Copyright 2020 The Associated

Τα ρωσικά στρατεύματα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ ήρθαν για να μείνουν

Τριβές και ενοχλήσεις για την τριμερή «ειρηνευτική» συμφωνία Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν - Ρωσίας που τερμάτισε τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, εκδηλώνονται από διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα, όσο προχωράει η εφαρμογή της.

Με τους Αρμένιους να εγκαταλείπουν περιοχές και χωριά του Ναγκόρνο Καραμπάχ καίγοντας τα σπίτια τους, «για να μην πέσουν στα χέρια Αζέρων», και Ρώσους στρατιώτες να περιπολούν σε σημεία του ορεινού θύλακα, άρχισε από την προηγούμενη βδομάδα η εφαρμογή της τριμερούς συμφωνίας. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει αποφασιστεί, τα εδάφη που θα περάσουν και πάλι στον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν, θα πρέπει να έχουν παραδοθεί σταδιακά έως την 1η Δεκέμβρη. Πρόκειται κυρίως για εδάφη που είχαν περάσει στον έλεγχο της Αρμενίας με τον πόλεμο της δεκαετίας του '90.

Με τους περίπου 2.000 Ρώσους στρατιωτικούς, που θα βρίσκονται σε περιοχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ για πέντε χρόνια με αυτόματες πενταετείς ανανεώσεις, η Ρωσία «πατάει» πιο γερά στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου. Επίσης, με την επ' αόριστον στρατιωτική της παρουσία, η Ρωσία στοχεύει στο να αποτρέψει τη ΝΑΤΟική περικύκλωσή της.

Παράλληλα, Ρωσία και Τουρκία βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία κοινού κέντρου ελέγχου της εκεχειρίας στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν. Ωστόσο, η Τουρκία με αμφιλεγόμενες δηλώσεις διεκδικεί πιο αναβαθμισμένη στρατιωτική παρουσία και στα εδάφη του Ναγκόρνο Καραμπάχ, κάτι που απορρίπτει έντονα η Ρωσία. Αλλά και ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, ανέφερε πως «δύο από τους γείτονές μας - Ρωσία και Τουρκία - θα συμμετέχουν σε επιχειρήσεις για την ασφάλεια των Αζέρων και των Αρμενίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ».

Το επίμαχο ζήτημα του καθεστώτος του Ναγκόρνο Καραμπάχ ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, το παρέπεμψε για το μέλλον, δηλώνοντας πως «το καθεστώς του Καραμπάχ δεν έχει διευθετηθεί. Συμφωνήσαμε ότι διατηρείται το status quo που υπάρχει σήμερα. Είναι κάτι που επίκειται να επιλυθεί στο μέλλον», είπε μιλώντας σε ρωσικά ΜΜΕ. Απέφυγε να απαντήσει άμεσα στο ζήτημα «της αναγνώρισης ή μη του Ναγκόρνο Καραμπάχ ως ανεξάρτητου κυρίαρχου κράτους», ωστόσο προειδοποίησε άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα που παρεμβαίνουν στην περιοχή:

«Πρέπει να ειπωθεί ευθέως: Μετά την εγκληματική ενέργεια της πρώην γεωργιανής ηγεσίας, εννοώ τα χτυπήματα στους ειρηνευτές μας στη Νότια Οσετία, η Ρωσία αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας. Αναγνωρίσαμε ως δίκαιη την έκφραση βούλησης από τους κατοίκους της Κριμαίας, την προσπάθειά τους να επανενωθούν με τη Ρωσία. Κάποιοι μπορεί να συμφωνούν ή όχι, αλλά το κάναμε προς το συμφέρον των ανθρώπων, προς το συμφέρον της Ρωσίας και μπορούμε να το πούμε ανοιχτά».

Να σημειωθεί πως η αυτοανακηρυχθείσα «αυτόνομη Δημοκρατία του Ναγκόρνο Καραμπάχ» δεν αναγνωριζόταν από τη διεθνή κοινότητα, ούτε από την Αρμενία.

Παράλληλα, καθημερινά βγαίνουν στην επιφάνεια τα αντικρουόμενα συμφέροντα στη στρατηγική περιοχή του Νότιου Καυκάσου. Με την τριμερή συμφωνία Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν - Ρωσίας, η Ρωσία ενισχύει τη θέση της ως εγγυήτρια της «ασφάλειας» της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, ενώ η ΕΕ και οι ΗΠΑ φαίνεται να χάνουν σε επιρροή. Επίσης, Γαλλία και ΗΠΑ ζητούν διευκρινίσεις για το ρόλο της Τουρκίας, αλλά και για το καθεστώς του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Υπογράφοντας τη συμφωνία αυτή, η Ρωσία ουσιαστικά παρέκαμψε τις άλλες δυο συμπροεδρεύουσες χώρες - ΗΠΑ και Γαλλία - στην Ομάδα του Μινσκ του ΟΑΣΕ.

ΗΠΑ και Γαλλία «έχουν "πληγωμένο εγωισμό" για την ανακωχή στο Ναγκόρνο Καραμπάχ με τη διαμεσολάβηση της Ρωσίας», σχολίασε ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι στη διαμεσολάβηση συμμετείχαν και οι ΗΠΑ και η Γαλλία, επειδή μέσω της Ομάδας του Μινσκ είχαν διατυπώσει σε επίπεδο προέδρων ή υπουργών την άποψή τους και έχουν επιρροή στις χώρες της περιοχής. «Οι εκκλήσεις τους (σ.σ. για εκεχειρία), παρότι την αρχική περίοδο δεν είχαν υλική υπόσταση, έπαιξαν σημαντικό πολιτικό ρόλο», συμπλήρωσε.

Από την πλευρά της η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, παρατήρησε «απόπειρες παράλειψης ή παραμόρφωσης πληροφοριών που σχετίζονται με την εφαρμογή της τριμερούς συμφωνίας για το Ναγκόρνο Καραμπάχ», καθώς σε πολλές δηλώσεις «των ΥΠΕΞ δυτικών κρατών, ο ρόλος της Ρωσίας δεν αναφέρεται καθόλου, σαν να ήταν διμερής η συμφωνία και όχι τριμερής».

Πάντως, το ΥΠΕΞ της Κίνας «καλωσόρισε» τη νέα συμφωνία «για κατάπαυση του πυρός στην οποία κατέληξαν Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν με ενεργή διαμεσολάβηση από τη Ρωσία», κάτι που «η Κίνα εκτιμά ιδιαίτερα». Η Κίνα έχει συμφέρον από την κατάπαυση του πυρός και τη σταθερότητα στην περιοχή, καθώς τόσο η Αρμενία όσο και το Αζερμπαϊτζάν περιλαμβάνονται στους επενδυτικούς και γεωπολιτικούς σχεδιασμούς της, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος».