Κυριακή 6 Γενάρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 23
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Διαχρονικός «Καραγκιόζης»

Με αφορμή το δημοσίευμα στον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη» (2-12-01) «Οι πρώτες ρίζες του νεοελληνικού Θεάτρου Σκιών» του Ε. Μουρατίδη, ο επιστολογράφος και συγγραφέας του βιβλίου «Οι πρωτοπόροι της ελληνικής Παιδικής Λογοτεχνίας - Θέατρο» Χάρης Σακελλαρίου, καταθέτει, γράφοντας στην εφημερίδα μας, τα δικά του συμπεράσματα ύστερα από μελέτη των κειμένων της θεματογραφίας του Καραγκιόζη:

«Κατέληξα στο συμπέρασμα - παρατηρεί - ότι ο Καραγκιόζης συγκινεί, γιατί εκφράζει, με τα χοντροκομμένα κι αδρά γεγονότα, την κοινωνική κατάσταση και τις δομές της κοινωνίας του περασμένου ή προπερασμένου αιώνα, δομές που δεν έχουν αλλάξει σχεδόν καθόλου. Ετσι, ενώ από τη μια προβάλλουν τα κατάλοιπα του φεουδαρχισμού, με τους Ελληνες τσιφλικάδες, που κληρονόμησαν τους αποχωρήσαντες Τούρκους, από την άλλη υπάρχει η τεράστια μάζα των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, που πασκίζουν να επιβιώσουν μ' οποιοδήποτε, θεμιτό ή αθέμιτο μέσο.

Η αστική κοινωνία που προέκυψε, δεν ήταν η αστική κοινωνία της Κεντρικής Ευρώπης, αλλά η κοινωνία του τραπεζικού - τοκογλυφικού κεφαλαίου, από τη μια, και των φτωχών κολίγων και ανέργων, από την άλλη. Η αντίληψη της "υψηλής κοινωνίας", εκφράζεται στον πνευματικό χώρο από τον ψευτοκλασικισμό και φαναριωτισμό, που αναζητά στο πρόσωπό της, τις μακρινές ρίζες του ελληνισμού. Ενώ η αντίληψη των φτωχών λαϊκών στρωμάτων απέναντι στην τραγελαφική νεοελληνική κοινωνία, εκφράζεται με το πικρόχολο χιούμορ, μέσα από τα έργα των Ελλήνων καραγκιοζοπαιχτών, που σατιρίζουν και σαρκάζουν μαζί.

Τα ανατολίτικα στοιχεία που προβάλλουν μέσ' από τον Καραγκιόζη ξενίζουν τους νέους αστούς - καπιταλιστές, που επιζητούν μιαν αυτόχθονη πολιτιστική οντότητα και γι' αυτό τον περιφρονούν. Ο "Καραγκιόζης" σηματοδοτεί και την ύπαρξη περιθωριακών λαϊκών ομάδων, μέσα στη νεοελληνική κοινωνία. Και αν έχει επιβιώσει, είναι γιατί ποτέ ως τώρα δεν έλειψαν από την κοινωνία μας αυτές οι ομάδες. Καμία, έστω υποτυπώδης, κίνηση, προς το σοσιαλισμό, κανένα ενδιαφέρον για όλους, για την εξάλειψη της φτώχειας και της ανεργίας δεν έγινε, παρά μόνο σπασμωδικά και πρόσκαιρα.

Κι αν η νέα ημικαπιταλιστική τάξη ανέχεται τον Καραγκιόζη, είναι γιατί τα βέλη της σάτιράς του στρέφονται όχι άμεσα ενάντιά της, έτσι όπως είναι υποκατάστατο και διάδοχος της τουρκικής φεουδαρχίας, αλλά ενάντια σ' εκείνη, που είναι πια μακριά, ενάντια στους αγάδες, τους μπέηδες και τους βεζίρηδες, κι ας επιβιώνουν στους κοτζαμπάσηδες, τους βουλευτές, υπουργούς και μανδαρίνους του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

Η καλύβα του Καραγκιόζη και το σεράι του Βεζίρη, εκφράζουν αυτή την αντίθεση που υπάρχει, ακόμα, στην κοινωνική δομή».


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ