Ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Ιακώβου, δήλωσε ότι αναμένει πως ο γγ του ΟΗΕ θα αναλάβει διερευνητική πρωτοβουλία για το Κυπριακό στα τέλη Απρίλη με αρχές Μάη, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία για την ανάδειξη ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Ο επικεφαλής της κυπριακής διπλωματίας είπε ότι η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται σε επαφή με τον γγ «σε πολύ ψηλό επίπεδο».

«Η πληροφόρηση, που έχουμε, είναι πως ο γγ θα αναμένει την ψηφοφορία στα Κατεχόμενα και στη συνέχεια θα αποστείλει υψηλόβαθμο στέλεχος των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, για να διερευνήσει τις θέσεις των δύο πλευρών. Είναι πιθανό να αναληφθεί αποστολή στο τρίγωνο Λευκωσίας - Αθήνας - Αγκυρας, προκειμένου να διερευνηθεί κατά πόσον υπάρχουν πιθανότητες επιτυχίας», πρόσθεσε ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών.

Σημειώνεται πως οι «εκλογές» στα Κατεχόμενα θα διεξαχθούν στις 17 Απρίλη, με αναμενόμενο νικητή τον «πρωθυπουργό», Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ενώ ο Ραούφ Ντενκτάς δεν έχει υποβάλει υποψηφιότητα.

Στη συνέχεια, ο κ. Ιακώβου δήλωσε ότι, προκειμένου να αναληφθεί νέα, ουσιαστική πρωτοβουλία στο Κυπριακό, θα πρέπει να συμφωνηθεί πώς θα γίνει η διαπραγμάτευση και ποιος θα είναι ο στόχος.

Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι δεν μπορεί κανείς να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα για τη θέση της Αγκυρας, η οποία, στο παρόν στάδιο, βολεύεται να προβάλλει προς τα έξω την καλή εικόνα, που έχει αποκτήσει μετά τα δημοψηφίσματα.

Εξάλλου, ο κ. Ιακώβου είπε πως η συνάντηση Ερντογάν - Κόφι Ανάν στη Μαδρίτη εντάσσεται στο πλαίσιο των δημοσίων σχέσεων του Τούρκου πρωθυπουργού. Είπε ότι σ' αυτήν ο κ. Ερντογάν δεν είπε τίποτε το νέο και ουσιαστικά ζήτησε από το γενικό γραμματέα και την ελληνική πλευρά να αναλάβουν πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση λύσης του Κυπριακού.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας εξέφρασε την άποψη ότι η Τουρκία θα υπογράψει το πρωτόκολλο επέκτασης της τελωνειακής ένωσης και με τα δέκα νέα μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης μέχρι τέλος Μάρτη, γιατί, διαφορετικά, το θέμα θα ξεφύγει από τα χρονοδιαγράμματα, που έχουν τεθεί για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Ο κ. Ιακώβου είπε πως η κυπριακή κυβέρνηση έχει γνωμάτευση ότι η υπογραφή του πρωτοκόλλου συνιστά αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Βεβαίως», ανέφερε ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, «η Τουρκία και άλλοι θα εξακολουθήσουν να υποστηρίζουν ότι δε συνιστά αναγνώριση και αυτό βοηθά την Τουρκία στο εσωτερικό. Εμείς ξέρουμε τι σημαίνει η υπογραφή και το αφήνουμε μέχρι εδώ».

Επιπλέον, είπε ότι αναμένει πως η Τουρκία θα συνάψει διπλωματικές σχέσεις με την Κύπρο και αυτό το γνωρίζει η κυπριακή κυβέρνηση και δεν έχει ζητήσει κάτι τέτοιο.

Ο κ. Ιακώβου εξήγησε πως η καθυστέρηση στην υπογραφή του πρωτοκόλλου πηγάζει από το επιχείρημα της Τουρκίας ότι κατά την προηγούμενη διεύρυνση δεν κλήθηκε να υπογράψει επέκταση της τελωνειακής της ένωσης με τα νέα κράτη - μέλη. «Ομως», είπε, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι αυτό ήταν λάθος και επειδή έγινε δε σημαίνει πως πρέπει να συνεχίζεται το ίδιο λάθος».

Ο επικεφαλής της κυπριακής διπλωματίας ανέφερε πως δεν υπάρχει κανένας τρόπος να συνδεθεί η υπογραφή του πρωτοκόλλου με το απ' ευθείας εμπόριο με τα Κατεχόμενα.

Ομως, πρόσθεσε ότι αναμένει πως, μετά την υπογραφή του πρωτοκόλλου, θα αρχίσει η διατύπωση απόψεων πως η Τουρκία έχει κάνει μια κίνηση και - επομένως - η κυπριακή κυβέρνηση πρέπει να κάνει κάτι ανάλογο.

Ερωτηθείς για την ανάληψη της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης από τη Βρετανία κατά το επόμενο εξάμηνο, ο κ. Ιακώβου είπε ότι οι βρετανικές θέσεις είναι γνωστές, αλλά πρόσθεσε πως αναμένει ότι στη διάρκεια της προεδρίας της οι θέσεις αυτές θα μετριαστούν.

Στο σημείο αυτό, παρατήρησε πως η προηγούμενη προεδρία, η ολλανδική, ήταν άψογη και αναμένει πως και η Βρετανία θα τηρήσει την παράδοση και οι θέσεις της δε θα είναι «ετεροβαρείς».

«Ομως», κατέληξε ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, «υπάρχουν διάφορα θέματα, όπως τα χρηματοδοτικά, που θα πάρουν διαφορετική τροπή στη διάρκεια της βρετανικής προεδρίας».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κύπρος Χρυσοστομίδης επέκρινε την αντιπολίτευση για τη «συνεχή αμφισβήτηση των κυπριακών θέσεων στο εσωτερικό και τις κατηγορίες για μη ανάληψη πρωτοβουλιών στο Κυπριακό από την πλευρά της κυβέρνησης». Ο κ. Χρυσοστομίδης είπε ότι η αμφισβήτηση και οι κατηγορίες «δημιουργούν αρνητικές αντανακλάσεις στο εξωτερικό και δυσκολίες στις προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας».

Χαρακτηρίζοντας «άδικες» τις επιθέσεις, ο εκπρόσωπος επανέλαβε τη θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς ότι «το Κυπριακό θα λυθεί με συνομιλίες, πρέπει όμως να διαμορφωθεί το απαραίτητο σωστό πλαίσιο, μέσα στο οποίο να κινηθούν εκείνες οι διεργασίες που θα υποδεικνύουν ότι μπορεί να καταλήξουμε σε λύση». «Θα ήταν καλό, λοιπόν, αν όλοι πρόβαλλαν στο εξωτερικό την ανάγκη για δημιουργία εκείνου του σωστού πλαισίου για την επανέναρξη διαδικασιών που να έχουν μια αισιόδοξη προοπτική τελικής επίλυσης του κυπριακού προβλήματος και επανένωσης της χώρας μας», είπε ο Εκπρόσωπος.

Σχολιάζοντας τη δήλωση του Προέδρου του ΔΗΣΥ Νίκου Αναστασιάδη ότι ασκούνται πιέσεις προς την πλευρά του Λουξεμβούργου για το θέμα του απ' ευθείας εμπορίου, ο εκπρόσωπος είπε πως δε γνωρίζει αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα η δήλωση του Προέδρου του ΔΗΣΥ, ενώ σημείωσε πως «οι θέσεις όσον αφορά την υιοθέτηση των κανονισμών είναι γνωστές και οι δικές μας προτάσεις βρίσκονται στο τραπέζι, συμπεριλαμβανομένης και της πρότασης για την Αμμόχωστο».

Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Τζακ Στρο μετέθεσε την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Αγκυρα μετά την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σε δηλώσεις, ύστερα από συνομιλίες στο Λονδίνο με τον Τούρκο ομόλογό του Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο κ. Στρο ανέφερε ότι «στο επίκεντρο είναι η προετοιμασία για τις διαπραγματεύσεις και η πρακτική δουλιά που πρέπει να γίνει και όχι το θέμα της αναγνώρισης, το οποίο θα επιλυθεί σταδιακά, αλλά μέσα στο πλαίσιο της Τουρκίας, ως πλήρους μέλους».

Εξ άλλου, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, απαντώντας σε ερώτηση δήλωσε ότι «το πρωτόκολλο τελωνειακής σύνδεσης και με τις δέκα νέες χώρες θα υπογραφεί μόλις ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες».

Επανέλαβε, επίσης, ότι θέση της Αγκυρας είναι ότι η υπογραφή δε σημαίνει αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με το τουρκικό σύνταγμα, είπε, θα πρόκειται για υπογραφή και όχι για μονογράφηση του πρωτοκόλλου και όταν ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία, η Τουρκία θα το υπογράψει και θα το παρουσιάσει στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Ο κ. Γκιουλ είπε ότι η Τελωνειακή Ενωση «λειτουργεί ήδη για τις νέες δέκα χώρες από την 1η Μάη 2004 και τα τουρκικά προϊόντα μπορούν να αρχίσουν να διακινούνται και στην ελληνοκυπριακή πλευρά».

Στις δηλώσεις του, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών επιχείρησε να επιρρίψει ευθύνη για τη μη υπογραφή του πρωτοκόλλου μέχρι τώρα, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αναγνωρίζουμε, είπε, την καλόπιστη στάση της Τουρκίας, αλλά δεν αποτελεί ευθύνη της τουρκικής κυβέρνησης το γεγονός ότι το πρωτόκολλο δεν έχει υπογραφεί μέχρι τώρα.

Ο Τζακ Στρο ανέφερε ότι ορισμένα θέματα έχουν εγερθεί εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εξηγούν την καθυστέρηση.

Σε ερώτηση για το θέμα των περιουσιών στα Κατεχόμενα, ο Βρετανός υπουργός ανέφερε ότι όσοι προγραμματίζουν να αγοράσουν πρέπει να παίρνουν ανεξάρτητη νομική συμβουλή.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κύπρος Χρυσοστομίδης δήλωσε ότι είναι αδιανόητο να μην υπάρχει αναγνώριση εκ μέρους της Τουρκίας, ενός πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως η Κύπρος.

Ο εκπρόσωπος κλήθηκε να σχολιάσει δήλωση του υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας, ύστερα από συνάντηση που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του ότι η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας θα διευθετηθεί στο πλαίσιο της πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο κ. Χρυσοστομίδης επισήμανε ότι όλοι αντιλαμβάνονται πως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις Τουρκίας - Ευρωπαϊκής Ενωσης θα διεξάγονται σε επίπεδο διακυβερνητικό, στο οποίο θα συμμετέχει και η Κύπρος ως πλήρες μέλος των 25. Κληθείς να σχολιάσει τη δήλωση Γκιουλ ότι ήδη η Τουρκία έκαμε ό,τι έπρεπε σε σχέση με το πρωτόκολλο επέκτασης της Τελωνειακής Σύνδεσής της με την Ευρωπαϊκή Ενωση και με τα δέκα νέα κράτη - μέλη ο εκπρόσωπος είπε ότι η θέση αυτή δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, καθώς μέχρι τώρα δεν έχει επιτρέψει τον ελλιμενισμό πλοίων με κυπριακή σημαία στα λιμάνια της ούτε τη χρήση του εναέριου χώρου της από αεροσκάφη των Κυπριακών Αερογραμμών.