© KEYSTONE / SALVATORE DI NOLF

Χτεσινό στιγμιότυπο διαλείμματος από τις πυρετώδεις επαφές

Σε όλα τα επίπεδα και με ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, συνεχίζονταν οι διαβουλεύσεις στην Ελβετία μέχρι αργά χτες το βράδυ, στο θέρετρο Κρανς Μοντάνα, όπου από τις 28 Ιούνη πραγματοποιείται η Διάσκεψη για το Κυπριακό, αποτυπώνοντας τις σύνθετες ενδοϊμπεριαλιστικές διεργασίες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αλλά και τις προσπάθειες συμβιβασμού για την προώθηση του νέου σχεδίου διχοτόμησης της Κύπρου. Αργά το βράδυ πραγματοποιούταν δείπνο εργασίας του γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με τους επικεφαλής όλων των αντιπροσωπειών και με τις διαρροές να διαδέχονται η μία την άλλη. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, εμφανιζόταν να δηλώνει μέσω «Τουίτερ» ότι «απαιτείται ψυχραιμία και υπομονή» και ότι «πολλά απ' όσα εσκεμμένα διαδίδονται, δεν ισχύουν». Ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί, είχε επίσης δηλώσει ότι «η μέρα θα είναι μακρά και θα δούμε τι θα γίνει και τη νύχτα που αρχίζει τώρα», ενώ σε ερώτηση για πιθανή συμφωνία σημείωσε πως «μέχρι να μπει τελεία, συνεχίζεται (η διαπραγμάτευση). Ας περιμένουμε να δούμε».

Από το πρωί, ο γγ του ΟΗΕ εκτιμούσε ότι αν υπάρξει συμφωνία στα σημεία που και ο ίδιος είχε προτείνει από την προηγούμενη βδομάδα, θα υπάρξει σημαντική πρόοδος και θα ανοίξει ο δρόμος για λύση του Κυπριακού μέσω περαιτέρω διαπραγμάτευσης. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το «πλαίσιο Γκουτέρες» περιλαμβάνει: «Αντικατάσταση» του σημερινού συστήματος ασφάλειας ώστε «όλοι οι Κύπριοι να νιώθουν ασφάλεια». Νέο «μηχανισμό εφαρμογής» της όποιας συμφωνίας ο οποίος «θα εμπλέκει και κάτι εκτός Κύπρου». Μείωση των στρατευμάτων από την αρχή και συζήτηση για το αν θα υπάρξει «ρήτρα επανεξέτασης» ή «οριστικής κατάληξης». «Διαφοροποιήσεις» στο χάρτη από την τουρκοκυπριακή πλευρά. Προτεραιότητα στους «εκτοπισθέντες ιδιοκτήτες» για όσες περιοχές αναπροσαρμοστεί το περιουσιακό καθεστώς. «Αποτελεσματική συμμετοχή» των δύο πλευρών στη διακυβέρνηση με συζήτηση και της εκ περιτροπής προεδρίας κ.τ.λ.

Αντίστοιχες προτάσεις έχουν υποβληθεί κι άλλες, στην κατεύθυνση επίτευξης συμβιβασμού που θα απελευθερώσει «ενέργεια» για νέες αντιλαϊκές κολεγιές. Ανεξάρτητα από τις προτεραιότητες ή την ορολογία με τις οποίες αυτές λανσάρονται, συμπίπτουν όλες στον ταξικό τους προσανατολισμό, στρώνοντας το έδαφος για τη λεηλάτηση του λαϊκού πλούτου και την επιτάχυνση άφθονων σχεδιασμών για την «ασφάλεια» της περιοχής. Σε αυτήν τη βάση, και η κυπριακή κυβέρνηση υπέβαλε προχτές νέες προτάσεις - «για να ξεπεραστούν τα αδιέξοδα» όπως είπε - μεταξύ άλλων για τη συμμετοχή Τούρκων σε πολυεθνική αστυνομική δύναμη για την «ασφάλεια» της Κύπρου, συζήτηση της εκ περιτροπής προεδρίας, αποδοχή των «τεσσάρων ελευθεριών» της ΕΕ για μέρος των Τούρκων πολιτών, επιστροφή της Μόρφου υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση κ.τ.λ. Οσον αφορά τη στάση της τουρκικής πλευράς, αναζωπυρώνονται «σενάρια» περί ετοιμότητας της Αγκυρας για υποχωρήσεις στα «παρεμβατικά δικαιώματά» της, επιμένοντας στην παραμονή ορισμένου αριθμού στρατευμάτων και προτάσσοντας - κατά ορισμένα ελληνοκυπριακά ΜΜΕ - τη συμφωνία για μια «συμφωνία - πλαίσιο», έστω και όχι με πλήρως καταληγμένο περιεχόμενο, ακόμα.

Ενδεικτικό τού ότι το παζάρι έχει μπει στα βαθιά, είναι ότι από το βράδυ της Τετάρτης, στο Κρανς Μοντάνα βρέθηκε και η επίτροπος της Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, που μεταξύ άλλων δήλωσε: «Διακρίνω πολιτική βούληση. Η ΕΕ είναι εδώ για να υποστηρίξει πλήρως τη διαδικασία».

Φυσικά, τις εξελίξεις παρακολουθούν στενά πολλά ακόμα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα, όπως ενδεικτικά ανέδειξαν οι απανωτές τηλεφωνικές συνομιλίες που είχε από προχτές με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικλ Πενς. Στην επαφή που είχε με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, ο Πενς μετέφερε τη «στήριξη των ΗΠΑ στην προσπάθεια που καταβάλλεται στο Κυπριακό», ενώ ο Κύπριος ηγέτης από τη μεριά του ζήτησε μεταξύ άλλων «την παρέμβαση του Ντόναλντ Τραμπ προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το Κυπριακό στη διάρκεια της Συνόδου του G20».

Στη Διάσκεψη συμμετέχουν ακόμα οι ΥΠΕΞ Ελλάδας και Τουρκίας Ν. Κοτζιάς και Μ. Τσαβούσογλου, ενώ την τρίτη «εγγυήτρια δύναμη» Βρετανία εκπροσωπεί ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων σερ Αλαν Ντάνκαν. Η ΕΕ συμμετέχει ως παρατηρητής και θεωρείται «ενδιαφερόμενο μέρος».

Από τη μεριά του, ο Μ. Ακιντζί το βράδυ της Τετάρτης εξέφρασε την ευχή οι προτάσεις της κυπριακής κυβέρνησης «να μην έγιναν για τα μάτια του κόσμου» και «να αναπτυχθούν βοηθητικά για τη λύση στοιχεία βελτιώνοντας το περιεχόμενό τους». Πρόσθεσε ότι «ο στόχος δεν είναι τα μάτια του κόσμου, δεν είναι το παιχνίδι με την κερκίδα, πρέπει να είναι η επικέντρωση στο αποτέλεσμα γύρω από το τραπέζι», αλλά και ότι «χρειαζόμαστε αμοιβαία βήματα... Χωρίς να παραδιδόμαστε στο "blame game" (σ.σ. παιχνίδι επίρριψης ευθυνών) πρέπει να εργαστούμε σοβαρά».

Ο Ν. Κοτζιάς δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι «είμαστε σε μια δύσκολη διαπραγμάτευση» και ότι «έχουμε κάνει ό,τι μπορούμε σε αυτήν τη διαπραγμάτευση. Ξέρετε ότι τη σώσαμε τρεις φορές από το να καταρρεύσει».

Νωρίτερα, ο Μ. Τσαβούσογλου είχε συστήσει «υπομονή».

Επίσης, χτες έγινε γνωστό ότι υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του Ν. Αναστασιάδη με τον Ελληνα πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα.

Στο μεταξύ, χτες ο αντιπρόεδρος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος CHP της τουρκικής αντιπολίτευσης, Οζτούρκ Γιλμάζ, είπε ότι «τα δικαιώματα εγγυήσεων και ασφάλειας» ανήκουν στις «κόκκινες γραμμές της Τουρκίας στο νησί», που «ποτέ δεν θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης», ενώ υποστηρίζοντας ότι η (τουρκική) κυβέρνηση του ΑΚΡ δεν κατάφερε να αναγνώσει τη γεωπολιτική και τη γεωστρατηγική της Μεσογείου, τόνισε πως «πλέον στη Μέση Ανατολή δεν θα γίνει επέμβαση μονάχα από ξηράς, αλλά και από θαλάσσης. Η κυβέρνηση του ΑΚΡ δυστυχώς δεν μπορεί να το αναγνώσει. Για το λόγο αυτό, δεν μπορείτε να αποσύρετε τον στρατό από την Κύπρο και δεν μπορείτε ούτε να το διαπραγματευτείτε». Επίσης, ο πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος «Ευτυχίας» (Saadet), Τεμέλ Καραμολάογλου είπε ότι «η Κύπρος με τη θέση της, ως προς την ασφάλεια, είναι πιο καθοριστική για την ειρήνη ή τον πόλεμο στην Ανατολική Μεσόγειο από το Χαλέπι, τη Μοσούλη και την Αλ Μπαμπ. Λαμβάνοντας υπόψη τις θερμές εξελίξεις στην περιοχή και τη στρατηγική σημασία του νησιού, θα πρέπει οπωσδήποτε να εγκατασταθεί αεροπορική βάση (της Τουρκίας)».

Τελος, τα ελληνοκυπριακά κόμματα ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Αλληλεγγύη και Κίνημα Οικολόγων- Συνεργασία Πολιτών έστειλαν επιστολή στην κυπριακή κυβέρνηση, εκφράζοντας «έντονη διαφωνία» με τους χειρισμούς της και την πρόθεσή της - όπως λένε - να αποδεχτεί «τις τουρκικές απαιτήσεις στα εκκρεμούντα ζητήματα των εσωτερικών πτυχών του Κυπριακού, και μάλιστα χωρίς κανένα απολύτως συγκεκριμένο αντάλλαγμα».

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.- ΑΓΚΥΡΑ.--

Καθρέφτης των γενικότερων αντιθέσεων αλλά και διεργασιών που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας είναι η χτεσινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) να εγκρίνει ψήφισμα με το οποίο θέτει ζήτημα αναστολής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, συνδέοντάς το όμως με εξελίξεις όπως οι συνταγματικές αλλαγές, οι οποίες εγκρίθηκαν στο δημοψήφισμα του Απρίλη (και η ΕΕ «βαφτίζει» πλήγμα για τη δημοκρατία, υπηρετώντας διάφορες μεθοδεύσεις).

Το μη δεσμευτικό ψήφισμα πέρασε κατά πλειοψηφία, ενώ η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ ψήφισε «λευκό», έχοντας στοχευμένα επισημάνει ότι η έκθεση που παρουσιάστηκε στο ΕΚ «αντανακλά την όξυνση των αντιθέσεων Ευρωπαϊκής Ενωσης - τουρκικής αστικής τάξης», αλλά και ότι «η ΕΕ επιδιώκει συνέχιση της έντονης παρέμβασής της για τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στην περιοχή». Ακόμα, τόνισε ότι η έκθεση διατηρεί «ανοιχτή την προοπτική της ενταξιακής διαδικασίας, προωθεί αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, υλοποίηση της απαράδεκτης συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας για τους πρόσφυγες, τη συνεργασία για δήθεν καταπολέμηση της τρομοκρατίας».

Στην Αγκυρα, χτες, ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας Ομέρ Τσελίκ σημείωσε ότι «σπονδυλική στήλη της σχέσης ΕΕ και Τουρκίας είναι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις (για την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ)» και ότι η χώρα του δεν θα δεχτεί οποιαδήποτε πρόταση για αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων υπέρ μιας στενότερης διμερούς συνεργασίας σε άλλους τομείς. Ο Τσελίκ χαρακτήρισε «λάθος» την απόφαση του ΕΚ και είπε πως «δεν είχαμε εισπράξει σημαντική στήριξη από το ΕΚ όσον αφορά τις απειλές των τρομοκρατών και την απόπειρα πραξικοπήματος (...) Η ΕΕ έλαβε λανθασμένες αποφάσεις μέχρι τώρα».

Ακόμα, εκτίμησε ότι η έκθεση δεν είναι αξιόπιστη, «δεν είναι μία έκθεση συνεργασίας. Η προσδοκία μας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι να περιέχει η έκθεση κάποιες αποφάσεις που θα δημιουργούν ευκαιρίες, που θα παράγουν συνεργασίες, θα χτίζουν νέες γέφυρες. Κριτική φυσικά και θα υπάρχει, η κριτική είναι απαραίτητη, αλλά μαζί με την κριτική να εξασφαλίζονται ευκαιρίες για πρόοδο, για συνεργασία».

Από τη μεριά του, ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ είπε ότι τέτοιες αποφάσεις λαμβάνονται κατά καιρούς «ανάλογα με τις συγκυρίες», αλλά συμπλήρωσε ότι «αυτό που για εμάς έχει σημασία είναι η βούληση και η σκέψη της διοίκησης της ΕΕ. Δηλαδή, η σκέψη των ηγετών των χωρών της ΕΕ. Η βούληση σε αυτό το επίπεδο είναι για εμάς δεσμευτική και θα θέσουμε την δική μας βούληση ανάλογα. Εμείς ξέρουμε τι θα κάνουμε. Η ΕΕ ας ξεπεράσει την αναποφασιστικότητα, υπάρχουν οι συνθήκες ώστε να συνεχίσει τις σχέσεις της με την Τουρκία σε μία υγιή βάση (...) Η Τουρκία έχει πάντα επιλογές, δεν είναι χωρίς εναλλακτικές. Αυτό πρέπει να γίνει γνωστό. Ας μην ξεχνάμε ότι η ασφάλεια της ΕΕ ξεκινά από την Τουρκία. Περιμένουμε από όλους να λάβουν αυτό το γεγονός υπόψη και να συμπεριφερθούν με υπευθυνότητα. Η Τουρκία είναι μία χώρα που συμβάλλει θετικά στην επίλυση των προβλημάτων των γειτόνων της. Το ίδιο ίσχυε και πριν από την έναρξη των διαπραγματεύσεων, το ίδιο θα συνεχίσει να ισχύει από εδώ και στο εξής».