Μια συγκλονιστική εμπειρία βιώσαμε όσοι βρεθήκαμε χτες στις φυλακές Διαβατών στη Θεσσαλονίκη. Μια δύναμη ψυχής, μια δύναμη ελπίδας. Ενα δυνατό σπρώξιμο προς τα εμπρός. Είδαμε ότι σε συνθήκες εγκλεισμού παραμένει ζωντανή η ελπίδα και συνεχίζεται η πάλη για το αύριο. Για ένα αύριο απαλλαγμένο από τα λάθη του χτες, γεμάτο με το πάθος για δικαιοσύνη, ελευθερία και ειρήνη.

Στο Κατάστημα Κράτησης Διαβατών παρουσιάσθηκε ένα δυνατό δρώμενο που προετοιμάστηκε από το Εργαστήρι Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (ΕΠΑΚ) σε συνεργασία με το 3οΣχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Θεσσαλονίκης, με τη συμμετοχή 8 κρατουμένων.

Το δρώμενο είχε τίτλο «Με την πλάτη στον τοίχο» και παρουσιάσθηκε σε σκηνοθεσία Στάθη Γράψα και Ιωάννας Μήτσικα, πλαισιωμένο με την εξίσου καθηλωτική μουσική του Σάββα Τσιλιγκιρίδη.

Η ιστορία: Οκτώ άνθρωποι περνούν τα σύνορα. Μετανάστες και πρόσφυγες, καταφέρνουν να φτάσουν στο πέρασμα που χωρίζει την κόλαση από αυτό που ονειρεύονται ως παράδεισο. Κυνηγημένοι και εξαντλημένοι περνάνε στη «νέα ζωή», που ονειρεύονται πως θα είναι μακριά από τη φτώχεια, την πείνα και τον πόλεμο. Στη νέα ζωή η επιβίωση οδηγεί στα Διαβατά.

Επί σκηνής «παλεύουν» με ένα μαύρο κουτί. Μέσα του κλεισμένα το παρελθόν, τα λάθη, οι ενοχές, οι πίκρες που προκάλεσαν, το παρόν και τα όνειρα. Για άλλον η μάνα του, για άλλον το παρελθόν που θέλει να πετάξει, για άλλον η κακία που γνώρισε και θέλει να διώξει, για άλλον η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο...

Τα λόγια ελάχιστα μα η κίνηση εντυπωσιακή! Αναδεικνύει την τεράστια εσωτερική πάλη. Και ο θεατής μένει ακίνητος, βουβός, συγκλονισμένος!

Οι 8 κρατούμενοι, από τα Διαβατά, παρακολουθούν τον κόσμο να φλέγεται. Στη σκέψη τους, στις συζητήσεις τους κυριαρχεί ο φριχτός και άδικος πόλεμος, η γενοκτονία στη Γάζα...

Η ελευθερία με αγώνα και αίμα κερδίζεται. Σκίζουν το άσπρο σεντόνι του θανάτου και τραγουδάνε. Στην αρχή ένα αλγερινό τραγούδι για την ξενιτιά και έπειτα τον Εθνικό Υμνο της Παλαιστίνης. Κι όταν τελειώνουν, βγαίνουν μια ομαδική φωτογραφία κρατώντας στα χέρια τους τη σημαία της.

Πώς να φτάσει η φωνή στην Παλαιστίνη; Κι όμως... Ο Arian, ο Fares, ο Housem, ο Khaled, ο Khaled, ο Κώστας, ο Sami, ο Χρήστος, μέσα από τη φυλακή, φωνάξανε για τα νεκρά παιδιά στη Γάζα... Φωνάξανε και για τα παιδιά του Sami, που από τον Δεκέμβρη ζει μέσα στην αγωνία, γιατί έχει χάσει τα ίχνη τους.

Είπαν «μάνα σ' αγαπώ», πως «κάθε άνθρωπος μπορεί να αλλάξει», «πάντα πρέπει να υπάρχει μια δεύτερη ευκαιρία», «ελπίδα είναι η ειρήνη»...

Κύριος στόχος του ΕΠΑΚ είναι η αλλαγή της εικόνας που έχει ο κρατούμενος για τον εαυτό του, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην ομαλή κοινωνική επανένταξή του και στη μείωση της υποτροπής. Απαραίτητη προϋπόθεση συμμετοχής ο σεβασμός, η ευθύνη, η πειθαρχία στον κοινό στόχο και το ομαδικό πνεύμα. Ξεκίνησαν 20 κρατούμενοι, έφτασαν μέχρι το τέλος οι 8. Και όπως είπαν, αυτή η δράση ήταν δύσκολη μα συνάμα τους έδινε μια αίσθηση ελευθερίας μέσα στη φυλακή.

Η χορογράφος - εμψυχώτρια Ιωάννα Μήτσικα είπε πως το δρώμενο είναι «βαθιά κοινωνικό και πολιτικό. Ξεκίνησε τον περασμένο Οκτώβρη, με τον πόλεμο στην Παλαιστίνη και ολοκληρώθηκε με την παρουσίασή του σήμερα. Ο πόλεμος συνεχίζεται. Ομως, εμείς με περηφάνια μπορούμε να σας κοιτάμε στα μάτια».

Ο Στάθης Γράψας είπε ότι «η ζωή είναι πιο σκληρή από την Τέχνη. Η Τέχνη πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τη ζωή για να έχει κάτι να πει. Η πραγματικότητα είναι τόσο σκληρή που δεν γίνεται να σιωπήσουμε».

Και ενώ αυτή η δράση ανέδειξε και απέδειξε ότι είναι αναγκαίο, με ευθύνη και χρηματοδότηση του κράτους, να αναπτυχθούν προγράμματα για την πλήρη κάλυψη των εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών αναγκών των κρατουμένων, το πρόγραμμα αυτό σταματά, για λόγους που σχετίζονται με την αναδιάρθρωση της λειτουργίας της φυλακής...