πανεπιστήμια, να εξασφαλίσει την ενεργητική συμπαράταξη των εργαζομένων γενικότερα, του ελληνικού λαού, που αποδεδειγμένα έχει υψηλή ευαισθησία για τα ζητήματα της Παιδείας, των αγωνιστικών συνδικάτων.

Στην κατεύθυνση αυτή καθοριστικός είναι ο ρόλος των μορφών πάλης, που θα εναλλάσσονται, θα εδραιώνουν την κοινή δράση και την ενότητα, θα οξύνονται και θα διασφαλίζουν την αντοχή και το αγωνιστικό και διεκδικητικό φρόνημα του πανεπιστημιακού κινήματος στο σύνολό του.