Το νέο εργατικό δυστύχημα την περασμένη Δευτέρα, με το θάνατο ενός ναυτεργάτη και τον τραυματισμό τριών ακόμα μετά από έκρηξη στο λέβητα του μηχανοστασίου του ακτοπλοϊκού πλοίου «Blue Horizon», στο λιμάνι του Ηρακλείου, ήρθε να αποτυπώσει με τραγικό τρόπο τις συνέπειες της επιθετικότητας κυβέρνησης και εφοπλιστών, η οποία εντάθηκε παραπέρα μέσα στην πανδημία.

Για την εξέλιξη της επίθεσης αυτής, για τα στηρίγματά της, καθώς και για την απάντηση των ναυτεργατών, ο «Ριζοσπάστης» συζητά με τον Θανάση Ευαγγελάκη, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ενωσης Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΜΕΝ).

-- Στην ανακοίνωση της ΠΕΜΕΝ, του «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ» και της ΠΕΕΜΑΓΕΝ, με αφορμή τον τραγικό θάνατο του Γ' Μηχανικού στο πλοίο «BLUE HORIZON», αναφέρεστε στις ευθύνες των εφοπλιστών, αλλά και της κυβέρνησης με τις ΠΝΠ που πρόσθεσε μέσα στην πανδημία. Πώς συνδέονται αυτά με την προστασία και την ασφάλεια της ζωής των ναυτεργατών και των επιβατών;

-- Καταρχήν θέλω να εκφράσω και πάλι τα θερμά συλλυπητήρια των σωματείων μας στην οικογένεια και τους συγγενείς του συνάδελφου Θανάση Χολέβα για τον τραγικό θάνατό του, που προστέθηκε στον μακρύ κατάλογο των θυμάτων της εφοπλιστικής ασυδοσίας.

Οι εφοπλιστές, εκτός από την άγρια εκμετάλλευση των ναυτεργατών για να αυξάνουν διαρκώς τα κέρδη τους, απολαμβάνουν σωρεία προνομίων και επιδοτήσεων από όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις. Ακόμα και μέσα στην πανδημία, η κυβέρνηση προχώρησε σε διαδοχικές αντεργατικές ΠΝΠ και Υπουργικές Αποφάσεις. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η παράταση και τους θερινούς μήνες των μειωμένων κατά 50% οργανικών συνθέσεων που ισχύουν τη χειμερινή περίοδο, όταν την ίδια ώρα η κυβέρνηση αύξησε στο 85% το όριο πληρότητας στα πλοία. Ακόμα περιλαμβάνεται η παράταση της ανανέωσης των πιστοποιητικών ασφαλείας των πλοίων κατά 3 μήνες, με αποτέλεσμα να μην πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενες επιθεωρήσεις και έλεγχοι για την ασφάλεια των πλοίων.

Να σημειωθεί μάλιστα ότι έχει απελευθερωθεί και το όριο ηλικίας στα ακτοπλοϊκά πλοία, με αποτέλεσμα να είναι εν πλω πλοία όπως το «BLUE HORIZON», με έτος κατασκευής το 1987, ή το «OLYMPUS», με έτος κατασκευής το 1976, το «AQUA BLUE», με έτος κατασκευής το 1975 και πάει λέγοντας. Στην παρατεταμένη περίοδο ακινησίας της πλειοψηφίας των πλοίων, με τους χιλιάδες άνεργους ναυτεργάτες, δεν έγιναν ούτε οι προβλεπόμενες ετήσιες επιθεωρήσεις. Σε αυτές τις συνθήκες με τα υποσυντήρητα και υπερήλικα πλοία, σε συνδυασμό με τις μειωμένες οργανικές συνθέσεις και τα εξαντλητικά δρομολόγια - αφού οι εφοπλιστές για την κερδοφορία τους έχουν αποδεκατίσει τον ακτοπλοϊκό στόλο - αυτό που γίνεται στην πράξη είναι να υπονομεύεται η ασφάλεια, βάζοντας σε μεγάλους κινδύνους τη ζωή ναυτεργατών και επιβατών. Επανειλημμένες είναι οι καταγγελίες των ναυτεργατικών σωματείων ΠΕΜΕΝ, «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ», ΠΕΕΜΑΓΕΝ γι' αυτήν την επικίνδυνη κατάσταση και την εργασιακή ζούγκλα που διαμορφώνεται στα καράβια.

-- Τα τρία σωματεία καταγγέλλουν ταυτόχρονα και την κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων που επιχειρεί η κυβέρνηση, ξεκινώντας από τα ποντοπόρα πλοία. Πώς συνδέεται αυτή η εξέλιξη με τα παραπάνω;

-- Η κυβέρνηση, κατ' εντολή των εφοπλιστών, με μια απαράδεκτη τροπολογία της τελευταίας στιγμής, μέσα στο κατακαλόκαιρο, όπως συνηθίζεται άλλωστε τα τελευταία χρόνια από όλες τις αστικές κυβερνήσεις, ψήφισε τον νόμο 4714 επιχειρώντας ακόμα ένα πλήγμα στα εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα των ναυτεργατών. Με αυτόν το νόμο - τερατούργημα υλοποιείται η απαίτηση των εφοπλιστών να εφαρμόζονται στα ποντοπόρα καράβια με ελληνική σημαία τα «διεθνώς κρατούντα» στις συμβάσεις. Δηλαδή, να εφαρμόζονται και στους Ελληνες ναυτεργάτες οι απαράδεκτες συμβάσεις χωρίς Κοινωνική Ασφάλιση που συνυπογράφουν ITF και ILO και εφαρμόζονται στους ναυτεργάτες άλλων χωρών. Ο βασικός μισθός του ναύτη με την εν λόγω απαράδεκτη σύμβαση είναι 625 ευρώ για 48 ώρες εργασία τη βδομάδα, ενώ με τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) του 2010 είναι 1.002,76 ευρώ για 40 ώρες εργασία τη βδομάδα.

Η προσπάθεια της σημερινής κυβέρνησης και των προκατόχων της να καταργήσουν τις ΣΣΕ των ναυτεργατών φουσκώνει ακόμα περισσότερο τα πανιά της επιθετικότητας των εφοπλιστών όλων των κατηγοριών, οι οποίοι παραβιάζουν συνεχώς τις ΣΣΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι ακτοπλόοι εφοπλιστές. Από τους ελέγχους που διενεργούμε αυτήν την περίοδο στα πλοία, διαπιστώνεται ότι δεν διστάζουν να μην εφαρμόζουν ακόμα και τα ελάχιστα που προβλέπονται στη ΣΣΕ.

Είναι οδυνηρές οι συνέπειες για τους ναυτεργάτες, για τα ασφαλιστικά τους ταμεία. Παράλληλα, η παραβίαση των ΣΣΕ, σε συνδυασμό με τις μειωμένες οργανικές συνθέσεις, τα εξαντλητικά ωράρια εργασίας, δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις για αύξηση των ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών.

-- Για τα απανωτά μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση υπέρ των εφοπλιστών, ο υπουργός Ναυτιλίας επικαλείται συνεχώς τη μείωση της επιβατικής κίνησης λόγω πανδημίας και ισχυρίζεται πως αν δεν ληφθούν τέτοια μέτρα θα ακινητοποιηθούν πλοία και θα μειωθούν οι θέσεις εργασίας. Πώς το σχολιάζετε;

-- Είτε σε περιόδους αυξημένης επιβατικής κίνησης είτε σε περιόδους μειωμένης, οι κυβερνήσεις με άλλοθι τις γνωστές εκβιαστικές μεθόδους των εφοπλιστών, τους παραχωρούν διαρκώς εξοργιστικά προνόμια: Συνεχή μείωση των οργανικών συνθέσεων, διατήρηση των υπερήλικων καραβιών, αφορολόγητα καύσιμα, ανεξέλεγκτες τιμές εισιτηρίων, επιδοτήσεις με «ζεστό» χρήμα για τις δήθεν άγονες γραμμές, με την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου κ.ά. Επιπλέον, με πρόσφατη ΠΝΠ, επιδοτείται το σύνολο των ακτοπλοϊκών και πορθμειακών γραμμών, τους μειώθηκαν κατά 20% για τους μήνες Μάρτη, Απρίλη και Μάη του 2020 τα πάσης φύσεως ανταποδοτικά δικαιώματα προσόρμισης, παραβολής/πλεύρισης, πρυμνοδέτησης και ελλιμενισμού των πλοίων. Με τον Ν. 4714 απαλλάχτηκαν από την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών από 1η Ιούλη έως 30 Σεπτέμβρη και θα καταβάλλονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Είναι παραμύθι τα όσα προβάλλουν οι εφοπλιστές και όλες οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου ότι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ναυτιλίας με βάση τα «διεθνώς κρατούντα», δηλαδή με ναυτεργάτες χωρίς ΣΣΕ, Κοινωνική Ασφάλιση, θα φέρει περισσότερα καράβια στην ελληνική σημαία και περισσότερες θέσεις εργασίας για τους ναυτεργάτες. Τα ίδια τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη συνεχή μείωση των πλοίων με ελληνική σημαία, όπως και των θέσεων εργασίας με ΣΣΕ - Κοινωνική Ασφάλιση.

-- Ποια είναι η στάση των άλλων κομμάτων;

-- Η πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση ΝΔ, υπηρετώντας τα συμφέροντα των εφοπλιστών, αποτελεί συνέχεια της πολιτικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που με τη σειρά της διατήρησε και ενίσχυσε όλη την αντιναυτεργατική νομοθεσία. Ενδεικτικά να θυμηθούμε τον νόμο Κατρούγκαλου 4387/2016, την κορωνίδα των αντιασφαλιστικών νόμων, τη συμφωνία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, με τους επαίνους της ΝΔ, για τη μειωμένη «εθελοντική εισφορά» - «φιλοδώρημα» των εφοπλιστών από 140 εκατ. σε 40 εκατ. ευρώ ετησίως, που αντιστοιχεί σε 20 ευρώ τη μέρα ανά πλοίο, την ίδια ώρα που ενίσχυσε τη φοροληστεία και σε βάρος των ναυτεργατών. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αρνήθηκε επίσης τη συζήτηση στη Βουλή για τον εκδημοκρατισμό του ναυτεργατικού συνδικαλιστικού κινήματος και την πρόταση που κατέθεσε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ στις 26/2/2019 για την αλλαγή του αντεργατικού νομοθετικού πλαισίου που διατηρείται στημ ΠΝΟ και σε ναυτεργατικά σωματεία, για να μην εφαρμόζουν στις αρχαιρεσίες ούτε καν την απλή αναλογική.

-- Πώς εξηγείται ότι για όλα αυτά τα μέτρα της κυβέρνησης δεν είδαμε καμία έστω τυπική διαμαρτυρία από τη διοίκηση της Ομοσπονδίας του κλάδου, της ΠΝΟ, και τις διοικήσεις των άλλων ναυτεργατικών σωματείων;

-- Τα τσιράκια των εφοπλιστών, ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός και ο οπορτουνισμός στην ΠΝΟ, οι καρεκλοκένταυροι εργατοπατέρες Γ. Χαλάς, γγ της ΠΝΟ, Ε. Τσικαλάκης, πρόεδρος της ΠΕΠΕΝ, και Α. Νταλακογιώργος, πρόεδρος της ΠΕΝΕΝ, οι οποίοι αποτελούν τους επικεφαλής αυτών των δυνάμεων, τον μηχανισμό των εφοπλιστών, των κυβερνήσεων, υπηρετούν αυτήν την καταστροφική πολιτική σε βάρος των ναυτεργατών.

Εχουν πρωτοστατήσει για να μην εφαρμόζεται στα ποντοπόρα καράβια η ΣΣΕ για το σύνολο των ναυτεργατών από όποια χώρα κι αν προέρχονται. Εχουν βάλει φαρδιά πλατιά τις υπογραφές τους μαζί με τους εφοπλιστές στις ΣΣΕ στα ποντοπόρα, από το 1994 έως και την τελευταία του 2010, σε περίοδο που εντάθηκε η επίθεση των εφοπλιστών και των κυβερνήσεων, με τη μείωση των ναυτεργατών με συγκροτημένα δικαιώματα, αυξάνοντας την ανασφάλιστη εργασία και τα διεθνή δουλεμπορικά κυκλώματα, που απομυζούν από τους ναυτεργάτες τεράστια κέρδη.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι ναυτεργάτες ότι ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός και ο οπορτουνισμός συναινούν στις συμφωνίες με τους εφοπλιστές για να δουλεύουν οι ναυτεργάτες με τη μισθολογική κλίμακα και τους αντεργατικούς όρους της «Διεθνούς Ομοσπονδίας Εργατών Μεταφορών» (ITF). Οι συμβάσεις αυτές είναι οι λεγόμενες «μπλε κάρτες» που υπογράφει η ΠΝΟ, τις οποίες ουσιαστικά «πουλάει» στις ναυτιλιακές εταιρείες, εισπράττοντας 5.000 - 8.000 δολάρια για κάθε καράβι, για να μην εφαρμόζεται η ελληνική κλαδική ΣΣΕ. Με βάση τον ισολογισμό της ΠΝΟ για το 2018, αυτό το βρώμικο αλισβερίσι ήταν 4.694.285,52 ευρώ! Γι' αυτό δεν αντέδρασαν στην κατάργηση της ΣΣΕ στα ποντοπόρα, δεν λένε κουβέντα για την παραβίαση των ΣΣΕ στα ακτοπλοϊκά.

Δεν είναι τυχαία η παραλυτική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην ΠΝΟ από το Δεκέμβρη του 2019. Αρνήθηκαν την πρόταση των σωματείων ΠΕΜΕΝ, «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ» και ΠΕΕΜΑΓΕΝ για άμεση συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΠΝΟ μπροστά στην αντεργατική επίθεση που δεχόμαστε, με αποφάσεις για απεργιακές κινητοποιήσεις. Πρόκειται για προμελετημένο έγκλημα, που προετοιμάστηκε από τους εφοπλιστές, την κυβέρνηση και τα φερέφωνά τους στην ΠΝΟ.

-- Ποια πρέπει να είναι η απάντηση των ναυτεργατών απέναντι σε αυτήν την κατάσταση;

-- Σε αυτές τις συνθήκες, οι ναυτεργάτες όλων των ειδικοτήτων πρέπει να βγάλουν τα συμπεράσματά τους, μέσα από την ίδια τους τη ζωή, με την πολύτιμη πείρα των σκληρών ταξικών αναμετρήσεων για τα δικαιώματά μας. Με αγωνιστική αισιοδοξία να αντισταθούμε στις συνθήκες γαλέρας που θέλουν να επιβάλουν οι εφοπλιστές σε όλες τις κατηγορίες πλοίων. Στο πλευρό των ναυτεργατών πρέπει να βρεθούν όλοι οι εργαζόμενοι, οι νησιώτες, γιατί οι αγώνες μας αφορούν την ικανοποίηση της λαϊκής ανάγκης για σύγχρονες, ασφαλείς, φτηνές, απρόσκοπτες ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες.

Αποτελούν μονόδρομο η αλληλεγγύη και ο αγώνας για τις δικές μας ανάγκες, που δεν συνυπάρχουν με τα συμφέροντα των εφοπλιστών, την αντιλαϊκή πολιτική των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων. Να κατανοήσουν οι μηχανικοί, οι μηχανοδηγοί, οι καθαριστές, συνολικά οι ναυτεργάτες, το ρόλο και τη σημασία των αρχαιρεσιών που θα εξελιχθούν από Σεπτέμβρη στα σωματεία ΠΕΜΕΝ και «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ». Η ενίσχυσή τους θα συμβάλει σημαντικά στο να δυναμώσει η ταξική πάλη για την ανατροπή του αρνητικού συσχετισμού στο ναυτεργατικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Κανένα βήμα πίσω από τα δικαιώματά μας! Διεκδικούμε ανανέωση των ΣΣΕ με αυξήσεις, υποχρεωτική δημόσια ασφάλιση για όλους τους ναυτεργάτες, με συνδικαλιστικά δικαιώματα. Να παρθούν πίσω όλες οι ΠΝΠ και οι αντεργατικές διατάξεις. Πλήρη - σταθερή εργασία, με μείωση του εργάσιμου χρόνου, προσαρμογή των οργανικών συνθέσεων (με κατάργηση του ν.4150/2013) στις αυξημένες ανάγκες των πλοίων και της προστασίας της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα. Ουσιαστική προστασία των ανέργων, με αύξηση του επιδόματος ανεργίας στα 600 ευρώ, για όσο διαρκεί η ανεργία, με πλήρη, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ίδιων και των οικογενειών τους. Απαιτούμε ταυτόχρονα να ληφθούν άμεσα μέτρα και για τον επαναπατρισμό των χιλιάδων ναυτεργατών που έχουν εγκλωβιστεί λόγω των μέτρων για την πανδημία.