«Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων πανεπιστημίων είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: Του πανεπιστημίου της αγοράς», τόνισε η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ, Αφροδίτη Κτενά, στη συζήτηση επί των άρθρων του σχετικού νομοσχεδίου στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής το πρωί της Παρασκευής.

Ειδικά για τα δημόσια ΑΕΙ επεσήμανε: «Προετοιμάζετε το έδαφος για αυτονόμηση των πανεπιστημίων από την κρατική χρηματοδότηση. Ακόμα και σε επίπεδο σχολής, αφού η Κοσμητεία οφείλει να αναζητά πόρους (άρθρο 46). Αυτό εννοείτε "απελευθέρωση από τη γραφειοκρατία". Προετοιμάζετε το έδαφος για υποδοχή των ιδιωτικών και των συμπράξεων μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αυτό εννοείτε "απελευθέρωση από το κρατικό μονοπώλιο"».

Αναφερόμενη σε πλευρές των άρθρων του νομοσχεδίου, η Αφρ. Κτενά σημείωσε ότι γίνεται ακόμα πιο αυταρχικό το ήδη βαθιά αντιδημοκρατικό μοντέλο διοίκησης του νόμου Κεραμέως, με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από συλλογικά σε μονοπρόσωπα όργανα, ενώ ανοίγει και η πόρτα για δίδακτρα στα προπτυχιακά, μέσω των αλλογενών - αλλοδαπών φοιτητών. «Βάζετε τα Τμήματα να τιμολογήσουν τα προγράμματα σπουδών τους, τα εισάγετε στην "κουλτούρα" των διδάκτρων και της ανταποδοτικής λειτουργίας τους εις βάρος των δωρεάν σπουδών. Εισάγετε τη διαφοροποίηση τελών φοίτησης στα μεταπτυχιακά. Αλλα για εντός ΕΕ, άλλα για εκτός ΕΕ, άλλα για ντόπιους», είπε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι στις σκανδιναβικές χώρες - που τόσο θαυμάζει το ΠΑΣΟΚ - αυτή η λογική έχει οδηγήσει σε αποκλεισμό των ντόπιων, διότι δεν φέρνουν έσοδα.

Πρόσθεσε ότι ενισχύεται με κάθε τρόπο η επιχειρηματική δραστηριότητα, η μετατροπή των ίδιων των πανεπιστημίων σε επιχειρήσεις και η συμμετοχή τους σε επιχειρηματικά σχέδια:

• Διευκολύνεται η επιχειρηματική λειτουργία των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης, της Εταιρείας Αξιοποίησης και των ΕΛΚΕ.
• Ο όρος «Μεταφορά Τεχνολογίας, Καινοτομίας και Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας», που διατρέχει το νομοσχέδιο, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας. Σε αυτήν υποτάσσεται η Ερευνα στα πανεπιστήμια με όποιον τρόπο κι αν εκτελείται, σε Ινστιτούτα, ΠαΚΕΚ, spin-off, start-up.
• Εντείνεται η επιχειρηματική λειτουργία στο ΔΕΠ, με την «απελευθέρωση» των αμοιβών, και το επόμενο βήμα αυτονομίας θα είναι να περάσει η μισθοδοσία στα ιδρύματα, όπως στο ΝΠΠΕ, για λόγους ...ισοτιμίας και fair play.
• Διατηρούνται η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση, καθώς αυτό το θλιβερό και μίζερο 1:1 δεν φτάνει να καλύψει τη γύμνια των σχολών μετά την αφαίμαξη των τελευταίων χρόνων, ενώ η ψηφιακή μετάβαση θα είναι σε βάρος του διοικητικού προσωπικού, που θα μειωθεί κι άλλο. Η χρηματοδότηση παραμένει καθηλωμένη πολύ πίσω από τις ανάγκες και πολύ κάτω από τον πληθωρισμό. Κι από πάνω μειώνεται η χρηματοδότηση με αντικειμενικά κριτήρια από 80% σε 70%, για να ενταθούν ο ανταγωνισμός και η κατηγοριοποίηση μεταξύ των πανεπιστημίων, ενώ οι υπόλοιπες δράσεις του Ελλάδα 2.0 - όπως τα βιομηχανικά διδακτορικά, τα ερευνητικά κέντρα αριστείας κ.λπ. - είναι «ζεστό» χρήμα για τις επιχειρήσεις. Ούτε ένα ευρώ δε θα πάει για εκπαιδευτικές ανάγκες, φοιτητική μέριμνα κ.λπ.
• «Και φυσικά» - πρόσθεσε η Αφρ. Κτενά - «επιτρέπετε τις κολεγιές με τα ιδιωτικά μέσω ΝΠΙΔ. Και επειδή η ΕΕ δεν αντέχει ανισοτιμίες και αδικίες, στη γνωστή λογική της εξίσωσης προς τα κάτω και της εμπορευματοποίησης των πάντων, αργά η γρήγορα και τα δημόσια και τα ιδιωτικά θα διέπονται από κοινούς κανόνες χρηματοδότησης - ή μήπως όχι; Και θα έχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στο δημόσιο χρήμα - ή μήπως όχι; Οπως επιτάσσουν η Μπολόνια και ο νεότευκτος Ευρωπαϊκός Χώρος Εκπαίδευσης»...

Καταλήγοντας τόνισε: «Αυτοχρηματοδότηση, ανταποδοτικότητα και ανταγωνισμός ...κι όποιος αντέξει! Αντικοινωνικό κι αναχρονιστικό είναι το νομοσχέδιο που φέρνετε. Θα το καταψηφίσουμε στη Βουλή και θα το αντιπαλέψουμε έξω απ' αυτήν με όλες μας τις δυνάμεις, μαζί με την κοινωνική πλειοψηφία. Δεν υπερασπιζόμαστε το δημόσιο πανεπιστήμιο του χθες. Διεκδικούμε σύγχρονα μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματα σήμερα. Για να αγωνιστούμε από καλύτερες θέσεις για το πανεπιστήμιο που μας αξίζει, το πανεπιστήμιο των αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας».

Σε άλλες ειδικές πλευρές του νομοσχεδίου στάθηκε ο βουλευτής του ΚΚΕ Γιάννης Δελής, που στηλίτευσε το ότι επεκτείνεται η Τράπεζα Θεμάτων στα ΕΝΕΕΓΥΛ, δηλαδή σε Ειδικά Σχολεία, αντί να μονιμοποιηθεί όλο το απαιτούμενο βοηθητικό προσωπικό σε αυτά τα σχολεία. Στάθηκε στα θέματα του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), που από την ίδρυσή του περιείχε το σπέρμα της επιχειρηματικής λειτουργίας και δίδακτρα, σημειώνοντας ότι τώρα του ανοίγονται δρόμοι για νέες μπίζνες, αφού αποκτά ΕΛΚΕ, του δίνεται η δυνατότητα πιστοποίησης παιδαγωγικής επάρκειας και μετατρέπεται επίσης σε εταιρεία πιστοποίησης σπουδών εξ αποστάσεως, άλλων ιδρυμάτων. Τέλος, κατέθεσε προβληματισμούς για τα επαγγελματικά δικαιώματα σε μια σειρά μεταφερόμενα και νέα Τμήματα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο.

«Το ότι τα άρθρα για τα δημόσια πανεπιστήμια έρχονται μαζί με τα ιδιωτικά αντανακλά την ενιαία φιλοσοφία που πρέπει να διέπει το σύστημα Ανώτατης Εκπαίδευσης», είπε κλείνοντας τη συζήτηση ο υπουργός Παιδείας Κυρ. Πιερρακάκης, προσπαθώντας να απαντήσει στις επικρίσεις που δέχτηκε κατά τη συζήτηση ότι «φέρνει πέντε νομοσχέδια σε ένα» και μέσα σε αυτά τις αντισυνταγματικές διατάξεις για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Προσπάθησε να αποσπάσει συναινέσεις στα μέρη του νομοσχεδίου που αφορούν το ΔΠΘ, το ΕΑΠ και τα δημόσια πανεπιστήμια, επαναλαμβάνοντας ότι αυτά προέρχονται από προτάσεις των πρυτάνεων. Αναφορικά με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια επανέλαβε ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει από το 1975 στο τοπίο της Ανώτατης Εκπαίδευσης και «πρέπει να τρέξουμε για να κερδίσουμε πράγματα», θύμισε ότι τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά εκτοξεύτηκαν κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, ότι υπάρχουν κοινά μεταπτυχιακά ελληνικών πανεπιστημίων με κερδοσκοπικά πανεπιστήμια της Κύπρου, και είπε ότι το θέμα της συνταγματικότητας θα κριθεί από τη δικαστική εξουσία.

Να σημειωθεί ότι στην αρχή της συζήτησης έγινε ψηφοφορία επί της αρχής του νομοσχεδίου. Υπέρ τάχθηκε μόνο η ΝΔ. Ελληνική Λύση και Πλεύση Ελευθερίας επιφυλάχθηκαν για την Ολομέλεια και όλα τα υπόλοιπα κόμματα τάχθηκαν κατά. Η συζήτηση στην Επιτροπή θα συνεχιστεί τη Δευτέρα 4 Μάρτη με τη δεύτερη ανάγνωση, ενώ στην Ολομέλεια θα εισαχθεί την Τετάρτη.