Ενδεικτικό είναι και ότι όσο «μακριά» και «αισιόδοξα» κι αν δει το μάτι του ιμπεριαλιστικού οργανισμού, δεν φαίνεται φως στο τούνελ: «Σε πέντε χρόνια από τώρα η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να φτάσει το 3,1% - μια μέτρια επίδοση σε σύγκριση με τον προ πανδημίας μέσο όρο», λένε οι συντάκτες της έκθεσης, αποτυπώνοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν υπάρχει γιατρειά στο πρόβλημα της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου.

Την ίδια ώρα τα στοιχεία αποτυπώνουν ότι «κάτω από την επιφάνεια» των μέσων όρων πραγματοποιούνται σημαντικές ανακατατάξεις δυνάμεων και διαφοροποιήσεις, γεγονός που τροφοδοτεί παραπέρα τους ανταγωνισμούς - πρώτα απ' όλα ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΕΕ και Κίνα - και αποτυπώνεται ακριβώς στους «γεωπολιτικούς» και άλλους κινδύνους που εντοπίζει το ΔΝΤ.

Οπως σημειώνεται στην έκθεση, «αξιοσημείωτες αναθεωρήσεις έχουν πραγματοποιηθεί κάτω από την επιφάνεια από τον Απρίλιο του 2024, με τις αναβαθμίσεις των προβλέψεων για τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντισταθμίζουν τις υποβαθμίσεις των προβλέψεων για άλλες προηγμένες οικονομίες, ιδίως για τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες.

Ομοίως, στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες οι διαταραχές στην παραγωγή και μεταφορά εμπορευμάτων, ιδίως του πετρελαίου, οι συγκρούσεις, οι εμφύλιες ταραχές και τα ακραία καιρικά φαινόμενα οδήγησαν σε αναθεωρήσεις προς τα κάτω των προοπτικών για τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία και εκείνων για την υποσαχάρια Αφρική.

Αυτές αντισταθμίστηκαν από τις αναβαθμίσεις των προβλέψεων για την αναδυόμενη Ασία, όπου η αυξανόμενη ζήτηση για ημιαγωγούς και ηλεκτρονικά προϊόντα, που καθοδηγείται από σημαντικές επενδύσεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη, έχει ενισχύσει την ανάπτυξη, μια τάση που υποστηρίζεται από σημαντικές δημόσιες επενδύσεις στην Κίνα και στην Ινδία».

Με νούμερα τα παραπάνω αποτυπώνονται στις προβλέψεις του ΔΝΤ, που:

• Αναθεωρούν ελαφρά προς τα πάνω την πρόβλεψη για την ανάπτυξη των ΗΠΑ το 2024, κατά 0,2%, στο 2,8%, κυρίως λόγω της ισχυρότερης από το αναμενόμενο κατανάλωσης, ενώ αναβαθμίζουν κατά 0,3% τις προβλέψεις για το 2025, που δεν παύουν παρ' όλα αυτά να δείχνουν σημαντική επιβράδυνση, στο 2,2%.
• Αποτυπώνουν τη μεγάλη «καθίζηση» στην Ευρωζώνη, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για ανάπτυξη κατά μόλις 0,8% φέτος (-0,1% σε σχέση με τις προβλέψεις του Ιούλη) και 1,2% το 2025, με την πρόβλεψη να κατρακυλάει κι άλλο κατά 0,3%. Να καταγραφεί και το στοιχείο ότι η Γερμανία αποτελεί τη μοναδική χώρα του G7 η οποία καταγράφει ύφεση για δύο συναπτά έτη.
• Μειώνουν τον ρυθμό ανάπτυξης της Κίνας για το 2024 κατά 0,2%, στο 4,8%, με την ώθηση από τις εξαγωγές να αντισταθμίζει εν μέρει τη συνεχιζόμενη αδυναμία στον τομέα των ακινήτων και τη χαμηλή καταναλωτική εμπιστοσύνη, χωρίς ωστόσο να παίρνουν υπόψη τα «απροσδιόριστα» σχέδια δημοσιονομικής τόνωσης που ανακοίνωσε πρόσφατα η κινεζική κυβέρνηση.
• Στην Ιαπωνία η πρόβλεψη για την ανάπτυξη κατρακύλησε κατά 0,4%, στο 0,3%, λόγω των παρατεταμένων επιπτώσεων των διαταραχών στον εφοδιασμό.
• Αποτυπώνουν τις «χαμηλές πτήσεις» και για τις λεγόμενες «αναπτυσσόμενες» οικονομίες, με εξαίρεση την Ινδία, με την ισχυρότερη προβλεπόμενη ανάπτυξη μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, στο 7,0% το 2024 και στο 6,5% το 2025.

Ολα τα παραπάνω ρίχνουν κι άλλο «λάδι στη φωτιά» των τριβών και των ανταγωνισμών, με τον ιμπεριαλιστικό οργανισμό να σημειώνει μια σειρά συμπτώματα αυτών ακριβώς των ανταγωνισμών ως κινδύνους για την «παγκόσμια ανάπτυξη», περιγράφοντας μια «κουρελού» όπου αστικά κράτη και κυβερνήσεις ένα «μπαλώνουν» και δυο «ξηλώνονται», αφού το «γιατρικό» για τη μία ασθένεια του καπιταλιστικού συστήματος είναι «φαρμάκι» για την άλλη.

«Οι κίνδυνοι για τις παγκόσμιες προοπτικές κλίνουν προς τα κάτω εν μέσω αυξανόμενης πολιτικής αβεβαιότητας», σημειώνεται στην έκθεση, η οποία ξεχωρίζει:

• Το ενδεχόμενο σημαντικών αυξήσεων δασμών και αντιποίνων, περιλαμβάνοντας ένα «δυσμενές σενάριο» μεταξύ των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης και της Κίνας, συν δασμούς 10% των ΗΠΑ στον υπόλοιπο κόσμο. Κι αυτό χωρίς να υπολογίζονται οι «υποσχέσεις» του Τραμπ για αύξηση δασμών 10% - 20% στις παγκόσμιες εισαγωγές και ...60% στις εισαγωγές από την Κίνα. Αξίζει εδώ να σημειωθεί και η έκθεση του γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου IW, την οποία παρουσίασε αυτήν τη βδομάδα το «Reuters» και σύμφωνα με αυτήν, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο (με την ανάλογη απάντηση) το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα σημείωνε πτώση 1,3% το 2027 και το 2028, και στη Γερμανία - η οποία θα ήταν η μεγάλη χαμένη - θα μειωνόταν έως και 1,5%. Αυτά ενώ ύστερα από 8 χρόνια οι ΗΠΑ ξεπέρασαν την Κίνα ως ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας. Εξάλλου, κάθε άλλο παρά άσχετες με την ένταση των ανταγωνισμών σε αυτό το επίπεδο είναι και οι διεργασίες για την επιτάχυνση της «αποδολαριοποίησης» που γίνονται στους κόλπους των BRICS, με τη σχετική πρόταση που παρουσιάστηκε στη Σύνοδό τους αυτήν τη βδομάδα από τη Ρωσία.
• Τις «ξαφνικές εκρήξεις της μεταβλητότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών, όπως παρατηρήθηκε στις αρχές Αυγούστου», «εκρήξεις» που βέβαια είναι παραπάνω από αναμενόμενες όσο η παγκόσμια οικονομία κάθεται πάνω στο «ηφαίστειο» που λέγεται υπερσυσσώρευση κεφαλαίου και προκύπτει νομοτελειακά, από την ίδια τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος.
• «Περαιτέρω διαταραχές στην αποπληθωριστική διαδικασία, που ενδεχομένως να προκληθούν από νέες εξάρσεις στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων εν μέσω επίμονων γεωπολιτικών εντάσεων», με έμφαση σε εμπορεύματα όπως το πετρέλαιο και με το ΔΝΤ να λέει ότι κάτι τέτοιο με τη σειρά του θα εμπόδιζε τις κεντρικές τράπεζες να χαλαρώσουν κι άλλο τη νομισματική πολιτική, «γεγονός που θα δημιουργούσε σημαντικές προκλήσεις στη δημοσιονομική πολιτική και στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα».
• Το ενδεχόμενο για «βαθύτερη ή μεγαλύτερη από την αναμενόμενη συρρίκνωση στην αγορά ακινήτων της Κίνας, ιδίως αν οδηγήσει σε χρηματοπιστωτική αστάθεια, που θα μπορούσε να αποδυναμώσει το καταναλωτικό αίσθημα και να δημιουργήσει αρνητικές παγκόσμιες δευτερογενείς επιπτώσεις, δεδομένου του μεγάλου αποτυπώματος της Κίνας στο παγκόσμιο εμπόριο».
• «Την αύξηση των κοινωνικών εντάσεων, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κοινωνικές αναταραχές, πλήττοντας την εμπιστοσύνη (...) των επενδυτών και δυνητικά καθυστερώντας τη διέλευση και την εφαρμογή των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», με τον ιμπεριαλιστικό οργανισμό να αφιερώνει σε αυτό το ενδεχόμενο και στην ανάγκη αντιμετώπισής του ένα ολόκληρο κεφάλαιο της φετινής έκθεσης (βλ. σελ. 13).