Ο Αργέδας φεύγει από τη Χιλή

με προορισμό το Λονδίνο

40ό ΜΕΡΟΣ

Ο Αντόνιο Αργέδας επιβιβάστηκε σ' ένα αεροπλάνο της "Μπρίτις Γιουνάιτεν Αίργουεϊς" στις 26 Ιούλη του 1968, στις πέντε το απόγευμα, με προορισμό το Λονδίνο. Ταξίδεψε συνοδευόμενος από τον αξιωματούχο της CIA Νίκολας Λεοντίρις και το Χιλιανό αστυνομικό Οσκαρ Πισάρο Μπάριος.

Σε μια αίθουσα του αεροδρομίου Γκάτγουικ στην αγγλική πρωτεύουσα, ο Αργέδας ανακρίθηκε και κρατήθηκε για τέσσερις ώρες, έως ότου με χειρισμούς της CIA, ένας Αγγλος υπάλληλος του παρέδωσε την άδεια εισόδου στη χώρα, με την προειδοποίηση ότι η είσοδός του ήταν παράνομη, ότι το όνομά του δε βρισκόταν στον κατάλογο πτήσης κι ότι μπορούσε να μείνει μόνο τρεις μέρες. Η CIA τον μετέφερε στο ξενοδοχείο "Απόλλο" και μετά στο "Ρίτσμοντ Χιλ". Και στις δύο περιπτώσεις τον κατέγραψαν με πλαστά ονόματα. Δηλαδή επίσημα δεν καταγράφηκε ότι ταξίδεψε στο Λονδίνο ή ότι φιλοξενήθηκε σε κάποιο ξενοδοχείο.

Ο αγγλικός Τύπος ανέφερε την άφιξη του Αντόνιο Αργέδας. Ωστόσο, υπάλληλος του Χόουμ Οφις (υπουργείο Εσωτερικών) δήλωσε ότι δε γνώριζαν πού έμενε, ενώ το Φόρεϊν Οφις (υπουργείο Εξωτερικών) βεβαίωσε ότι βρισκόταν κάτω από την προστασία του Χόουμ Οφις, πράγμα που αποτελούσε ολοφάνερη αντίφαση.

Ενας Κουβανός υπάλληλος έλαβε μια εμπιστευτική πληροφορία, σύμφωνα με την οποία η CIA πίεζε τους Αγγλους ομολόγους της να βρεθεί μια φόρμουλα που θα τους επέτρεπε να εξοντώσουν τον Αργέδας.

Ο διάσημος Αγγλος δικηγόρος Τζόφρις Μπινγκ πρότεινε στους υπαλλήλους της κουβανικής πρεσβείας να επικοινωνήσουν με τους βουλευτές λόρδους Μπρόκγουεϊ και Αρθουρ Στάνλεϊ Νιούενς και να τους ενημερώσουν για τη σοβαρή κατάσταση που αντιμετώπιζε ο πρώην υπουργός Εσωτερικών της Βολιβίας. Ο Νιούενς ήταν πρόεδρος ενός κινήματος που αγωνιζόταν για την ελευθερία των αποικιών, ήταν άτομο με μεγάλη επιρροή και τον σέβονταν όλοι μέσα στο Κοινοβούλιο. Εδειξε μεγάλη αλληλεγγύη και υποσχέθηκε να ασχοληθεί με την υπόθεση.

Αμέσως έστειλε ένα χειρόγραφο γράμμα στον Αργέδας, μέσω του βρετανικού Χόουμ Οφις, όπου του ζητούσε να επικοινωνήσει γραπτώς ή τηλεφωνικώς μαζί του.

Απ' τη δική της πλευρά, η πρέσβειρα της Κούβας στην Αγγλία δόκτωρ Αλμπα Γκρινιάν Νούνιες, ζήτησε να δει το Φόρεϊν Οφις, για να μεταφέρει τις ανησυχίες της για την προφανή αντίφαση σχετικά με τις δηλώσεις του Φόρεϊν Οφις, που είχαν δημοσιευτεί στην έγκριτη εφημερίδα "Δε Γκάρντιαν", δηλαδή ότι το Χόουμ Οφις δε γνώριζε πού βρίσκεται ο πρώην υπουργός. Επίσης, επιθυμούσε μια συνάντηση με τον Αργέδας. Η ακρόαση έγινε στις 30 του Ιούλη και τη δέχτηκε ο λόρδος Τσάλφοντ (Αλαν Αρθουρ Γκουίν Τζόουνς Χάρντμαν), υπουργός Εξωτερικών Υποθέσεων του Ηνωμένου Βασιλείου, πολύ φιλικός και με διάθεση να βοηθήσει και να συνεργαστεί μαζί της. Ο ίδιος της αποκάλυψε ότι το Φόρεϊν Οφις γνώριζε πού βρισκόταν ο Αργέδας και όποτε επιθυμούσε, μπορούσε να τον συναντήσει. Η πρέσβειρα τον ευχαρίστησε για την πληροφορία και του είπε: "Το ταχύτερο δυνατό, σε οποιοδήποτε μέρος και οποιαδήποτε ώρα".

Εγινε γνωστό ότι την ίδια εκείνη μέρα, οι αρχές μετανάστευσης ειδοποίησαν τον Αργέδας ότι υπήρχε μεγάλη πίεση από τους βουλευτές, οι οποίοι απαιτούσαν την απελευθέρωσή του κι ότι γι' αυτό το λόγο του έδιναν νέες εγγυήσεις. Του επέτρεψαν να μιλήσει ισπανικά με υπαλλήλους του Φόρεϊν Οφις και με το Βολιβιανό πρέσβη στην Αγγλία Ρομπέρτο Κερεχασού Κάλβο.

Στις 31 του Ιούλη στις πέντε το απόγευμα, κάλεσαν την Κουβανή πρέσβειρα στα γραφεία του Φόρεϊν Οφις για να συναντηθεί με τον Αργέδας. Διάφοροι Αγγλοι υπάλληλοι την περίμεναν, προκειμένου να συμμετάσχουν κι εκείνοι στη συνάντηση, αλλά η πρέσβειρα ευγενικά τους υπέδειξε ότι έπρεπε να μείνει μόνη μαζί του. Η συνάντηση κράτησε μια ώρα περίπου. Του επανέλαβε την προσφορά της επαναστατικής κυβέρνησης της Κούβας να του παράσχει βοήθεια και πολιτικό άσυλο.

Πριν αποσυρθεί η πρέσβειρα, σε συζήτησή της με τους Βρετανούς υπαλλήλους ζήτησε προστασία για τον πρώην υπουργό Εσωτερικών της Βολιβίας - δεδομένου ότι εκείνοι ήταν επιφορτισμένοι με την προσωπική του ασφάλεια - ώστε με τη συνοδεία του Χιλιανού δικηγόρου Χάιμε Φαϊβόβιτς, να φάνε για μεσημέρι στην κατοικία της στην οδό Ουίλτον Κρέσεντ και να επιστρέψει στο ξενοδοχείο, χωρίς κανένα πρόβλημα. Αίτημα που έγινε δεκτό.

Η δόκτωρ Γκρινιάν ήθελε να αποφύγει κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, πιθανή απόπειρα δολοφονίας του απ' τη CIA με το πρόσχημα ατυχήματος. Το γεύμα παρατέθηκε την 1η Αυγούστου του 1968.

Η παρουσία του Φάιβοβιτς στο Λονδίνο οφειλόταν στο γεγονός ότι οι εκδοτικοί οίκοι "Πούντο Φινάλ" της Χιλής, "Μασπερό" της Γαλλίας και "Φελτρινέλι" της Ιταλίας είχαν αποφασίσει να χρηματοδοτήσουν το ταξίδι του Χιλιανού δικηγόρου, για να παράσχουν κάθε δυνατή βοήθεια στον Αργέδας. Ο Φαϊβόβιτς έγινε στόχος παρακολούθησης από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Το δωμάτιό του στο ξενοδοχείο "Χίλτον" στο Λονδίνο ερευνήθηκε και ελέγχθηκε λεπτομερειακά. Ο Τύπος παρουσίασε το γεγονός, δίνοντας την ευκαιρία στον υπουργό Εσωτερικών της Βρετανίας Ντέιβιντ Ενέιλς να διακηρύξει στο Κοινοβούλιο ότι ούτε οι αρχές της Αγγλίας ούτε η διεύθυνση του ξενοδοχείου είχαν λάβει γνώση του γεγονότος. Στην κοινή γνώμη έμεινε η εντύπωση ότι κάποιος πάνω από τον υπουργό μπορούσε να ενεργεί ελεύθερα στην Αγγλία.

Στις 2 Αυγούστου του 1968, ο Αργέδας έφυγε από το Λονδίνο με προορισμό τη Νέα Υόρκη, για να συνεχίσει το ταξίδι του πέντε μέρες αργότερα για τη Λίμα και από εκεί για τη Λα Πας. Το σκάνδαλο γύρω από το πρόσωπό του ήταν τόσο μεγάλο που η CIA είχε μεγάλη δυσκολία να τον εξοντώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το ταξίδι του στη Νέα Υόρκη προκάλεσε ολόκληρο κύμα από φήμες και δημιούργησε μεγάλα ερωτηματικά. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Καρλ Μπαρτς δήλωσε ότι ο Αργέδας είχε ζητήσει βίζα επισκέπτη και ότι επιθυμούσε να μείνει στις Ηνωμένες Πολιτείες για "ένα μικρό διάστημα", πριν συνεχίσει το ταξίδι του για άλλη χώρα.

Μερικά πρακτορεία ειδήσεων υπογράμμισαν ότι ο Αργέδας πήγε στη Νέα Υόρκη, αφού είχε φτάσει σε συγκεκριμένες συμφωνίες με τη CIA, όπως να μην αποκαλύψει τα ονόματα των πρακτόρων της στη Βολιβία, στα οποία περιλαμβάνονταν στρατιωτικοί, υπουργοί, δημόσιοι υπάλληλοι, διπλωμάτες, δημοσιογράφοι και ηγέτες πολιτικών κομμάτων και συνδικάτων. Να μην αποκαλύψει τη δουλιά της CIA στη Χιλή και στο Περού και να παραδώσει μια κασέτα, στην οποία ήταν μαγνητοφωνημένος ο αξιωματικός Μάριο Τεράν να του εξηγεί με την ίδια του τη φωνή, τον τρόπο και τις συνθήκες της δολοφονίας του Τσε.

Οι πολιτικοί παρατηρητές θεωρούσαν ότι εάν δεν ήταν έτσι, δύσκολα θα είχε παρασχεθεί η σχετική βίζα από το προξενείο των Ηνωμένων Πολιτειών στο Λονδίνο. Ούτε και θα του είχαν επιτρέψει την είσοδο σ' αυτή τη χώρα, ούτε καν τράνζιτο ή σαν επισκέπτη, όπως είχε πει ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Καρλ Μπαρτς. Επίσης ειπώθηκε ότι έφυγε από το Λονδίνο με πλαστό όνομα και συνοδευόμενος από δύο πράκτορες της CIA.

Πηγές που έλεγξαν τους καταλόγους επιβατών όλων των αεροσκαφών που έφτασαν από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη τις πρώτες μέρες του Αυγούστου του 1968, είπαν ότι δε βρήκαν το όνομά του σε κανέναν απ' αυτούς.

Ο Αργέδας παρέμεινε πέντε μέρες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις 7 Αυγούστου συνέχισε το ταξίδι του για τη Λίμα. Δήλωσε στον Τύπο ότι πράκτορες της CIA τον ανέκριναν σ' ένα μυστικό σπίτι που βρισκόταν στη συνοικία Ρίτσμοντ Χιλ του Λονδίνου.

Η εφημερίδα "Δε Τάιμς", μια από τις εφημερίδες με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Αγγλία, δημοσίευσε αυτές τις σοβαρές κατηγορίες, που προκάλεσαν κριτικά σχόλια σε πλατιούς της χώρας.

Ο βουλευτής των Εργατικών Στάνλεϊ Νιούενς ανακοίνωσε στον Τύπο ότι θεωρούσε ανυπόφορο το γεγονός ότι ένα άτομο σε βρετανικό έδαφος είχε υποβληθεί αδικαιολόγητα και άδικα σε ανάκριση από πράκτορες ξένης δύναμης. Ζήτησε από τον πρωθυπουργό Χάρολντ Ουίλσον να αποσαφηνίσει όλη την αλήθεια σχετικά με τις εκδοχές που ακούγονταν, σύμφωνα με τις οποίες ο πρώην υπουργός της βολιβιανής κυβέρνησης Αντόνιο Αργέδας ανακρίθηκε από μέλη της CIA κατά την παραμονή του στο Λονδίνο. Το γεγονός αυτό έφτασε στο Κοινοβούλιο. Απ' την πλευρά του, στη Λα Πας, ο πρέσβης των ΗΠΑ Ντάγκλας Χέντερσον ενημέρωσε στις 6ν Αυγούστου το υπουργείο Εξωτερικών της Βολιβίας ότι θα έλειπε από τη χώρα λόγω προβλημάτων υγείας της συζύγου του. Την επόμενη μέρα έφυγε για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 41ο ΜΕΡΟΣ

Ολοκληρώθηκε αργά το απόγευμα της Τρίτης η επίσκεψη στα Τίρανα του ελληνικού κυβερνητικού κλιμακίου, αποτελούμενο από έξι υπουργούς με επικεφαλής τον υπουργό Εξωτερικών Θ. Πάγκαλο.

Οι Ελληνες υπουργοί και βουλευτές συναντήθηκαν αρχικά με τον υπουργό Εξωτερικών Πασκάλ Μίλο, ενώ κατόπιν η ελληνική αντιπροσωπεία επισκέφτηκε τον πρωθυπουργό της χώρας Φάτος Νάνο. Επίσης συναντήθηκαν με τον πρόεδρο της Βουλής, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Ρ. Μεϊντάνι, τον αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο και τον πρόεδρο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Σάλι Μπερίσα. Λίγο πριν ολοκληρώσει τις επαφές του ο Θ. Πάγκαλος συνάντησε ομάδα βουλευτών του ΚΕΑΔ.

Ιδιαίτερης σημασίας τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Αλβανία κρίνονται τα δύο πρωτόκολλα συνεργασίας, που υπογράφτηκαν για την εποχική απασχόληση αφ' ενός και για θέματα αμυντικής συνεργασίας αφ' ετέρου.

Με το πρωτόκολλο για θέση σε ισχύ της συμφωνίας για την εποχική απασχόληση συγκεκριμενοποιείται το διάστημα παραμονής των Αλβανών εργατών στην Ελλάδα και νομιμοποιείται η εργασία τους, πιθανότατα για ένα διάστημα εννέα μηνών. Μέσα από τη διαδικασία της ασφάλισης των Αλβανών θα μπορούν πλέον οι ελληνικές αρχές να ελέγχουν αυτούς που έρχονται στη χώρα για να δουλέψουν, ενώ μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα οι διωκτικές αρχές θα καταφέρουν να ξεκαθαρίσουν το τοπίο από εγκληματικά στοιχεία, οι οποίοι έχουν αποδράσει από τις αλβανικές φυλακές. Η καταγραφή των Αλβανών λαθρομεταναστών υπολογίζεται να ολοκληρωθεί σε 4-5 μήνες, ενώ το αλβανικό υπουργείο Δημόσιας Τάξης συμφώνησε να δώσει στο αντίστοιχο ελληνικό ονόματα κακοποιών που πιθανότατα βρίσκονται στην Ελλάδα.

Με την υπογραφή του πρωτοκόλλου συνεργασίας μεταξύ των υφυπουργού Εθνικής Αμυνας Δ. Αποστολάκη και υπουργού Αμυνας Α. Μπροκάι ανοίγει ο δρόμος για τη συμμετοχή των ελληνικών δυνάμεων στην αναδιοργάνωση του αλβανικού στρατού. Το κείμενο που υπογράφτηκε προβλέπει την εγκατάσταση πέντε Ελλήνων αξιωματικών στα Τίρανα και την υποστήριξή τους από ένα λόχο, ο οποίος πιθανότατα θα παραμείνει στη γείτονα χώρα από την υπάρχουσα δύναμη. Η ελληνική στρατιωτική αποστολή στην Αλβανία θα ενταχθεί σε πολυεθνική αποστολή συμβούλων ανασυγκρότησης του αλβανικού στρατού.

Οσο αφορά την οικονομική βοήθεια, διευκρινίστηκε από ελληνικής πλευράς ότι μόνο τα δυο δισεκατομμύρια δραχμές θα δοθούν αμέσως και θα αποτελούν την εγγύηση για τις διαθέσεις της Ελλάδας ότι θα δώσει και τα υπόλοιπα 18 δισ. δρχ. με ευνοϊκούς όρους. Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Οικονομικών το ποσό των 18 δισεκατομμυρίων δραχμών θα δίνεται σταδιακά και πάντα αφού υποβάλλεται μελέτη από το αντίστοιχο αλβανικό υπουργείο.

Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, που δόθηκε μετά το πέρας των επαφών από τον Ελληνα και τον Αλβανό υπουργό Εξωτερικών, ο Π. Μίλο δήλωσε ότι "ένας νέος δρόμος ανοίγεται πλέον στις σχέσεις των δυο χωρών και όσο πιο σύντομα υλοποιηθούν οι συμφωνίες με την Ελλάδα τόσο πιο κοντά θα βρεθεί σε ένα καλύτερο μέλλον ο αλβανικός λαός". Λίγο νωρίτερα ο Θ. Πάγκαλος είχε δηλώσει ότι η δέσμευση Π. Μίλο για καλύτερη εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας στην Αλβανία ανοίγει το δρόμο για την καλύτερη προσέγγιση και κατανόηση των δυο λαών.

Το Παράρτημα Σπάρτης της ΠΕΑΕΑ, τιμώντας τους νεκρούς του ΕΑΜ και του ΔΣΕ, οργανώνει εκδήλωση - συνεστίαση το Σάββατο 9 Αυγούστου στις 8 το βράδυ στη Σπάρτη στο κέντρο "Ζήτα" στο δρόμο Σπάρτης - Γυθείου. Με τη σχετική ανακοίνωση καλούνται οι αντιστασιακοί και οι φίλοι της Αντίστασης να πάρουν μέρος στην εκδήλωση. Τα κεντρικά της ΠΕΑΕΑ δρομολογούν πούλμαν για τη Σπάρτη, που θα ξεκινήσουν από την πλατεία Κάνιγγος στις 8.30 το πρωί του Σαββάτου. Με διανυκτέρευση το Σάββατο στη Σπάρτη, οι αντιστασιακοί της Αθήνας θα συνεχίσουν την Κυριακή τη διαδρομή τους, συμμετέχοντας στις 10 το πρωί στην εκδήλωση που θα γίνει στα Σουδενά Καλαβρύτων.Τηλέφωνα για δηλώσεις συμμετοχής: 8234.296, 8225.407, 3844.853.

Η ΠΕΑΕΑ και οι συνεργαζόμενες μ' αυτήν πανελλήνιες ΕΑΜογενείς Ενώσεις θα τιμήσουν τα 55 χρόνια από την ίδρυση του θρυλικού ΕΛΑΣ και τα 54 από τη λειτουργία και δράση του Γενικού του Στρατηγείου στο Περτούλι Τρικάλων. Η πανελλαδική αυτή εκδήλωση τιμής θα γίνει στις 16 και 17 Αυγούστου 1997. Την κύρια ευθύνη για το πρόγραμμά της θα έχει η Περιφερειακή Επιτροπή της ΠΕΑΕΑ Θεσσαλίας με τις 4 Νομαρχιακές Επιτροπές.

Οι Νομαρχιακές Επιτροπές Αττικής και των υπόλοιπων Περιφερειακών Επιτροπών περιοχών υπόσχονται να κάνουν το καλύτερο δυνατό για πολυπληθή συμμετοχή, προκειμένου να τιμήσουν με τον καλύτερο τρόπο την επέτειο, αλλά και για ψυχαγωγία. Για πληροφορίες (συμμετοχή, πούλμαν, έξοδα κλπ.), οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στα παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ και στο τηλέφωνο 8831.368 (γραφεία της Μαυρομματαίων).