Οι κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ την περασμένη Παρασκευή στη ρωσική βιομηχανία πετρελαίου είναι οι πιο επιθετικές μέχρι στιγμής και υπερβαίνουν κατά πολύ τα προηγούμενα μέτρα που έχουν εφαρμόσει οι ΗΠΑ κατά της Ρωσίας.

Ερχονται να επιβεβαιώσουν εμφατικά αυτό που ήδη είναι δεδομένο, ότι δηλαδή ο ανταγωνισμός στην Ενέργεια είναι βασικό μέρος της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία και θα είναι αντίστοιχα βασικό ζήτημα σε ενδεχόμενες συνομιλίες γύρω από μια «διευθέτηση» της σύγκρουσης και της αντιπαράθεσης στην Ανατολική Ευρώπη. Πολύ περισσότερο, που έχει προεκτάσεις και στον παγκόσμιο ανταγωνισμό για φθηνό ενεργειακό εφοδιασμό των μονοπωλίων.

Η κίνηση για επιθετικές κυρώσεις στη βιομηχανία πετρελαίου και στον «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας έρχεται καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν αναζητά τρόπους της τελευταίας στιγμής για να ενισχύσει τη διαπραγματευτική ισχύ της Ουκρανίας - ως ένα «αντιστάθμισμα» της προέλασης των ρωσικών δυνάμεων στο πεδίο - και να «λύσει» τα χέρια του νέου Προέδρου Ντ. Τραμπ σε πιθανές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.

Οι νέες κυρώσεις, μεταξύ άλλων, παρέχουν στην κυβέρνηση Tραμπ την ευκαιρία να προτείνει την «ελάφρυνση των κυρώσεων» ως μέρος ενός πιθανού «ειρηνευτικού σχεδίου» για την Ουκρανία και να τις χρησιμοποιήσει για να λάβει κάποιο αντάλλαγμα.

Αν και ο Τραμπ θα μπορούσε να άρει τις κυρώσεις ανά πάσα στιγμή, δεν αναμένεται να το πράξει δεδομένης της ευρείας διακομματικής υποστήριξης για την Ουκρανία, αλλά και του εντεινόμενου ανταγωνισμού των ΗΠΑ με τη Ρωσία για την Ενέργεια.

Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στοχεύουν δύο εταιρείες που διαχειρίζονται περισσότερο από το 1/4 των θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας, καθώς και ζωτικής σημασίας ασφαλιστές και εμπόρους που συνδέονται με εκατοντάδες φορτία ρωσικού αργού.

Ο κύριος στόχος των κυρώσεων, που επιβάλλονται σε συντονισμό με τη Βρετανία, είναι οι μεγάλες ρωσικές ενεργειακές εταιρείες «Gazprom Neft» και «Surgutneftegas». Οι δύο εταιρείες εξήγαγαν περίπου 970.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα διά θαλάσσης τους πρώτους 10 μήνες του 2024, περίπου το 30% των συνολικών ροών της χώρας σε δεξαμενόπλοια, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg.

Οι ΗΠΑ επιβάλλουν επίσης κυρώσεις σε περισσότερες από 25 θυγατρικές των εταιρειών, καθώς και σε περισσότερα από 180 πλοία που έχουν μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο, πολλά από τα οποία συνδέονται με τον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας - τα πλοία δηλαδή που χρησιμοποιεί η Μόσχα για να «σπάει» το ανώτατο όριο τιμής πώλησης (πλαφόν) που έχει επιβάλει στο ρωσικό πετρέλαιο το G7, επιχειρώντας να μειώσει τα ρωσικά έσοδα. Η τελευταία δράση διπλασιάζει τον αριθμό των στοχευμένων πετρελαιοφόρων.

Οι ΗΠΑ διεύρυναν επίσης τις κυρώσεις σε δεξαμενόπλοια, που έχουν ήδη αποδειχθεί «ενοχλητικές» για το Κρεμλίνο. Υπάρχουν επί του παρόντος 135 δεξαμενόπλοια στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις από την ΕΕ, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, με πολλά από αυτά να βρίσκονται σε «μαύρες λίστες».

Ο τελευταίος γύρος κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας θα μπορούσε να διαταράξει σημαντικά τις αλυσίδες εφοδιασμού πετρελαίου της χώρας, ανέφερε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) σε μηνιαία έκθεση την Τετάρτη, και δυνητικά να «συσφίξει» την παγκόσμια αγορά.

Οι νέες κυρώσεις των ΗΠΑ στο Ιράν και τη Ρωσία καλύπτουν οντότητες που διαχειρίζονταν περισσότερο από το ένα τρίτο των εξαγωγών ρωσικού και ιρανικού αργού το 2024, ανέφερε ο ΔΟΕ, χωρίς ωστόσο να βγάλει συμπεράσματα για τις συνέπειες στην προσφορά.

«Διατηρούμε τις προβλέψεις μας για την προσφορά και για τις δύο χώρες έως ότου ο πλήρης αντίκτυπος των κυρώσεων γίνει πιο εμφανής», ανέφερε ο Οργανισμός.

Η ανακοίνωση των κυρώσεων και η προοπτική περιορισμών της προσφοράς ανέβασαν τις τιμές του πετρελαίου ήδη από τις αρχές του 2025. Η τιμή του πετρελαίου Brent αυξήθηκε κοντά στα 81 δολάρια το βαρέλι την περασμένη Δευτέρα, σημειώνοντας αύξηση περίπου 8% μέχρι στιγμής φέτος.

Το τελευταίο πακέτο κυρώσεων της Ουάσιγκτον απαριθμούσε περισσότερα από 160 δεξαμενόπλοια, τα οποία μετέφεραν περίπου το 22% των ρωσικών θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου το 2024, επιβεβαίωσε και ο ΔΟΕ.

Οι προηγούμενες κυρώσεις κατά πλοίων ήταν «πολύ αποτελεσματικές, μειώνοντας τη δραστηριότητα των καθορισμένων δεξαμενόπλοιων κατά 90%», υπενθύμισε ο Οργανισμός.

Τρεις πηγές που μίλησαν στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας δήλωσαν ότι και οι τρεις βαθμοί πετρελαίου της Ρωσίας στην Αρκτική - Novy Port, ARCO και Varandey, με παραγωγή περίπου 300.000 βαρέλια την ημέρα - αντιμετωπίζουν διαταραχές.

Τα πλοία και οι υποδομές που απαιτούνται για την επιχείρηση πετρελαίου της Ρωσίας στην Αρκτική, η οποία αντιπροσωπεύει το 1/10 των θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου της, είναι μοναδικά, είπαν δύο από τις πηγές.

Το αργό πετρέλαιο Novy Port από το κοίτασμα Novoportovskoye της Gazprom Neft, όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν τους -55 ^οC, το ARCO, από την υπεράκτια πλατφόρμα Prirazlomnaya, και το Varandey, από τα κοιτάσματα Timan-Pechora της Lukoil, μεταφέρονται με έναν ειδικό τύπο πλοίου κατηγορίας πάγου στις πλωτές εγκαταστάσεις αποθήκευσης Umba και Kola κοντά στο Μουρμάνσκ.

Στη συνέχεια εκφορτώνονται σε μεγαλύτερα πλοία που μπορούν να μεταφέρουν 100.000-140.000 τόνους, σε σύγκριση με τους 30.000 τόνους των μικρότερων πλοίων για αποστολή στη διεθνή αγορά.

Οι κυρώσεις των ΗΠΑ χτυπούν πλέον τόσο τις Umba και Kola, καθώς και περισσότερα από 12 μικρά δεξαμενόπλοια που χρησιμοποιούνται ως μεταφορείς πετρελαίου από τα κοιτάσματα.

Η Ινδία και η Κίνα έχουν δείξει ότι δεν είναι έτοιμες να δεχθούν πετρέλαιο που προέρχεται από δεξαμενόπλοια στα οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις και έχουν αρχίσει να αναζητούν αντικαταστάτες για το ρωσικό πετρέλαιο.

Η απουσία των ρωσικών ποικιλιών πετρελαίου της Αρκτικής στην αγορά θα ωθήσει πιθανότατα προς τα πάνω τις τιμές της αμερικανικής ναυαρχίδας WTI, η οποία είναι επίσης ελαφριά, δήλωσε ένας από τους εμπόρους στην ασιατική αγορά πετρελαίου.

Η Ινδία μείωσε την αγορά αμερικανικού πετρελαίου, αφού άρχισε να «αρπάζει» φτηνά ρωσικά βαρέλια από την αγορά πριν από δύο χρόνια, αλλά μια πηγή σε ένα ινδικό διυλιστήριο δήλωσε ότι η εταιρεία του εξετάζει το ενδεχόμενο να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό πετρέλαιο.

Τα ινδικά διυλιστήρια σταμάτησαν να πραγματοποιούν εμπορικές συναλλαγές με πετρελαιοφόρα και εταιρείες όπου έχουν επιβληθεί οι τελευταίες κυρώσεις των ΗΠΑ.

Η Ινδία θα επιτρέψει στα ρωσικά φορτία πετρελαίου που έχουν κλείσει πριν από την ημερομηνία επιβολής κυρώσεων (10 Γενάρη) να εκφορτωθούν στα λιμάνια σύμφωνα με τις παραμέτρους των κυρώσεων, δήλωσε Ινδός αξιωματούχος στους δημοσιογράφους υπό τον όρο της ανωνυμίας.

«Τους επόμενους δύο μήνες δεν αναμένουμε μεγάλα προβλήματα, διότι τα πλοία που βρίσκονται σε διαμετακόμιση θα περάσουν. Είναι ακόμη νωρίς για να προβλέψουμε τον αντίκτυπο, πώς θα διαμορφωθούν οι εκπτώσεις, αν κάποιος είναι πρόθυμος να πουλήσει κάτω από το ανώτατο όριο τιμών των 60 δολαρίων», δήλωσε.

Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να προσφέρει μεγαλύτερες εκπτώσεις στην Ινδία για να ανταποκριθεί στο ανώτατο όριο τιμών των 60 δολαρίων το βαρέλι που επιβάλλουν οι χώρες του G7, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί «δυτικά» δεξαμενόπλοια και ασφάλειες.

«Είμαστε ο τρίτος μεγαλύτερος καταναλωτής. Η Ρωσία θα βρει τρόπους να μας προσεγγίσει», πρόσθεσε ο Ινδός κυβερνητικός αξιωματούχος. Πρόσθεσε ότι η Ινδία εξετάζει επίσης τον αντίκτυπο των νέων αμερικανικών κυρώσεων στο ρωσικό πετρελαϊκό έργο Vostok, στο οποίο ινδικές εταιρείες έχουν συμμετοχή.

Τα περισσότερα ινδικά διυλιστήρια διαπραγματεύονται ετήσια συμβόλαια με μεγάλους παραγωγούς για το 2025/26 και ενδέχεται να αναζητήσουν υψηλότερες ποσότητες από μεγάλους παραγωγούς της Μέσης Ανατολής.

Οι παραγωγοί σε ΗΠΑ, Καναδά, Βραζιλία, Γουιάνα και τα μέλη της ομάδας πετρελαιοπαραγωγών του ΟΠΕΚ θα αυξήσουν την παραγωγή για να αντισταθμίσουν τις ελλείψεις της ρωσικής προσφοράς, δήλωσε ο Ινδός αξιωματούχος.