«Οι ΑΠΕ σπάνε τα ρεκόρ τους σε παγκόσμιο επίπεδο και το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από καθαρές πηγές ενέργειας προβλέπεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια», σημειώνει η έκθεση και προσθέτει πως «η αξιοσημείωτη κινεζική κυριαρχία στην αγορά ηλιακής και αιολικής ενέργειας έχει αυξήσει την εξάρτηση της Δύσης από την τεχνολογία της καθαρής ενέργειας».

Η έκθεση τονίζει επίσης πως η «έξυπνη» τεχνολογία που χρησιμοποιείται στα φωτοβολταϊκά και αιολικά συστήματα εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Οι εγκαταστάσεις των ΑΠΕ περιλαμβάνουν ολοένα και περισσότερους αισθητήρες και μηχανισμούς που επιτρέπουν τον απομακρυσμένο έλεγχό τους αλλά και την παρακολούθηση μιας σειράς δεδομένων σε πραγματικό χρόνο μέσω σύνδεσής τους στο διαδίκτυο. Τα περισσότερα από αυτά τα συστήματα έχουν αναπτυχθεί και κατασκευαστεί στην Κίνα, πράγμα που προκαλεί ανησυχίες για το ενδεχόμενο κυβερνοεπιθέσεων, σημειώνεται.

Παράλληλα, το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην παγκόσμια κατανάλωση Ενέργειας έχει αυξηθεί αξιοσημείωτα τις τελευταίες δεκαετίες και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Ενέργειας (International Energy Agency - IEA), η κατανάλωση Ενέργειας από ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στη θέρμανση και στις μεταφορές θα αυξηθεί κατά περίπου 60% κατά τα έτη 2024-2030. Οι ΑΠΕ αποτελούν επίσης κεντρικό πυλώνα στην «ενεργειακή μετάβαση» του ΝΑΤΟ: Η στρατηγική αντίληψη του ΝΑΤΟ που εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής στη Μαδρίτη το 2022 υπογραμμίζει την ανάγκη να επενδύσουν τα κράτη - μέλη στην «πράσινη μετάβαση», ενώ οι ΑΠΕ δοκιμάζονται και χρησιμοποιούνται σταδιακά στο στρατιωτικό πλαίσιο, μεταξύ άλλων σε διάφορες ασκήσεις του ΝΑΤΟ.

Ταυτόχρονα, η κυριαρχία της Κίνας στην αλυσίδα εφοδιασμού της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων αρκετών κρίσιμων στοιχείων νέας τεχνολογίας, αυξάνεται, όπως αποτυπώνουν και μια σειρά στοιχεία που καταγράφονται στην έκθεση.

Συγκεκριμένα, σημειώνεται πως το 2023 η ηλιακή ενέργεια ήταν η μεγαλύτερη πηγή ανανεώσιμης ισχύος με ποσοστό 36,7% (1.418 GW). Σύμφωνα με την πρόβλεψη της ΙΕΑ, μέχρι το 2030 οι ΑΠΕ θα χρησιμοποιούνται για το 46% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, όπου η αιολική ενέργεια και τα ηλιακά φωτοβολταϊκά θα καλύπτουν το 30% αυτού του ποσοστού. Ιδιαίτερα το μερίδιο των ηλιακών φωτοβολταϊκών προβλέπεται να τριπλασιαστεί. Η ΙΕΑ προβλέπει παράλληλα ότι ο κυρίαρχος ρόλος της Κίνας θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, δηλαδή μέχρι το 2030, καθώς η Κίνα θα διατηρεί πάνω από το 80% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας για όλα τα τμήματα κατασκευής φωτοβολταϊκών.

Ο μετατροπέας των φωτοβολταϊκών «είναι ένα βασικό στοιχείο του φωτοβολταϊκού συστήματος, που συχνά θεωρείται ως ένα από τα πιο ευάλωτα μέρη για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο», σημειώνει η έκθεση του ΝΑΤΟ και τονίζει πως «όσο πιο "έξυπνοι" γίνονται οι μετατροπείς και κατ' επέκταση το ενεργειακό σύστημα στο σύνολό του, τόσο περισσότερα δεδομένα επεξεργάζονται και τόσο πιο διατεθειμένοι είναι για διαφορετικού τύπου απειλές στον κυβερνοχώρο. Ως εκ τούτου, οι μετατροπείς θεωρούνται μερικές φορές ακόμη και ότι αποτελούν κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια, καθώς μεταδίδουν και λαμβάνουν ευαίσθητα δεδομένα σχετικά με την εθνική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι σε παγκόσμιο επίπεδο ένα μεγάλο ποσοστό των ηλιακών μετατροπέων εισάγεται από την Κίνα, υπάρχει δυνητικά μεγάλος κίνδυνος έκθεσης ευαίσθητων δεδομένων σε μη εξουσιοδοτημένους φορείς. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την εκτίμηση της Solar Power Europe, το μερίδιο των εισαγόμενων μετατροπέων από την Κίνα στην ευρωπαϊκή αγορά είναι περίπου 80%».

Οσον αφορά την αιολική ενέργεια, που το 2023 ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πηγή ανανεώσιμης ισχύος με 26,3% (1017 GW) και μέχρι το 2030 αναμένεται να ξεπεράσει την υδροηλεκτρική που βρίσκεται στη 2η θέση, τονίζεται πως και σε αυτήν ο ρόλος της Κίνας είναι επίσης αξιοσημείωτος. Το 2023, το μερίδιο της Κίνας στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας έφτασε περίπου το 60%-75% και περίπου το 90% της παγκόσμιας επέκτασης της παραγωγικής ικανότητας της χερσαίας αιολικής ενέργειας.

Ο ψηφιακά δικτυωμένος χαρακτήρας των εγκαταστάσεων αιολικών πάρκων αυξάνει τον κίνδυνο ντόμινο. Μία κυβερνοεπίθεση σε έναν χερσαίο υποσταθμό θα μπορούσε γρήγορα να διαδοθεί στο σύνολο του δικτύου. Η σοβαρή ευπάθεια αναδεικνύεται επίσης από το γεγονός ότι το θέμα των υβριδικών απειλών κατά των ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων των παραγόντων κινδύνου των ανεμογεννητριών, εξετάστηκε κατά τη διάρκεια της άσκησης «Nordic Pine 2024» του ΝΑΤΟ.

Ακόμα, η έκθεση επισημαίνει πιθανές διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα που θα αφήσει τις χώρες του ευρωατλαντικού άξονα εκτεθειμένες σε περιορισμούς του εμπορίου ή σε απαγορεύσεις εξαγωγών. Για παράδειγμα, σημειώνει πως σε περίπτωση που οι διπλωματικές σχέσεις επιδεινωθούν ή οι εμπορικοί πόλεμοι κλιμακωθούν, η διαθεσιμότητα των κρίσιμων εξαρτημάτων για τις ΑΠΕ μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά. «Η εξάρτηση από τις κινεζικές τεχνολογίες μπορεί να δώσει στην Κίνα σημαντική επιρροή στην ενεργειακή ασφάλεια και την τεχνολογική ανεξαρτησία μιας σειράς χωρών», τονίζει η έκθεση.