Ρυθμό βύθισης 15,2% σε ετήσια βάση κατέγραψε το β΄ τρίμηνο του 2020 το ΑΕΠ στην ελληνική οικονομία, σε μια εξέλιξη που συνδυάζεται με τη γενικευμένη κατρακύλα της οικονομικής δραστηριότητας τόσο στο πλαίσιο της Ευρωζώνης και της ΕΕ όσο και παγκόσμια. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό πτώσης που καταγράφεται σε επίπεδο τριμήνου στην ελληνική οικονομία, ενώ οι αβεβαιότητες παραμένουν γύρω από την εξέλιξη, τη διάρκεια και την ένταση της τρέχουσας καπιταλιστικής κρίσης, που με τη σειρά τους θα κρίνουν και το μέγεθος των αντιλαϊκών παρεμβάσεων που σχετίζονται με την προσπάθεια ανάκαμψης του κεφαλαίου, φορτώνοντας σε κάθε περίπτωση τα «σπασμένα» στις λαϊκές πλάτες.

Μεταξύ άλλων οι τριμηνιαίοι εθνικοί λογαριασμοί της στατιστικής υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ) για το β΄ τρίμηνο 2020 εμφανίζουν τα παρακάτω:

-- Σε όρους όγκου σε ετήσια βάση η πτώση του ΑΕΠ φτάνει σε 15,2% από μείωση 0,5% το α' τρίμηνο του 2020. Συνολικά στο α' εξάμηνο (Γενάρης - Ιούνης) η πτώση διαμορφώνεται σε 7,9%.

-- Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε μείωση 10,1%.

-- Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν 10,3%.

-- Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση 32,1%. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν 15,4%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών (όπου περιλαμβάνονται και οι εισπράξεις του τουριστικού κλάδου από το εξωτερικό) μειώθηκαν 49,4%.

-- Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση 17,2%, ποσοστό αρκετά χαμηλότερο από αυτό των εξαγωγών, γεγονός βέβαια που οδηγεί σε περαιτέρω διεύρυνση των εμπορικών ελλειμμάτων με το εξωτερικό.

Στο μεταξύ - κι ενώ οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης για «ταχεία ανάκαμψη» χλομιάζουν και πηγαίνουν όλο παραπίσω - πηγές του υπουργείου Οικονομικών έσπευδαν χτες να διαβεβαιώσουν πως η ετήσια μεταβολή για το α' εξάμηνο του 2020 (-7,9%) βρίσκεται εντός των προβλέψεων που είχαν υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά την ενσωμάτωση των τελευταίων μέτρων. Την ίδια ώρα, βέβαια, κάνοντας και τη σχετική «προετοιμασία εδάφους» για τα ακόμα χειρότερα, επισήμαιναν πως «το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν δυσκολίες που πιθανώς να τροποποιήσουν στο μέλλον τις αρχικές εκτιμήσεις μας. Λόγω της μεγάλης συμβολής του τουρισμού στο ΑΕΠ, ιδιαίτερη βαρύτητα για την ελληνική οικονομία έχει το 3ο τρίμηνο του έτους».

Η τελευταία εκτίμηση, για την επίδραση του τουρισμού, αποτυπώνει μεταξύ άλλων τα αποτελέσματα της λεγόμενης «εξωστρέφειας» της εγχώριας καπιταλιστικής οικονομίας, που όλες οι αστικές κυβερνήσεις διαχρονικά παρουσιάζουν ως το «ατού» της, μαζί βέβαια με τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη, στοιχεία που επιτείνουν το βάθος, τη διάρκεια και τις ανισόμετρες επιπτώσεις της καπιταλιστικής κρίσης στην ελληνική οικονομία.

Αντίστοιχη εικόνα εξάλλου εμφανίζεται σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, όπου, σύμφωνα με τα στοιχεία που ήδη έχει ανακοινώσει η Γιούροστατ, η βύθιση του ΑΕΠ (β΄ τρίμηνο) έφτασε σε 15% σε ετήσια βάση, ενώ στα προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε πρόσφατα η Γιούροστατ αποτυπώνεται η γενικευμένη κατρακύλα στην οικονομική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με τις εντεινόμενες ανισομετρίες μεταξύ των κρατών - μελών.

Μεταξύ άλλων, στη Γερμανία καταγράφεται πτώση 11,7%, στη Γαλλία 19%, στην Ιταλία 17,3%, στην Ισπανία 22,1% κ.ο.κ., ενώ συνολικά στην ΕΕ η κατρακύλα διαμορφώθηκε στο 14,1%.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τις Θερινές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ρυθμός της κατρακύλας για το 2020 στην Ευρωζώνη θα φτάσει στο 8,7% και συνολικά στην ΕΕ στο 8,3%. Για το 2021 προβλέπεται η κάλυψη ενός μόνο τμήματος των απωλειών, με ρυθμό ανάκαμψης 6,1% στην Ευρωζώνη και 5,8% συνολικά στην ΕΕ.

Για την ελληνική οικονομία προβλέπονται πτώση 9% για το 2020 και μόνο μερική ανάκαμψη, 6%, για το 2021.

Σε αυτό το φόντο, εκκινούν οι διεργασίες σχετικά με τη διαμόρφωση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2021, προσχέδιο του οποίου κατατίθεται στη Βουλή στις αρχές Οκτώβρη.

Μεταξύ άλλων ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης εστιάζει στα παρακάτω:

-- Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού θα αποτυπωθούν παρεμβάσεις σε δύο άξονες, ειδικότερα με μόνιμο και προσωρινό χαρακτήρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, για την ώρα, το μόνιμο μέτρο που έχει κλειδώσει για το 2021 αφορά στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για την εργοδοσία, που αναμένεται να συνδυαστεί και με άλλες αντεργατικές παρεμβάσεις με φόντο την παραπέρα αποψίλωση της Κοινωνικής Ασφάλισης.

Σε κάθε περίπτωση, το κεντρικό ζητούμενο είναι η διασφάλιση πρόσθετου «δημοσιονομικού χώρου» για την τόνωση των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων, με έμφαση στον διπλασιασμό των κρατικών ενισχύσεων μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), σε συνδυασμό με σειρά από άλλες παρεμβάσεις για την προσέλκυση κερδοφόρων επενδύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση της ΝΔ προσβλέπει στις εκταμιεύσεις από το πρόγραμμα SURE, αλλά και τις εκταμιεύσεις κονδυλίων του ΕΣΠΑ, όπως και αυτές που προβλέπονται στο πλαίσιο της ενισχυμένης «μεταμνημονιακής» εποπτείας, με βάση και εδώ τα αντιλαϊκά «προαπαιτούμενα».

Η τελική διαμόρφωση της δημοσιονομικής πολιτικής θα παραμείνει ανοιχτή, με φόντο τα παζάρια που θα ξεκινήσουν σε επίπεδο Γιούρογκρουπ για το ύψος των ελλειμμάτων στη διάρκεια της επόμενης χρονιάς για όλα τα κράτη - μέλη. Ενα πρώτο δείγμα αναμένεται να δοθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, που έχει προγραμματιστεί για την ερχόμενη Παρασκευή 11 Σεπτέμβρη.

-- Περί τα μέσα Οκτώβρη, η κυβέρνηση ΝΔ αναμένεται να υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το «εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας» για την εκταμίευση των κονδυλίων του «Ταμείου Ανάκαμψης», που θα κατευθυνθούν στους επιχειρηματικούς ομίλους.

Στο σχέδιο αυτό θα ενσωματώνεται ένα νέο κύμα σαρωτικών αντεργατικών μέτρων και αναδιαρθρώσεων, με βάση τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αλλά και τις δεσμεύσεις της ενισχυμένης «μεταμνημονιακής» εποπτείας, που άφησε για αντιλαϊκή παρακαταθήκη η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Ο σχεδιασμός της ελληνικής κυβέρνησης για την περίοδο μέχρι το 2023 θα προβλέπει μεταξύ άλλων μπαράζ από νέα «κίνητρα» για νέες επενδύσεις και για εξαγωγές, ανάμεσα στα οποία η αύξηση των αποσβέσεων (οδηγεί σε ταχύτερες και μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές προς τους επιχειρηματικούς ομίλους), αλλά και η «απομείωση του πολύ υψηλού ασφαλιστικού βάρους που επωμίζονται οι επιχειρήσεις».

Ταυτόχρονα, ανοίγει ο 7ος κύκλος «μεταμνημονιακής» εποπτείας, στα προαπαιτούμενα του οποίου συγκαταλέγεται η νομοθέτηση του νέου πτωχευτικού κώδικα, με την πλήρη κατάργηση της όποιας παρεχόμενης δικαστικής προστασίας στην πρώτη κατοικία λαϊκών νοικοκυριών.