Με την τελετή έναρξης που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 4 Φλεβάρη στο Πεκίνο οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες άνοιξαν την επίσημη αυλαία τους, με το αγωνιστικό πρόγραμμα να διαρκεί μέχρι τις 20 Φλεβάρη. Σε παρόμοιο σκηνικό με τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο που πραγματοποιήθηκαν το καλοκαίρι του 2021 (με καθυστέρηση ενός χρόνου) και η συγκεκριμένη διοργάνωση διεξάγεται στη σκιά της πανδημίας του κορονοϊού. Ετσι θα διεξαχθεί με ελάχιστη παρουσία θεατών στις εξέδρες, αυστηρά μέτρα ασφαλείας που ορίζουν τα ιατρικά πρωτόκολλα και υπό τον φόβο της επιδείνωσης της κατάστασης που ενέχει η παρουσία χιλιάδων αθλητών και μελών των Ολυμπιακών αποστολών στη χώρα. Στην Κίνα αναμένεται να βρεθούν για τους Αγώνες περίπου 3.000 αθλητές των χειμερινών σπορ από όλο τον κόσμο και 2.000 συνοδοί - μέλη των αποστολών.

Την ίδια στιγμή, πέραν των πρακτικών ζητημάτων που δημιουργεί η κατάσταση με την πανδημία, οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου διεξάγονται στο έδαφος της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με τις κόντρες να εκδηλώνονται και να αντανακλώνται και στο επίπεδο της διοργάνωσης, ιδιαίτερα μεταξύ της διοργανώτριας χώρας και βασικών ανταγωνιστών της, όπως οι ΗΠΑ και χώρες της ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα και το ζήτημα της πανδημίας αποτέλεσε πεδίο αυτών των ανταγωνισμών ενόψει της διοργάνωσης, με αρκετές χώρες να αμφισβητούν και να εκφράζουν πολύπλευρες επιφυλάξεις για τα μέτρα προστασίας της κινεζικής κυβέρνησης (προηγούμενο δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» στις 29/1).

Η διοργάνωση αναμένεται, βάσει στοιχείων, να προσελκύσει 1,2 δισ. τηλεθεατές, ενώ από την άλλη, ενταγμένη φυσικά στον κόσμο του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού, συνοδεύεται από μια ακόμη μάχη των πολυεθνικών για τα κέρδη.

Με την πανδημία να αποτελεί μια ακόμη αφορμή για νέα επιδείνωση των σινο-αμερικανικών σχέσεων τα τελευταία χρόνια (ιδιαίτερα επί προεδρίας Τραμπ) οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες αρκετές φορές το προηγούμενο διάστημα βρέθηκαν στο προσκήνιο της γενικότερης αντιπαράθεσης. Από τη μια υπήρξε η προσπάθεια των διοργανωτών σε πολιτικό επίπεδο να εκμεταλλευτούν την επικοινωνιακή ευκαιρία για τη δική τους επίδειξη δύναμης σε διάφορους τομείς, παράλληλα με τις κόντρες των εγχώριων πολυεθνικών στη μάχη για τα κέρδη. Από την άλλη, οι βασικοί ανταγωνιστές τους, προεξαρχουσών των ΗΠΑ, που θέλησαν να μετριάσουν το επικοινωνιακό πλεονέκτημα των Κινέζων βρίσκοντας τη δική τους ευκαιρία να ανασύρουν στην επιφάνεια χρόνια ανοιχτά ζητήματα και νέες αφορμές.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε ο κώδικας συμπεριφοράς που όρισε η κινεζική κυβέρνηση για τους αθλητές και τα μέλη των αποστολών, βάσει των οποίων εάν κάποιος με δηλώσεις ή ενέργειές του παραβιάσει την εγχώρια νομοθεσία θα κινδυνεύσει με τιμωρία. Αν και ο κώδικας δεν έδειξε να ξεφεύγει από τα γενικότερα πλαίσια του άρθρου 50 της ΔΟΕ, με το οποίο απαγορεύει τις πολιτικές διαμαρτυρίες από αθλητές και μέλη των αποστολών κατά τη διάρκεια των Αγώνων, εντούτοις από αντιπάλους των κινεζικών συμφερόντων αποτέλεσε μια ακόμη αφορμή για αντεγκλήσεις.

Λίγους μήνες μετά, στα μέσα του 2021, οι ανταγωνισμοί έδειξαν να οξύνονται, με τις ΗΠΑ και τον Πρόεδρο Μπάιντεν να κατηγορούν την Κίνα για ζητήματα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εστιάζοντας στο ζήτημα της κοινότητας των μουσουλμάνων Ουιγούρων στη Σιντζιάνγκ, στη βορειοδυτική Κίνα. Ενώ μερικούς μήνες αργότερα λάδι στη φωτιά έριξε το θέμα της Κινέζας αθλήτριας Πενγκ Σουάι που φέρεται να είχε κατηγορήσει για σεξουαλική επίθεση αξιωματούχο της κυβέρνησης της χώρας.

Μια ακόμα έκφραση των ανταγωνισμών ήταν το ότι προ τριών μηνών οι ΗΠΑ και άλλες χώρες πήραν απόφαση για διπλωματικό μποϊκοτάζ στους Αγώνες (απουσία επίσημων πολιτικών και διπλωματικών παραγόντων) με αφορμή τα παραπάνω ζητήματα. Την απόφαση των Αμερικανών ακολούθησαν η Βρετανία, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ν. Ζηλανδία, η Ιαπωνία, ενώ διχασμένη έδειξε η ΕΕ με τις Δανία και Ολλανδία να συμφωνούν, τη Γερμανία να κρατάει σιωπηρή στάση, τη Γαλλία να διαχωρίζει τη θέση της. Ενδεικτικό είναι το ότι λίγο πριν από την επίσημη απόφαση για το πολιτικό μποϊκοτάζ υπήρξε εμφανής προσπάθεια της κινεζικής πλευράς να πιέσει προς τις αμερικανικές πολυεθνικές προκειμένου να το αποτρέψουν.

Τελικά η οριστικοποίηση του πολιτικού μποϊκοτάζ επέφερε σφοδρές αντιδράσεις από την πλευρά του Πεκίνου, που έκανε λόγο για «προσπάθεια πολιτικής χειραγώγησης των Αγώνων» και «παραβίαση του αθλητικού ιδεώδους για πολιτική ουδετερότητα», ενώ κάλεσε τη ΔΟΕ να παρέμβει και απείλησε με αντίμετρα. Από την πλευρά της, σε μια προσπάθεια να αποφύγει την περαιτέρω εμπορική απαξίωση των Αγώνων η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα σεβαστεί το διπλωματικό μποϊκοτάζ που ανακοίνωσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ εξέφρασε και τη «χαρά» της καθώς αυτή η «πολιτική» απόφαση δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τη συμμετοχή Αμερικανών αθλητών.