Η επιλογή, λοιπόν, αυτή δικαιώθηκε από πολλές πλευρές. Από γονείς που ήθελαν βοήθεια για να μιλήσουν στα παιδιά τους για όσα βλέπουν γύρω τους, από γονείς που μπορεί να μη συμφωνούν σε όλα με το ΚΚΕ, όμως ακούν, συζητούν μαζί μας και εκτιμούν ιδιαίτερα την ποιοτική δουλειά που το Κόμμα έχει αναλάβει στα ζητήματα ενασχόλησης με το παιδί και την οικογένεια.

Η επιλογή αυτή όμως δικαιώθηκε και από την ανταπόκριση των ίδιων των παιδιών. Εκατοντάδες εκδηλώσεις - δράσεις του «κόκκινου Αερόστατου» σε όλη την Ελλάδα, είτε σε μικρές ομάδες παιδιών είτε με μαζική απεύθυνση σε εκατοντάδες οικογένειες, οι χώροι του «κόκκινου Αερόστατου» στα Φεστιβάλ, η παιδική κατασκήνωση του «κόκκινου Αερόστατου» στο πλαίσιο των αντιιμπεριαλιστικών συναντήσεων της ΚΝΕ (που ήδη μετράει 12 χρόνια), μικροί και μεγαλύτεροι σταθμοί που μετρούν τη συμμετοχή εκατοντάδων παιδιών από όλη την Ελλάδα. Το καινούριο βήμα που έγινε τη σχολική χρονιά που πέρασε, με την πραγματοποίηση κεντρικών συναντήσεων των φίλων του «κόκκινου Αερόστατου» σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη, επίσης βρήκε ιδιαίτερη ανταπόκριση από τα παιδιά.

Ολες αυτές οι δραστηριότητες μας προσφέρουν ένα πρώτο υλικό για να εξετάσουμε πώς τα ίδια τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα πράγματα. Κι αυτό είναι το δεύτερο στοιχείο που μας γεμίζει αισιοδοξία. Δηλαδή, πέρα από τη συμμετοχή των παιδιών που είναι ελπιδοφόρα και δείχνει ότι τα παιδιά περνούν καλά, νιώθουν ότι κάτι παίρνουν από τη συμμετοχή τους αυτή, η στάση των ίδιων των παιδιών μάς γεμίζει αισιοδοξία και αίσθημα ευθύνης για να ανταποκριθούμε. Γιατί δείχνει ότι τα παιδιά έχουν προβληματισμούς, ευαισθησίες, γνώμη.

Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα, που βεβαίως δεν μπορούμε να τα γενικεύσουμε με απόλυτο τρόπο, γιατί είναι δείγματα και ως τέτοια τα εξετάζουμε.

Στις κεντρικές συναντήσεις για τους φίλους του «κόκκινου Αερόστατου» προσπαθήσαμε να καταγράψουμε τις απόψεις των παιδιών για διάφορα θέματα (πόλεμος, προσφυγιά, αλληλεγγύη, σχολείο, ελεύθερος χρόνος). Οι απαντήσεις που καταγράφηκαν έχουν ένα ενδιαφέρον.

Για τα ζητήματα του πολέμου τα παιδιά φαίνεται ότι είναι ενημερωμένα. Γνωρίζουν ότι γίνεται πόλεμος (κύρια σε Παλαιστίνη και Ουκρανία), ότι υπάρχουν θύματα πολλά παιδιά. Αναπτύσσουν αισθήματα αλληλεγγύης: «Θα βοηθούσα τους ανθρώπους που κινδυνεύουν στη θάλασσα και μετά θα βοηθούσα να αδειάσουν τα νερά από τις βάρκες», «Θα στέλναμε διασωστικές βαρκούλες», «στα παιδιά της Παλαιστίνης να στείλουμε χρήσιμα πράγματα για βοήθεια που τα έχουν ανάγκη», «να στείλουμε μήνυμα στους κατακτητές να σταματήσουν».

Παρόμοια αισθήματα αλληλεγγύης διατυπώνονται και για την περίπτωση που απολύονται οι γονείς του/της συμμαθητή/-τριάς τους: «Θα πρότεινα στους γονείς μου να τους πάρουν στη δουλειά τους!», «Θα γίνουμε εμείς η οικογένειά του».

Εδώ χρειάζεται να υπογραμμίσουμε το στοιχείο ότι τα παιδιά παρακολουθούν ορισμένα στοιχεία της κοινωνικής πραγματικότητας περισσότερο απ' ό,τι ίσως εμείς πιστεύουμε ότι το κάνουν. Αρα ερωτήματα αν μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά γι' αυτά τα θέματα κυρίως αφορούν αναστολές των ενηλίκων και όχι τι μπορεί να αντιληφθεί το παιδί. Επιβεβαιώνεται ξανά πως η κοινωνική πραγματικότητα είναι ήδη υπαρκτή και αντιληπτή από τα παιδιά, επιδρά στη ζωή και τη σκέψη τους, κι εμείς δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να κλείσουμε τα μάτια σ' αυτό το γεγονός.

Για τα ζητήματα του σχολείου καταγράφεται όλη η παλέτα των απόψεων. Στο φύλλο εργασίας για τον δάσκαλο / την δασκάλα και γενικότερα την εκπαιδευτική διαδικασία, οι απαντήσεις πιάνουν όλο το εύρος. Από θετικές σκέψεις και αισθήματα όπως «είμαι με τους φίλους μου», «ο δάσκαλος/ η δασκάλα μας αγαπάει», «είναι ευγενικοί, μας ακούν, μας βοηθούν να μαθαίνουμε», «στο σχολείο παίζουμε, κάνουμε γυμναστική, κατασκευές». Μέχρι αρνητικές σκέψεις για το βαρετό σχολείο και τον δάσκαλο που είναι «τέρας κακομούτσουνο», «με γυαλιά, βραδύποδας και φωνακλάς».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απαντήσεις για τον ελεύθερο χρόνο. Μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι και εδώ κυριαρχεί η ανάγκη των παιδιών να βρίσκονται με φίλους. Ακόμα και όταν επιλέγονται δραστηριότητες οθόνης (tablet, ηλεκτρονικά παιχνίδια κ.τ.λ.) η επισήμανση είναι ότι «θέλω να παίζω με τους φίλους μου». Ταυτόχρονα εκδηλώνεται έντονα η ανάγκη των παιδιών να βρίσκονται σε ανοιχτούς μεγάλους χώρους (παιδική χαρά, δάσος, εκδρομή, γήπεδο, φύση).

Οσον αφορά τις οργανωμένες δραστηριότητες, είναι ιδιαίτερα εμφανής η ανάγκη των παιδιών για άθληση και δημιουργία. Υπάρχει μία μεγάλη ποικιλία αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, με καταγεγραμμένο βασικό κριτήριο επιλογής «το επιλέγω επειδή μου αρέσει» (για ποδόσφαιρο, χορό, ζωγραφική, ρομποτική, σκάκι, άλλα αθλήματα) ενώ για τις ξένες γλώσσες η απάντηση είναι «πηγαίνω γιατί θα μου χρειαστούν αργότερα στη ζωή!». Εδώ μια αναγκαία παρένθεση: Ολα χρυσοπληρωμένα σε χρήμα, κόπο και χρόνο από γονείς, στοιχείο που υπογραμμίζει άλλη μια φορά την ανάγκη αντίστοιχων διεκδικήσεων που έχουν διατυπωθεί από την Ομοσπονδία Γονέων, την Ομοσπονδία Γυναικών και άλλους μαζικούς φορείς για τα δικαιώματα των παιδιών σε υποδομές τόσο για ελεύθερο παιχνίδι όσο και για οργανωμένες δραστηριότητες με ευθύνη του κράτους.

Από τη «ζωή» της παιδικής κατασκήνωσης αξίζει επίσης να υπογραμμίσουμε ορισμένα στιγμιότυπα: Τη συγκινητική στιγμή που τα παιδιά πραγματοποιούν «διαδήλωση» για την Παλαιστίνη μέσα στην κατάμεστη κεντρική σκηνή της κατασκήνωσης της ΚΝΕ, καταχειροκροτούνται από νέους και μεγαλύτερους και η νικήτρια ομάδα παρουσιάζει το τραγούδι της παιδικής κατασκήνωσης, αφιερωμένο κι αυτό στην Παλαιστίνη. Το στιγμιότυπο αυτό καταγράφηκε ως η πιο αγαπημένη στιγμή στις εντυπώσεις των παιδιών που συμμετείχαν στην παιδική κατασκήνωση, ενώ πολλά παιδιά ευχαριστούσαν τους ομαδάρχες που τους έδωσαν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε αυτή τη δράση!

Πολύ ενδιαφέρον, επίσης, είναι το γεγονός πως στις αγαπημένες δραστηριότητες των παιδιών (μαζί με το μπάνιο, το ποδόσφαιρο, το παιχνίδι) ήταν η αστροπαρατήρηση και η επίσκεψη στο Σπήλαιο Πετραλώνων. Σε μία περίοδο που το σύστημα προσπαθεί πολύμορφα να περιορίσει τους ορίζοντες, να μείνει στην επιφάνεια της δεξιότητας σε βάρος της μόρφωσης, της εύκολης πρόσβασης στην πληροφορία αντί της προσπάθειας για την κατάκτηση της γνώσης, έχει ιδιαίτερη αξία να ξεχωρίζουν στις προτιμήσεις των παιδιών οι παραπάνω δραστηριότητες.

Αξιοσημείωτοι είναι επίσης οι στίχοι των τραγουδιών που ετοίμασαν τα παιδιά για τον καθιερωμένο διαγωνισμό του τραγουδιού της παιδικής κατασκήνωσης. Οι στίχοι είναι συγκινητικοί, γεμάτοι από την αίσθηση της αλληλεγγύης, του δίκιου, της φιλίας. `Η επίσης στη δραστηριότητα «Ποσείδι, έχεις ταλέντο», πολλά ήταν τα παιδιά που παρουσίασαν χορευτικά, τραγούδια, δείχνοντας μεγάλη δημιουργικότητα, ενώ ήταν πολύ συγκινητικό όταν εκατοντάδες παιδιά έκαναν απόλυτη ησυχία (και μάλιστα χωρίς καμιά παρότρυνση), για να παίξει ένα κορίτσι κλασική κιθάρα και να ακουστεί και να καταχειροκροτηθεί.

Ολα τα παραπάνω μας γεμίζουν αισιοδοξία και αίσθημα ευθύνης για να οργανώσουμε τα επόμενα βήματα της παρέμβασής μας. Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τις επεξεργασίες του Κόμματος για το παιδί και την οικογένεια, να βαθύνουμε αξιοποιώντας τις θέσεις μας για την Εκπαίδευση, να αξιοποιήσουμε ακόμη περισσότερο συντρόφους, οπαδούς, φίλους του Κόμματος, εκπαιδευτικούς, παιδαγωγούς, καλλιτέχνες, συγγραφείς, γυμναστές, ώστε αξιοποιώντας την ύλη του «κόκκινου Αερόστατου» να εμπλουτίζουμε συνεχώς το ετήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων που απευθύνεται σε παιδιά αυτών των ηλικιών και κορυφώνεται στην παιδική κατασκήνωση. Επιμένοντας και αναπτύσσοντας ακόμα περισσότερο την ικανότητά μας να «σκύβουμε» στο τι πιάνουν οι κεραίες των παιδιών.

Γιατί είμαστε σίγουροι ότι με τα κατάλληλα ερεθίσματα μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να βρουν τον δρόμο για να αναζητήσουν τις απαντήσεις στα ερωτήματα που τους δημιουργεί η πραγματικότητα.