Εντείνονται οι αγωνιστικές διεργασίες στους χώρους των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ στη χώρα μας, με τη βδομάδα που μας πέρασε να καταγράφει μια πενθήμερη αποχή των πανεπιστημιακών, ενώ τη βδομάδα που έρχεται αναμένεται να «φουντώσουν» οι Γενικές Συνελεύσεις των φοιτητικών και σπουδαστικών συλλόγων, που θα συζητήσουν για τον επόμενο αγωνιστικό τους σταθμό, τα συλλαλητήρια σε κάθε πόλη που έχει πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ, στις 31 του Μάρτη.

Κατά κοινή ομολογία, οι αλλαγές που έχουν ξεκινήσει στην ανώτατη εκπαίδευση και οι εξελίξεις που ακολουθούν θα είναι σαρωτικές. Τόσο οι υποστηρικτές των αλλαγών όσο και οι επικριτές τους, από όποια ιδεολογική αφετηρία κι αν ξεκινούν, παραδέχονται ότι αν εφαρμοστούν όλα όσα έχουν εξαγγελθεί και προωθηθεί νομοθετικά, η φυσιογνωμία των πανεπιστημίων και κατά δεύτερο λόγο των ΤΕΙ θα αλλάξει ριζικά. Το πρώτο ζήτημα που τίθεται, λοιπόν, στη συζήτηση είναι ποιους θα ωφελήσει και ποιους θα βλάψει αυτή η αλλαγή.

Οι νόμοι που έχουν ήδη ψηφιστεί και σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες θα κορυφωθούν με το νέο νόμο-πλαίσιο για τα πανεπιστήμια και με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, δηλαδή την κατάργηση του αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης, θα εκτρέψουν τα πανεπιστήμια από τον όποιο κοινωνικό χαρακτήρα διατηρούν ακόμα ως προς την αποστολή τους.

Κοινώς, θα ιδιωτικοποιηθούν οι λειτουργίες των δημόσιων πανεπιστημίων και με τη δυνατότητα ίδρυσης -παράλληλα - και αμιγώς ιδιωτικών «πανεπιστημίων» η ιδιωτική εκπαίδευση, με τη μια ή την άλλη μορφή, θα γίνει κυρίαρχη.

Σε μια τέτοια εκπαιδευτική δομή είναι αναμενόμενο να οξυνθούν στο έπακρο οι ταξικοί φραγμοί, αφού το σύστημα πρόσβασης θα εξελιχθεί πιο ξεκάθαρα σε σύστημα επιλογής των φοιτητών από τα ιδρύματα και όταν μιλάμε για ιδιωτικά και ιδιωτικοποιημένα ιδρύματα, είναι δεδομένο ότι στην επιλογή αυτή θα παίζει κυρίαρχο ρόλο ...το πορτοφόλι του καθενός. Εξάλλου, θα ενταθεί η κατηγοριοποίηση των ιδρυμάτων σε «καλά» για την ελίτ και «της σειράς» για τη μεγάλη μάζα... Ακόμα, τα δίδακτρα θα γενικευτούν σε όλη την κλίμακα των σπουδών, με αντίστοιχες διαβαθμίσεις για τα «καλά», τα «μέτρια» και τα «κακά» ιδρύματα.

Σίγουρα, λοιπόν, τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα για τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών. Θα συρρικνωθεί το ποσοστό των παιδιών της εργατικής τάξης που θα έχει τη δυνατότητα πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση.

Η άλλη πλευρά της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων πανεπιστημίων έχει να κάνει με τον ασφυκτικό έλεγχο της επιστημονικής παραγωγής απευθείας από το κεφάλαιο. Φυσικά, κανείς δεν αμφισβητεί ότι και σήμερα το πανεπιστήμιο αποτελεί ένα βασικό ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους και ότι υπηρετεί τα συμφέροντα της τάξης που έχει στα χέρια της την εξουσία, δηλαδή, της αστικής τάξης.

Ηδη και σήμερα, υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται μέσα στα πανεπιστήμια, αφού ένα μέρος των λειτουργιών τους έχει περάσει σε εργολάβους, ενώ μέσω της επιχειρηματικής δραστηριότητας που επιτρέπεται να αναπτύξουν τα ίδια τα ιδρύματα, ανοίγουν παρτίδες με επιχειρήσεις κυρίως στον τομέα της έρευνας. Ο «Ρ» είχε αποκαλύψει το προηγούμενο διάστημα περιπτώσεις, όπου έρευνες παραγγέλνονταν από επιχειρήσεις σε πανεπιστήμια και οι επιχειρήσεις υπαγόρευαν τον τρόπο διεξαγωγής της έρευνας και εξασφάλιζαν την αποσιώπηση ή δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της ανάλογα με τα συμφέροντά τους.

Αυτή η κατάσταση δε θα ενταθεί απλώς μετά την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, αλλά θα γίνει κυρίαρχη. Η έρευνα θα αναπτύσσεται με αποκλειστικό κριτήριο αν φέρνει κέρδη στις επιχειρήσεις - χορηγούς κι αντίστοιχα κέρδη στα πανεπιστήμια, που δε θα μπορούν να επιβιώσουν χωρίς την ιδιωτική χρηματοδότηση. Εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς τι σημαίνει αυτό για την Ιατρική, το Περιβάλλον, την Ιστορία, κτλ.

Η είσοδος των επιχειρήσεων μέσα στα ιδρύματα δε θα επηρεάσει μόνο τον τομέα της έρευνας, αλλά και αυτό των σπουδών, αφού στις αξιώσεις του κεφαλαίου φιγουράρει η απαίτηση για φθηνό κι ευέλικτο εργατικό δυναμικό, που δεν υπάρχει λόγος να μορφώνεται ολοκληρωμένα πάνω στο επιστημονικό του αντικείμενο (μάλλον είναι επικίνδυνο να μορφώνεται ολοκληρωμένα γιατί τότε θα έχει απαιτήσεις και θα μπορεί να αντιλαμβάνεται περισσότερα...) αλλά αρκεί να παίρνει κάποιες ταχύρυθμες δεξιότητες.

Γίνεται έτσι φανερό ότι η εργατική τάξη, συνολικά ο λαός, μόνο να χάσει έχει από αυτές τις εξελίξεις. Αντίθετα, το κεφάλαιο έχει να κερδίσει πολλά... άμεσα κέρδη, ιδεολογική παρέμβαση και εργατικό δυναμικό κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του.

Απέναντι σ' αυτή την επέλαση, καθίσταται αναγκαία η μαζική παλλαϊκή αντίδραση, με σταθερότητα, κλιμάκωση και συνέχεια, που θα βάζει φραγμούς σε ό,τι πάει να περάσει, αλλά κυρίως θα διεκδικεί την ανώτατη εκπαίδευση και συνολικά την Παιδεία που έχει ανάγκη ο λαός και η νεολαία σήμερα.

Οι ρυθμίσεις που έχουν εξαγγελθεί από την κυβέρνηση της ΝΔ και τα μέτρα που έχουν ήδη περάσει, έχουν την πλήρη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο στη φιλοσοφία τους αλλά και στις λεπτομέρειές τους. Εξάλλου, αποτελούν εφαρμογή ευρωπαϊκών αποφάσεων που έχουν συνυπογράψει οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ παλιότερα και τώρα της ΝΔ. Επομένως, κανένας αγώνας δεν μπορεί να είναι πραγματικά αξιόπιστος, όταν ακουμπάει σ' αυτά τα κόμματα και στις παρατάξεις τους στους χώρους των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, για τις οποίες η ιστορία έχει δείξει ότι ακόμα κι αν στα λόγια διαφοροποιούνται από τα κόμματά τους, το κάνουν μόνο στα λόγια και τελικά εγκλωβίζουν τον κόσμο στην πανομοιότυπη πολιτική ΝΔ - ΠΑΣΟΚ.

Αντίστοιχα, ακριβώς επειδή το ζητούμενο δεν είναι η υπεράσπιση της σημερινής κατάστασης, όπου τα ιδρύματα έχουν ήδη πάρει το δρόμο της ιδιωτικοποίησης, δεν αρκεί μια σκέτη αντίδραση στα μέτρα που έρχονται με παράλληλη υπεράσπιση του σημερινού πανεπιστημίου, όπως κάνει ο ΣΥΝ και οι δικές του δυνάμεις στα ιδρύματα. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να υπερασπίζεται κανείς το άρθρο 16 του Συντάγματος και το δημόσιο χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης και, παράλληλα, στο όνομα της «βιωσιμότητας» των ιδρυμάτων να ψηφίζει υπέρ των διδάκτρων στα μεταπτυχιακά, κτλ.

Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να μπουν φραγμοί στη λαίλαπα ιδιωτικοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης, ούτε να υπάρχουν κατακτήσεις για τους φοιτητές, τη νεολαία και συνολικά για το λαό αν δεν προχωρήσει σε αγώνες που θα διεκδικούν εκείνο το πανεπιστήμιο που ταιριάζει στην κοινωνία όπου θα κάνει κουμάντο ο ίδιος ο λαός κι όχι το κεφάλαιο.

Αυτό θα πει πλαίσιο πάλης που να πατά στις σύγχρονες ανάγκες του λαού και της νεολαίας. Αυτό σηματοδοτεί το πλαίσιο πάλης των Πανελλαδικών Συντονιστικών πανεπιστημίων και ΤΕΙ, που καλούν σε μαζικούς, δυναμικούς και συντονισμένους αγώνες στις 31 του Μάρτη. Και δεν είναι τυχαίο ότι σ' αυτό το πλαίσιο συσπειρώνονται ήδη 30 Φοιτητικοί Σύλλογοι, 8 Σπουδαστικοί Σύλλογοι, 67 Επιτροπές Αγώνα σε πανεπιστήμια και 26 σε ΤΕΙ σε όλη τη χώρα. Δεν είναι τυχαίο ότι χιλιάδες φοιτητές και σπουδαστές θα διεκδικήσουν στις 31 του Μάρτη: Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση, δημόσια και δωρεάν, με όλα όσα αναλύονται μέσα σ' αυτό το αίτημα. Σ' ένα τέτοιο πλαίσιο πάλης μπορούν να συσπειρωθούν από κοινού φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές, πανεπιστημιακοί, καθηγητές, εργαζόμενοι, όλος ο λαός, για το δικό του συμφέρον.