IHA

Ο λαοί πληρώνουν και πάλι το τίμημα των ανταγωνισμών των αστικών τάξεων

Συνεχίστηκαν όλη την περασμένη βδομάδα οι σφοδρές συγκρούσεις στον αποσχισθέντα θύλακα Ναγκόρνο Καραμπάχ παρά τη συμφωνία εκεχειρίας για ανθρωπιστικούς σκοπούς μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν με τη διαμεσολάβηση της Ρωσίας.

Το ενδεχόμενο για μια γενικευμένη ιμπεριαλιστική σύγκρουση στον Νότιο Καύκασο παραμένει, με την Τουρκία - που στηρίζει ανοιχτά το Αζερμπαϊτζάν - να ξεκαθαρίζει καθημερινά πως διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή και τη Ρωσία να κρατάει προς το παρόν πιο «ισορροπημένη» στάση. Σε κάθε περίπτωση, οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί για σφαίρες επιρροής, ενεργειακούς πόρους αιματοκυλούν τους λαούς της περιοχής, που συμβίωναν ειρηνικά για πολλές δεκαετίες έως την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ.

Τηλεφωνική επικοινωνία για το θέμα είχαν και ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρ. Τ. Ερντογάν, με τη Ρωσία να εκφράζει «έντονη ανησυχία για συμμετοχή μαχητών από τη Μέση Ανατολή» στη σύγκρουση στο Καραμπάχ και την «ελπίδα» ότι η Τουρκία, ως μέλος του ΟΑΣΕ, θα συμβάλει στην αποκλιμάκωση.

Στο μεταξύ, ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, προχώρησε σε μια αμφιλεγόμενη δήλωση που θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως στήριξη σε μία από τις δύο πλευρές: «Ελπίζουμε ότι οι Αρμένιοι θα μπορέσουν να αμυνθούν απέναντι σε αυτά που κάνουν οι Αζέροι», είπε και κάλεσε να γίνει σεβαστή η κατάπαυση του πυρός και να διεξαχθούν «ειρηνευτικές συνομιλίες». Σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας σημείωσε: «Είναι επικίνδυνο. Τώρα έχουμε τους Τούρκους, οι οποίοι επεμβαίνουν και παρέχουν πόρους στο Αζερμπαϊτζάν, αυξάνοντας τον κίνδυνο, κλιμακώνοντας την ανάφλεξη» και κάλεσε σε διάλογο «σίγουρα όχι με τρίτες χώρες που έρχονται για να δανείσουν τη δύναμη πυρός τους».

Από την πρώτη στιγμή της ανακοίνωσης της κατάπαυσης του πυρός με σκοπό την ανταλλαγή αιχμαλώτων και σορών το περασμένο Σάββατο στη Μόσχα, Αζερμπαϊτζάν και Τουρκία ξεκαθάρισαν πως πρόκειται για προσωρινή εκεχειρία και πως η σύγκρουση θα συνεχιστεί μέχρι την «απελευθέρωση των κατεχόμενων από τους Αρμένιους εδαφών» του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Οπως ξεκαθάρισε ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, στον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Σόιγκου, «το Αζερμπαϊτζάν δεν θα περιμένει 30 ακόμη χρόνια για λύση», ενώ ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, χαρακτήρισε «εύλογες» τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας για κατάπαυση του πυρός, αλλά θα πρέπει να συνοδεύονται από εκκλήσεις «για επίλυση με βάση τα ψηφίσματα του ΟΗΕ» και για απόσυρση της Αρμενίας από το Καραμπάχ.

Παράλληλα, συνεχίζονται οι πιέσεις για ενεργό ρόλο της Τουρκίας στις όποιες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, αμφισβητώντας την «αποτελεσματικότητα» της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ (συμπροεδρεύουν Ρωσία, Γαλλία, ΗΠΑ). Ο Τούρκος ΥΠΕΞ πρότεινε στις διαπραγματεύσεις να συμμετέχουν και οι 11 χώρες της Ομάδας του Μινσκ, μεταξύ αυτών και η Τουρκία, ενώ αίσθηση προκάλεσε η πρόταση του εκπροσώπου της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν, για τετραμερείς συνομιλίες:

«Αφού η Ρωσία είναι στο πλευρό της Αρμενίας και εμείς στηρίζουμε το Αζερμπαϊτζάν, ας συναντηθούμε για να συζητήσουμε την επίλυση αυτών των προβλημάτων», είπε και πρόσθεσε: «Η Ομάδα του Μινσκ δεν κατάφερε να βρει μια λύση εδώ και πάνω από 30 χρόνια, είναι ώρα να βρούμε έναν νέο μηχανισμό».

Η «ισορροπία» που προσπαθεί να κρατήσει η Ρωσία φαίνεται από το γεγονός ότι δεν ενεργοποιείται το αμυντικό σύμφωνο του Οργανισμού Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια, που τη δεσμεύει να συνδράμει στρατιωτικά την Αρμενία αν δεχτεί επίθεση στο έδαφός της. Σύμφωνα με τη Ρωσία, πληροφορίες για επίθεση του Αζερμπαϊτζάν σε αρμενικό έδαφος (το Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν αναγνωρίζεται ως αρμενικό έδαφος) μένει ακόμη να διασταυρωθούν.

Στο μεταξύ, ο Αρμένιος πρωθυπουργός κατηγόρησε την Τουρκία ότι σαμποτάρει την εκεχειρία και προσπαθεί να εισχωρήσει στην ευρύτερη περιοχή του Νοτίου Καυκάσου, συνεχίζοντας «την πολιτική που εφαρμόζει στη Μεσόγειο εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, ή στη Λιβύη, ή στη Συρία, ή στο Ιράκ», είπε.

Η Αρμενία υποστηρίζει συνομιλίες σε επίπεδο Ομάδας του Μινσκ - Ρωσία, Γαλλία, ΗΠΑ - χωρίς συμμετοχή της Τουρκίας και ζήτησε μηχανισμό επιτήρησης και επαλήθευσης της εκεχειρίας. Η Ρωσία δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να στείλει Ρώσους στρατιωτικούς ως παρατηρητές και εγγυητές της εκεχειρίας.

Επίσης, η Αρμενία απέρριψε την απαίτηση του Αζερμπαϊτζάν να του παραδοθούν οι εφτά περιοχές που κατέχει γύρω από το Ναγκόρνο Καραμπάχ με αντάλλαγμα την «ειρήνη» και να καθοριστεί το Καραμπάχ ως αζέρικη οντότητα. Για την Αρμενία, δεν υπάρχει λύση, αν δεν καθοριστεί το «status» της Δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ, είπε ο πρωθυπουργός, Νικόλ Πασινιάν. Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, εκτίμησε πως το ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ θα επιλυθεί, προειδοποίησε όμως ότι ο στρατός του θα καταλάβει όλες τις περιοχές γύρω από τον θύλακα, αν η Αρμενία συνεχίσει «να δρα αρνητικά».