«Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα μέσα στο οποίο οι περισσότερες χώρες λειτουργούν τα τελευταία 80 χρόνια αναθεωρείται, εισάγοντας τον κόσμο σε μια νέα περίοδο. Οι υπάρχοντες κανόνες αντιμετωπίζουν προκλήσεις, ενώ νέοι αναδύονται», σημείωναν την περασμένη Τρίτη τα στελέχη του ΔΝΤ στη συνέντευξη Τύπου όπου παρουσιάστηκε η νέα έκθεση, αποτυπώνοντας τις ανακατατάξεις που λαμβάνουν χώρα στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, με επίκεντρο την εντεινόμενη αντιπαράθεση ΗΠΑ - Κίνας για την πρωτοκαθεδρία.
Να σημειωθεί ότι πρόκειται για την πρώτη σχετική έκθεση του ΔΝΤ μετά τις ανακοινώσεις των σαρωτικών δασμών που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ σε αντιπάλους και «συμμάχους», σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο των οξυμένων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.
Οσον αφορά την παγκόσμια οικονομία, το ΔΝΤ εκτιμά ότι το 2025 θα αναπτυχθεί κατά 2,8% και το 2026 κατά 3%, δηλαδή με ποσοστά αισθητά χαμηλότερα από αυτά που το Ταμείο εκτιμούσε μόλις τον περασμένο Γενάρη (3,3% για το 2025 αλλά και για το 2026).
Ειδικά για τις ΗΠΑ, η ανάπτυξη για το 2025 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 1,8% και το 2026 κατά 1,7% (από 2,7% και 2,1% που ήταν οι αντίστοιχες προβλέψεις τον περασμένο Γενάρη). Το 2024 η ανάπτυξη είχε διαμορφωθεί στο 2,8%.
Αλλες προβλέψεις του ΔΝΤ για το 2025 και το 2026 έχουν ως εξής:
- Ευρωζώνη: Συνεχίζονται οι «χαμηλές πτήσεις», με 0,8% και 1,2% αντίστοιχα (από 1% και 1,4% που ήταν οι αντίστοιχες προβλέψεις τον περασμένο Γενάρη) και ενώ το 2024 διαμορφώθηκε στο 0,9%.
- Κίνα: 4% και 4% (από 4,6% και 4,5% τον Γενάρη) έναντι 5% το 2024.
- Για τη Γερμανία προβλέπεται απόλυτη στασιμότητα για το 2025 (0%) και αναιμική ανάπτυξη 0,9% το 2026 (από 0,3% και 1,1% τον Γενάρη), έναντι μείωσης 0,2% το 2024. Σημειωτέον, θα είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη Ιστορία της Γερμανίας που η οικονομία της δεν θα αναπτυχθεί για τρία διαδοχικά χρόνια...
- Γαλλία: 0,6% το 2025 και 1% το 2026 (από προηγούμενες προβλέψεις για 0,8% και 1,1%) έναντι 1,1% το 2024.
- Ιταλία: 0,4% και 0,8% (από προηγούμενες προβλέψεις 0,7% και 0,9%) έναντι 0,7% το 2024.
- Ιαπωνία: 0,6% και 0,6% (από 1,1% και 0,8%) έναντι 0,1% το 2024.
- Ρωσία: 1,5% και 0,9% (από 1,4% και 1,2%) έναντι 4,1% το 2024.
- Ινδία: 6,2% και 6,3% (από 6,5% και 6,5%) έναντι 6,5% το 2024.
Στην έκθεση του ΔΝΤ διαπιστώνεται μεταξύ άλλων ότι «η αβεβαιότητα είναι πολύ υψηλή και η επιχειρηματική εμπιστοσύνη έχει αρχίσει να εξασθενεί», ενώ ξεχωρίζουν και οι προβλέψεις για μεγάλη αύξηση του δημόσιου χρέους, που «είναι πολύ υψηλό και αυξάνεται διαρκώς».
Συγκεκριμένα, «σύμφωνα με την πρόβλεψη αναφοράς της WEO, αυτό θα αυξηθεί πάνω από το 95% του ΑΕΠ. Είναι ήδη υψηλότερο και αυξάνεται ταχύτερα από ό,τι την περίοδο πριν την πανδημία. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας που διανύουμε, θα προσεγγίζει το 100% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας το ανώτατο επίπεδο όπου έφτασε την περίοδο της πανδημίας, αλλά τα διεθνή στοιχεία κρύβουν μια πλατιά ποικιλία ανά τον κόσμο».
Προβλέπεται ότι το 2025 το παγκόσμιο δημόσιο χρέος θα αυξηθεί κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες και θα φτάσει στο 95,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ακόμα, εκτιμάται ότι η ανοδική τάση είναι πιθανό να συνεχιστεί και το παγκόσμιο δημόσιο χρέος ίσως φτάσει το 99,6% του παγκόσμιου ΑΕΠ μέχρι το 2030.
Τα στελέχη του ΔΝΤ συνέδεσαν τις προβλέψεις για ανάπτυξη με αναιμικούς ρυθμούς και την αρνητική αναθεώρησή τους με τους δασμούς που ανακοίνωσαν οι ΗΠΑ αλλά και η Κίνα, ωστόσο η επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας αποτυπωνόταν και στην έκθεση WEO του Απρίλη του 2024.
Εναν χρόνο πριν, λοιπόν, όταν ακόμα δεν είχαν γίνει ούτε καν οι εκλογές στις ΗΠΑ και δεν είχε αναλάβει η κυβέρνηση Τραμπ, το ΔΝΤ προέβλεπε π.χ. ότι η ανάπτυξη της οικονομίας των ΗΠΑ θα αναπτυσσόταν κατά 2,7% το 2024, αλλά ότι το 2025 ο ρυθμός θα έπεφτε στο 1,9%. Στη δε Κίνα κατά 4,6% το 2024, αλλά 4,1% το 2025.
Εχει σημασία μάλιστα να καταγραφεί ότι το ΔΝΤ διαπίστωνε από τότε πως «οι εμπορικές συνδέσεις μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών αποδυναμώνονται. Από την έναρξη των εμπορικών εντάσεων Κίνας - ΗΠΑ το 2017» μειώθηκε η αναλογία των κινεζικών αγαθών που εισάγονται στις ΗΠΑ κατά 8%, αφού από 22% το 2017 έπεσε στο 14% το 2023.
Επίσης, η WEO του περσινού Απρίλη παρατηρούσε ότι μέσα στην πενταετία 2017 - 2023 «μια σειρά εισαγωγές προς τις ΗΠΑ είχαν επανεγκατασταθεί, αφού μεταφέρθηκαν μακριά από την Κίνα και προς άλλες χώρες, όπως Μεξικό, Βιετνάμ κ.α.» και «ως αποτέλεσμα οι εφοδιαστικές αλυσίδες επιμηκύνονται, με πιθανές απώλειες στην απόδοσή τους».
Την ίδια στιγμή καταγράφονται και οι ανησυχίες των συντακτών της τωρινής έκθεσης για τους «δημογραφικούς "αντίθετους" άνεμους», καθώς «πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο περνούν κρίσιμα δημογραφικά "σημεία" όταν η αναλογία του οικονομικά ενεργού τμήματος στον συνολικό πληθυσμό αρχίζει να μειώνεται, με άμεσες επιπτώσεις στην προμήθεια εργατικών χεριών και στην παραγωγικότητα». Αναφέρεται μάλιστα ότι Γερμανία, Ιταλία και Ιαπωνία διαθέτουν μακράν τα σχετικά πρωτεία, ενώ και η Κίνα τις πλησιάζει, με τις ΗΠΑ να μην είναι πλέον πολύ μακριά από αυτές.