Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με θέμα «Το Ξυπόλυτο Τάγμα: Μια ιστορία που δεν θα σου πουν στο σχολείο! Οταν ο λαός μας έγινε γίγαντας και μικρά παιδιά γίνανε ήρωες» έγινε το απόγευμα της Κυριακής στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης.

Την πραγματοποίησαν, με αφορμή τα 80 χρόνια από την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ, οι Τομεακές Οργανώσεις Δήμου Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, και εξελίχθηκε με νήμα το βιβλίο «Ξυπόλυτοι ήρωες», που αναφέρεται σε μια αληθινή ιστορία που συνέβη στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Η ιστορία αυτή δείχνει ότι δεν έχει σημασία πόσο χρονών είσαι για να αγωνιστείς, για να διεκδικήσεις. Σημασία έχει να καταλάβεις ότι παρά την ηλικία σου μπορείς να γίνεις πρωταγωνιστής στις εξελίξεις, να τα βάλεις με αυτούς που μοιάζουν ανίκητοι και παντοδύναμοι σε κάθε συνθήκη.

Στην εκδήλωση μίλησε η συγγραφέας του βιβλίου «Ξυπόλυτοι ήρωες», Αλεξάνδρα Μητσιάλη. Χαιρετισμό απηύθυνε η Μάρθα Δήμου, μέλος του Τομεακού Γραφείου Δήμου Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ.

Ανοίγοντας την εκδήλωση η Μ. Δήμου ανέφερε πως αυτή η ιστορία «αποδεικνύει ότι ακόμα και παιδιά 14-15 χρόνων δεν είναι μικρά για να αγωνιστούν. Οταν είναι οργανωμένα, εμπνευσμένα και πεισμένα να παλέψουν για ένα καλύτερο αύριο, μπορούν να τα βάλουν με θεούς και δαίμονες και να είναι αυτοί οι πρωταγωνιστές των εξελίξεων».

Κόντρα σε όλους αυτούς που και σήμερα προσπαθούν να πείσουν τους μαθητές ότι είναι μικροί για να αγωνιστούν, ανέφερε παραδείγματα που επιβεβαιώνουν ακριβώς το αντίθετο.

«Ολοι αυτοί που μας εξουσιάζουν και έχουν στα χέρια τους τον πλούτο που παράγουν οι γονείς μας, προσπαθούν να πείσουν τους μαθητές ότι είναι μικροί για να αγωνιστούν για ένα καλύτερο σχολείο, μια καλύτερη κοινωνία.

(...) Στο σημερινό σχολείο δεν μας μαθαίνουν την αλήθεια, γιατί ο στόχος τους είναι να μη σηκώσουν κεφάλι οι μαθητές. Επειδή ξέρουν ότι η γνώση είναι δύναμη. Γιατί όταν ξέρεις την αλήθεια, όταν μαθαίνεις πώς κινείται ο κόσμος, τότε μπορείς να τον ανατρέψεις.

Οι μαθητές δεν είναι μικροί για να αγωνιστούν, ίσα ίσα ο αγώνας και η επαναστατική συνείδηση είναι μια πορεία που την ξεκινάς από νέος και μέχρι να ολοκληρωθεί η ζωή σου μαθαίνεις καινούργια πράγματα, διορθώνεσαι, εξελίσσεσαι.

Το μέλλον δεν θα γίνει καλύτερο από μόνο του. Εμείς θα αγωνιστούμε γι' αυτό, για τη ζωή που ονειρευόμαστε και για όλα όσα μας αξίζουν. Εμπνεόμαστε από τους επαναστάτες τού χθες και είμαστε περήφανοι που αποτελούμε τη συνέχειά τους, τους επαναστάτες τού σήμερα».

Στη συνέχεια η Αλ. Μητσιάλη, μέσα από μια πολύ όμορφη παρουσίαση, μετέφερε τους παρευρισκόμενους στην εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία του βιβλίου, με παραπομπές σε φωτογραφίες και ιστορικά στοιχεία που φώτισαν πλευρές της περιόδου και με αποσπάσματα του βιβλίου της, που διάβασαν η Μελίνα Αζούδη και η Ντίνα Τσολάκη.

Οι Γερμανοί μπαίνουν στη Θεσσαλονίκη στις 9 Απρίλη 1941. Αδειάζουν τα δημόσια κτίρια και τα επιτάσσουν. Ανάμεσα σε αυτά τα κτίρια είναι και αρκετά ορφανοτροφεία. Τα ορφανά πετάγονται στον δρόμο. Μια ομάδα ορφανά, για να επιβιώσουν, παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους. Αναπτύσσουν μηχανισμούς αντίστασης και επιβίωσης. Οργανώνονται, συγκροτούν ομάδες κρούσης και βοήθειας, ομάδες ανά περιοχή, συνδέονται με την Αντίσταση, παραδίδουν στην Οργάνωση - όπως έλεγαν το ΕΑΜ - όπλα, που καμιά φορά αποτελούσαν μέρος της λείας τους. Πηγή για την τροφοδοσία τους είναι τα γερμανικά καμιόνια που κουβαλάνε ψωμί και τρόφιμα, οι αποθήκες όπου συγκεντρώνονται και φυλάσσονται τα τρόφιμα. Τα κλεμμένα μοιράζονται στα ορφανά και σε άλλους κατοίκους της Θεσσαλονίκης που είχαν ανάγκες.

Η συγγραφέας αναφέρθηκε στην είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων, στην υποδοχή τους από τις φιλοναζιστικές αρχές της πόλης, στο κλείσιμο των κατοίκων στα σπίτια τους, στην επίταξη των δημόσιων κτιρίων και των ξενοδοχείων, στα κτίρια όπου εγκαταστάθηκε η Γκεστάπο, στη συγκέντρωση των τροφίμων για να γεμίσουν τις αποθήκες τους προκειμένου να στέλνουν τα τρόφιμα στους φαντάρους στα μέτωπα, και στην έλλειψη τροφίμων στην αγορά και την προσπάθεια των κατοίκων να εξασφαλίσουν τροφή.

Μίλησε επίσης για την Αντίσταση, την οργάνωση «Ελευθερία», τη δημιουργία του πρώτου τυπογραφείου και τον πολλαπλασιασμό των πυρήνων αντίστασης μετά την ίδρυση του ΕΑΜ.

Ειδική αναφορά έκανε στους Ελληνες συνεργάτες των ναζί, Χριστιανούς και Εβραίους, στις φασιστικές και αντισημιτικές οργανώσεις που δρούσαν ήδη πριν την Κατοχή, στους τυχοδιώκτες - δωσίλογους και στη δράση τους ενάντια στην Αντίσταση. Παρουσίασε στοιχεία σχετικά με την επιχείρηση εξόντωσης των Εβραίων και όσα διαδραματίστηκαν σε αυτό το πλαίσιο στη Θεσσαλονίκη, αλλά και με τον ρόλο της διοίκησης της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, και θύμισε ότι από τους 48.500 Εβραίους, επέζησαν και επέστρεψαν μόλις 1.950. Απ' αυτούς οι 1.250 ήταν επιζήσαντες που επέστρεψαν από τα στρατόπεδα, 100 που κρύφτηκαν στα γύρω χωριά - και τρεις οικογένειες μέσα στην πόλη - και 600 που πολέμησαν με τον ΕΛΑΣ.

Ανέδειξε επίσης ότι με τα τρένα δεν μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης μόνο Εβραίοι, αλλά και κομμουνιστές, αντιστασιακοί που συλλαμβάνονταν.

Ολα αυτά περιέχονται μέσα στο βιβλίο της, ένα μυθιστόρημα που αποτελεί συνδυασμό ερευνητικού υλικού και μυθοπλασίας.

Απαντώντας στο τι την έκανε να γράψει ένα βιβλίο όπως οι «Ξυπόλητοι ήρωες», η Αλ. Μητσιάλη είπε ότι «κατάλαβα πόσα πολλά από αυτά που έγιναν τότε είχαν πεταχτεί πρόχειρα και άτσαλα κάτω από το χαλάκι της επίσημης Ιστορίας», ότι πολλά από αυτά που είχαν συμβεί «δεν υπήρχαν ως μνήμη καταγεγραμμένη στην πόλη».

Ενας άλλος λόγος ήταν οι ιστορίες Εβραίων που γνώρισε στην Κέρκυρα, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, όπως π.χ. ο κ. Ααρών, καθηγητής Μαθηματικών, ένας από τους ελάχιστους που όταν έγινε το μεγάλο πογκρόμ την άνοιξη του 1943 εκείνος δραπέτευσε και ανέβηκε στο βουνό να πολεμήσει μαζί με τους αντάρτες.

Επίσης, γιατί αυτό που έγινε με τα παιδιά του Παπάφειου Ορφανοτροφείου είναι από τα ελάχιστα δείγματα, σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτο-οργάνωσης μικρών παιδιών.

Και, τέλος, ένας άλλος λόγος ήταν «γιατί υπάρχει και ένα χρέος. Αν είμαστε εμείς εδώ σήμερα και συζητάμε, διαφωνούμε, αμφισβητούμε και σκεφτόμαστε, είναι γιατί το λαϊκό κίνημα, ένα πλήθος καθημερινών ανθρώπων, ύψωσε το ανάστημά του, στάθηκε στα πόδια της αξιοπρέπειας και μπόρεσε να δημιουργήσει ένα τέτοιο ιστορικό παρελθόν, που για μας είναι μια παρακαταθήκη».

Παρών στην εκδήλωση ήταν και ο κ. Βασίλης, ένα από τα παιδιά του Παπάφειου Ορφανοτροφείου, ο οποίος συμμετείχε στην ταινία του Γρηγόρη Θαλασσινού «Το ξυπόλητο τάγμα», που γυρίστηκε το 1953.