Σάββατο 4 Μάρτη 2023 - Κυριακή 5 Μάρτη 2023
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 27
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Το κοσμοαλλαχτικό και το ξαπόσταγμα της Τέχνης...

Ο Κώστας Γάκης μιλά στον «Ριζοσπάστη» για τον «Αμπιγιέρ» και τη «Συντροφιά των Ονειροπόλων»

Σκηνοθετεί την παράσταση «Ο Αμπιγιέρ»
Σκηνοθετεί την παράσταση «Ο Αμπιγιέρ»
Ηθοποιός, σκηνοθέτης, μουσικός, βραβευμένος με το βραβείο «Χορν», δάσκαλος υποκριτικής, δραματουργός... Ο Κώστας Γάκης πάντα πολυπράγμονας και δημιουργικός ασχολείται με πολλά, φροντίζοντας, όμως, να κρατά τις σταθερές του. «Μου αρέσει πάντοτε κάθε έργο μου να αφορά κάπως την κοινότητα, να θέτει ερωτήματα, να ασκεί γόνιμη κριτική στο σάπιο σύστημα που ζούμε», μας λέει, ενώ μιλά στον «Ριζοσπάστη» για τον ««Αμπιγιέρ» του Ρόναλντ Χάργουντ, που σκηνοθετεί στο Θέατρο «Τζένη Καρέζη», για τη συμβολή του στον «Θάλαμο Νο. 6» του Α. Τσέχοφ μέσα από τα τραγούδια και τα κείμενα της Νατάσας Φαίης Κοσμίδου, αλλά και για τους δίκαιους αγώνες των καλλιτεχνών που «διεκδικούν τη χαμένη για δεκαετίες εργασιακή και ηθική τους αξιοπρέπεια»...

***

-- Ο «Αμπιγιέρ» ένα βαθιά ανθρώπινο έργο που μέσα από τον «μικρόκοσμο» του θεάτρου κατορθώνει και μιλά για διάφορες πτυχές των ανθρωπίνων σχέσεων. Σε τι εστιάζεις;

-- Προσπάθησα να εστιάσω και να διεισδύσω στις δυναμικές αντιθέσεις όλων των σχέσεων μέσα στο έργο. Στο «είναι» και το «φαίνεσθαι» των χαρακτήρων. Στην αγωνία των προσώπων να φανούν στους άλλους ατόφιοι κι αλώβητοι παρά τις μύριες ρωγμές τους. Στις αυταπάτες των ηρώων, που επειδή τις έχουν πια τόσο πολύ πιστέψει μετατρέπονται εν τέλει σε αλήθεια τους. Στην ψευδαίσθηση μιας κάποιας ανάπηρης προσέγγισης που μοιάζει υγιής. Στην ανάγκη και την παράδοξη επίτευξη της ανθρώπινης ζεστασιάς και αγκαλιάς πέρα από τις ψευδαισθήσεις...


-- Το έργο από τη μια «απομυθοποιεί» τον χώρο του θεάτρου αλλά και την ίδια στιγμή αποτυπώνει τη «φλόγα» που υπάρχει στους ανθρώπους του... Ενώ το εντάσσει χρονικά στην περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου... «Ασπίδα απέναντι στην κτηνωδία σας, προστασία απέναντι στη βαρβαρότητά σας», λέει ο Σερ, αποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο και το μεγαλείο της Τέχνης...

-- Είναι το αλωνάκι της Τέχνης σπαρμένο με δύο λογιών λουλούδια: Το ένα είναι το άνθος το κοσμοαλλαχτικό, εκείνο δηλαδή που ευωδιάζει ανθεκτική μνήμη, τη ριζοσπαστική δύναμη, νόηση και αίσθηση που κοιτά σε έναν κόσμο πολύ πιο πέρα και πιο πάνω από το βάρβαρο παρόν μας. Το άλλο άνθος είναι το απάγκιο, το ξαπόσταμα, ότι δηλαδή λειτουργεί η Τέχνη εδώ και αιώνες σαν ένα ασφαλές λιμάνι για κάθε διαφορετική, κάθε φιλάσθενη, κάθε αρνησίκοσμη, κάθε ανυπόταχτη ψυχή. Κάθε άνθρωπος που λόγω χρώματος, φύλου, τάξης κ.λπ. νιώθει ότι ο έξω κόσμος τον πνίγει, μέσα στο αλωνάκι της Τέχνης αισθάνεται ανακουφισμένος και ανασαίνει ελεύθερος. Και τα δύο αυτά λουλούδια αντέχουν ακόμα στο χρόνο παρά τα λογής λογής ζιζάνια...

-- Είναι έργο που έχει σημαδευτεί από εμβληματικές παραστάσεις παλιότερα, αλλά και από τον κινηματογράφο. Εσείς πώς επιλέξατε να το δουλέψετε; Πώς δουλέψατε τη σχέση μεταξύ του Σερ και του Νόρμαν, δηλαδή του Ιεροκλή Μιχαηλίδη και του Γεράσιμου Σκιαδαρέση;

-- Δεν είδα ούτε τις ταινίες, ούτε τις βιντεοσκοπημένες παραστάσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό παρότι σύσσωμος ο θίασος μου πρότεινε το αντίθετο! Δούλεψα με τον ψυχισμό, την πνευματικότητα και τη σωματικότητα όλων των μελών του θιάσου. Δούλεψα εξαρχής ορίζοντας ως ηλιόκεντρό μου την πυρηνική σχέση του έργου ανάμεσα στον βετεράνο παραληρηματικό Σερ και τον αλκοολικό, γελωτοποιό Αμπιγιέρ του, ο οποίος κάνει τα πάντα για να σταθεί ο αποκαμωμένος κύριός του όρθιος... Γύρω από αυτήν τη μεγαλοφυή σε σύλληψη και άψογα σκιαγραφημένη από τον συγγραφέα σχέση προσπάθησα να κατευθύνω όλους τους άλλους πλανήτες του όλου σκηνικού συστήματος σε τροχιές άλλοτε συγκλίνουσες άλλοτε αποκλίνουσες και άλλοτε ελλειπτικές σε σχέση με το κεντρικό ηλιακό δίπολο. Αυτό που γρήγορα κατάλαβα ήταν ότι στο κέντρο δεν υπήρχαν πλανήτες ούτε αστέρες, αλλά μαύρες τρύπες ασύλληπτης δύναμης. Αυτό που έκανα λοιπόν μαζί με τον Ιεροκλή και τον Γεράσιμο είναι τόσο στους ρόλους όσο και στην υποκριτική τους περσόνα να φανερώσω τις τρύπες, τις ρωγμές, τις ασυνέχειες. Εκεί μέσα χώρεσε όλο το κείμενο, οι άλλοι ρόλοι, οι βομβαρδισμοί των ναζί, το φωτερό προσκήνιο και το αμήχανο παρασκήνιο και φυσικά η μαγεία αυτού που δεν χωράει σε αυτές εδώ τις λέξεις αλλά έχει να κάνει με την καθημερινή συνάντηση της παράστασης με το κοινό.

-- Παράλληλα, παρουσιάζετε το έργο «Θάλαμος Νο 6» με επιτυχία. Τι είναι αυτό που σας κέντρισε να ασχοληθείτε με το έργο;

-- Με το «Θάλαμος Νο 6», έργο που παίζεται στο θέατρο «Αλφα» σε κείμενο, σκηνοθεσία και εμφατική ερμηνεία της Νατάσας Φαίης Κοσμίδου με δένουν οι πολιτικές αλλά και ποιητικές καταβολές μου. Αυτό το έργο συνδέει θαυμάσια τον εφιαλτικό «Θάλαμο 6» του τσεχοφικού ψυχιατρείου με τη σύγχρονη κοινωνική «μέγγενη», στην οποία όλοι μοιάζουμε συμπιεσμένοι, απομονωμένοι, υποταγμένοι, ρυθμισμένοι σαν τον βαλσαμωμένο πελαργό των παλιών δημοτικών σχολείων... Η αλληλεγγύη, οι κοινοί αγώνες, τα οράματα από τα κάτω, η ποίηση, το τραγούδι λειτουργούν σε αυτό το έργο ως αντίδοτο και αντίβαρο στην απομόνωσή μας. Κι εγώ συντάχθηκα με αυτήν τη γραμμή της δημιουργού του έργου και του καταπληκτικού γυναικείου θιάσου, συμβάλλοντας με video art και μουσικές συνθέσεις που άλλοτε υπογραμμίζουν την κοινωνική μας ασφυξία κι απομόνωση και άλλοτε λειτουργούν λυτρωτικά σαν αεράκι μιας κάποιας ξεχασμένης άνοιξης που επιστρέφει, υπενθυμίζοντάς μας ότι τίποτα δεν χάθηκε ακόμα.

-- Απ' όταν μας συστήθηκες μέχρι την τελευταία σου δουλειά «Ο φίλος μου ο Ντοστογιέφσκι» τι είναι αυτό που δεν έχεις πάψει ποτέ να αναζητάς μέσα από την Τέχνη σου;

-- Από εκείνη την πρώτη μέρα που το καλοκαίρι του 2004 ολοκλήρωσα το πρώτο μου σκηνοθετικό και μουσικό έργο, την «Κατσαρίδα», έως σήμερα οι αναζητήσεις μου έχουν αλλάξει αρκετά. Ωστόσο, δουλεύοντας τελευταία ως σκηνοθέτης και συνθέτης σχεδόν ταυτόχρονα πάνω σε ένα κλασικό δράμα («Αμπιγιέρ») και σε μια σύγχρονη κωμωδία («Ο φίλος μου ο Ντοστογιέφσκι») θυμήθηκα και πάλι κάποιες από τις σταθερές μου: Μου αρέσει πάντοτε κάθε έργο μου να αφορά κάπως την κοινότητα, να θέτει ερωτήματα, να ασκεί γόνιμη κριτική στο σάπιο σύστημα που ζούμε. Δομικά με γοητεύει πάντα να βρίσκω και να χρησιμοποιώ το χιούμορ ως ανακουφιστική νησίδα στα πιο σκούρα έργα και τη συγκίνηση ως αντίβαρο στα πιο φαιδρά. Με ενδιαφέρει επίσης σταθερά ένα θέατρο ομάδας, ένα θέατρο ηθοποιών που ιδρώνουν τη φανέλα και ολόσωμα/ολόψυχα καταθέτουν κάτι ισχυρό, καλοδουλεμένο και απαλλαγμένο από ναρκισσισμούς, μεταμοντέρνα αδιέξοδα και εγωπάθειες. Τέλος, κάτι που έχει μείνει σταθερό στη δουλειά μου είναι να συνεργάζομαι με, και να δίνω βήμα σε, άγνωστους ηθοποιούς της νεότερης γενιάς οι οποίοι διαθέτουν πνεύμα, ψυχή και κοσμοαλλαχτική φλόγα όπως η Ιωάννα Παπακωνσταντίνου - ένα πραγματικό πολυεργαλείο χορού, τραγουδιού, υποκριτικής - στην παράστασή μου «Ιστορία ενός Σκύλου που τον έλεγαν πιστό» και ο Παύλος Λουτσίδης, ο οποίος κυριολεκτικά κεντά ισορροπώντας ανάμεσα σε χιούμορ και συγκίνηση στον «Ντοστογιέφσκι» έχοντας πλάσει τον απόλυτο αντιήρωα.

-- Ο χώρος των καλλιτεχνών είναι για άλλη μια φορά αυτήν την περίοδο σε κινητοποιήσεις, πώς στέκεστε εσείς απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις;

-- Η κυβέρνηση όχι μόνο με το κατάπτυστο Προεδρικό Διάταγμα αλλά και σε όλη αυτήν την τετραετία επιτίθεται στα εργασιακά δικαιώματα των καλλιτεχνών, απαξιώνοντας με κάθε πιθανό τρόπο. Ο κόσμος της Τέχνης λοιπόν δίκαια βρίσκεται στο δρόμο και διεκδικεί τη χαμένη για δεκαετίες εργασιακή και ηθική του αξιοπρέπεια. Από το μετερίζι μας, το μαχητικό θέατρο «Αλφα/Ληναίος - Φωτίου» στα χνάρια των δύο αυτών μαχητών του θεάτρου και κυρίως μέσω της καλλιτεχνικής και πολιτικής συλλογικότητας που έχουμε ιδρύσει εκεί και ακούει στο όνομα «Μια Συντροφιά Ονειροπόλων» παλεύουμε καθημερινά με τις παραστάσεις μας, τα σεμινάριά μας και τις δράσεις μας να ενωθούμε με το ποτάμι του αγώνα, συμμετέχοντας στις απεργίες, ενημερώνοντας το κοινό από σκηνής, στηρίζοντας τις μαχητικές καταλήψεις στα θέατρα και τις δραματικές σχολές. Το «μαζί» είναι ένα λουλούδι που ανθίζει μόνο όσο το ποτίζεις κι εμείς το παλεύουμε αυτό καθημερινά στη «Συντροφιά» με τραγούδια, με κείμενα με κοσμοαλλαχτικά θεατρικά έργα και με κάθε είδους νέα επινόηση όπως τα σπονδυλωτά μας Βαριετέ με πολιτική/ποιητική θεματική ή το υπέροχο ραδιόφωνο της «Συντροφιάς».


Α. Π.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ