Σάββατο 25 Ιούνη 2022 - Κυριακή 26 Ιούνη 2022
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 31
ΓΥΝΑΙΚΑ
Η προσέγγιση του ΚΚΕ για τις σύγχρονες όψεις της ανισοτιμίας στις κοινωνικές σχέσεις των γυναικών

Με μεγάλη συμμετοχή η εκδήλωση που έγινε στη Λάρισα, με ομιλήτρια την Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ

Γυναίκες κάθε ηλικίας, εργαζόμενες, αυτοαπασχολούμενες, φοιτήτριες, συμμετείχαν στην εκδήλωση - συζήτηση που πραγματοποίησαν το απόγευμα του Σαββάτου 18/6 οι Οργανώσεις της Λάρισας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, με θέμα: «Σύγχρονες όψεις της ανισοτιμίας στις κοινωνικές σχέσεις των γυναικών. Η προσέγγιση του ΚΚΕ». Στην εκδήλωση μίλησε η Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Το ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων ήταν τόσο μεγάλο, που αποτυπώθηκε στην πλούσια συζήτηση η οποία συνεχίστηκε μέχρι αργά το βράδυ, ακόμα και κόντρα στην ξαφνική βροχόπτωση.

Οι καπιταλιστικές σχέσεις πυροδοτούν ή αναπαράγουν αναχρονιστικές αντιλήψεις

Εισηγητικά, η Ελ. Μπέλλου αναφέρθηκε στις καπιταλιστικές σχέσεις, που έγιναν αιτία να σπάσει η απόλυτη οικονομική εξάρτηση της γυναίκας από τον άντρα, επισημαίνοντας όμως ότι αυτές πυροδοτούν νέες μορφές ανισοτιμίας ή αναπαράγουν με νέο τρόπο αναχρονιστικές και αντιδραστικές συμπεριφορές. Τόνισε συγκεκριμένα ότι «αυτό που έχει αλλάξει στη σχέση της γυναίκας αναφορικά με τη βασική οικονομική σχέση, είναι η σχέση της με την εργασία, η σχέση της γυναίκας με την οικονομική σχέση μισθωτής εργασίας - κεφαλαίου. Αυτό που έχει αλλάξει σήμερα δεν είναι κυρίως το είδος της εργασίας ή η χρησιμότητά της, αλλά είναι το αν αναγνωρίζεται ως κοινωνική η εργασία της. Να κρατήσουμε το γεγονός ότι σήμερα η γυναίκα εργάζεται, εξασφαλίζει με τη δουλειά της τα μέσα της επιβίωσής της. Η εξέλιξη αυτή σπρώχτηκε από την κυρίαρχη καπιταλιστική οικονομική σχέση, σπρώχτηκε γιατί το κέρδος βγαίνει από την υπεραξία, τη δουλειά του μισθωτού και όσο πιο πολλοί μπαίνουν στην παραγωγή, τόσο μεγαλώνει το κέρδος των καπιταλιστών».


Παράλληλα, σημείωσε όμως πως «μέσα στον καπιταλισμό δύσκολα μπορεί να συνταιριαστεί η οικογενειακή ζωή με την εργασιακή, και ειδικά την περίοδο που η γυναίκα κάνει παιδιά. Σε αυτό το γεγονός συμβάλλει η απουσία ενός κρατικού συστήματος στήριξης της οικογένειας, που να ξεκινά από τη βρεφική ηλικία του παιδιού, αλλά και κρατικών κοινωνικών δομών που να βοηθάνε άλλα μέλη μιας οικογένειας». Παρουσιάζοντας στοιχεία του ΙΟΒΕ για αυτό το ζήτημα, σημείωσε ότι περίπου τα μισά παιδιά στην Ελλάδα βρίσκονται εκτός δομών προσχολικής αγωγής και φροντίδας, ενώ στη Θεσσαλία συγκεκριμένα το ποσοστό αυτό φτάνει το 56%.

Σε αυτό το σημείο επισήμανε πως από τη στιγμή που γεννηθεί το παιδί, η ανάπτυξη και η εξέλιξή του δεν μπορεί να είναι μόνο ατομικό ζήτημα. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος ζει στο πλαίσιο της κοινωνίας, η αναπαραγωγή του είδους πρέπει να είναι και κοινωνικό ζήτημα, πρέπει να υπάρχει σχετική κοινωνική ευθύνη. «Ως ΚΚΕ έχουμε την αντίληψη ότι η μητρότητα δεν είναι μόνο ατομική, αλλά είναι και κοινωνική υπόθεση, που δεν μπορεί να την ικανοποιήσει ως τέτοια ο καπιταλισμός, γιατί το κίνητρό του είναι το κέρδος», τόνισε χαρακτηριστικά.

Παρουσιάζοντας το πώς η ΕΕ, τα αστικά κράτη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της σχέσης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, σημείωσε χαρακτηριστικά πως «στο όνομα της "ισότητας των φύλων" επιδιώκουν να μοιράσουν τα βάρη ανάμεσα στην γυναίκα και τον άνδρα, και όχι να ελαφρύνουν και τους δύο από τις αβάσταχτες καθημερινές υποχρεώσεις της ατομικής - οικογενειακής ευθύνης για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων κ.λπ. Τα μέτρα που προωθούν δεν αμβλύνουν το πρόβλημα της έλλειψης κρατικών μέτρων προστασίας της μητρότητας και κοινωνικής στήριξης καθενός που τη χρειάζεται. Αντίθετα, ενισχύουν στην πράξη την παρωχημένη αστική αντίληψη και πολιτική πρακτική, σύμφωνα με την οποία η φροντίδα της οικογένειας αποτελεί σχεδόν αποκλειστικά ατομική - οικογενειακή ευθύνη. Λύση είναι να παλέψεις για την κατάργηση των μορφών γυναικείας ανισοτιμίας σε κατεύθυνση διεκδίκησης κοινωνικών δομών, ώστε το κράτος να αναλάβει τις πραγματικές ευθύνες του, συνειδητοποιώντας, βέβαια, ότι η ριζική λύση του προβλήματος σχετίζεται με αλλαγή στον χαρακτήρα του κράτους. Απαιτεί εργατικό κράτος, οικονομία που κινείται στη βάση της κοινωνικής ιδιοκτησίας, του κεντρικού σχεδιασμού με κίνητρο την ολοένα και μεγαλύτερη ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών».

Μιλώντας για αντιδραστικές συμπεριφορές σε βάρος της γυναίκας, τόνισε πως «αυτές επιβιώνουν, αναπαράγονται ακόμα και όταν έχει ανατραπεί η οικονομική βάση τους. Οι κοινωνικά κατακριτέες μορφές βίας προς την γυναίκα δεν μπορούν να εξηγηθούν ως προϊόν της εξουσίας του άντρα, χωρίς ιστορική - ταξική αναφορά. Δεν πρόκειται κυρίως για μεμονωμένες ακραίες ατομικές συμπεριφορές. Υπάρχει ένα βαθύτερο σάπιο κοινωνικό - οικονομικό υπόβαθρο, το οποίο δημιουργεί μαζικά σάπιες αξίες, που επιδρούν στη συνείδηση και τη στάση ζωής».

Στη συνέχεια, ανέφερε πως «παλιές ανορθολογικές και αντιεπιστημονικές θεωρίες, όπως περί βιολογικής κατωτερότητας της γυναίκας, δίνουν τη θέση τους σε νέες ανορθολογικές θεωρίες, που διδάσκονται σε σχολεία και πανεπιστήμια, θεωρίες που ουσιαστικά πάνε να εξαλείψουν κάθε βιολογική διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα. Πάνε να εξαλείψουν την αντικειμενική διαφορετική και συμπληρωματική θέση των δύο φύλων στην αναπαραγωγική διαδικασία».

Αναφορικά με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία τόνισε πως δεν πρέπει να περάσει στις γυναίκες ο φόβος, αντίθετα να δυναμώσει ο αγώνας απέναντι στους καπιταλιστές, στις κυβερνήσεις και στις ιμπεριαλιστικές τους συμμαχίες, που ευθύνονται για όλη αυτή την κατάσταση.

Κλείνοντας απηύθυνε κάλεσμα αγωνιστικής συμπόρευσης και ενίσχυσης του ΚΚΕ, για να δυναμώσει η προοπτική για τον λαό, για μια αξιοπρεπή ζωή με ικανοποίηση των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών.

Πλούσια συζήτηση για μια σειρά θέματα

Στη συνέχεια ακολούθησε πλούσια συζήτηση, με ερωτήσεις και τοποθετήσεις που ανέδειξαν το ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων για τις θέσεις του ΚΚΕ για μια σειρά ζητήματα.

Σε σχέση με τα προβλήματα των γυναικών προσφύγων, η Ελένη Μπέλλου επισήμανε πως η ενσωμάτωσή τους αποτελεί ένα σημαντικό θέμα, καθώς μεγάλο μέρος τους θα μείνει στην Ελλάδα για πολλά χρόνια. Σε αυτό το πλαίσιο τόνισε ότι το ΚΚΕ ήταν εξαρχής κατά των στρατοπέδων - γκέτο, ενώ ταυτόχρονα προβάλλει μια σειρά από συγκεκριμένους στόχους και διεκδικήσεις για τη ζωή τους.

Σχετικά με τη συζήτηση για τα απανωτά περιστατικά κακοποίησης γυναικών, που φτάνουν μέχρι και στην ακραία μορφή της δολοφονίας, επισήμανε μεταξύ άλλων πως οι αναλύσεις για αυτά τα αποτρόπαια εγκλήματα, συνολικά για τη βία κατά των γυναικών, στέκονται μόνο στην επιφάνεια αυτού του σύνθετου κοινωνικού ζητήματος. Εξήγησε ότι τέτοιου τύπου εγκλήματα δεν αναπτύσσονται σε κοινωνικό κενό, αλλά στο έδαφος των αντιδραστικών, αναχρονιστικών απόψεων για την κοινωνική θέση της γυναίκας. Ταυτόχρονα πρόσθεσε ότι το ΚΚΕ τάσσεται ανεπιφύλακτα υπέρ της αυστηροποίησης του ποινικού πλαισίου και της ποινικής μεταχείρισης των εγκληματιών βίας κατά των γυναικών για λόγους σεξουαλικούς, δήθεν «ηθικούς» κ.λπ. Σημείωσε ότι αυτό δεν αντιμετωπίζεται με τον χαρακτηρισμό τους ως γυναικοκτονιών.

Αναφορικά με τις διάφορες «θεωρίες του φύλου», η Ελένη Μπέλλου, αφού τόνισε ότι αυτές «έρχονται από παλιά και μοιάζουν με παρόμοιες θεωρίες, δήθεν προοδευτικές, για την αυτοδιάθεση του σώματος κ.λπ.», ανέπτυξε τον εξής προβληματισμό: «Δεν είμαστε σε θέση να πούμε αν υπάρχει αύξηση του ποσοστού της ομοφυλοφιλίας σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ή απλά υπάρχουν οι συνθήκες εκδήλωσης ενός ποσοστού ομοφυλόφιλων που πάντα υπήρχε στις κοινωνίες. Φυσικά, όπως ξέρετε, η μεγάλη έξαρση της ομοφυλοφιλίας, ιστορικά, προκύπτει κάτω από συγκεκριμένους κοινωνικούς παράγοντες και όχι σαν μία μαζικά προτιμητέα ατομική επιλογή. (...) Σήμερα στις δικές μας μέρες υπάρχει κάποιος κοινωνικός παράγοντας που σπρώχνει προς την ομοφυλοφιλία; Δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε. Προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε αν αυτός ο παράγοντας σχετίζεται με μια ορισμένη ασυνεννοησία, ψυχική διάσταση ανάμεσα στα δύο φύλα, επειδή έχει γίνει αυτή η ανατροπή όσον αφορά τους κατεστημένους κοινωνικούς ρόλους, τους διαφορετικούς, ανάμεσα στο αντρικό και στο γυναικείο, ενώ δεν έχουν ακόμα διαμορφωθεί οι συνθήκες για την ειλικρινή και με αμοιβαίο σεβασμό σχέση των δύο φύλων, για την εξάλειψη κοινωνικών ρόλων βασισμένων στο φύλο. Παρακολουθούμε έρευνες, το μελετάμε».

Πρόσθεσε πως «ο ομόφυλος σεξουαλικός προσανατολισμός ή η εναλλαγή ομόφυλου και ετερόφυλου σεξουαλικού προσανατολισμού τροφοδοτείται και από τα πάνω, οδηγώντας στην αντίληψη ότι αυτό είναι το κύριο, παρουσιάζοντάς το ακόμα ως αντισυμβατική, προοδευτική συμπεριφορά, σαν μια "γροθιά στο κατεστημένο"». Σε αυτή τη βάση επισήμανε πως «καπιταλιστικές επιχειρήσεις και επιτελεία φαίνεται να υπερπροβάλλουν κινήματα, π.χ. των ΛΟΑΤΚΙ. Εμείς δεν αποκλείουμε ότι γεννήθηκαν γιατί υπήρξαν συμπεριφορές αποκλεισμού και βίας σε βάρος ατόμων λόγω των σεξουαλικών τους επιλογών. Ομως το καπιταλιστικό κατεστημένο τα χρησιμοποιεί σε αντιπαράθεση με το οργανωμένο εργατικό κίνημα, το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα».

Ταυτόχρονα, τόνισε ότι το ΚΚΕ θεωρεί απαράδεκτες όχι μόνο τις επιθέσεις, αλλά και οποιεσδήποτε προσβλητικές συμπεριφορές σε βάρος ανθρώπων που έχουν επιλέξει έναν διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό, δεν απομονώνει τους ομοφυλόφιλους του ενός ή του άλλου φύλου.

Ο θεσμός της οικογένειας ως ιστορικό - κοινωνικό φαινόμενο

Απαντώντας στην κατηγορία ότι «το ΚΚΕ δεν είναι προοδευτικό», αφού δεν παίρνει θέση για τον γάμο και την τεκνοθεσία από τα ομόφυλα ζευγάρια, προσέγγισε τον θεσμό της οικογένειας ως ιστορικό - κοινωνικό φαινόμενο:

«Η οικογένεια δεν είχε τις ίδιες οικονομικές και κοινωνικές λειτουργίες σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Κάθε διαφορετικός τύπος κοινωνίας συνεπάγεται και διαφορετικές υποχρεώσεις και δικαιώματα των γονιών τόσο προς το παιδί όσο και μεταξύ των συζύγων. Ο τρόπος ρύθμισης αυτής της κοινωνικής σχέσης και οι αντιλήψεις που την συνοδεύουν λαμβάνουν χώρα στο έδαφος της κυριαρχίας συγκεκριμένων οικονομικών σχέσεων. Ετσι, ο σύγχρονος γάμος αποτελεί τη νομική έκφραση αυτής της κοινωνικής σχέσης, της οικογένειας, κυρίως όπως διαμορφώθηκε στην καπιταλιστική κοινωνία. Ο πυρήνας του συμβολαίου του γάμου είναι η ρύθμιση των οικονομικών σχέσεων των μελών της οικογένειας. Περιλαμβάνει ως κεντρικό της στοιχείο τη γονική μέριμνα, δηλαδή τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των γονιών απέναντι στα παιδιά. Εμείς είμαστε ενάντια σε αυτόν τον θεσμό που η βάση του είναι οικονομική και με αυτούς τους παλιούς κοινωνικούς ρόλους για τον άντρα και την γυναίκα. Είμαστε υπέρ της ελεύθερης συμβίωσης των ανθρώπων, με ελεύθερη επιλογή, με επιλογή όχι οικονομική, με επιλογή που θα βασίζεται στα συναισθήματά τους. Είμαστε υπέρ της κατοχύρωσης, νομικά με παρέμβαση του κράτους, των υποχρεώσεων των γονιών απέναντι στο παιδί, ανεξάρτητα αν είναι με ελεύθερη συμβίωση, με σύμφωνο συμβίωσης, με πολιτικό γάμο κ.λπ. Και το ζήτημα της τεκνοθεσίας πρέπει να εξετάζεται σ' αυτή τη βάση. Να υπάρχει - όπως συμβαίνει - και ατομικό δικαίωμα στην τεκνοθεσία ανεξάρτητα αν κάποιος είναι ή δεν είναι παντρεμένος, χωρισμένος, χήρος, ομοφυλόφιλος. Βέβαια, επειδή πάνω απ' όλα είναι το συμφέρον του παιδιού, απαιτείται κοινωνική ευθύνη για την καταλληλότητα της τεκνοθεσίας και όχι στενά με οικονομικό κριτήριο».

Σε άλλο σημείο τόνισε: «Βέβαια, όσο και αν η επιλογή της συμβίωσης στηρίζεται στην αμοιβαιότητα συναισθημάτων μεταξύ δύο ανθρώπων που επιθυμούν να ζήσουν μαζί, να έχουν τη στοργή της συντροφικότητας, να κάνουν παιδιά και να κατοχυρώνουν νομικά τις ευθύνες απέναντι σε αυτά, στην πορεία υφίσταται φθορές. Συχνά οδηγείται σε διάλυση. Ετσι, μπορεί να προκύψουν ζητήματα γονικής μέριμνας ή και ρύθμισης των σχέσεων γονιών - παιδιών σε σχέση με νέες επιλογές συμβίωσης του ενός ή του άλλου, ως εκ νέου ετερόφυλο ή και ομόφυλο ζευγάρι.

Κι από αυτό πιστεύουμε ότι ξεπηδούν προβλήματα και ανάγκες για "θεσμική - οικογενειακή ρύθμιση" της γονικής ευθύνης του ομόφυλου συντρόφου απέναντι στο παιδί. Το ίδιο ισχύει και στις περιπτώσεις που ο ένας εκ των δύο είναι φυσικός γονιός μέσω των μεθόδων της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Η γνώμη του ΚΚΕ είναι ότι τέτοιες ρυθμίσεις μπορούν να γίνονται σε συνεννόηση των εμπλεκόμενων φυσικών γονέων και των επιλεγμένων προσώπων, ομόφυλων ή ετερόφυλων, ως ερωτικών τους συντρόφων. Βέβαια, συχνά δεν αποφεύγεται η συνεννόηση των δύο γονέων στα ζητήματα της επιμέλειας να λύνεται με την παρέμβαση των δικαστικών αρχών. Το ΚΚΕ έχει προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για να υποβοηθηθεί αυτή η διευθέτηση με κοινωνική στήριξη των δύο γονέων, δηλαδή με δωρεάν συμβουλευτικές και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες, καθώς και με οικονομική στήριξη των γονιών (επιδόματα, φοροελαφρύνσεις κ.ά.).

Θεωρούμε ότι το οικογενειακό - θεσμικό πλαίσιο ρύθμισης των σχέσεων γονιών - παιδιών, επεκτεινόμενο σε ομόφυλα ζευγάρια, παραμένει ένα κενό γράμμα όταν απουσιάζουν οι κατάλληλες υποστηρικτικές κρατικές κοινωνικές δομές, που θα στηρίζουν και θα παρακολουθούν την εφαρμογή του.

Παραμένει μια τυπική ρύθμιση όσο δεν συνοδεύεται με αντίστοιχη επιστημονική, κοινωνική έρευνα και με αντίστοιχα μέτρα κοινωνικής προστασίας των παιδιών και στήριξης της γονικής σχέσης, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος των εκπτώσεων από επιστημονικά, κοινωνικά κριτήρια. Κάτω από την απουσία οικονομικής, νομικής, κοινωνικής στήριξης των γονιών από το κράτος, το θεσμικό πλαίσιο δεν εξασφαλίζει την ισότητα στο έδαφος των ταξικών διαχωρισμών και των κοινωνικών διακρίσεων στην κοινωνία της ταξικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης».

Κλείνοντας τόνισε πως για να σπάσει οριστικά ο φαύλος κύκλος της βίας και της γυναικείας ανισοτιμίας, απαιτείται πιο αποφασιστικά και μαζικά οι γυναίκες εργατικής - λαϊκής ένταξης και καταγωγής να υψώσουν το ανάστημά τους, να συμμετάσχουν στην ταξική πάλη, για την ανατροπή των σχέσεων κάθε μορφής εκμετάλλευσης και βίας, να παλέψουν συνειδητά για να ανοίξει ο δρόμος κατάκτησης της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ