Προχτές Τετάρτη ο Αλί Μπαμπατζάν, πρώην στενός συνεργάτης του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν, παρουσίασε στην Αγκυρα το νεοσύστατο «Κόμμα της Δημοκρατίας και της Προόδου» (στα Τουρκικά σχηματίζεται το αρκτικόλεξο «Deva», που σημαίνει «Φάρμακο»), δηλώνοντας ότι «η ώρα της δημοκρατίας ήρθε, η ώρα της προόδου ήρθε» και ότι η Τουρκία έχει ανάγκη ένα «νέο ξεκίνημα».

Ο 52χρονος Μπαμπατζάν, ιδρυτικό στέλεχος του κυβερνώντος ισλαμοσυντηρητικού κόμματος ΑΚΡ και πρώην υπουργός με κρίσιμα χαρτοφυλάκια (Οικονομικών, Εξωτερικών, αλλά και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης) σε κυβερνήσεις του ΑΚΡ, αποχώρησε το περασμένο καλοκαίρι εξαιτίας «βαθιών διαφορών» με την κατεύθυνση που εδώ και καιρό είχε πάρει το AKP. Είναι το δεύτερο κόμμα που δημιουργείται τους τελευταίους μήνες από ιδρυτικό στέλεχος του ΑΚΡ (στις αρχές Δεκέμβρη ο Αχμέντ Νταβούτογλου ανακοίνωσε την ίδρυση του «Κόμματος του Μέλλοντος» - «Gelecek Partisi»), αναδεικνύοντας διεργασίες που βαθαίνουν στο ίδιο το κυβερνών κόμμα, ως ένα μόνο μέρος της ευρύτερης συζήτησης στην τουρκική αστική τάξη για πιθανές «αναπροσαρμογές» που χρειάζονται στην εξωτερική πολιτική.

Αλλωστε το σύνθετο παζάρι στο οποίο «χώνεται» όλο και περισσότερο η Τουρκία αναδεικνύεται και από τις πυκνές εξελίξεις και διαβουλεύσεις με ΗΠΑ, Ρωσία και ΕΕ, που και το τελευταίο διάστημα ενθαρρύνουν ολόπλευρα την τουρκική επιθετικότητα σε Αιγαίο, Κυπριακό, Νοτιοανατολική Μεσόγειο, Συρία κ.α.

Μια μέρα πριν παρουσιάσει το νέο κόμμα του, ο Μπαμπατζάν μιλώντας στο δίκτυο «Fox TV» σημείωνε ότι «υπάρχει ανάγκη για μια νέα αρχή στην Τουρκία» και πρόσθετε: «Εχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια (σ.σ. από την ίδρυση του AKP). Η Τουρκία έχει αλλάξει και δυστυχώς το πολιτικό κόμμα του οποίου ήμουν μέλος άρχισε να κάνει πράγματα πολύ αντίθετα προς τις ιδρυτικές αρχές του. Υπάρχει ισχυρή ανάγκη να δημιουργηθεί μια πιο ευημερούσα Τουρκία, στην οποία να μπορεί κάποιος να ζήσει, και αυτό δεν είναι δυνατό με τη σημερινή πολιτική τάξη».

Μιλώντας την Τετάρτη κατά την παρουσίαση του νέου κόμματος, είπε «ότι ήρθε η ώρα να αναλάβουμε ευθύνη για την Τουρκία. Εφτασε η ώρα της θεραπείας για τη χώρα μας. Εφτασε η ώρα για το "Φάρμακο"». Και υποστηρίζοντας ότι «μας συντρίβει να βλέπουμε τη χώρα μας να συνεχίζει να χάνει έδαφος σε όλους τους τομείς» επισήμανε ότι «η πολιτική αποτελεί τέχνη διαμόρφωσης μιας ομοφωνίας».

Μιλώντας ειδικότερα για την εξωτερική πολιτική, ο Μπαμπατζάν είπε ότι το πρόγραμμα του κόμματός του ιεραρχεί την πλήρη ένταξη της χώρας στην ΕΕ, ενώ κάλεσε σε συνεργασία με τη Συρία «ενάντια στις τρομοκρατικές απειλές» και υπογράμμισε τη σημασία ενός «εποικοδομητικού και ρεαλιστικού διαλόγου με όλες τις πλευρές», επειδή έτσι κατ' αυτόν μπορούν να διασφαλιστούν η πολιτική επίλυση της κρίσης και η εξυπηρέτηση των συμφερόντων της Τουρκίας. Επίσης υπερασπίστηκε τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και του Ιράκ, περιγράφοντάς την και ως προτεραιότητα μιας μελλοντικής κυβέρνησης του «Deva».

Αναγνωρίζοντας δε ότι διαμορφώνεται ένα συνολικό «κάδρο» εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφέρθηκε στις σχέσεις με Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο κ.λπ. και είπε ότι δεν θα έπρεπε να κυριαρχούν στην περιοχή «διαφορές και συγκρούσεις» αλλά «συνεργασία και σταθερότητα». Τέλος, σύμφωνα με τα σχετικά ρεπορτάζ, ο Μπαμπατζάν τάχθηκε υπέρ των ισχυρών δεσμών με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αλλά και τις ΗΠΑ, και υπεραμύνθηκε της επίλυσης των διαφορών με τους συμμάχους μέσα από διπλωματικούς τρόπους.

Στο αντιπολιτευόμενο τουρκικό δίκτυο «Ahval News», αναλυτές της «δεξαμενής σκέψης» «European Council on Foreign Relations» χαρακτήρισαν σημαντική την εμφάνιση του κόμματος του Μπαμπατζάν, περιγράφοντάς το ως «αληθινή πρόκληση για το κυβερνών ΑΚΡ» και προσθέτοντας: «Δεν πρόκειται να "σαρώσει" τις συντηρητικές ψήφους στην Τουρκία, μπορεί όμως να κερδίσει ένα 5% - 6% και μαζί με το νέο κόμμα του Νταβούτογλου να φτάσουν ένα 10% μέσα από μια συμμαχία». Εκτίμησαν επίσης ότι τα νέα κόμματα θα δυσκολέψουν πλέον το ΑΚΡ και το εθνικιστικό ΜΗΡ (που σταθερά στηρίζει το ΑΚΡ τα τελευταία χρόνια) να φτάσουν το 51% και να διασφαλίσουν πλειοψηφία: «Πλέον το ΑΚΡ συγκεντρώνει γύρω στο 30% της πρόθεσης ψήφου».

Ενδιαφέρον έχουν και οι προτάσεις που επαναφέρει το CHP, βασικότερο κόμμα της κεμαλικής αντιπoλίτευσης, για συγκρότηση σχημάτων συνεργασίας με άλλες χώρες της περιοχής, με τις οποίες σήμερα η Τουρκία διατηρεί αρκετές διαφορές στον ένα ή στον άλλο βαθμό.

Ο πρόεδρος του CHP, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, μιλώντας πρόσφατα σε βουλευτές του κόμματός του δήλωσε ότι «εμείς θα καθιερώσουμε την "Οργάνωση για την Ειρήνη και τη Συνεργασία στη Μέση Ανατολή", με τη συμμετοχή της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ και της Συρίας και για να τερματίσουμε την πολύχρονη ένοπλη αντιπαράθεση στην περιοχή (...) Τουρκία, Ιράν, Ιράκ και Συρία θα πλησιάσουν η μία την άλλη στο πλαίσιο αυτής της οργάνωσης, που θα στέλνει το μήνυμα ότι δεν θέλουμε πολέμους δι' αντιπροσώπων στην περιοχή μας. Θα λύσουμε μόνοι μας τα προβλήματά μας, σε συνεργασία».

Ο Κιλιντσάρογλου επανέλαβε κατηγορίες προς την κυβέρνηση Ερντογάν ότι κατέστρεψε τους δεσμούς της Τουρκίας με τις περισσότερες από τις γειτονικές χώρες και ότι έτσι επέτρεψε σε μεγάλες δυνάμεις να επεκτείνουν την επιρροή τους στη Μέση Ανατολή χωρίς επαρκή ανταλλάγματα για την Τουρκία, και συμπλήρωσε: «Αυτή η οργάνωση θα διαμηνύσει ότι δεν θέλουμε να γίνουμε εργαλείο των μεγάλων δυνάμεων για την επέκταση της επιρροής τους στη Μέση Ανατολή. Θα οικοδομήσουμε ειρήνη μέσα από ορθολογικές πολιτικές».

Ακόμα, ο ηγέτης του CHP «αναρωτήθηκε» - από την πλευρά φυσικά των συμφερόντων της τουρκικής αστικής τάξης - «τι δουλειά έχει η Τουρκία στο βάλτο της Μέσης Ανατολής; Εχουμε στη Συρία 122 μάρτυρες (σ.σ. νεκρούς στρατιώτες). Για ποιο λόγο;», υποστηρίζοντας ότι ένας βασικός λόγος για τις στρατιωτικές απώλειες της χώρας είναι η «προβληματική εξωτερική πολιτική» που ακολουθεί η κυβέρνηση Ερντογάν και το ότι «δεν μπορεί να συγκρατεί τη γλώσσα του όταν μιλάει για τρέχοντα ζητήματα».

Κατέληξε ότι του κόμμα του εφόσον σχηματίσει κυβέρνηση «θα είμαστε εμείς που θα φέρουμε την ειρήνη με τους γείτονές μας, εμείς που θα μετατρέψουμε την περιοχή μας σε μια ευήμερη περιφέρεια».

Πάντως, πίσω από τη ρητορική κάθε κόμματος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βασική κοινή συνισταμένη όλων των αστικών δυνάμεων είναι η υπεράσπιση του γεωπολιτικού ρόλου της Τουρκίας, με όλες τις γνωστές αξιώσεις σε Αιγαίο, Κύπρο, συνολικά στη Μεσόγειο. Δεν είναι τυχαίο ότι το CHP επανειλημμένα επικρίνει την κυβέρνηση Ερντογάν για «παραχώρηση νησιών του Αιγαίου» στην Ελλάδα, για υποχωρητικότητα στο Κυπριακό κ.λπ.

Αυτό που διακυβεύεται δηλαδή είναι το πώς η τουρκική αστική τάξη θα καταρτίσει την καλύτερη δυνατή τακτική και τις καλύτερες συνεργασίες για να παζαρέψει τα σχέδια και τα ανταλλάγματα που πέφτουν στο τραπέζι. Στο οποίο βέβαια συνομιλητές της είναι όλα τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ κ.λπ.), που αναγνωρίζουν πολλά προτερήματα στη συνεργασία με την Αγκυρα...