Ενα ακόμα επικίνδυνο επεισόδιο της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης ΕΕ - ΗΠΑ - ΝΑΤΟ με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία εξελίσσεται στα σύνορα Λευκορωσίας - Πολωνίας, αυτήν τη φορά στις πλάτες μεταναστών και προσφύγων, που είναι και οι ίδιοι θύματα των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και επεμβάσεων.

Η ένταση κλιμακώνεται επικίνδυνα, με συγκέντρωση δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών και βαρέος στρατιωτικού εξοπλισμού και στις δύο πλευρές των συνόρων, εκεί όπου παραμένουν εγκλωβισμένοι χιλιάδες απελπισμένοι άνθρωποι - ανάμεσά τους και μικρά παιδιά - από Ιράκ, Αφγανιστάν, Συρία, Αφρική και Μέση Ανατολή.

Εδώ και μήνες οι άνθρωποι αυτοί έχουν γίνει «μπαλάκι» ανάμεσα στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς. «Διευκολύνονται» από τις λευκορωσικές αρχές να κατευθυνθούν στα σύνορα με Πολωνία, Λιθουανία και Λετονία, για να απωθηθούν ξανά από τους συνοριοφύλακες και τις δυνάμεις καταστολής των εν λόγω χωρών, οι οποίες προχωρούν στην ανέγερση φραχτών και σε άλλα μέτρα καταστολής με τις «ευλογίες» της ΕΕ.

Από τον Σεπτέμβρη χιλιάδες μετανάστες παραμένουν εγκλωβισμένοι στη μεθόριο περιοχή μεταξύ Λευκορωσίας και Πολωνίας, σε πρόχειρους καταυλισμούς, μέσα στο κρύο, χωρίς επαρκή τροφή και ρουχισμό, χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Σύμφωνα με διάφορες οργανώσεις, τουλάχιστον 7 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ όπως αναφέρει ο ΠΟΥ το 60% των μεταναστών χρειάζονται «με τη μία ή την άλλη μορφή» ιατρική φροντίδα.

Υπολογίζεται ότι πάνω από 1.000 άνθρωποι έχουν κατασκηνώσει στη λευκορωσική πλευρά του φράχτη και περίπου 4.000 βρίσκονται στα γύρω δάση.

Επιβεβαιώνοντας τις ευρύτερες προεκτάσεις και τους συνολικότερους κινδύνους, στη λεγόμενη «συνοριακή κρίση» παρεμβαίνουν οι ιμπεριαλιστικές συμμαχίες των δύο πλευρών.

Το ΝΑΤΟ ξεκαθάρισε ότι θα στηρίξει την Πολωνία και τα άλλα κράτη - μέλη «απέναντι στην επίθεση από τη Λευκορωσία».

Από την άλλη πλευρά, «στενά» παρακολουθεί την κατάσταση και ο Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO), το «αμυντικό σύμφωνο» της Ρωσίας με άλλα κράτη (Αρμενία, Λευκορωσία, Τατζικιστάν, Καζακστάν, Κιργιστάν).

Την ίδια στιγμή έχει προχωρήσει και η «ενσωμάτωση» Ρωσίας - Λευκορωσίας σε διάφορους τομείς, όπως η Αμυνα, στο πλαίσιο του «Ενωσιακού Κράτους». Την περασμένη βδομάδα δύο ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά «Tu-22M3» πραγματοποίησαν περιπολίες αεράμυνας στα δυτικά και νοτιοδυτικά σύνορα της Λευκορωσίας (με την Πολωνία), ενώ πραγματοποιούνται καθημερινά ασκήσεις, με τη συμμετοχή και Ρώσων αλεξιπτωτιστών.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ισχυρίστηκε ότι η κρίση στα σύνορα Πολωνίας - Λευκορωσίας είναι η «προσπάθεια ενός αυταρχικού καθεστώτος να αποσταθεροποιήσει τους δημοκρατικούς γείτονές του», ένα «κυνικό παιχνίδι γεωπολιτικής εξουσίας», λες και η ΕΕ μπορεί να κρύψει ότι την ίδια ώρα είναι «πρωταγωνιστής» σε αυτό το «κυνικό γεωπολιτικό παιχνίδι» στην ευρύτερη περιοχή και σε βάρος των λαών της.

Η ΕΕ έχει τεράστιες ευθύνες όχι μόνο επειδή συμμετέχει στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και σε άλλα γεωπολιτικά «παιχνίδια» στις χώρες προέλευσης και διέλευσης μεταναστών - προσφύγων, αλλά και επειδή πρωτοστατεί στην καταστολή των κατατρεγμένων, όπως φαίνεται και στο νέο Σύμφωνο για το Ασυλο και τη Μετανάστευση το οποίο προωθεί. Παράλληλα έχει συμφωνίες κράτησης και απώθησης μεταναστών με τρίτα κράτη, π.χ. με την Τουρκία, τη Λιβύη, την Ιορδανία, αλλά και με τη Λευκορωσία μέχρι πρότινος.

Αξιωματούχοι της ΕΕ βρήκαν «καλή ιδέα» την ανέγερση φραχτών και τειχών που βρίσκονται σε εξέλιξη σε Πολωνία, Λιθουανία, Λετονία, αρκεί να χρηματοδοτηθούν με εθνικά και όχι ευρωενωσιακά κονδύλια... Επίσης, τα τρία κράτη - μέλη έχουν κηρύξει «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» στα σύνορα, επιτρέποντας τις απωθήσεις - επαναπροωθήσεις μεταναστών και τη συγκέντρωση στρατευμάτων, ενώ απαγορεύεται η πρόσβαση ακόμη και σε οργανώσεις που θέλουν να προσφέρουν ρούχα, τρόφιμα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους εγκλωβισμένους.

Η ΕΕ δεν αντέδρασε ούτε όταν το κοινοβούλιο της Πολωνίας ψήφισε πρόσφατα νόμο με στόχο να νομιμοποιήσει τις επαναπροωθήσεις μεταναστών έξω από τα σύνορα της χώρας, παρά την υποβολή αιτήματος χορήγησης ασύλου. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι κυβερνήσεις της Λιθουανίας και της Λετονίας. Να σημειωθεί ότι προηγουμένως το μόνο κράτος - μέλος που είχε νομιμοποιήσει επίσημα τις επαναπροωθήσεις ήταν η Ουγγαρία.

Η κυβέρνηση της Λευκορωσίας «παζαρεύει» διάφορα ανταλλάγματα με «όχημα» τους μετανάστες - πρόσφυγες.

Τον περασμένο Ιούνη ανακοίνωσε ότι σταματάει τη συνεργασία με την ΕΕ «για τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης», ως αντίποινα για τις τότε νέες κυρώσεις της ΕΕ σε κορυφαία εξαγωγικά είδη της χώρας, όπως ποτάσα, προϊόντα πετρελαίου, βιομηχανία καπνού κ.ά.

Είχαν προηγηθεί άλλες κυρώσεις, με απαγόρευση της λευκορωσικής αεροπορικής εταιρείας «Belavia» από τον εναέριο χώρο και τα αεροδρόμια της ΕΕ και παράκαμψη του εναέριου χώρου της Λευκορωσίας από ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες, μετά την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης της «Ryanair» στο Μινσκ τον Μάη.

Τότε η λευκορωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα κινηθεί για να αναστείλει τη συμφωνία επανεισδοχής με την ΕΕ, που είχε υπογραφεί το 2020 και υποχρέωνε τη Λευκορωσία να δέχεται πίσω μετανάστες που είχαν εισέλθει στην ΕΕ μέσω του εδάφους της.

Από το καλοκαίρι αυξήθηκαν κατακόρυφα οι ροές μεταναστών και προσφύγων και οι απόπειρες εισόδου σε Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία.

Στις αρχές Οκτώβρη το λευκορωσικό κοινοβούλιο επικύρωσε και τυπικά την αναστολή της συμφωνίας επανεισδοχής, με τον υπουργό Εσωτερικών να κάνει λόγο για «προσωρινό μέτρο» μέχρι «να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις» με την ΕΕ.

Αντίστοιχα ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλ. Λουκασένκο, ανέφερε ότι η χώρα δεν μπορεί να αντέξει το κόστος της αναχαίτισης της ροής μεταναστών για λογαριασμό της ΕΕ, και αντ' αυτού θα χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια για να αντισταθμίσει τον αντίκτυπο των κυρώσεων...

Ολα αυτά τα κράτη, οι κυβερνήσεις και οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί που συμμετέχουν σε ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, σχεδιασμούς και γεωπολιτικά παζάρια, αλληλοκατηγορούνται σήμερα για «εργαλειοποίηση» και καταστολή των μεταναστών.

Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και τα κράτη - μέλη της ΕΕ που συμμετέχουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε κοινή τους δήλωση μετά από διαβουλεύσεις του ΣΑ, αφού κατήγγειλαν τις «υβριδικές επιχειρήσεις των λευκορωσικών αρχών» κάλεσαν τα κράτη προέλευσης και διέλευσης μεταναστών να ενημερώνουν τους πολίτες τους για την παγίδα που τους έχει στήσει η Λευκορωσία! Ως «αθώοι του αίματος», κάνουν πως δεν γνωρίζουν ότι η απελπισία των πολέμων, της φτώχειας και του αυταρχισμού σπρώχνει τους ανθρώπους να ξεριζωθούν από τις χώρες τους, διακινδυνεύοντας ακόμα και τη ζωή τους.

Καθόλου τυχαία και οξύνοντας την πίεση προς τη Ρωσία, ο Πολωνός πρωθυπουργός Μ. Μοραβιέτσκι ισχυρίστηκε ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν είναι ο «εγκέφαλος» πίσω από τις οργανωμένες μεταναστευτικές ροές και ο Λουκασένκο ο «εκτελεστής».

Από την πλευρά της η Ρωσία θύμισε ότι κατά το παρελθόν η ΕΕ έχει αφήσει να περάσουν παρόμοιες ομάδες μεταναστών, συνεπώς το κλείσιμο των συνόρων τώρα στρέφεται εναντίον της Λευκορωσίας. Τηλεφωνικές επικοινωνίες για το ζήτημα είχε ο Πούτιν με την Γερμανίδα υπηρεσιακή καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, η οποία ζήτησε από τη Ρωσία να ασκήσει την επιρροή της στη Λευκορωσία, ενώ ο Πούτιν ζήτησε απευθείας συνομιλίες της Λευκορωσίας με τα κράτη της ΕΕ.

Σε κάθε περίπτωση, στις πλάτες των κατατρεγμένων μεταναστών και προσφύγων έχουν στηθεί πολυεπίπεδα γεωπολιτικά παζάρια.

Η ΕΕ προανήγγειλε επέκταση και αυστηροποίηση των κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας, με τον Λουκασένκο να απειλεί πως θα απαντήσει ακόμη και διακόπτοντας τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού «Yamal». Απείλησε επίσης ότι η Λευκορωσία μπορεί να κλείσει τα σύνορά της για τη διέλευση εμπορευμάτων από την Ανατολή προς την Ευρώπη.

Πάντως το Κρεμλίνο διαβεβαίωσε ότι οι παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη δεν θα ανασταλούν, παρά τις απειλές της Λευκορωσίας.

Την ίδια στιγμή η λευκορωσική κυβέρνηση εμφανίζεται πρόθυμη για διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για «όλα τα ευαίσθητα ζητήματα», με τον ΥΠΕΞ Βλ. Μακέι να υπενθυμίζει ότι η ΕΕ έχει διακόψει τη χρηματοδότηση προς το Μινσκ για την ενίσχυση των υποδομών στα σύνορα και την κατασκευή κέντρων «υποδοχής» μεταναστών.

Μάλιστα ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, υποστήριξε μια συμφωνία ΕΕ - Λευκορωσίας αντίστοιχη αυτής με την Τουρκία το 2016: «Γιατί, όταν έρχονται πρόσφυγες από την Τουρκία, η ΕΕ παρέχει χρηματοδότηση ώστε να παραμείνουν εκεί; Γιατί να μη βοηθηθούν οι Λευκορώσοι με τον ίδιο τρόπο;».

Σύμφωνα δε με το πρακτορείο «Reuters», η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο να πραγματοποιήσει συνομιλίες με τον ΟΗΕ και τη Λευκορωσία για τον επαναπατρισμό των μεταναστών.

Σύμφωνα εξάλλου με διεθνή δημοσιεύματα, οι λευκορωσικές αρχές - ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες - ενθαρρύνουν μετανάστες να ταξιδέψουν στο έδαφός της, πουλώντας ταξιδιωτικές βίζες.

Αεροπορικές εταιρείες όπως η «Turkish Airlines», η «FlyDubai» και η «Cham Wings» της Συρίας ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ευρωπαϊκό «μπλόκο», καθώς φέρεται ότι μετέφεραν μετανάστες στη Λευκορωσία, όπως άλλωστε και η λευκορωσική «Belavia». Η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο κυρώσεων σε αεροπορικές εταιρείες «τρίτων χωρών που δραστηριοποιούνται στην εμπορία ανθρώπων».

Την Παρασκευή η «Belavia» ανακοίνωσε ότι κατόπιν αιτήματος των τουρκικών αρχών δεν θα επιτρέπει σε πολίτες του Ιράκ, της Συρίας και της Υεμένης να επιβιβάζονται σε πτήσεις της από την Τουρκία.

Εξάλλου ο επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Ζ. Μπορέλ και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μ. Σχοινάς βρίσκονται σε επαφές με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστών, όπως Αρμενία, Αίγυπτος, Ιράκ, Ιορδανία, Λίβανος, Τουρκία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με αντικείμενο την ανακοπή των μεταναστευτικών ροών.