Στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος και της «πράσινης ανάπτυξης», μέσω της οποίας η ΕΕ και οι αστικές κυβερνήσεις προσπαθούν να βρουν χώρο κερδοφόρων επενδύσεων για τα λιμνάζοντα κεφάλαια, η κυβέρνηση της ΝΔ σχεδιάζει ένα «πεδίο δόξης λαμπρό» για τα «πράσινα» αρπακτικά των μονοπωλιακών ενεργειακών ομίλων.

Για τους στόχους που τίθενται από το νέο ΕΣΕΚ, το υπουργείο υπολογίζει πως θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους 436 δισ. ευρώ (220,3 δισ. ευρώ ήταν το ΑΕΠ της Ελλάδας το 2023) έως το 2050, που μεταφράζονται σε πάνω από 17 δισ. τον χρόνο προκειμένου τη δεκαετία του 2030 η Ελλάδα να μετατραπεί σε «καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας», βασισμένη στην επέλαση των ΑΠΕ και μέχρι το 2050 να πιάσει τον στόχο μηδενικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Στο νέο ΕΣΕΚ αποτυπώνεται και η αντίθεση μερίδων του κεφαλαίου που δραστηριοποιούνται στην Ενέργεια, η οποία είχε βγει προς τα έξω ήδη από την περίοδο της δημόσιας διαβούλευσης του Σχεδίου, με τους ΑΠΕτζήδες να προσπαθούν να κατοχυρώσουν τη θέση τους στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής απέναντι στους ανταγωνιστές τους, ενώ από την άλλη η Ενωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) ζητούσε την «κατάργηση του μοντέλου της υποχρεωτικής αγοράς, βάσει του οποίου σήμερα όλη η Ενέργεια περνάει υποχρεωτικά από το Χρηματιστήριο», προκειμένου να εξασφαλίζουν φτηνότερο ρεύμα και να αυξήσουν την κερδοφορία τους.

Το Σχέδιο περιορίζει ακόμη περισσότερο το μερίδιο που κατέχει το φυσικό αέριο στην παραγωγή Ενέργειας συγκριτικά ακόμα και με το προσχέδιο που είχε δημοσιευτεί τον Αύγουστο. Η εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων φυσικού αερίου από 7.045 MW το 2025 αυξάνεται σε 7.885 MW το 2030, ενώ από το 2040 μειώνεται στα 6.300 MW (από 6.400 MW στο κείμενο που είχε τεθεί σε διαβούλευση) και διατηρείται η ίδια ισχύς και το 2050.

Στόχος του νέου ΕΣΕΚ είναι η διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή να φτάσει στο 95,6% ήδη από το 2035, προκειμένου η Ελλάδα να καταστεί εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας. Συγκεκριμένα, μέχρι το 2050 προβλέπεται η παραγόμενη Ενέργεια από φωτοβολταϊκά να φτάσει τις 49,3 TWh/έτος (από 7,1 TWh/έτος το 2022), από χερσαία αιολικά τις 30,2 TWh/έτος (από 10,9 το 2022), από υπεράκτια αιολικά τις 43,7 TWh/έτος (από 0 το 2022), από μεγάλα και μικρά υδροηλεκτρικά τις 8,7 TWh/έτος (από 3,9 το 2022) ενώ από φυσικό αέριο θα περιοριστούν σε 3,8 TWh/έτος (από 18,8 Twh/έτος το 2022). Παράλληλα, το νέο ΕΣΕΚ προβλέπει 3,5 TWh εξαγωγές το 2035 και πάνω από 11 TWh το 2045, όταν σήμερα η Ελλάδα εισάγει πάνω από 3 TWh.

Παράλληλα, σοβαρές επενδύσεις προβλέπονται στα ηλεκτρικά δίκτυα για να μπορέσουν να αντέξουν στην αυξημένη ζήτηση αλλά και στη μεγάλη προσφορά από τις ΑΠΕ, που ανά διαστήματα έχει ήδη προκαλέσει «αρρυθμίες» στο υφιστάμενο δίκτυο.

Η μεγάλη επιτάχυνση της διείσδυσης αιολικών και φωτοβολταϊκών προβλέπεται για την πρώτη του φάση, δηλαδή το διάστημα 2025 - 2030, σε συνδυασμό με επενδύσεις για αποθήκευση Ενέργειας. Η οριστική ολοκλήρωση της απολιγνιτοποίησης, που αποτελεί οδοστρωτήρα για δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη παραμένει για το 2028.

Σύμφωνα με την υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, θα προωθηθεί η ταχύτατη «απανθρακοποίηση» του κτιριακού τομέα με στόχο έως το 2050 να «πρασινίσουν» 1,9 εκατ. κτίρια, αλλά και των μεταφορών. «Μόνο η αντικατάσταση καυστήρων πετρελαίου με αντλίες στα κτίρια επιφέρει εξοικονόμηση τελικής Ενέργειας πάνω από 70% και εξοικονόμηση κόστους άνω του 50%», τόνισε η υφυπουργός. Οσο για την ηλεκτροκίνηση, ο στόλος σε κυκλοφορία αναμένεται να αυξηθεί από περίπου 30.000 οχήματα σήμερα σε περισσότερα από 460.000 το 2030.

Παρά το φαραωνικό αυτό σχέδιο, οι επενδύσεις που απαιτεί ισοδυναμούν με 14 φορές το ύψος του Ταμείου Ανάκαμψης (!), το ενεργειακό κόστος θα παραμείνει σε δυσθεώρητα ύψη, όπως παραδέχτηκε η κυβέρνηση, «ξεγυμνώνοντας» και τα σχετικά παραμύθια που συνοδεύουν διαχρονικά τα σχέδια αυτά, περί «φτηνότερου ρεύματος».

«Οι λόγοι της ενεργειακής μετάβασης δεν είναι μόνο περιβαλλοντικοί, αλλά και οικονομικοί», σημείωσε χαρακτηριστικά η Α. Σδούκου, και πρόσθεσε ότι σήμερα, συνυπολογίζοντας επιμέρους κόστη και επενδύσεις, το μέσο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας υπολογίζεται σε 145 ευρώ/MWh. Το εκτιμώμενο κόστος σύμφωνα με το ΕΣΕΚ αναμένεται να φτάσει το 2030 τα... 139 ευρώ/ΜWh, σημειώνοντας δηλαδή μείωση μόλις 4,14% και το μακρινό 2050 να φτάσει σταδιακά στα 95 ευρώ/MWh... Ολα αυτά φυσικά πάντα στα χαρτιά, όπως δείχνει και όλη η μέχρι τώρα πείρα.

Το πώς ακριβώς θα μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν τέτοιες γιγάντιες επενδύσεις, την ώρα μάλιστα που η «κάνουλα» των επιδοτήσεων στρέφεται όλο και περισσότερο προς το πεδίο της οικονομίας του πολέμου, αποτελεί ένα κομβικό ερώτημα. «Οι επενδύσεις που απαιτούνται είναι πάρα πολύ μεγάλες», σημείωσε κατά την παρουσίαση ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Θ. Σκυλακάκης, και πρόσθεσε ότι «για να το φέρουμε εις πέρας με επιτυχία πρέπει να είναι όλες υψηλής απόδοσης (...) Εφτά προϋπολογισμοί του κράτους δεν χωράνε για να επιδοτήσεις αυτή την ενεργειακή μετάβαση. Το κλειδί είναι οι αποτελεσματικές επενδύσεις», είπε.

Μάλιστα, ο ίδιος, παρουσιάζοντας το Σχέδιο την Τετάρτη στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, πρόσθεσε ότι το κράτος στο παρελθόν έδωσε πάρα πολύ υψηλές επιδοτήσεις για την ενεργειακή μετάβαση, τις οποίες ο καταναλωτής πληρώνει πλέον με 800 εκατ. κάθε χρόνο: «Αυτό έχει να κάνει με τις αποφάσεις για τις μελλοντικές τεχνολογίες. Δεν πρέπει να επιδοτούμε νωρίς όσες τεχνολογίες θα έχουν ελάχιστη προστιθέμενη αξία. Οι επιδοτήσεις είναι τεράστιο όπλο, αλλά πρέπει να πυροβολείς όταν βλέπεις ότι θα είναι πραγματικά θετική η επίδραση. Οι επιδοτήσεις οδηγούν σε υψηλές σημερινές τιμές και δεν απολαμβάνουν οι καταναλωτές όλα τα πλεονεκτήματα των ΑΠΕ».

Τι σημαίνει όμως στην πράξη «υψηλής απόδοσης» επενδύσεις για το κεφάλαιο; Εγγυημένη κερδοφορία, η οποία αφού δεν θα στηριχτεί από αδρές επιδοτήσεις όπως γινόταν μέχρι τώρα, θα πρέπει να βρει άλλο «στήριγμα»: Τον αποκαλούμενο «βαθμό κοινωνικοποίησης» των έργων, όπως έχουν βαφτίσει το ποσοστό που θα πληρώσει ο τελικός καταναλωτής μέσω των λογαριασμών. Η κυβέρνηση δηλαδή δεν θα συνεχίζει να μοιράζει απλόχερα στα «πράσινα» αρπακτικά τα χρήματα που συγκεντρώνει από τη φοροληστεία του λαού, αλλά θα στέλνει τον λογαριασμό απευθείας στα λαϊκά νοικοκυριά. Το «πλαίσιο» μάλιστα έχει τεθεί ήδη σε ισχύ μέσα από τους πολυπλόκαμους μηχανισμούς που έχουν στηθεί στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως το Χρηματιστήριο Ενέργειας.

Τι επιβεβαιώνεται; Πως η μετατροπή της χώρας σε «κόμβο» και εξαγωγέα «πράσινης» Ενέργειας για τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων, που αποτελεί «κοινό τόπο» για όλα τα αστικά κόμματα, όχι μόνο δεν θα οδηγήσει σε φθηνότερη Ενέργεια για τα λαϊκά νοικοκυριά αλλά, αντίθετα, θα εκτοξεύσει παραπέρα την ενεργειακή φτώχεια.

Η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πηγών Ενέργειας της χώρας για τις λαϊκές ανάγκες μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στα πλαίσια ενός άλλου δρόμου ανάπτυξης, με τα μέσα παραγωγής και όλες τις πηγές Ενέργειας στα χέρια των εργαζομένων, με την κατάργηση του κέρδους, την αποδέσμευση απ' όλες τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, όπως μόνο η πρόταση του ΚΚΕ προβλέπει.