Το ιστορικότερο και αρχαιότερο κέντρο μελέτης της παραδοσιακής μας μουσικής, βυζαντινής, δημοτικής και ρεμπέτικης, είναι το Mουσικό Λαογραφικό Aρχείο (ΜΛΑ), που ιδρύθηκε το 1930 από την Mέλπω Mερλιέ και στεγάζεται στην Πλάκα (Kυδαθηναίων 11), στο κτίριο του Kέντρου Mικρασιατικών Σπουδών. Χάρη στις έρευνες της Μ. Mερλιέ και μεγάλων δημιουργών και ερευνητών, που υπήρξαν συνεργάτες της, όπως οι Nίκος Σκαλκώτας, Πέτρος Πετρίδης, Γιώργος Πονηρίδης, Nικόλαος Xρυσοχοΐδης, Aγλαΐα Aγιουτάντη, Δέσποινα Mαζαράκη, Samuel Baud - Bovy, στο ΜΛΑ έχει συγκεντρωθεί μοναδικό υλικό ανεκτίμητης αξίας, στο οποίο περιλαμβάνονται: Αδημοσίευτα χειρόγραφα και έγγραφα, δισκοθήκη, οργανοθήκη, βιβλιοθήκη, εκδόσεις. Ο ηχητικός θησαυρός του ΜΛΑ, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει ανέκδοτα και εν πολλοίς άγνωστα τραγούδια παραδοσιακής μουσικής απ' όλη την Ελλάδα, μέρος των οποίων έχουν δει το «φως» της δημοσιότητας χάρη στην επίμονη και κοπιαστική προσπάθεια των ανθρώπων και των «Φίλων του ΜΛΑ». Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1975 έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 50 αποστολές σε διάφορα μέρη της Eλλάδας, όπου ηχογραφήθηκαν πολλά τραγούδια, με άγνωστους στο ευρύ κοινό τραγουδιστές και μουσικούς του κάθε τόπου, με σκοπό, αφ' ενός, τη μελέτη της μουσικής - γλωσσολογικής - λαογραφικής ιδιαιτερότητας της συγκεκριμένης περιοχής και, αφ' ετέρου, την έρευνα, σε σχέση με την επίδραση που υφίστανται ή ασκούν στις μουσικές των άλλων περιοχών, τόσο της Eλλάδας, όσο και των γειτονικών λαών.

Η προσπάθεια, προκειμένου να εκδοθούν οι σπάνιες ηχογραφήσεις του αρχείου, έφερε δύο ακόμη μελωδικούς «καρπούς», δύο CD, το ένα με τραγούδια της Καππαδοκίας και το άλλο με τραγούδια της Σίφνου. Η παρουσίασή τους εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών για τα 80 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στα «Τραγούδια της Καππαδοκίας», περιλαμβάνονται 15 ηχογραφήσεις του 1930, με αυθεντικούς Καππαδόκες τραγουδιστές, που έγιναν με τη φροντίδα της Μέλπως Μερλιέ, καθώς και 12 σύγχρονες ηχογραφήσεις, των οποίων, όμως, οι εκτελέσεις βασίστηκαν στις ηχογραφήσεις του 1930. Οι σύγχρονες ηχογραφήσεις έγιναν με τη μουσική επιμέλεια του Σωκράτη Σινόπουλου και τραγουδούν η Δόμνα Σαμίου, η ηθοποιός Λυδία Κονιόρδου, η Κατερίνα Παπαδοπούλου και η Ροδή Τομουρτζιούκ - γκιούλ.

Η Μέλπω Μερλιέ, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της «Το αρχείο της Μικρασιατικής Λαογραφίας», αναφέρεται στην επιλογή της Καππαδοκίας ως αφετηρίας για την έρευνα της Μικρασίας: «Τη διαλέξαμε σαν τη σπουδαιότερη περιφέρεια του εσωτερικού της Μικρασίας. Ηταν αραιά κατοικημένη από Ελληνες - καμμιά σύγκριση με τα πυκνοκατοικημένα δυτικά παράλια, με την Προποντίδα και με τον Πόντο - αυτοί, όμως, οι Ελληνες παρουσίαζαν, νομίζω, περισσότερη ενότητα από τους Ελληνες άλλων περιφερειών του εσωτερικού της Μικρασίας, της Γαλατίας, της Λυκαονίας, ή και στα νότια παράλια, της Παμφυλίας και της Κιλικίας. Σα νησιά μέσα σε τούρκικους πληθυσμούς, κοινότητες συχνά ανθηρές, οι Ελληνες αυτοί και στον τόπο τους βαστάχτηκαν και αποικίες έστειλαν σε άλλα μέρη της καππαδοκικής χώρας και σταθμούς και παροικίες ίδρυσαν (...) Η ελληνική Καππαδοκία των τελευταίων χρόνων παρουσίαζε, ίσως μόνη αυτή από τις περιφέρειες του εσωτερικού, γεωγραφική και ιστορική ενότητα. Εσωτερικό θα πει Καππαδοκία...». Και ο Samuel Baud - Bovy, αναφερόμενος στο μικρασιάτικο και καππαδοκικό τραγούδι, σημειώνει: «Είναι αναμφισβήτητο ότι τα πιο παλαιά κείμενα ελληνικών τραγουδιών είναι μικρασιατικά. Τόσο τα επικά τραγούδια με θέμα "πάθη ενδόξων ανδρών" (...), όσο και οι "παραλογές" που θα γίνουν, όχι μόνον πανελλήνιες, αλλά και παμβαλκανικές: Του Πρωτομάστορα που θυσιάζει τη γυναίκα του, του Νεκρού Αδελφού, του Κοντού που πουλάει τη γυναίκα του για να ξεχρεωθεί, είναι όλα μικρασιατικά. Από τη Μικρασία προέρχονται, επίσης, μπαλάντες, που ο στίχος τους δεν είναι ο δεκαπεντασύλλαβος, αλλά ο δωδεκασύλλαβος, είτε ιαμβικός με την τομή μετά την έβδομη συλλαβή, είτε τροχαϊκός με την τομή μετά την πέμπτη. Αυτούς τους τρεις στιχουργικούς τύπους παρουσιάζουν τα τραγούδια που στην Καππαδοκία συνόδευαν τον επίσημο χορό των γυναικών στις μεγάλες γιορτές. Η στροφή τους είναι πάντα μονόστιχη, μπορεί, όμως, η επανάληψη του ενός ημιστιχίου να την κάνει τριμερή. Οταν τα πρωτάκουσα στα 1930, τα είχα βρει μονότονα και άνοστα. Σήμερα μ' εντυπωσιάζει η αυστηρότητα, το ιεροτελεστικό ύφος τους .(...)

Οπως γράφει ο Οκτάβιος Μερλιέ, "οι Τούρκοι της Ελλάδας μιλούσαν σχεδόν όλοι και ελληνικά, και μεγάλος αριθμός των Ελλήνων της Τουρκίας μιλούσαν τούρκικα: Ειρηνικό και φυσικό αποτέλεσμα μερικών αιώνων συμβιώσεως. Αν η γλώσσα είχε ληφθεί σαν τεκμήριο της εθνικότητας, πολλοί μουσουλμάνοι θα είχαν μείνει στην Ελλάδα, και άλλοι τόσοι Ελληνες στην Τουρκία". Τουρκόφωνοι χριστιανοί, οι Καππαδόκες από τα Φάρασα και τα Σύλατα τραγουδούσαν σε τούρκικη γλώσσα την "Ιστορία του Αβραάμ", την "Ιστορία του Ιωσήφ", το "Μοιρολόγι της Παναγίας", ενώ οι Φαρασιώτες ανακάτευαν ελληνικά και τούρκικα στα κάλαντα των Φώτων και του Αϊ - Βασίλη (...). Στην Καππαδοκία λοιπόν, από τη μια μεριά, διατηρήθηκε εξαιρετικά καθαρή η ελληνική παράδοση και, από την άλλη, όπως και στον Πόντο, ορισμένα φαινόμενα εξηγούνται μόνο από τη συγχώνευση δύο πολιτισμών».

Ο μουσικολόγος, υπεύθυνος του ΜΛΑ, Μάρκος Δραγούμης, σημειώνει πως «στη Σινασό ελάχιστοι από τους 3.000 κατοίκους της ήταν Τούρκοι. Τα όργανα που χρησιμοποιούσαν οι Σινασίτες ήταν το βιολί, το κλαρίνο και το ντέφι. Παράλληλα, υπήρχαν και τα "κουτάλια", που τα μεταχειρίζονταν σαν καστανιέτες και που η κρούση τους απαιτούσε ιδιαίτερη επιδεξιότητα. Πρόγονος του βιολιού ήταν ο κεμανές, ένα έγχορδο με δοξάρι, που μοιάζει με λύρα κι έχει μακρόστενο ηχείο και ταστιέρα, έξι χορδές κουρντισμένες κατά πέμπτες και τέταρτες καθαρές και ισάριθμες συμπαθητικές χορδές, που περνάνε κάτω από την ταστιέρα».

Βασισμένες στις αυθεντικές εκτελέσεις είναι και οι σύγχρονες ηχογραφήσεις, που υπάρχουν στο δίσκο. «Στο CD, αναφέρει ο Θανάσης Μωραΐτης, υπάρχει η συνέχεια του νήματος της δημιουργίας των ανθρώπων. Από τη μια μεριά, οι ίδιοι οι κάτοικοι αυτών των περιοχών μάς συναρπάζουν με τη δύναμη της αυθεντικής και ανεπιτήδευτης έκφρασής τους και, από την άλλη, νέοι μουσικοί με βαθύ σεβασμό σ' οτιδήποτε αληθινό, πιστοποιούν την πιο πάνω φράση περί συνέχειας».

Οσον αφορά στο CD με τα «Τραγούδια της Σίφνου», περιλαμβάνει ηχογραφήσεις που έγιναν σε τέσσερις περιόδους: Το 1930 από την Μ. Μερλιέ και τους συνεργάτες της στο θέατρο «Αλάμπρα», το 1961 από τον Μ. Δραγούμη, το 1971 από την Δέσποινα Μαζαράκη και το 1998 από τον Θ. Μωραΐτη. Ο Μ. Δραγούμης, στην εισαγωγή του δίσκου, σημειώνει πως «οι Σιφνιοί οργανοπαίκτες συνηθίζουν να συνοδεύουν το τραγούδι τους με το βιολί και το λαούτο με έναν τρόπο που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός. Τα βιολιά κινούνται με θαυμαστή άνεση σε πολύ μεγαλύτερη έκταση από αυτήν που χρησιμοποιούν οι φωνές, υπογραμμίζοντας τα ευρύτερα χαρακτηριστικά της κλίμακας, σχολιάζοντας με ευστοχία την κάθε φράση του μέλους και εφευρίσκοντας ειδικά ηχοχρώματα, ιδίως στις χαμηλότερες νότες, για να κάνουν τη συνοδεία τους πιο ενδιαφέρουσα. Τα λαούτα πάλι, αντί ν' αρκούνται σ' έναν παθητικό ρόλο, αναδεικνύονται σε μια σχεδόν ανεξάρτητη τρίτη φωνή (...). Οσο για τους τραγουδιστές, όλοι, παλιοί και νέοι, είτε το ξέρουν, είτε όχι, ελέγχουν αριστοτεχνικά τη φωνή τους, έτσι ώστε να αποδίδουν στην εντέλεια τα όσα απαιτεί μια μουσική, που αντλεί όλη της τη χάρη από τη σωστή χρήση ενός συστήματος μη συγκερασμένων διαστημάτων με τον τρόπο που αυτό διαμορφώνεται στα επιμέρους διατονικά ή χρωματικά τετράχορδα, πεντάχορδα κλπ.».