Στη «μεγάλη εικόνα» της πολεμικής προετοιμασίας της ΕΕ, της πολυπλόκαμης και ενεργής εμπλοκής της χώρας μας σε εμπορικούς και φυσικούς, αιματηρούς πολέμους, με μια νέα καπιταλιστική κρίση να είναι προ των πυλών, η κυβέρνηση της ΝΔ, με συνοδοιπόρους της όλα τα κόμματα που πίνουν νερό στο όνομα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, προχωρά αποφασιστικά το αντιλαϊκό πρόγραμμά της.

Σε αυτό το πλαίσιο, στα πανεπιστήμια η έρευνα «χορεύει» σε πολεμικούς ρυθμούς και προχωρά με μεγαλύτερη ταχύτητα η πολιτική διεθνοποίησης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, για να εξασφαλιστεί κερδοφορία σε σχετικά παρθένα πεδία για την ελληνική αγορά, ενώ στα ντοκουμέντα της ΕΕ για τον Ενιαίο Χώρο Εκπαίδευσης η διεθνοποίηση των πανεπιστημίων περιγράφεται και ως βραχίονας «ήπιας εξωτερικής πολιτικής».

Πρόσφατα έκλεισε ο αρχικός κύκλος της κατάθεσης φακέλων για την αδειοδότηση των πρώτων ιδιωτικών πανεπιστημίων κατ' εφαρμογή του νόμου - έκτρωμα Πιερρακάκη. Οι 12 αιτήσεις που κατατέθηκαν, με στόχο να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026, είναι από πανεπιστήμια - κατά πλειοψηφία βρετανικά - που διατηρούν κολέγια στη χώρα μας μέσω συμφωνιών δικαιόχρησης, ενώ κατατέθηκε και μια αίτηση από πανεπιστήμιο της Κύπρου για να λειτουργήσει το 2026-2027. Τα 12 κολέγια που ζητούν να γίνουν πανεπιστήμια σχεδιάζουν να λειτουργήσουν 53 Σχολές σε αντικείμενα που καλύπτουν σχεδόν όλο το φάσμα των επιστημονικών πεδίων, με τα δίδακτρα να κυμαίνονται από 7.000 χιλιάδες ευρώ έως και 25.000 ετησίως.

Η κυβέρνηση της ΝΔ με τυμπανοκρουσίες διαφημίζει ότι σε βάθος πενταετίας τα εν λόγω 12 πανεπιστήμια θα επενδύσουν 584 εκατομμύρια ευρώ (243 εκατ. για υποδομές και 341 εκατ. για προσωπικό), ενώ υπολογίζουν σε προσέλκυση 110.000 φοιτητριών και φοιτητών από το εξωτερικό και σε μια μικρή ανάσχεση των 10.000 χιλιάδων Ελλήνων φοιτητών που σπουδάζουν εκτός. Το συνολικό αποτέλεσμα αυτής της μπίζνας προϋπολογίζεται ότι θα φτάνει τα 1,2 δισ. ευρώ ετησίως.

Η αναβάπτιση των κολεγίων σε πανεπιστήμια, για να μπορούν να πουλάνε πτυχία με υψηλότερα δίδακτρα, επιβεβαιώνει ότι το μόνο «αυστηρό κριτήριο» που σχετίζεται με τα ιδιωτικά πανεπιστημιακά παραρτήματα είναι το μέγεθος του πορτοφολιού του φοιτητή - πελάτη και παράλληλα αποδεικνύουν τον κερδοσκοπικότατο χαρακτήρα αυτών των δομών. Οι περιβόητες «ευκαιρίες» για τους ντόπιους φοιτητές που ξενιτεύονται - σημειωτέον πριν και κατά τη διάρκεια συζήτησης του νομοσχεδίου η κυβερνητική προπαγάνδα αναφερόταν σε 40.000 και τώρα σε 10.000 - έγιναν ευκαιρία ανάπτυξης του εκπαιδευτικού τουρισμού και προσέλκυσης φοιτητικής πελατείας από χώρες εντός κι εκτός ΕΕ. Τα παραμύθια περί συμβολής των επενδύσεων στο ΑΕΠ και στην οικονομία της χώρας, που θα μας ευνοήσουν όλους, καταρρίπτονται από την ίδια την πραγματικότητα, δυστυχώς με πολύ τραγικό τρόπο στη ζωή των εργαζομένων, όταν π.χ. το «τουριστικό θαύμα» που παράγει πάνω από το 10% του ΑΕΠ, χτίζεται ακόμα και με νεκρούς στον βωμό του κέρδους.

Το νομοθετικό πλαίσιο, που εμπλουτίζει η κυβέρνηση της ΝΔ με τους τελευταίους νόμους της, ενισχύει το πλαίσιο του ανταγωνισμού για το μερίδιο της αγοράς «εκπαιδευτικών προϊόντων» στις ράγες της εμπορευματοποίησης των σπουδών. Ετσι, οδηγεί και τα δημόσια πανεπιστήμια, με τους αντίστοιχους νόμους, να κινούνται όλο και ταχύτερα προς τη διεθνοποίηση της πελατείας τους:

• Είναι τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών με δίδακτρα που πολλαπλασιάζονται, «ρουφώντας» προσωπικό, πόρους και υποδομές από τα δωρεάν προγράμματα για τους ντόπιους φοιτητές. Είναι χαρακτηριστική μάλιστα και η πρόταση του πρύτανη του ΕΚΠΑ, να δοθεί η δυνατότητα και σε Ελληνες φοιτητές να φοιτούν σε ξενόγλωσσα προπτυχιακά (προφανώς χωρίς πανελλαδικές και με δίδακτρα), όπως ακριβώς μπορούν να πάνε στα ιδιωτικά παραρτήματα.
• Τα κοινά και διπλά πτυχία με πανεπιστήμια του εξωτερικού, τα οποία στην πράξη κατηγοριοποιούν φοιτήτριες και φοιτητές των ελληνικών δημόσιων πανεπιστήμιων ανάλογα με το πορτοφόλι τους. Για παράδειγμα, η συμφωνία του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών με το Imperial College London. Στο πέμπτο έτος σπουδών, δύο ή τρεις φοιτήτριες και φοιτητές από τους τριακόσιους κατά μέσο όρο εισακτέους του Τμήματος, εφόσον έχουν 50.000 ευρώ (40.000 λίρες Αγγλίας) μόνο για δίδακτρα και άλλα τόσα για να μείνουν έναν χρόνο στο Λονδίνο, μπορούν να πάρουν διπλό τίτλο σπουδών των δυο πανεπιστημίων.
• Τα σχέδια για την ίδρυση ιδιωτικών παραρτημάτων των δημόσιων πανεπιστημίων μας σε άλλες χώρες που θα κάνουν εμπόριο αγγλόφωνων πτυχίων, εις βάρος των φοιτητών, των φοιτητριών και των εργαζομένων των μητρικών ιδρυμάτων.
• Η πρόθεση για εφαρμογή του άδικου νόμου των διαγραφών φοιτητών, για να βελτιώνονται εικονικά και χωρίς κόστος δείκτες που συνυπολογίζονται σε κάποιες διεθνείς κατατάξεις, όπως η αναλογία ΔΕΠ/φοιτητών, και αποτελούν για τους αλλοδαπούς φοιτητές κριτήριο για την επιλογή πανεπιστημίου.

Η πολιτική διεθνοποίησης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε επίπεδο ΕΕ και στη χώρα μας είναι εις βάρος των αναγκών των φοιτητριών και των φοιτητών των λαϊκών οικογενειών. Οσο περισσότερο απλώνονται οι μπίζνες των δημόσιων πανεπιστημίων, τόσο πιο πολύ απομακρύνεται το πανεπιστήμιο από τις ανάγκες των φοιτητών, με κριτήρια ανταποδοτικής λειτουργίας. Από τα πρώτα πράγματα για τα οποία διαβεβαίωσε η νέα υπουργός Παιδείας, Σ. Ζαχαράκη, είναι ότι θα προχωρήσει - όπως είχε προαναγγελθεί - αναδιάταξη του ακαδημαϊκού χάρτη με κριτήρια «βιωσιμότητας» Τμημάτων, με απλά λόγια ό,τι δεν φέρνει έσοδα (από δίδακτρα, ερευνητικά προγράμματα κ.λπ.) κλείνει. Ενώ πρόσφατες είναι οι αποφάσεις σε ΕΜΠ και Πάντειο για κατάργηση των ελάχιστων δωρεάν μεταπτυχιακών προγραμμάτων που έχουν απομείνει.

Ο ντελάλης υπεράσπισης αυτής της πολιτικής μέσα στα πανεπιστήμια είναι η κυβερνητική παράταξη της ΔΑΠ. Η οποία, με τα περί «προτάσεών της που υλοποιεί η κυβέρνηση», επιδιώκει να εμφανίζει ως δικαιωμένη την κυβέρνηση της ΝΔ σε όλη την γκάμα της αντιλαϊκής της πολιτικής. Γι' αυτό τα τελευταία χρόνια οι φοιτήτριες και οι φοιτητές τής έχουν γυρίσει την πλάτη.

Στην ουσία αυτής της αντιδραστικής πολιτικής της ΕΕ συμφωνούν όλα τα κόμματα πλην ΚΚΕ, γι' αυτό άλλωστε διεξάγουν μια βολική αντιπαράθεση στενά περί «ακαδημαϊκών κριτηρίων», ξεκινώντας όλοι από την ίδια αφετηρία: Θεωρούν δεδομένη και υπερασπίζονται την Παιδεία και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση - εμπόρευμα, τους φοιτητές - πελάτες.

Ο,τι και να λέει το ΠΑΣΟΚ και η ΠΑΣΠ μέσα στις Σχολές για την υπεράσπιση δήθεν του δημόσιου πανεπιστημίου, οι φοιτήτριες και οι φοιτητές δεν ξεχνούν ότι:

- Ζητά μανιωδώς και με κάθε ευκαιρία την αναθεώρηση του Αρθρου 16. Ακόμα και στην ανακοίνωσή τους με τον βαρύγδουπο τίτλο περί «αποκάλυψης των ψεμάτων της κυβέρνησης της ΝΔ» για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αυτό αγωνιούσαν να πουν.

- Το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση έφερε και ψήφισε μαζί με τη ΝΔ την ίδρυση και λειτουργία των ιδιωτικών κολεγίων, ενώ ψήφισε υπέρ στη Σύμβαση της Λισαβόνας, που δίνει και ακαδημαϊκή αναγνώριση στα πτυχία των κολεγίων, για τα οποία δήθεν σκίζουν τα ιμάτιά τους ότι είναι χαμηλού επιπέδου και καταγγέλλουν τον Μητσοτάκη ότι υπηρετεί τα «ιδιωτικά συμφέροντα».

- Δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα τα «ιδιωτικά συμφέροντα» να σουλατσάρουν μέσα στα δημόσια πανεπιστήμια και να παραγγέλνουν έρευνα, αξιοποιώντας το προσωπικό και τις υποδομές των πανεπιστημίων μας. Αλλωστε, ένα από τα επιχειρήματά του είναι ότι τα «ποιοτικά» ιδιωτικά πανεπιστήμια συνεργάζονται με τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας αντί να ιδρύουν παραρτήματα.

- Υπερψήφισε τις διατάξεις του ν. 4957/2022 (Κεραμέως) για τις διαγραφές φοιτητών, ενώ ήταν το ΠΑΣΟΚ που με τον ν. 4009/2011 (νόμος Διαμαντοπούλου) είχε θεσμοθετήσει το άδικο μέτρο της ανώτατης διάρκειας σπουδών. Μάλιστα πρόσφατα κατέθεσε Ερώτηση στη Βουλή για να ζητήσει την εφαρμογή τους, απλά με τον παλιότερο κι όχι με τον νέο νόμο!

Ο ΣΥΡΙΖΑ το πήγε ένα βήμα παραπάνω, με την άνεση ότι αυτά που λέει δεν τα ακούει κανένας στα πανεπιστήμια, από τα οποία έχει εξαφανιστεί. Κατηγορεί την κυβέρνηση της ΝΔ ότι ο νόμος Πιερρακάκη φέρνει δεύτερης διαλογής συμφωνίες, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ άνοιξε τον δρόμο για κοινά πτυχία των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων με πανεπιστήμια του εξωτερικού που φέρνει τα «ποιοτικά» ιδιωτικά. Είχε διατυπώσει με σαφήνεια βουλευτής του - πρόσφατα μετεγγραφέντας στο ΠΑΣΟΚ - ότι με τα δίδακτρα στα δημόσια πανεπιστήμια δεν έχουν κανένα πρόβλημα στον ΣΥΡΙΖΑ. Ως κυβέρνηση έφερε τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά με δίδακτρα στα δημόσια πανεπιστήμια και στη θητεία του λειτούργησαν τα περισσότερα μεταπτυχιακά με δίδακτρα που γνώρισε έως τότε η χώρα.

Οσο για δυνάμεις όπως η Πλεύση Ελευθερίας, τηρούν σιγήν ιχθύος, αφού έχουν δηλώσει επανειλημμένως ότι «η ιδιωτική παιδεία δεν είναι εξ ορισμού κακή», έχουν ψηφίσει το 70% των άρθρων για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, έχουν ανταλλάξει φιλοφρονήσεις και δάκρυα συγκίνησης με τον πρώην υπουργό ιδιωτικοποίησης της Παιδείας Κ. Πιερρακάκη για τη μεταξύ τους συναίνεση σε αντιδραστικά νομοσχέδια στην Εκπαίδευση (βλ. νομοσχέδιο για επαγγελματική εκπαίδευση, Ωνάσεια).

Οι φοιτήτριες και οι φοιτητές έχουν την ευκαιρία με τη μαζική συμμετοχή τους και ψήφο στην «Πανσπουδαστική ΚΣ» στις φοιτητικές εκλογές να καταδικάσουν την πολιτική που εγκληματεί απέναντι στους φοιτητές, στις σπουδές και τα πτυχία, να δυναμώσουν τον αγώνα για να βρουν δικαίωση οι κόποι και οι θυσίες τους, να ακολουθήσουν τον δρόμο της αγωνιστικής διεκδίκησης για όσα σήμερα είναι εφικτά και αυτονόητα. Για σύγχρονες, υψηλού επιπέδου σπουδές σε αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν πανεπιστήμια, για πτυχία με αξία και δουλειά με δικαιώματα.