Την ανάγκη ενίσχυσης των Περιφερειών με επιστημονικό προσωπικό στο ύψος των αναγκών και τη δέσμευση χρηματοδότησης για την υλοποίηση των όποιων έργων ιεραρχηθούν με αντίστοιχους πόρους μέσα σε ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα ανέδειξε ο Σωτήρης Αβραμόπουλος, εκπρόσωπος της «Λαϊκής Συσπείρωσης» στο ΔΣ της Ενωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), με αφορμή τη συζήτηση για την ανάθεση της τυπικής κυριότητας των στρατηγικών σχεδίων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας στις Περιφέρειες.

Ειδικότερα, στο ΔΣ της ΕΝΠΕ που συγκλήθηκε στις 9/1 στο θέμα «Θέσεις της ΕΝΠΕ επί του ερωτήματος του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ορισμού των Περιφερειών ως κυρίων των έργων για τη σύνταξη των Στρατηγικών Σχεδίων (Master Plan) Εργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας για τα Υδατικά Διαμερίσματα αρμοδιότητάς τους, τα οποία περιλαμβάνονται στα εγκεκριμένα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας», ο Σωτήρης Αβραμόπουλος σημείωσε:

«Το γεγονός ότι στο έτος 2025 συζητάμε για την εκπόνηση στρατηγικών σχεδίων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας είναι ενδεικτικό της απουσίας ολοκληρωμένης αντιπλημμυρικής προστασίας, αποτελεί απόδειξη για τη χαμηλή ιεράρχηση τέτοιων έργων. Αυτή η κατάσταση έρχεται σε αντίθεση με τις επιτακτικές ανάγκες για την προστασία της ζωής και της περιουσίας του λαού, αλλά και με τις επιστημονικές και τεχνολογικές δυνατότητες της εποχής μας, οι οποίες δεν αξιοποιούνται με γνώμονα την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών.

Το πλαίσιο που θέτουν οι Οδηγίες της ΕΕ, το οποίο υιοθετείται και εφαρμόζεται διαχρονικά από τη σημερινή και τις προηγούμενες κυβερνήσεις, αποτελεί μέρος αυτού του προβλήματος. Ο σημερινός σχεδιασμός διαπνέεται από αναλύσεις κόστους - οφέλους, που θεωρούν την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της λαϊκής περιουσίας κόστη που περιορίζουν τα κέρδη του κεφαλαίου. Τέτοιες αναλύσεις αποτελούν τη βάση για τις προτάσεις και τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας (ΣΔΚΠ). Το ίδιο φυσικά συμβαίνει και με τα Στρατηγικά Σχέδια (master plan) έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, τα οποία εκπονούνται στη βάση των ΣΔΚΠ και των Οδηγιών της ΕΕ.

Ταυτόχρονα, όσα στοιχεία επιστημονικού, ορθολογικού σχεδιασμού υπάρχουν στα παραπάνω σχέδια, υπονομεύονται από την εμπορευματοποιημένη παραγωγή έργων υποδομής με κριτήριο το κέρδος των κατασκευαστικών ομίλων. Οπως και από την περιορισμένη χρηματοδότηση της αντιπλημμυρικής προστασίας, προκειμένου να εξοικονομούνται πόροι για την πολύμορφη στήριξη της κερδοφορίας επιχειρηματικών ομίλων και την εμπλοκή της χώρας στα ΝΑΤΟικά σχέδια και στα πολεμικά μέτωπα σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία.

Σε αυτές τις συνθήκες, τα έργα τελικά πραγματοποιούνται αν και όταν βρεθεί χρηματοδότηση για τις μελέτες και την υλοποίησή τους. Το αποτέλεσμα είναι πολυετείς καθυστερήσεις, αποσπασματικότητα, ελλείψεις ακόμα και στη συντήρηση υφιστάμενων έργων. Ενα παράδειγμα αποτελεί το master plan αντιπλημμυρικών που έχει εκπονηθεί πρόσφατα για το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης, για το οποίο δεν υπάρχει δέσμευση ούτε για τη συνολική χρηματοδότηση ούτε για το χρονοδιάγραμμα.

Ο ορισμός των Περιφερειών ως "κυρίων του έργου" της Σύνταξης των Στρατηγικών Σχεδίων δεν αλλάζει την ουσία και δεν ανατρέπει αυτόν τον σχεδιασμό, αλλά αποτελεί μια προσπάθεια επιτάχυνσής του στις σημερινές συνθήκες για την απορρόφηση των σχετικών χρηματοδοτήσεων από τους υποψήφιους αναδόχους - μεγάλες επιχειρήσεις. Αποτελεί συνέχεια της υπουργικής απόφασης για την ανάθεση της δημοπράτησης του έργου από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας στο ΤΕΕ.

Στην περίπτωση που οι Περιφέρειες οριστούν "κύριοι του έργου", τότε η παρακολούθηση και η παραλαβή του θα ανατεθούν στις ήδη υποστελεχωμένες υπηρεσίες τους. Ταυτόχρονα ισχύει ότι η χωρική αρμοδιότητα των Περιφερειών δεν ταυτίζεται με τα υδατικά διαμερίσματα, ενώ αρμοδιότητες για τον αντιπλημμυρικό σχεδιασμό και τα έργα έχουν, εκτός από τις Περιφέρειες, το κεντρικό κράτος που έχει αναλάβει τα έργα "εθνικής σημασίας" αλλά και άλλοι φορείς, όπως οι Δασικές Υπηρεσίες για έργα ορεινής υδρονομίας.

Με βάση αυτά τα δεδομένα δεν θεωρούμε ότι η ανάθεση της τυπικής κυριότητας των στρατηγικών σχεδίων στις Περιφέρειες μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της ολοκληρωμένης αντιπλημμυρικής θωράκισης. Ως ελάχιστη προϋπόθεση, ακόμα και για τη σχετική βελτίωση της κατάστασης, θα θεωρούσαμε την ενίσχυση των Περιφερειών με επιστημονικό προσωπικό στο ύψος των αναγκών και τη δέσμευση χρηματοδότησης για την υλοποίηση των όποιων έργων ιεραρχηθούν με αντίστοιχους πόρους μέσα σε ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα».

Ξεκαθάρισε παράλληλα ότι σε κάθε περίπτωση η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του ζητήματος της αντιπλημμυρικής προστασίας προϋποθέτει ριζικές αλλαγές σε επίπεδο οικονομίας, στις χρήσεις γης, στις ιεραρχήσεις και στον τρόπο κατασκευής των έργων. Σε αυτές τις συνθήκες ένας ενιαίος φορέας θα μπορούσε να συγκεντρώσει όλους τους απαραίτητους πόρους και προσωπικό για την εκπόνηση και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου αντιπλημμυρικού σχεδιασμού με περιφερειακή εξειδίκευση.