Για τα στοιχεία που περιλαμβάνει το Μνημείο μίλησε στον «Ριζοσπάστη» η αρχιτέκτονας που το σχεδίασε, Κέλλυ Παπαϊωάννου:

«Η διαμόρφωση ενός μνημείου - ιστορικού τόπου, που θα τιμά τους εκτελεσμένους κομμουνιστές και αγωνιστές της περιόδου της ένοπλης ταξικής πάλης, έχει εκ των πραγμάτων σύνθετες απαιτήσεις. Είναι επιφορτισμένο με το καθήκον να ζωντανέψει το περιεχόμενο αυτής της μνήμης, να παρουσιάσει τα τεκμήρια με τρόπο αντικειμενικό και εύληπτο, αλλά ταυτόχρονα να εστιάσει και στη μεγάλη συναισθητική και διαπαιδαγωγητική αξία αυτής της μνήμης της οποίας είναι φορέας.

Το συγκεκριμένο Μνημείο στο Μεζούρλο έχει ιδιαίτερες τεχνικές και αισθητικές απαιτήσεις. Καταρχάς, σχεδιάστηκε για έναν χώρο που είναι ήδη ιστορικά φορτισμένος, καθώς είναι ο λόφος όπου γίνονταν οι εκτελέσεις των καταδικασμένων από τα στρατοδικεία της περιόδου '46 - '50. Απαιτεί επομένως μια ιδιαίτερη προσέγγιση, που θα αναδεικνύει το γεγονός, το ίδιο το τοπίο του λόφου, με την επιβλητικότητά του και το ιστορικό του φορτίο.

Το Μνημείο, δεδομένου ότι υποδέχεται κάθε χρόνο εκδηλώσεις τιμής και μνήμης, απαιτεί επιπρόσθετα την εξασφάλιση χώρου γι' αυτές τις μνημονικές πρακτικές, τη δυνατότητα επισκεψιμότητας, κατάθεσης στεφάνων, μαζικής προσέλευσης και γηραιότερων ανθρώπων, που θα πρέπει να κινούνται άνετα σε όλη την έκταση του ιστορικού τόπου».

Η Κέλλυ Παπαϊωάννου εξηγεί με βάση τα παραπάνω τη βασική αρχιτεκτονική ιδέα για το Μνημείο: «Σε κάθε νέο στοιχείο που προέκυπτε από τον εντοπισμό νέων ονομάτων και στοιχείων για τους εκτελεσμένους, αναπροσαρμοζόταν ο πραγματικός, τρισδιάστατος χώρος του Μνημείου.

Ο εμπλουτισμός των στοιχείων πολλαπλασίασε τις μαρμάρινες πλάκες του Μνημείου, επιμήκυνε τελικά τον τοίχο όπου αναρτώνται τα ονόματα των ηρώων της ταξικής πάλης. Κάθε πλάκα με τα 20 ονόματα φωτίστηκε ξεχωριστά με ενδοδαπέδιο φωτιστικό, που εστιάζει μια δέσμη διακριτικού φωτός στα αναγεγραμμένα ονόματα και επιτρέπει την επισκεψιμότητα του Μνημείου και κατά τις βραδινές ώρες.

Από την αρχική αρχιτεκτονική και τοπιακή μελέτη εξελίχθηκαν διάφορα συνθετικά στοιχεία, με την παρέμβαση και τη συμβολή και άλλων αρχιτεκτόνων, καθώς και του γλύπτη Αντώνη Μυρωδιά, που φιλοτέχνησε και το Μνημείο του ΚΚΕ στη Γυάρο. Ετσι, οι δύο μεταλλικές φιγούρες που πλαισιώνουν την κεντρική είσοδο του μνημειακού χώρου ανασχεδιάστηκαν, με νέες πιο πλαστικές φόρμες, που ενισχύουν το συμβολικό και πραγματολογικό ταυτόχρονα στοιχείο.

Η μια από τις δύο φιγούρες αναπαριστά με μια έντονα γλυπτική μορφή τον νεκρό ήρωα, δηλώνοντας ταυτόχρονα το στοιχείο της ανάτασης, το γεγονός ότι η θυσία τους δεν σηματοδοτεί μόνο το τετελεσμένο του θανάτου αλλά, κυρίως, τη συνέχεια και τη νέα πνοή, τη δυναμική της ταξικής πάλης. Η άλλη φιγούρα είναι η όρθια φιγούρα του αντάρτη που συνεχίζει, που υποδέχεται τον επισκέπτη με τη στιβαρή θωριά του συνειδητοποιημένου και αποφασισμένου αγωνιστή».

«Ο διάδρομος - συνεχίζει η Κέλλυ Παπαϊωάννου - που οδηγεί τον επισκέπτη να περιηγηθεί στις μαρμάρινες πλάκες των ονομάτων των εκτελεσμένων είναι μια στενή λωρίδα που διαμορφώνεται ως εγκοπή στο έδαφος. Στη διαμόρφωση του τοπίου του Μνημείου δεν "πειράχθηκαν", δεν παρεμβήκαμε στις φυσικές κλίσεις του λόφου, αν και η έντονη κλίση έθετε επιπλέον παραμέτρους στον σχεδιασμό. Απαιτήθηκαν ισχυρά, ενισχυμένα τοιχία, επιχωματώσεις και εξυγίανση των κλίσεων, προκειμένου αφενός να διατηρηθεί η "φυσικότητα" του τοπίου και, αφετέρου, το Μνημείο να είναι προσβάσιμο από όλες τις ηλικίες και τις ειδικές δυνατότητες.

Το φυσικό τοπίο, ως περιβάλλων χώρος του Μνημείου, ενισχύθηκε από φυτεύσεις με είδη που συναντά κανείς σε δασικά μέρη, με κέδρους ως επί το πλείστον, οι οποίοι "καδράρουν" την τσιμεντένια εγκοπή - διάδρομο στον λόφο. Μετά τις χωματουργικές εργασίες, έγιναν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις, ηλεκτρολογικές και άρδευσης, προκειμένου να φωτιστεί και να συντηρείται ο χώρος και μετά το πέρας των εγκαινίων, να παραμείνει ζωντανός και επισκέψιμος όλες τις ώρες της μέρας.

Ως τελική επιφάνεια στον περιβάλλοντα χώρο του Μνημείου στρώθηκε χλοοτάπητας, έτσι ώστε ο μνημονικός τόπος να αποκατασταθεί στην πλησιέστερη στην αρχική του μορφή. Κατ' αυτόν τον τρόπο, το Μνημείο σέβεται, κατά τη γνώμη μας, το συνολικό τοπίο του Μεζούρλου, ενσωματώνεται αρμονικά στο φυσικό στοιχείο, με διακριτικότητα και χωρίς να κραυγάζει την παρουσία του.

Οι τελευταίες πινελιές έχουν να κάνουν με την τοποθέτηση της εισαγωγικής πλάκας του Μνημείου, που συνοψίζει το θέμα του και απονέμει φόρο τιμής στα 100 (και πλέον) χρόνια του Κόμματός μας. Ο φωτισμός του χώρου και οι δοκιμές του είναι επίσης μια σύνθετη διαδικασία, που αποτελεί την ύστατη χειρονομία για την απαραίτητη - ελάχιστη - δραματικότητα που απαιτεί ένας τόσο φορτισμένος, ιστορικά και συγκινησιακά, τόπος».

«Ως πρωταρχικό στοιχείο της όλης διαδικασίας σύνθεσης και κατασκευής του Μνημείου πρέπει να επισημανθεί η συλλογική προσπάθεια που έγινε από όλες τις εμπλεκόμενες ειδικότητες, αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί, γλύπτες, τεχνίτες του σίδερου και του μάρμαρου, χτίστες, ηλεκτρολόγοι, κηπουροί και συντηρητές πρασίνου και τόσοι άλλοι, καθώς και εθελοντές σύντροφοι και φίλοι του Κόμματος που πρόσφεραν την εργασία τους με συγκίνηση. Είναι δεδομένο ότι ένα τέτοιο έργο δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί με αρτιότητα χωρίς τη συμβολή και τη συνεργασία όλων αυτών, μέσα από διαδικασίες συλλογικότητας που δεν τις συναντά κανείς σε μια συμβατική κατασκευή σε αυτό το σύστημα που δουλεύουμε», κατέληξε η Κέλλυ Παπαϊωάννου.