Με ψήφισμα που υιοθέτησε στις 16 Σεπτέμβρη, το Ευρωκοινοβούλιο ζητά η βία με βάση το φύλο να αντιμετωπίζεται ως «ιδιαίτερα σοβαρό έγκλημα με διασυνοριακή διάσταση», να αναγνωριστεί δηλαδή ως πεδίο στο οποίο τα όργανα της ΕΕ θα έχουν αποκλειστική ποινική δικαιοδοσία. Σε συνέχεια της συζήτησης αυτής, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προανήγγειλαν τη διαμόρφωση Οδηγίας, μέχρι το τέλος του έτους, για την ποινικοποίηση συγκεκριμένων μορφών βίας κατά των γυναικών, την πρόληψη, την προστασία και την αποτελεσματική δίωξη.

Με «μια φωνή» επικρότησαν τη σχετική συζήτηση και τα αποτελέσματά της οι ευρωβουλευτές της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Ετσι, η εκλεγμένη με το κυβερνών κόμμα Μ. Σπυράκη έσπευσε να απευθύνει κάλεσμα για τη διαμόρφωση ενός νομοθετικού πλαισίου «που θα αποτελεί πρότυπο για όλο τον κόσμο», ενώ και η Ελ. Κουντουρά, ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, φρόντισε να επιβεβαιώσει πως προσβλέπει σε μια «ευρεία ολιστική Οδηγία που να τερματίζει αυτήν τη συστηματική μορφή βίας, οριζόντια, στην ΕΕ».

Ποια είναι όμως τα «πρότυπα» και τα κίνητρα της ΕΕ; Τι μπορούν να σηματοδοτήσουν για τις γυναίκες τα ψηφίσματα, οι εκθέσεις και οι Οδηγίες στις οποίες ενδεχομένως θα καταλήξουν οι διαβουλεύσεις στα όργανά της; Παρά τις πομπώδεις εξαγγελίες, το καθεστώς ατιμωρησίας και τα πολύ χαμηλά ποσοστά καταδίκης δραστών βίας κατά των γυναικών, αλλά και η έλλειψη επικαιροποιημένων και συγκρίσιμων αναλυτικών δεδομένων, πλευρές που επισημαίνονται και στο ίδιο το ψήφισμα, βαραίνουν αποκλειστικά την ΕΕ και τις κυβερνήσεις, την πολιτική που ακολουθούν, τους νόμους που διαμορφώνουν και εφαρμόζουν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ψηφίσματος, μία στις τρεις γυναίκες στην Ενωση, δηλαδή 62 εκατ. συνολικά, έχει βιώσει σωματική ή και σεξουαλική βία, ενώ μία στις δύο γυναίκες (55%) έχει βιώσει σεξουαλική παρενόχληση. Αντίστοιχα, με βάση στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), που επίσης παρατίθενται στο κείμενο, πάνω από το ένα τέταρτο (27%) των γυναικών ηλικίας 15 - 49 ετών παγκοσμίως, οι οποίες βρίσκονταν σε σχέση, καταγγέλλουν ότι έχουν υποστεί κάποια μορφή βίας από τον σύντροφό τους, ενώ το 38% όλων των δολοφονιών γυναικών διαπράττεται από τους ερωτικούς συντρόφους τους. Οσον αφορά τον αντίκτυπο της πανδημίας και των συνθηκών που δημιούργησε, «τα ευρωπαϊκά κράτη - μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ανέφεραν αύξηση κατά 60% των κλήσεων έκτακτης ανάγκης από γυναίκες που έχουν υποστεί βία από τον ερωτικό τους σύντροφο», ενώ τα μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας κατέστησαν δυσκολότερη την αναζήτηση βοήθειας. Στη χώρα μας, μια σειρά δολοφονιών γυναικών από την αρχή του έτους από τους νυν ή πρώην συντρόφους τους, έχει θέσει το ζήτημα στο επίκεντρο της επικαιρότητας και της δημόσιας συζήτησης.

Ακόμα πιο μελανοί από τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύονται οι υπολογισμοί του «κόστους» που συνεπάγεται το φαινόμενο για το αστικό κράτος και τις επιχειρήσεις. Ετσι, το Ευρωκοινοβούλιο υπογραμμίζει ότι «η βία με βάση το φύλο συνοδεύεται από σημαντικό κόστος για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες», που μεταξύ άλλων αφορά την «απώλεια οικονομικής παραγωγής» και το κόστος που συνεπάγεται η παροχή υπηρεσιών, «συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών Υγείας και των νομικών, κοινωνικών και ειδικευμένων υπηρεσιών». Μάλιστα, υπολογίζει το εκτιμώμενο ετήσιο κόστος της βίας με βάση το φύλο σε 290 δισ. ευρώ.

Στο πλαίσιο της υποστήριξης της πρωτοβουλίας του, το Ευρωκοινοβούλιο εκπόνησε τον περασμένο Ιούνη μελέτη, στις σελίδες της οποίας το «κόστος» αυτό επιμερίζεται και αναλύεται: Ετσι, γίνεται λόγος για το «κόστος που σχετίζεται με τις άμεσες συνέπειες της βίας», δηλαδή την αναζήτηση υγειονομικής περίθαλψης, την αυξημένη χρήση της ποινικής Δικαιοσύνης (αστυνομία και εισαγγελείς), τις υπηρεσίες προστασίας των παιδιών. Σε αυτό προστίθεται το «κόστος λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της βίας στην εργασιακή ικανότητα του θύματος», που οδηγεί σε «χαμένη οικονομική παραγωγή» λόγω τόσο των «χαμένων ημερών εργασίας» όσο και της «χαμηλότερης παραγωγικότητας» των γυναικών που έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με το αποτρόπαιο αυτό φαινόμενο.

Οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ τοποθετήθηκαν με «λευκό» στο παραπάνω ψήφισμα. Με αφορμή τη σχετική συζήτηση η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του Κόμματος αναδεικνύει τις διαστάσεις αλλά και τις αιτίες του φαινομένου της βίας που στρέφεται ενάντια στις γυναίκες. Δεν περιορίζεται στην καταδίκη του προβλήματος και στην απαίτηση για αυστηροποίηση του ποινικού πλαισίου που το αφορά, αλλά θέτει στο προσκήνιο τους όρους και τις προϋποθέσεις για την εξάλειψή του. Στο δελτίο της αναφέρει τα εξής:

«Το ΚΚΕ πρωτοστατεί διαχρονικά στον αγώνα για τη χειραφέτηση των γυναικών, ενάντια σε κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών, κυρίως την εργοδοτική, κρατική. Η διάσταση του προβλήματος στην ΕΕ αλλά και τα αποτρόπαια εγκλήματα των δολοφονιών γυναικών από συντρόφους τους στην Ελλάδα στη διάρκεια του τρέχοντος έτους δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνεία: Η βία σε βάρος των γυναικών δεν αποτελεί μια παρέκκλιση κάποιων ατόμων ή αποτέλεσμα της "κρίσης" των "ανθρώπινων αξιών", της "ηθικής". Στην "αρένα" και τη σήψη της καπιταλιστικής κοινωνίας φυτρώνουν ο ατομισμός, ο ανταγωνισμός, η υποτίμηση της προσωπικότητας ενός ανθρώπου, ακόμη και της ζωής του. Πρόκειται για τις κυρίαρχες αξίες που πηγάζουν από το σύστημα της ταξικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης.

Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου πασχίζει να κρύψει ότι εκφράζονται με βίαιο τρόπο οι συνέπειες της οικονομικής και κοινωνικής εξάρτησης της γυναίκας στο πλαίσιο του γάμου ή της συμβίωσης. Η ανασφάλεια της "ευέλικτης" εργασίας, του πετσοκομμένου εισοδήματος, των υποβαθμισμένων και εμπορευματοποιημένων υπηρεσιών Υγείας, Πρόνοιας, η επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και ζωής ιδιαίτερα των εργαζόμενων, άνεργων γυναικών, αποτελούν τα "βαριά δεσμά" που περιορίζουν τις δυνατότητες να απεγκλωβιστούν από μια παθογόνα, βίαιη σχέση. Παρουσιάζει ανορθολογικά τα αποτελέσματα σαν αιτίες: Οτι δήθεν η γυναικεία ανισοτιμία και τα φαινόμενα βίας που την συνοδεύουν αποτελούν αποκλειστικά προϊόν των αναχρονιστικών κοινωνικών συμπεριφορών και στερεοτύπων, για να αθωώσει το καπιταλιστικό σύστημα που υπερασπίζεται».

Στη συνέχεια η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ αναφορικά με το ψήφισμα σημειώνει: «Γι' αυτό προτείνει σαν "φάρμακο" το "φαρμάκι" της "εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ", που έχει οδηγήσει στο νομοθετικό πλαίσιο με ποινές - χάδια για τέτοια ειδεχθή εγκλήματα. Ενώ προχωρά ακόμη περισσότερο ζητώντας να αναγνωριστούν τα ζητήματα της βίας κατά των γυναικών ως πεδίο στο οποίο τα όργανα της ΕΕ θα έχουν αποκλειστική ποινική δικαιοδοσία.

Το ΚΚΕ είναι κατηγορηματικά αντίθετο στην εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων και αρμοδιοτήτων στη συμμαχία των Ευρωπαίων καπιταλιστών. Η πικρή πείρα των λαών σε άλλους τομείς, όπως π.χ. η δήθεν "αντιτρομοκρατική" νομοθεσία της ΕΕ, η αντίστοιχη για το "οργανωμένο έγκλημα" και το "ξέπλυμα μαύρου χρήματος" δείχνει ότι έφερε περιορισμούς των λαϊκών ελευθεριών και δικαιωμάτων, διαμόρφωσε νομοθετικό πλαίσιο για το χτύπημα του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Οσο για τη νομοθεσία της ΕΕ που δήθεν προβάλλει σαν "λύση", είναι αυτή που μαζί με τη νομοθεσία των αστικών κυβερνήσεων ξηλώνει όσα δικαιώματα είχε κατακτήσει το εργατικό και το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα. Που έδεσε περισσότερο τη γυναίκα στη φυλακή της ενδοοικογενειακής βίας, εξαιτίας της ανεπάρκειας δομών στήριξης που θεωρούνται "κόστος" για την ΕΕ και τα κράτη - μέλη της.

Το ΚΚΕ τάσσεται ανεπιφύλακτα υπέρ της αυστηροποίησης του ποινικού πλαισίου και της ποινικής μεταχείρισης των εγκλημάτων βίας, σε κάθε μορφή τους, κατά των γυναικών και κάθε άλλου προσώπου με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό του. Καταδικάζει κατηγορηματικά κάθε φαινόμενο ατιμωρησίας τέτοιων αποτρόπαιων εγκλημάτων. Επισημαίνει ταυτόχρονα ότι οι όποιες αλλαγές στην ποινική νομοθεσία δεν είναι από μόνες τους ικανές να εξασφαλίζουν την ολόπλευρη προστασία των γυναικών από τέτοια αποκρουστικά εγκλήματα, όταν παραμένουν η υποστελέχωση των δικαστικών συστημάτων, η έλλειψη επιστημονικής, κοινωνικής υποστήριξης των θυμάτων από κρατικές δομές. Κρίσιμα ζητήματα τα οποία το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου αποσιωπά χαρακτηριστικά.

Για τους παραπάνω λόγους η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ τοποθετήθηκε με "λευκό" στο συγκεκριμένο ψήφισμα. Η λαϊκή πάλη των εργαζομένων, γυναικών και αντρών, για την εξάλειψη του φαινομένου της βίας κατά των γυναικών, συνδέεται αναπόφευκτα με την πάλη που θα εξασφαλίζει στις γυναίκες σύγχρονα δικαιώματα, θα ανοίγει τον δρόμο για την πραγματική χειραφέτηση των γυναικών, όλων των ανθρώπων, οικονομική, κοινωνική, ψυχική, συναισθηματική, σ' ένα διαφορετικό κοινωνικό σύστημα, όπου ο πλούτος θα ανήκει σε αυτούς που τον παράγουν ανεξάρτητα από φυλή, θρησκεία, εθνική ή εθνοτική καταγωγή, φύλο, σεξουαλικό προσανατολισμό».