Την ίδια ώρα που στην Ευρώπη το ποδοσφαιρικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη διοργάνωση του Euro και στα όσα συμβαίνουν στα 11 γήπεδα ισάριθμων χωρών όπου διεξάγεται, στη Λατινική Αμερική βρίσκεται σε εξέλιξη στη Βραζιλία το περίφημο και ιδιαίτερα δημοφιλές Copa America. Ο θεσμός - αντίστοιχος του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος - της Ποδοσφαιρικής Συνομοσπονδίας της Λατινικής Αμερικής (CONΜEBAL) χαρακτηρίζεται πάντα η γιορτή του λατινοαμερικάνικου ποδοσφαίρου και των ιδιαιτεροτήτων που το συνοδεύουν.

Φέτος, όμως, η διοργάνωση μόνο γιορτή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Καταρχάς πραγματοποιείται σε μια χώρα που μετράει κοντά στους 500.000 νεκρούς από COVID-19, ως αποτέλεσμα της ανύπαρκτης κρατικής μέριμνας, του εμπορευματοποιημένου δημόσιου συστήματος Υγείας και της διαχείρισης της πανδημίας από την κυβέρνηση της χώρας υπό τον ακροδεξιό Πρόεδρο Μπολσονάρο, με απόλυτο γνώμονα - όπως παντού άλλωστε στον καπιταλιστικό κόσμο - τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

Αυτά δηλαδή που επέβαλαν και την ανάληψη της διοργάνωσης από τη Βραζιλία, ως αποτέλεσμα της προσπάθειας εξυπηρέτησης πολυεπίπεδων συμφερόντων σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο:

Από τη μία η CONMEBAL επέμενε στη διεξαγωγή της διοργάνωσης, παρά τα σοβαρά προβλήματα από την πανδημία στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, με στόχο να μετριάσει την οικονομική χασούρα από το περσινό παγκόσμιο lockdown.

Οι ρήτρες των πλουσιοπάροχων συμβολαίων με τις πολυεθνικές και τους χορηγούς, οι πιέσεις των στοιχηματικών εταιρειών, τα ήδη πληρωμένα τηλεοπτικά δικαιώματα από μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα παγκοσμίως και ο ανταγωνισμός της Συνομοσπονδίας με τις δύο βασικές «αντιπάλους» της στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, FIFA και UEFA (διόλου τυχαία, δεν όρισε το Copa America στις ίδιες ημερομηνίες με το Euro), ήταν από τους κύριους λόγους που ενδεχόμενη νέα αναβολή ήταν «εκτός συζήτησης».

Από την άλλη η πρόθεση της κυβέρνησης Mπολσονάρο να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά, για πολιτικούς λόγους αλλά και για να εξυπηρετήσει συμφέροντα της εγχώριας αστικής τάξης (ντόπιους ομίλους στον χώρο κ.ο.κ.), την αίγλη που προσφέρει η διοργάνωση, κρύβοντας κάτω από το χαλί την πραγματική κατάσταση του λαού και των εργαζομένων, αποτέλεσε «σανίδα σωτηρίας» για την CONMEBAL προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα.

Με την επιδημιολογική κατάσταση στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής να επιδεινώνεται από τους πρώτους μήνες του 2021, η πραγματοποίηση του Copa America είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση από τον περασμένο Απρίλη και όσο πλησίαζε η ημερομηνία έναρξης (10 Ιούνη). Η απόφαση της Αργεντινής να... επιστρέψει τη διοργάνωση, μετά τη ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης με την πανδημία στη χώρα, και λίγο αργότερα η άρνηση της Κολομβίας (συνδιοργανώτριας για το 2020), επίσης για λόγους πανδημίας, όπως και πολιτικών εξελίξεων, καθιστούσαν ρευστή τη διεξαγωγή της διοργάνωσης, αυξάνοντας το ...άγχος στα υψηλά κλιμάκια της CONMEBAL.

Η λύση δόθηκε με την ανακοίνωση της ανάληψης από την Βραζιλία περίπου στα μέσα Μάη, προκαλώντας ιδιαίτερη αίσθηση, αφού ειδικά σε ό,τι αφορά την πανδημία η κατάσταση στη χώρα έμοιαζε αρκετά χειρότερη απ' ό,τι στις άλλες δύο, παρολίγον διοργανώτριες.

Μετά την επισημοποίηση της Βραζιλίας ως διοργανώτριας, τα εγχώρια ΜΜΕ έκαναν λόγο για «διοργάνωση - τάφο», ενώ οι ειδικοί μίλησαν για τραγικές συνέπειες και «παράνοια» στην απόφαση διεξαγωγής των αγώνων και το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας κάλεσε τον Πρόεδρο να δώσει εξηγήσεις εντός 5 ημερών. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά της διοργάνωσης τάχθηκαν ακόμα και οι παίκτες της Εθνικής ομάδας της Βραζιλίας.

Πέρα και από άλλες πλευρές που είχαν οι αντιδράσεις αυτές - όπως η σφοδρή ενδοαστική αντιπαράθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Βραζιλία - το σίγουρο είναι ότι όπως και σε όλο τον υπόλοιπο καπιταλιστικό κόσμο, η «ζυγαριά» δείχνει σταθερά τα κέρδη και όχι την υγεία του λαού.

'Η, όπως το έθεσε ο Μπολσονάρο με μία ακόμα από τις γνωστές κυνικές του δηλώσεις, «από την αρχή έχω πει για την πανδημία: Λυπάμαι για τους θανάτους, αλλά πρέπει να ζήσουμε». Εννοούσε φυσικά... να ζήσουν και να «μακροημερεύσουν» τα κέρδη του κεφαλαίου.

Οπως και να 'χει και παρότι οι αγώνες διεξάγονται χωρίς φιλάθλους, έστω και με τη βοήθεια της τηλεοπτικής εικόνας, η προσπάθεια της κυβέρνησης να εμφανίσει μια εικονική πραγματικότητα, όπου τα πάντα λειτουργούν άψογα, είναι εμφανής... Την ίδια στιγμή, εδώ και τρεις βδομάδες στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και ειδικά σε αυτές που έχουν αναλάβει να διοργανώσουν τους αγώνες οι διαδηλώσεις είναι μαζικές και συνεχείς. Συνθήματα όπως «Η προσοχή θα πρέπει να δοθεί στους νεκρούς και όχι στην μπάλα», «Δεν έχουμε ανάγκη από μπάλα αλλά από εμβόλια» και «Η υγεία του λαού πάνω απ' όλα» κυριάρχησαν στις κινητοποιήσεις.

Πέραν δε των αντιδράσεων που αφορούν την κατάσταση με τον κορονοϊό και τις επιλογές της κυβέρνησης, σε πολλές περιπτώσεις στο στόχαστρο μπήκαν και οι οικονομικές επιπτώσεις της υπόθεσης: Μπορεί η διοργάνωση λόγω της όλης κατάστασης να διεξάγεται σε υποτονικούς ρυθμούς, ωστόσο η πραγματοποίησή της μόνο ανέξοδη δεν είναι για τη διοργανώτρια. Με το κρατικό χρήμα να έρχεται και σε αυτήν την περίπτωση να καλύψει τη διαφορά από την αναπροσαρμογή των συμβολαίων με τους χορηγούς, που εξαιτίας της γενικότερης κατάστασης έκλεισαν την «κάνουλα».

Ολα αυτά ενώ την τελευταία δεκαετία ο βραζιλιάνικος λαός κλήθηκε να πληρώσει ακριβά τον λογαριασμό από τη διοργάνωση του Μουντιάλ 2014 και των Ολυμπιακών Αγώνων του 2016, σε συνδυασμό και με τις επιπτώσεις που προέκυψαν από την καπιταλιστική κρίση τα τελευταία χρόνια, με τη σημαντική υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης της βραζιλιάνικης οικονομίας το 2016 - 2019. Αποτέλεσμα των παραπάνω, σημαντικές αυξήσεις σε αγαθά και υπηρεσίες (π.χ. εισιτήρια στα ΜΜΜ), ραγδαία αύξηση των ποσοστών ανεργίας και των δεικτών φτωχοποίησης του λαού, πετσόκομμα των κοινωνικών παροχών κ.λπ.

Με τους αγώνες τελικά να πραγματοποιούνται και να συνεχίζονται (η διοργάνωση βρίσκεται στην προημιτελική φάση), οι εκτιμήσεις των ειδικών για αύξηση των κρουσμάτων και στην ίδια τη διοργάνωση - παρά την απουσία φιλάθλων - έδειξαν να επιβεβαιώνονται με το «καλημέρα»... Η αποστολή της Βενεζουέλας ήταν από τις πρώτες που χτυπήθηκαν, με 13 κρούσματα, και είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρεμιέρα της παρουσιάστηκε με αρκετές αλλαγές παικτών, που κλήθηκαν την τελευταία στιγμή για να αντικαταστήσουν όσους νόσησαν. Στις περίπου τρεις βδομάδες που διεξάγονται οι αγώνες, κρούσματα εμφανίστηκαν και σε άλλες Εθνικές ομάδας, τόσο ανάμεσα σε παίκτες όσο και σε μέλη των αποστολών (τεχνικό τιμ, φροντιστές, παράγοντες), αλλά και σε άλλους εμπλεκόμενους (εθελοντές, υπαλλήλους σταδίων, τεχνικούς κ.λπ.).

Στις αρχές της βδομάδας που πέρασε, το υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας ανακοίνωσε ότι ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων που αφορά τους εμπλεκόμενους με τη διοργάνωση του Copa America έφτασε πλέον τα 89, με τάση να ξεπεράσουν κατά πολύ τα 100 τις επόμενες μέρες και μέχρι τη λήξη των αγώνων. Την ανησυχία των ειδικών μεγαλώνει και το γεγονός των μετακινήσεων των ομάδων σε διαφορετικές πόλεις και στάδια προκειμένου να δώσουν τους αγώνες, όπως προβλέπει το πρόγραμμα.

Ολα αυτά όμως είναι απλές «λεπτομέρειες». Οπως δείχνει και η αντίστοιχη περίπτωση του Euro, με τις προειδοποιήσεις των ειδικών μέσα στη βδομάδα ότι οι αγώνες έχουν μετατραπεί σε «εστίες υπερμετάδοσης» (ουσιαστικά εξαιτίας της διαχείρισης σε κάθε επίπεδο, με γνώμονα την κερδοφορία), το «γήπεδο» του κεφαλαίου «γέρνει» σταθερά σε βάρος των λαϊκών αναγκών.