Το ποδόσφαιρο εμφανίζεται στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Αγγλία ως ένα καθαρά εργατικό - λαϊκό άθλημα. Η εμφάνισή του έρχεται να καλύψει την ανάγκη αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου και οι εργάτες συνενώνονται σε ομάδες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ίδρυση από τους εργάτες σιδηροδρόμων του Μάντσεστερ της ομάδας Νιούτον Χιθ, που αποτελεί τον πρόδρομο της σημερινής Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Από τα όσα συμβαίνουν σε διεθνές επίπεδο δεν μένει ανεπηρέαστη ούτε η Ελλάδα. Το 1891, Πατρινοί σοσιαλιστές ιδρύουν τον πρώτο ποδοσφαιρικό σύλλογο, την Παναχαϊκή.

Από την 100χρονη πορεία του ΚΚΕ ως πρωτοπορίας της εργατικής τάξης δεν θα μπορούσε να λείπει η συμβολή του Κόμματος και ευρύτερα του λαϊκού κινήματος στην ανάπτυξη του αθλητισμού, και ιδιαίτερα του πιο μαζικού λαϊκού αθλήματος, του ποδοσφαίρου. Μάλιστα, η ιστορική πορεία του ποδοσφαίρου στη χώρα μας έχει παράλληλη τροχιά με την πορεία εμφάνισης της εργατικής τάξης και την προσπάθειά της να οργανωθεί ως τάξη, ιδιαίτερα μετά την ίδρυση του ΚΚΕ στο τέλος της 2ης δεκαετίας του 20ού αιώνα.

Το ΚΚΕ και η ΟΚΝΕ ανέπτυξαν πρωτοπόρα δράση με ιδιαίτερη φροντίδα και δημιουργικότητα στο μέτωπο του αθλητισμού, οργανώνοντας τη διεκδίκηση, τη δραστηριότητα και την ψυχαγωγία του λαού, που έπαιζε βασικό ρόλο στην ψυχική και ηθική του ανάταση. Παράλληλα, η ενασχόληση με τον αθλητισμό και ιδιαίτερα με το ποδόσφαιρο λειτούργησε ευεργετικά και έτσι στοιχεία όπως η πειθαρχία, η συγκέντρωση, η αυτοπεποίθηση, η ηρεμία, η αφοβία, μπολιάστηκαν με τη φλόγα της επαναστατικής πολιτικής και σε συνδυασμό με την πρακτική επίμονη δουλειά έγιναν ένα ανίκητο μείγμα.

Το ΚΚΕ αποτέλεσε οργανωτική ραχοκοκαλιά για τη συγκρότηση μαζικών αθλητικών σωματείων, που προσέλκυσαν νέο κόσμο και τον έφερναν σε επαφή με τις θέσεις και την ιδεολογία του Κόμματος στις δύσκολες συνθήκες της παρανομίας. Σημαντικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια έπαιξαν και οι πρόσφυγες, που πρωτοστάτησαν στην ίδρυση των οργανωμένων αθλητικών σωματείων, με αποτέλεσμα τη γέννηση σε κάθε πόλη ομάδων με έντονο το προσφυγικό προλεταριακό στοιχείο και παράλληλα μια διαφορετική κουλτούρα, από τα παράλια της Μικράς Ασίας και του Εύξεινου Πόντου (π.χ. ΑΕΚ, ΠΑΟΚ, Απόλλων Καλαμαριάς, Ατρόμητος, Νίκη Βόλου κ.ά.).

Η παρέμβαση της ΟΚΝΕ για τη δημιουργία αθλητικών ομάδων ξετυλίχτηκε οργανωμένα, συστηματικά και αποτέλεσε βασικό μέσο για τη δημιουργία δεσμών με χιλιάδες νέους. Οπως προκύπτει από τα ντοκουμέντα, η ΟΚΝΕ, αν και διευκρίνιζε ότι ο εργατικός αθλητισμός δεν είναι πολιτική οργάνωση, επισήμαινε πως δεν ήταν έξω από την πολιτική δράση, αφού ακολουθούσε τη σημαία του εργατικού αγώνα και παραδεχόταν τους σκοπούς του.

Η Εκτελεστική Επιτροπή του ΚΚΕ, σε επιστολή της στις 2 Ιούλη 1926 προς την Κεντρική Επιτροπή της ΟΚΝΕ, διαπιστώνει τη σημαντική ανάπτυξη των οργανωμένων σπορ στην Ελλάδα και τη μεγάλη προβολή τους από τον Τύπο. Θεωρεί ότι οι αθλητικές οργανώσεις μπορούν να συμβάλουν σε επίπεδο μαζικής προβολής, επαφής και ζύμωσης των θέσεων του Κόμματος στη νεολαία. Δίνει οδηγίες στην ΟΚΝΕ να οργανώσει την παρέμβασή της στον αθλητισμό μέσω ειδικών συνεδριάσεων, με αθλητική αρθρογραφία στο έντυπο του Κόμματος, ορισμό υπεύθυνου για τον αθλητισμό και την προσπάθεια να συνδεθεί με την «Κόκκινη Διεθνή των Σπορ».

Σε άρθρο στον «Ριζοσπάστη», με τίτλο «Κόκκινο Σπορ και η σημασία της ανάπτυξής του μέσα στην εργαζόμενη νεολαία», καθορίζονται οι εξής ρεαλιστικές επιδιώξεις για την ανάπτυξη αυτή: Να προσφέρει διασκέδαση στις μάζες της εργατικής νεολαίας. Να αντιδράσει, με τη φυσική διάπλαση των νέων εργαζομένων, στη δηλητηρίαση από την εκμετάλλευση. Να προετοιμάσει ρωμαλέους και γυμνασμένους προλετάριους για τον αγώνα της εργατικής τάξης. Να αποσπάσει τους νέους εργαζόμενους από την εθνικιστική ιδεολογική προπαγάνδα των αστικών αθλητικών συλλόγων. Να οργανώσει καινούργια στρώματα δραστήριων νέων εργατών.

Το Οκτώβρη του1928 και το Φλεβάρη του 1929 έγιναν δύο πανελλήνιες συνδιασκέψεις για την ίδρυση της Ομοσπονδίας Εργατοαγροτικού Αθλητισμού (ΟΕΑ). Τελικά αυτή ιδρύθηκε στις 27 Απρίλη του 1930 και αποτέλεσε σταθμό στην ανάπτυξη του εργατικού αθλητικού κινήματος. Στο πρώτο συνέδριο, Γραμματέας της ΟΕΑ με εντολή από το Γραφείο της ΚΕ της ΟΚΝΕ έγινε ο Κώστας Λουλές, μετέπειτα μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Ενα μήνα μετά την ίδρυση της ΟΕΑ κυκλοφόρησε και η μηνιαία τετρασέλιδη εφημερίδα «Εργατοαγροτικό Σπορ», η οποία έφτασε σε σημείο να διακινεί κοντά στα 3.000 φύλλα. Η παρέμβαση του ΚΚΕ στον αθλητισμό δεν σταμάτησε ούτε και στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν...

Την περίοδο της Κατοχής, το ΚΚΕ συνέβαλε στη δημιουργία της Ενωσης Ελλήνων Αθλητών, με πρωτοβουλία του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ. Οι ποδοσφαιριστές που συμμετείχαν σε αυτήν συνέβαλαν στην αντίσταση και μέσω του αθλήματός τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι με πρωτοβουλία της ΕΠΟΝ, κάτω από τη ...μύτη των Ιταλών και Γερμανών, διοργανώθηκαν αγώνες ποδοσφαίρου στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, οι εισπράξεις των οποίων πήγαιναν στα συσσίτια.

Στα χρόνια του εμφυλίου διοργανώθηκαν αγώνες ανάμεσα στους κρατούμενους της Μακρονήσου και σε μεγάλους ποδοσφαιρικούς συλλόγους. Ο Παναθηναϊκός έπαιξε φιλικό αγώνα στη Μακρόνησο με ομάδα κρατουμένων, ενώ στο γήπεδο της Λεωφόρου διοργανώθηκε αγώνας ανάμεσα στον Ολυμπιακό και ομάδα αποτελούμενη από μέλη του Α' και του Γ' Τάγματος Σκαπανέων της Μακρονήσου. Για την Ιστορία, ας αναφέρουμε ότι η Μεικτή Μακρονήσου νίκησε στον συγκεκριμένο αγώνα με 2-1, ενδεικτικό του πόσο καλοί ποδοσφαιριστές υπήρχαν στην πλευρά των κρατουμένων.

Τη μετεμφυλιακή περίοδο και συγκεκριμένα τη δεκαετία του 1960, το πολιτικό κλίμα δεν άφησε ανεπηρέαστο το ποδόσφαιρο και γενικότερα τον αθλητισμό. Η έλευση στην Ελλάδα αρκετών προπονητών προερχόμενων από τις σοσιαλιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, και οι φιλικοί αγώνες ανάμεσα σε ελληνικές ομάδες και ομάδες από τις χώρες αυτές, έδωσαν το έναυσμα να διαδοθεί στις αθλητικές ομοσπονδίες η αντίληψη περί «κομμουνιστικού δακτύλου στο ποδόσφαιρο». Εφτασαν οι Ανατολικοευρωπαίοι προπονητές που εργάζονταν στη χώρα να χαρακτηρίζονται «πράκτορες του κομμουνισμού» και τα φιλικά με ομάδες από τις σοσιαλιστικές χώρες παιχνίδια «εκ του πονηρού».

Η ποδοσφαιρική παρουσία του Νίκου Γιούτσου, παιδιού πολιτικών προσφύγων γεννημένου στην Καστοριά αλλά μεγαλωμένου στη Βουδαπέστη, ήταν ικανή ώστε να ειπωθεί ότι το «...λαοφιλές σωματείον Ολυμπιακός έχει μετατραπεί σε γιάφκα». Με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας, το καθεστώς των συνταγματαρχών έλεγξε το ποδόσφαιρο και οδήγησε στον αφανισμό αρκετές ομάδες.

Την επταετία 1967 - 1974, ο έλεγχος του ποδοσφαίρου από το δικτατορικό καθεστώς δεν επέτρεπε στους ποδοσφαιριστές να αποκτήσουν «φωνή». Μετά την πτώση της χούντας, όμως, αρκετοί ποδοσφαιριστές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης αλλά και της ζώνης Πάτρα - Ιωάννινα, αποφασίζουν να αναλάβουν δράση. Ετσι, το 1975 ωριμάζουν οι συνθήκες για τη δημιουργία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών (ΠΣΑΠ), εξέλιξη στην οποία συνέβαλε η πρωτοπόρα δράση ποδοσφαιριστών που ήταν μέλη ή οπαδοί του ΚΚΕ, καθώς και άλλων προοδευτικών αγωνιστών.

Από τη στιγμή της ίδρυσής του, ο ΠΣΑΠ ανέπτυξε σπουδαία δράση για τα δικαιώματα των αθλητών, την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη, την Ασφάλιση. Κορυφαίες στιγμές της δράσης του θεωρούνται οι μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις των ποδοσφαιριστών το 1977, το 1979 και το 1980, που μέχρι σήμερα αποτελούν παράδειγμα. Μάλιστα, με την απεργία του 1979 συνέπεσε και η έκδοση από τον Σύνδεσμο της εφημερίδας «Ποδοσφαιριστής», ως αποτέλεσμα της άρνησης μερίδας του τότε Τύπου να συμπαρασταθεί στα προβλήματα των ποδοσφαιριστών και της κακόπιστης και ειρωνικής αντιμετώπισής τους.