Οι μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ, στρατευμένοι στον αγώνα για μια δίκαιη κοινωνία, με πίστη στον άνθρωπο, δημιούργησαν και λειτούργησαν το Νοσοκομείο του ΔΣΕ στον Γράμμο!

Το κεντρικό νοσοκομείο του ΔΣΕ άρχισε να κατασκευάζεται την άνοιξη του 1948. Ο στόχος ήταν να μπορεί να περιθάλψει 1.200 τραυματίες. Βρέθηκε το κατάλληλο μέρος σε δασωμένη περιοχή σε υψομετρική ζώνη 1.400 μ. Μετακινήθηκαν από το μέτωπο χτίστες, μαραγκοί και άλλες ειδικότητες - τα συναφή επαγγέλματα θα λέγαμε σήμερα!

Η επίβλεψη του έργου ανατέθηκε στον Μιχάλη Σουμελίδη. Τους μήνες Απρίλη - Μάη του 1948 κατασκευάστηκαν οι υποδομές, τα κτίρια - τις περισσότερες φορές πάνω σε βάσεις-θεμέλια από πέτρα, καθώς και οχυρωματικές κατασκευές με την τοποθέτηση κορμών δέντρων σε επάλληλες σειρές για αυξημένη προστασία από τους βομβαρδισμούς.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θάλαμοι νοσηλείας, το φαρμακείο, τα μαγειρεία, οι χώροι αποστείρωσης, άλλοι βοηθητικοί χώροι, αλλά και ο χειρουργικός θάλαμος στον οποίο υπήρχε δυνατότητα να χειρουργούν ακόμα και τρεις γιατροί ταυτόχρονα. Να σημειώσουμε ότι στο χειρουργείο υπήρχαν τρομακτικές ελλείψεις και δύσκολες και ακατάλληλες συνθήκες που σε μεγάλο βαθμό οι γιατροί και το υγειονομικό προσωπικό τις ξεπερνούσαν προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε συνθήκες μάχης με αυτοθυσία και ηρωισμό.

Ωστόσο, υπήρχε κάτι που για την εποχή ήταν πραγματικά πρωτοποριακό: Τα χειρουργεία λειτουργούσαν με ηλεκτροφωτισμό που προερχόταν από την αξιοποίηση ενός μικρού καταρράκτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας!!

Το πρώτο υδροηλεκτρικό έργο στην Ελλάδα!!

Και πράγματι, 75 χρόνια μετά, ο σημερινός επισκέπτης της περιοχής μπορεί να δει τις βάσεις 30 τουλάχιστον πετρόχτιστων θαλάμων που πλαισιώνονται από ένα μεγάλο δίκτυο χαρακωμάτων και πολυβολείων.

Η αποκάλυψή τους έγινε σχετικά πρόσφατα και οι εργασίες για την ανάδειξη και διάσωσή τους απαίτησαν πολύ χρόνο και μεγάλη προσφορά σε εθελοντική δουλειά.

Παράλληλα, η Επιτροπή Μνημείων και Μουσείων της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ ανέλαβε το δύσκολο έργο της ανάδειξης και αξιοποίησης στον χώρο του σημαντικού αρχειακού, φωτογραφικού και άλλου υλικού. Ετσι, δημιουργήθηκε ένα μεγάλο υπαίθριο μουσείο, με ελεύθερη πρόσβαση στους χώρους των θαλάμων και του περιβάλλοντος χώρου.

Ο σημερινός επισκέπτης του μουσείου μπορεί να περιηγηθεί στον χώρο μέσα από ένα δίκτυο δασικών δρόμων και μονοπατιών και να ενημερωθεί από 30 επιφάνειες με ενημερωτικό/εποπτικό υλικό, διαστάσεων 2χ1 μέτρων, που είναι ανεπτυγμένες σε 9 θεματικές ενότητες για σημαντικές πλευρές της ίδρυσης, της λειτουργίας, της προσφοράς και, τέλος, της εγκατάλειψης του Νοσοκομείου του Γράμμου τον Αύγουστο του 1948, όταν ο ΔΣΕ αποχώρησε κάτω από τη μεγάλη πίεση του αντιπάλου, παραδίδοντας για μία ακόμη φορά μαθήματα υψηλής, εφαρμοσμένης πολεμικής τέχνης με τον περίφημο ελιγμό, όταν απαγκιστρώθηκε από τον ορεινό όγκο του Γράμμου και πέρασε στο Βίτσι μέσα σε μια νύχτα, αφήνοντας άναυδους τους επιτελείς του αστικού στρατού.

«Η Νοσοκομειούπολη του ΔΣΕ αποτελεί ένα ακόμα σύγχρονο μνημείο ενταγμένο στο δίκτυο γνώσης και μνήμης των αγώνων του λαού μας στον Γράμμο - Βίτσι.

Η πίστη στο δίκιο του αγώνα, η αυτοθυσία και ο απαράμιλλος ηρωισμός των μαχητών του ΔΣΕ σε όλα τα μέτωπα του αγώνα θα αποτελούν πάντα για τις νεότερες γενιές μία ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης, παραδειγματισμού και ακούραστης προσφοράς στον αγώνα για το δίκιο και την προκοπή του λαού, για τη δικαίωση των πόθων και της θυσίας της ένδοξης γενιάς της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ».

Το κεντρικό Νοσοκομείο του ΔΣΕ στον Γράμμο αποτελεί διαχρονικό μνημείο πολιτικού πολιτισμού και απόδειξη ότι η 3χρονη εποποιία του ΔΣΕ δεν έδωσε μόνο νίκες στα πεδία των μαχών και μαθήματα πολεμικής τέχνης, αλλά και σε ευαίσθητους τομείς, όπως το Υγειονομικό, με πολλές στερήσεις, κακουχίες και αντιξοότητες. Οργάνωσε πολύ κοντά στο μέτωπο τις υγειονομικές υπηρεσίες του ΔΣΕ, διεξάγοντας έναν συνεχή πόλεμο ενάντια στον θάνατο, αποσπώντας από αυτόν όχι μόνο τους μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις και στρατιώτες του αντίπαλου στρατοπέδου.

Αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά μας από τους ταξικούς μας αντιπάλους - μπορούμε λοιπόν να τους κοιτάμε στα μάτια, φωνάζοντας αυτοί είστε και, ναι, ΑΥΤΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ!

Συνεχίζουμε μέχρι την τελική ΝΙΚΗ! Γνωρίζουμε, παρά τους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, ότι το μέλλον είναι κόκκινο και είναι κοντά μας! Η κοινωνία αναπτύσσεται και προχωράει μπροστά και θα βρει τη δύναμη να βάλει τέλος στην καταπίεση των πολλών από τους ολιγάρχες. Θα βάλει τέλος στον διαχωρισμό της σε τάξεις μετατρέποντας το ΕΓΩ στο ΕΜΕΙΣ ολόκληρου του κόσμου. Συνεχίζουμε τον αγώνα για την προλεταριακή ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ!