Με μακροσκελείς ανακοινώσεις, δηλώσεις και «φιλικές συζητήσεις», κυβερνητικοί παράγοντες και «κύκλοι» του υπουργείου Εξωτερικών επιχειρούν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις που έχει δημιουργήσει η «ιστορική», όπως την αποκαλεί η Αγκυρα, συμφωνία για τη δημιουργία νέων αεροδιαδρόμων μέσα στο FIR Αθηνών.

Διπλωματικοί κύκλοι, αποτιμώντας τα συμφωνηθέντα στο πλαίσιο του ICAO, εκτιμούν ότι η ελληνική κυβέρνηση προχωρά ένα ακόμα βήμα την πολιτική της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, επιτρέποντας τη δημιουργία μιας (νέας) κατάστασης συνδιαχείρισης στο Αιγαίο. Οπως υποστηρίζουν οι ίδιοι κύκλοι, με τη νέα κατάσταση στο Αιγαίο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ικανοποίηση πάγιου αιτήματος της Αγκυρας για πραγματοποίηση ασκήσεων στην περιοχή της Ανδρου. Επίσης, εκεί που οι νέες διευθετήσεις αναμένεται να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα είναι νότια της Χαλκιδικής, στο κεντρικό Αιγαίο.

Επισήμως, πάντως, το υπουργείο Εξωτερικών με μακροσκελή ανακοίνωσή του επιχειρεί να απαντήσει στις ανησυχίες που διατυπώθηκαν. «Με τις νέες ρυθμίσεις, αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ, δημιουργούνται 14 νέοι διεθνείς αεροδιάδρομοι, σε ανώτερα και κατώτερα ύψη, στο ανατολικό και νότιο τμήμα του FIR Αθηνών, όχι μόνο για την ευρύτερη κυκλοφορία, αλλά και για τις ανάγκες των νησιών. Είναι εσφαλμένη η αντίληψη ότι οι αεροδιάδρομοι εμποδίζουν τη δραστηριότητα στρατιωτικών αεροσκαφών και απέτρεψαν τις παραβάσεις και παραβιάσεις των τουρκικών αεροπορικών δυνάμεων».

Στην ανακοίνωση του ΥΠΕΞ η συμφωνία για τους αεροδιαδρόμους παρουσιάζεται ως μεγάλη επιτυχία για τους εξής λόγους:

• Επειδή καθιερώνουν αναγνωρισμένους από τον ICAO διεθνείς αεροδιαδρόμους που εξυπηρετούν τα ελληνικά νησιά, και δη του κεντρικού και ανατολικού Αιγαίου, όπως η Λήμνος, η Χίος και η Κάρπαθος, πράγμα στο οποίο επί δεκαετίες αντιδρούσε η Τουρκία.
• Επειδή βελτιώνουν σημαντικά την αεροπορική κυκλοφορία, μέσα στο FIR Αθηνών, πολλαπλασιάζοντας τις συνολικές δυνατότητες και αυξάνοντας τον όγκο της, και όχι μόνο ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων και της αναμενόμενης αύξησης της κίνησης.
• Επειδή δημιουργούνται δυνατότητες αύξησης του όγκου της εναέριας κυκλοφορίας μέσω του FIR Αθηνών, με άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση των εισπραττομένων εσόδων από τα καταβαλλόμενα τέλη.
• Επειδή τερματίζουν την επί δεκαετίες τελμάτωση της αναβάθμισης του δικτύου αεροδιαδρόμων εντός του FIR Αθηνών λόγω της τουρκικής αρνησικυρίας στις διαδικασίες ICAO.
• Με τις νέες ρυθμίσεις, το FIR μας αποκτά δεκατέσσερις νέους διεθνείς αεροδιαδρόμους, που καθιερώθηκαν νόμιμα μέσα από πολυμερείς διαδικασίες του ICAO, με στόχο, συν τοις άλλοις, να αντιμετωπίσει η χώρα μας σωστά την αυξημένη κίνηση των Ολυμπιακών Αγώνων.
• Οι ρυθμίσεις αυτές ισχυροποιούν το FIR Αθηνών, διότι το κάνουν ελκυστικότερο για τις αεροπορικές εταιρίες και αξιοποιούν πρακτικά την κομβική γεωγραφική θέση που είναι το ελληνικό FIR.
• Ο αεροδιάδρομος UJ60 καθιερώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '80 από την Ελλάδα μονομερώς, εξαιτίας του τουρκικού βέτο στον ICAO. Για το λόγο αυτό και τον διατηρήσαμε έως σήμερα, μολονότι ήδη από το 1985 το Συμβούλιο του ICAO μας επέβαλε την κατάργησή του με την απόφαση 114-15/1985. Με τις νέες ρυθμίσεις επεβλήθη η άποψή μας, μετατρέψαμε τις διαδρομές αυτές σε διεθνείς και αναγνωρισμένες με ομοφωνία στο πλαίσιο πολυμερούς διαδικασίας στον ICAO, απαλλαγμένες από οποιεσδήποτε ενστάσεις. Είναι φυσικό, μετά από μια τέτοια εξέλιξη, να προχωρήσουμε στην τυπική τακτοποίηση της εκκρεμότητας έναντι του ICAO, συγχρόνως με την εφαρμογή των νέων αεροδιαδρόμων.

Παρ' όλα αυτά έμπειροι διπλωμάτες επιμένουν ότι η εν λόγω συμφωνία δεν είναι τίποτε περισσότερο από την αποτύπωση του κλίματος της βήμα προς βήμα ελληνοτουρκικής προσέγγισης, που υποχρεωτικά οδηγεί σε μια συνολική διευθέτηση μέχρι το Δεκέμβρη του 2004, όπως, άλλωστε, έχουν δεσμευτεί οι δύο πλευρές το 1999 στο Ελσίνκι.

Αντιδράσεις και σε βουλευτές του ΠΑΣΟΚ προκαλεί η κυβερνητική ενέργεια για ρυθμίσεις στην εναέρια κυκλοφορία στο Αιγαίο, με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.

Οι βουλευτές Σ. Παπαθεμελής, Β. Βασιλακάκης, Κ. Σπυριούνης και Π. Κρητικός κατέθεσαν Ερώτηση προς τους υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας, ζητώντας να πληροφορηθούν με κάθε λεπτομέρεια «τι και γιατί συνέβη». Εκτιμούν ότι με τις ρυθμίσεις που έγιναν δίνεται η δυνατότητα στα τουρκικά αεροσκάφη να κινούνται με μεγαλύτερη άνεση στις ασκήσεις που διενεργούν παράνομα μέσα στο FIR Αθηνών.

Στη Βουλή χτες σε συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών και Αμυνας βουλευτές και του κυβερνητικού κόμματος άσκησαν κριτική στον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Τ. Γιαννίτση για τη συγκεκριμένη συμφωνία και ζήτησαν να υπάρξει αναλυτική ενημέρωση της Επιτροπής.

Με δήλωσή του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κύπρος Χρυσοστομίδης, απέρριψε οποιαδήποτε χειρονομία του Ραούφ Ντενκτάς για επιστροφή των κατοίκων της Αμμοχώστου υπό τουρκική διοίκηση και αξίωσε επιστροφή της πόλης όπως προβλέπεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις Συμφωνίες Κορυφής.

Σχολιάζοντας την εξαγγελία Ντενκτάς για νέες πρωτοβουλίες με επίκεντρο την Αμμόχωστο, ο Κ. Χρυσοστομίδης επεσήμανε ότι δεν πρόκειται για κάτι καινούριο. Ο Ρ. Ντενκτάς, είπε, επιμένει στη διατήρηση της Αμμοχώστου υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση και προσθέτει κάποιο είδος ελέγχου από τα Ηνωμένα Εθνη. Αυτό δεν είναι αποδεκτό, τόνισε ο εκπρόσωπος.

Αναφορικά με τις αιτιάσεις Ντενκτάς για τα περιουσιακά δικαιώματα του ΕΒΚΑΦ στην Αμμόχωστο, ο Κ. Χρυσοστομίδης είπε ότι και στο παρελθόν ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ήγειρε τέτοια θέματα για την Αμμόχωστο και τη Λάρνακα, αλλά εκείνο που ισχύει είναι το τι καθορίζει το Κτηματολόγιο.

Αναφερόμενος στο θέμα λειτουργίας Γυμνασίου για τα παιδιά των εγκλωβισμένων, ο Κ. Χρυσοστομίδης απέρριψε την εισήγηση του Ραούφ Ντενκτάς, σε περίπτωση που λειτουργήσει τουρκικό γυμνάσιο να διοριστούν εκεί Ελληνες καθηγητές για τα παιδιά. Ο εκπρόσωπος ανέφερε ότι το δικαίωμα εκπαίδευσης καθορίζεται ρητώς την Τρίτη στη Βιέννη και ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει ήδη αποφανθεί για την τουρκική ευθύνη.

Ως προς το επιχείρημα του Ραούφ Ντενκτάς ότι πρόκειται μόνο για δώδεκα μαθητές, ο Κ. Χρυσοστομίδης είπε πως ο αριθμός αυτός είναι αποτέλεσμα του συστηματικού εθνικού ξεκαθαρίσματος του κατοχικού καθεστώτος.

Στο μεταξύ ο Ραούφ Ντενκτάς ισχυρίστηκε ότι και άλλος Ελληνοκύπριος αποτάθηκε στον ίδιο, προκειμένου να αποζημιωθεί για την περιουσία του στα κατεχόμενα. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Ντενκτάς, ο Ελληνοκύπριος τού παρουσίασε τοπογραφικό σχέδιο, για να εκτιμηθεί η αξία της περιουσίας του. «Το σχέδιο», είπε ο Ντενκτάς, «θα διαβιβαστεί στη λεγόμενη Επιτροπή Αποζημιώσεων, αφού, πρώτα, ληφθούν κάποιες πληροφορίες».

Κατά το Ραούφ Ντενκτάς, η λεγόμενη Επιτροπή εξακολουθεί να δέχεται αιτήσεις από Ελληνοκυπρίους, αλλά απέφυγε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, «λόγω των πιέσεων», όπως είπε, «που ασκούνται στις ελεύθερες περιοχές».